Panultihon 12
1 Bisan kinsa nga nahigugma sa pagpanton nahigugma sa kahibalo, apan ang tawo nga nagdumot sa pagbadlong buangbuang.
Хто любить навча́ння, той любить пізна́ння, а хто до́кір нена́видить, той нерозумний.
2 Kaluy-an ni Yahweh ang maayong tawo, apan iyang silotan ang tawo nga nagplano ug daotan.
Добрий від Господа має вподо́бання, а люди́ну злих замірів осудить Господь.
3 Ang tawo dili malig-on pinaagi sa pagkadaotan, apan kadtong nagbuhat ug maayo dili gayod maibot.
Не зміцни́ться люди́на безбожністю, корінь же праведних не захита́ється.
4 Ang asawa nga may katakos mao ang korona sa iyang bana, apan siya nga modala ug kaulawan sama sa sakit nga modunot sa iyang kabukogan.
Жінка чесно́тна — корона для чолові́ка свого́, а засоро́млююча — мов та гниль в його ко́стях.
5 Ang mga plano niadtong nagbuhat kung unsa ang husto matarong, apan malimbongon ang tambag sa daotan.
Думки пра́ведних — право, підступні заміри безбожних — омана.
6 Ang mga pulong sa daotang mga tawo nag-atang sa kahigayonan aron sa pagpatay, apan ang mga pulong sa matarong maoy motipig kanila.
Безбожних слова — чатува́ння на кров, а уста невинних урятовують їх.
7 Ang daotang mga tawo mapukan ug mangahanaw sila, apan ang panimalay niadtong nagbuhat ug matarong motindog.
Переверну́ти безбожних — і вже їх нема, а дім праведних буде стояти.
8 Ang tawo pagadayegon pinaagi sa kadako sa kaalam nga anaa kaniya, apan ang mga tawo nga mopili sa sukwahi isalikway.
Хвалять люди́ну за розум її, а кривосердий стає на пого́рду.
9 Maayo pa ang adunay dili mahinungdanon nga katungdanan— nga sulugoon lamang—kay sa magpasigarbo mahitungod sa imong pagkamahinungdanon apan walay pagkaon.
Ліпше про́стий, але роботя́щий на себе, від того, хто поважним себе видає, та хліба позба́влений.
10 Ang tawong nagbuhat ug matarong nag-atiman sa panginahanglan sa iyang mananap, apan bisan ang kahangawa sa tawong daotan bangis.
Піклується праведний життям худоби своєї, а серце безбожних жорстоке.
11 Ang tawo nga nagatrabaho sa iyang yuta makabaton ug daghang pagkaon, apan si kinsa kadtong nagsunod sa walay pulos nga mga buluhaton walay salabotan.
Хто оброблює землю свою, той хлібом наси́чується, хто ж за марни́цею го́ниться, той позба́влений розуму.
12 Gitinguha sa daotang mga tawo ang gikawat sa daotang kalalakin-an nagdto sa uban, apan ang bunga niadtong nagbuhat ug matarong nagagikan sa ilang mga kaugalingon.
Безбожний жадає ловити у сі́тку лихи́х, а в праведних корень прино́сить плоди́.
13 Ang tawong daotan malit-ag pinaagi sa iyang daotang sinultihan, apan kadtong nagbuhat ug matarong makalingkawas gikan sa kasamok.
Пастка злого — в гріху́ його уст, а праведний з у́тиску ви́йде.
14 Gikan sa bunga sa iyang mga pulong ang tawo mapuno sa mga maayong butang, ingon nga ang buhat sa iyang mga kamot moganti kaniya.
Люди́на насичується добром з плоду уст, і зро́блене рук чоловіка до нього впаде́.
15 Ang dalan sa buangbuang matarong sa iyang kaugalingong panan-aw, apan ang tawong maalamon maminaw sa tambag.
Дорога безу́мця пряма́ в його о́чах, а мудрий послухає ради.
16 Ipadayag dayon sa buangbuang ang iyang kasuko, apan ang tawong mobaliwala sa pagtamay maalamon
Нерозумного гнів пізнається відра́зу, розумний же мо́вчки ховає знева́гу.
17 Ang tawong nagsulti sa kamatuoran nagsulti kung unsa ang matarong, apan ang mini nga saksi mosulti ug mga bakak.
Хто правду говорить, той вия́влює праведність, а сві́док брехливий — оману.
18 Ang mga pulong sa tawong madalidalion sama sa tusok sa espada, apan ang dila sa maalamon magdala ug kaayohan.
Дехто говорить, мов коле мече́м, язик же премудрих — то ліки.
19 Ang matinud-anon nga ngabil molungtad sa kahangtoran, apan ang bakakong dila lumalabay lamang.
Уста правдиві стоя́тимуть вічно, а брехливий язик — лиш на хвилю.
20 Adunay paglingla diha sa kasingkasing niadtong nagplano sa pagbuhat ug daotan, apan ang kalipay nagagikan sa mga magtatambag sa kalinaw.
В серці тих, хто зло о́ре, — омана, а радість у тих, хто дора́джує мир.
21 Walay kasakit nga mahitabo niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang tawong daotan napuno sa mga kalisdanan.
Жодна кривда не тра́питься праведному, а безбожні напо́вняться лихом.
22 Dumtan ni Yahweh ang bakakong mga ngabil, apan kadtong nagpuyo sa pagkamatinud-anon mao ang iyang kalipay.
Уста брехливі — оги́да у Господа, а чи́нячі правду — Його уподо́ба.
23 Ang maalamon nga tawo nagtago sa iyang kahibalo, apan ang kasingkasing sa mga buangbuang nagasinggit sa binuang.
Прихо́вує мудра люди́на знання́, а серце безумних глупо́ту викликує.
24 Ang kamot sa makugihon magdumala, apan ang tawong tapulan ibutang ngadto sa lisod nga trabaho.
Роботя́ща рука панува́тиме, а лінива дани́ною стане.
25 Ang kabalaka nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy mobira kaniya paubos, apan ang mga maayong pulong makapalipay kaniya.
Ту́га на серці люди́ни чавить її, добре ж слово її весели́ть.
26 Ang tawo nga nagbuhat ug matarong usa ka giya sa iyang higala, apan ang dalan sa daotan maoy mopahisalaag kanila.
Праведний ви́відає свою путь, а дорога безбожних зведе́ їх сами́х.
27 Ang tawong tapulan dili makasugba sa ilang kaugalingong inayam, apan ang makugihon nga tawo makaangkon sa bililhong bahandi.
Не буде леда́чий пекти свого по́лову, а люди́на трудя́ща набуде має́ток цінни́й.
28 Kadtong naglakaw diha sa matarong nga dalan makakaplag ug kinabuhi ug diha sa iyang agianan walay kamatayon.
В путі пра́ведности є життя, і на стежці її нема смерти.
