Panultihon 12
1 Bisan kinsa nga nahigugma sa pagpanton nahigugma sa kahibalo, apan ang tawo nga nagdumot sa pagbadlong buangbuang.
He who loveth correction loveth knowledge; But he who hateth rebuke remaineth stupid.
2 Kaluy-an ni Yahweh ang maayong tawo, apan iyang silotan ang tawo nga nagplano ug daotan.
The good man obtaineth favor from the LORD; But the man of wicked devices he condemneth.
3 Ang tawo dili malig-on pinaagi sa pagkadaotan, apan kadtong nagbuhat ug maayo dili gayod maibot.
A man shall not be established by wickedness; But the root of the righteous shall not be moved.
4 Ang asawa nga may katakos mao ang korona sa iyang bana, apan siya nga modala ug kaulawan sama sa sakit nga modunot sa iyang kabukogan.
A virtuous woman is a crown to her husband; But she who causeth shame is as rottenness in his bones.
5 Ang mga plano niadtong nagbuhat kung unsa ang husto matarong, apan malimbongon ang tambag sa daotan.
The purposes of the righteous are just; The designs of the wicked are deceitful.
6 Ang mga pulong sa daotang mga tawo nag-atang sa kahigayonan aron sa pagpatay, apan ang mga pulong sa matarong maoy motipig kanila.
The words of the wicked lie in wait for men's blood; But the mouth of the upright delivereth them.
7 Ang daotang mga tawo mapukan ug mangahanaw sila, apan ang panimalay niadtong nagbuhat ug matarong motindog.
The wicked are overthrown, and are no more; But the house of the righteous shall stand.
8 Ang tawo pagadayegon pinaagi sa kadako sa kaalam nga anaa kaniya, apan ang mga tawo nga mopili sa sukwahi isalikway.
A man will be commended according to his wisdom; But he that is of a perverse heart shall be despised.
9 Maayo pa ang adunay dili mahinungdanon nga katungdanan— nga sulugoon lamang—kay sa magpasigarbo mahitungod sa imong pagkamahinungdanon apan walay pagkaon.
Better is he that demeaneth himself, and hath a servant, Than he that exalteth himself, and hath no bread.
10 Ang tawong nagbuhat ug matarong nag-atiman sa panginahanglan sa iyang mananap, apan bisan ang kahangawa sa tawong daotan bangis.
The righteous man careth for the life of his beast; But the tender mercies of the wicked are cruel.
11 Ang tawo nga nagatrabaho sa iyang yuta makabaton ug daghang pagkaon, apan si kinsa kadtong nagsunod sa walay pulos nga mga buluhaton walay salabotan.
He who tilleth his own land shall be satisfied with bread; But he who followeth worthless persons is void of understanding.
12 Gitinguha sa daotang mga tawo ang gikawat sa daotang kalalakin-an nagdto sa uban, apan ang bunga niadtong nagbuhat ug matarong nagagikan sa ilang mga kaugalingon.
The wicked man longeth after the prey of evil-doers; But the root of the righteous yieldeth fruit.
13 Ang tawong daotan malit-ag pinaagi sa iyang daotang sinultihan, apan kadtong nagbuhat ug matarong makalingkawas gikan sa kasamok.
In the transgression of the lips is a dangerous snare; But the righteous man shall escape from trouble.
14 Gikan sa bunga sa iyang mga pulong ang tawo mapuno sa mga maayong butang, ingon nga ang buhat sa iyang mga kamot moganti kaniya.
By the fruit of a man's mouth he shall be filled with good, And the recompense of a man's hands shall be rendered unto him.
15 Ang dalan sa buangbuang matarong sa iyang kaugalingong panan-aw, apan ang tawong maalamon maminaw sa tambag.
The way of a fool is right in his own eyes; But he that hearkeneth to counsel is wise.
16 Ipadayag dayon sa buangbuang ang iyang kasuko, apan ang tawong mobaliwala sa pagtamay maalamon
A fool's wrath is instantly known; But he that hideth insult is wise.
17 Ang tawong nagsulti sa kamatuoran nagsulti kung unsa ang matarong, apan ang mini nga saksi mosulti ug mga bakak.
He that speaketh truth testifieth what is right; But a false witness, deceit.
18 Ang mga pulong sa tawong madalidalion sama sa tusok sa espada, apan ang dila sa maalamon magdala ug kaayohan.
There is who babbleth like the piercing of a sword; But the tongue of the wise is health.
19 Ang matinud-anon nga ngabil molungtad sa kahangtoran, apan ang bakakong dila lumalabay lamang.
The lip of truth shall be established for ever; But the tongue of falsehood, but for a moment.
20 Adunay paglingla diha sa kasingkasing niadtong nagplano sa pagbuhat ug daotan, apan ang kalipay nagagikan sa mga magtatambag sa kalinaw.
Deceit is in the heart of those who contrive evil; But to the counsellors of peace shall be joy.
21 Walay kasakit nga mahitabo niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang tawong daotan napuno sa mga kalisdanan.
No evil shall happen to the righteous; But the wicked shall be filled with calamity.
22 Dumtan ni Yahweh ang bakakong mga ngabil, apan kadtong nagpuyo sa pagkamatinud-anon mao ang iyang kalipay.
False lips are the abomination of the LORD; But they who deal truly are his delight.
23 Ang maalamon nga tawo nagtago sa iyang kahibalo, apan ang kasingkasing sa mga buangbuang nagasinggit sa binuang.
A prudent man concealeth his knowledge; Bur the heart of fools proclaimeth their foolishness.
24 Ang kamot sa makugihon magdumala, apan ang tawong tapulan ibutang ngadto sa lisod nga trabaho.
The hand of the diligent shall bear rule; But the slothful shall be under tribute.
25 Ang kabalaka nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy mobira kaniya paubos, apan ang mga maayong pulong makapalipay kaniya.
Anxiety in the heart of a man boweth it down; But a kind word maketh it glad.
26 Ang tawo nga nagbuhat ug matarong usa ka giya sa iyang higala, apan ang dalan sa daotan maoy mopahisalaag kanila.
The righteous showeth the way to his neighbor; But the way of the wicked leadeth them astray.
27 Ang tawong tapulan dili makasugba sa ilang kaugalingong inayam, apan ang makugihon nga tawo makaangkon sa bililhong bahandi.
The slothful man shall not roast his game; But a precious treasure to any man is he that is diligent.
28 Kadtong naglakaw diha sa matarong nga dalan makakaplag ug kinabuhi ug diha sa iyang agianan walay kamatayon.
In the path of righteousness is life, And in her pathway there is no death.
