Panultihon 12
1 Bisan kinsa nga nahigugma sa pagpanton nahigugma sa kahibalo, apan ang tawo nga nagdumot sa pagbadlong buangbuang.
Whoever loves instruction loves knowledge: but he that hates reproof is brutish.
2 Kaluy-an ni Yahweh ang maayong tawo, apan iyang silotan ang tawo nga nagplano ug daotan.
A good man obtains favor of the LORD: but a man of wicked devices will he condemn.
3 Ang tawo dili malig-on pinaagi sa pagkadaotan, apan kadtong nagbuhat ug maayo dili gayod maibot.
A man shall not be established by wickedness: but the root of the righteous shall not be moved.
4 Ang asawa nga may katakos mao ang korona sa iyang bana, apan siya nga modala ug kaulawan sama sa sakit nga modunot sa iyang kabukogan.
A virtuous woman is a crown to her husband: but she that makes ashamed is as rottenness in his bones.
5 Ang mga plano niadtong nagbuhat kung unsa ang husto matarong, apan malimbongon ang tambag sa daotan.
The thoughts of the righteous are right: but the counsels of the wicked are deceit.
6 Ang mga pulong sa daotang mga tawo nag-atang sa kahigayonan aron sa pagpatay, apan ang mga pulong sa matarong maoy motipig kanila.
The words of the wicked are to lie in wait for blood: but the mouth of the upright shall deliver them.
7 Ang daotang mga tawo mapukan ug mangahanaw sila, apan ang panimalay niadtong nagbuhat ug matarong motindog.
The wicked are overthrown, and are not: but the house of the righteous shall stand.
8 Ang tawo pagadayegon pinaagi sa kadako sa kaalam nga anaa kaniya, apan ang mga tawo nga mopili sa sukwahi isalikway.
A man shall be commended according to his wisdom: but he that is of a perverse heart shall be despised.
9 Maayo pa ang adunay dili mahinungdanon nga katungdanan— nga sulugoon lamang—kay sa magpasigarbo mahitungod sa imong pagkamahinungdanon apan walay pagkaon.
He that is despised, and has a servant, is better than he that honors himself, and lacks bread.
10 Ang tawong nagbuhat ug matarong nag-atiman sa panginahanglan sa iyang mananap, apan bisan ang kahangawa sa tawong daotan bangis.
A righteous man regards the life of his beast: but the tender mercies of the wicked are cruel.
11 Ang tawo nga nagatrabaho sa iyang yuta makabaton ug daghang pagkaon, apan si kinsa kadtong nagsunod sa walay pulos nga mga buluhaton walay salabotan.
He that tills his land shall be satisfied with bread: but he that follows vain persons is void of understanding.
12 Gitinguha sa daotang mga tawo ang gikawat sa daotang kalalakin-an nagdto sa uban, apan ang bunga niadtong nagbuhat ug matarong nagagikan sa ilang mga kaugalingon.
The wicked desires the net of evil men: but the root of the righteous yields fruit.
13 Ang tawong daotan malit-ag pinaagi sa iyang daotang sinultihan, apan kadtong nagbuhat ug matarong makalingkawas gikan sa kasamok.
The wicked is snared by the transgression of his lips: but the just shall come out of trouble.
14 Gikan sa bunga sa iyang mga pulong ang tawo mapuno sa mga maayong butang, ingon nga ang buhat sa iyang mga kamot moganti kaniya.
A man shall be satisfied with good by the fruit of his mouth: and the recompense of a man’s hands shall be rendered to him.
15 Ang dalan sa buangbuang matarong sa iyang kaugalingong panan-aw, apan ang tawong maalamon maminaw sa tambag.
The way of a fool is right in his own eyes: but he that listens to counsel is wise.
16 Ipadayag dayon sa buangbuang ang iyang kasuko, apan ang tawong mobaliwala sa pagtamay maalamon
A fool’s wrath is presently known: but a prudent man covers shame.
17 Ang tawong nagsulti sa kamatuoran nagsulti kung unsa ang matarong, apan ang mini nga saksi mosulti ug mga bakak.
He that speaks truth shows forth righteousness: but a false witness deceit.
18 Ang mga pulong sa tawong madalidalion sama sa tusok sa espada, apan ang dila sa maalamon magdala ug kaayohan.
There is that speaks like the piercings of a sword: but the tongue of the wise is health.
19 Ang matinud-anon nga ngabil molungtad sa kahangtoran, apan ang bakakong dila lumalabay lamang.
The lip of truth shall be established for ever: but a lying tongue is but for a moment.
20 Adunay paglingla diha sa kasingkasing niadtong nagplano sa pagbuhat ug daotan, apan ang kalipay nagagikan sa mga magtatambag sa kalinaw.
Deceit is in the heart of them that imagine evil: but to the counsellors of peace is joy.
21 Walay kasakit nga mahitabo niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang tawong daotan napuno sa mga kalisdanan.
There shall no evil happen to the just: but the wicked shall be filled with mischief.
22 Dumtan ni Yahweh ang bakakong mga ngabil, apan kadtong nagpuyo sa pagkamatinud-anon mao ang iyang kalipay.
Lying lips are abomination to the LORD: but they that deal truly are his delight.
23 Ang maalamon nga tawo nagtago sa iyang kahibalo, apan ang kasingkasing sa mga buangbuang nagasinggit sa binuang.
A prudent man conceals knowledge: but the heart of fools proclaims foolishness.
24 Ang kamot sa makugihon magdumala, apan ang tawong tapulan ibutang ngadto sa lisod nga trabaho.
The hand of the diligent shall bear rule: but the slothful shall be under tribute.
25 Ang kabalaka nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy mobira kaniya paubos, apan ang mga maayong pulong makapalipay kaniya.
Heaviness in the heart of man makes it stoop: but a good word makes it glad.
26 Ang tawo nga nagbuhat ug matarong usa ka giya sa iyang higala, apan ang dalan sa daotan maoy mopahisalaag kanila.
The righteous is more excellent than his neighbor: but the way of the wicked seduces them.
27 Ang tawong tapulan dili makasugba sa ilang kaugalingong inayam, apan ang makugihon nga tawo makaangkon sa bililhong bahandi.
The slothful man roasts not that which he took in hunting: but the substance of a diligent man is precious.
28 Kadtong naglakaw diha sa matarong nga dalan makakaplag ug kinabuhi ug diha sa iyang agianan walay kamatayon.
In the way of righteousness is life: and in the pathway thereof there is no death.
