Panultihon 11
1 Gikasilagan ni Yahweh ang sukdanan nga dili husto, apan gikahimut-an niya ang husto nga pagsukod.
The Lord hates dishonest scales, but accurate weights please him.
2 Kung ang garbo moabot, ang kaulaw unya modangat, apan diha sa pagpaubos moabot ang kaalam.
With pride comes disgrace, but with humility comes wisdom.
3 Ang dungog sa matarong mogiya kanila, apan ang baliko nga mga dalan sa mga malimbongon moguba kanila.
Honesty guides the good, but deceit destroys liars.
4 Walay pulos ang bahandi sa adlaw sa kapungot, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo gikan sa kamatayon.
Wealth won't help you on judgment day, but goodness saves you from death.
5 Ang matarong nga binuhatan sa tawong walay sala magtul-id sa iyang dalan, apan ang daotan mapukan tungod sa ilang pagkadaotan.
The goodness of the innocent keeps them on track, but the wicked fall by their own wickedness.
6 Ang matarong nga binuhatan niadtong makapahimuot sa Dios magluwas kanila, apan ang malimbongon malit-ag pinaagi sa ilang mga tinguha.
The goodness of those who live right will save them, but the dishonest are trapped by their own desires.
7 Sa dihang ang tawong daotan mamatay, ang iyang paglaom mahanaw ug ang paglaom nga anaa sa iyang kusog mawagtang.
When a wicked person dies, their hopes die with them; what the godless look forward to is gone.
8 Ang tawo nga magbuhat kung unsa ang matarong malikay gikan sa kagubot ug modangat hinuon kini ngadto sa daotan.
The good are saved from trouble, while the wicked get into trouble.
9 Ang baba sa dili diosnon makadaot sa iyang silingan, apan pinaagi sa kahibalo kadtong mobuhat kung unsa ang matarong maluwas.
Godless people mouth off and destroy their neighbors, but the good are saved by wisdom.
10 Kung magmauswagon kadtong magbuhat ug matarong, ang siyudad magmalipayon; kung ang daotan malaglag, adunay panagsinggit sa kalipay.
The whole town celebrates when good people are successful; they also shout for joy when the wicked die.
11 Pinaagi sa maayong mga gasa niadtong makapahimuot sa Dios, mouswag ang siyudad; pinaagi sa baba sa daotan, magun-ob ang siyudad.
Ethical people are a blessing to a town, but what the wicked say destroys it.
12 Ang tawo nga magtamay sa iyang higala walay alamag, apan ang tawo nga adunay panabot maghilom.
People who run down their neighbors have no sense; someone who's sensible keeps quiet.
13 Si bisan kinsa nga nagapanglibak mopadayag sa mga tinago, apan ang tawong matinud-anon motipig sa mga butang nga gitago.
A gossip goes around telling secrets, but trustworthy people keep confidences.
14 Kung walay maalamong padulngan, ang nasod mapukan, apan moabot ang kadaogan pinaagi sa pagpakisayod sa daghang magtatambag.
A nation falls without good guidance, but they are saved through much wise counsel.
15 Si bisan kinsa nga magpasalig sa utang sa usa ka langyaw mag-antos gayod sa kasakit, apan ang tawo nga dili buot mohimo ug kasabotan sa ingon ana nga matang sa saad maluwas.
You'll get into trouble if you guarantee a stranger's loans—you're far safer if you refuse to make such pledges.
16 Ang maluluy-on nga babaye makadawat ug pagpasidungog, apan ang mga tawong mangtas mga hakog sa bahandi.
A gracious woman holds on to her honor just as ruthless men hold on to their wealth.
17 Ang tawong maluluy-on makapahimulos sa iyang kaugalingon, apan ang tawong bangis magpasakit sa iyang kaugalingon.
If you're kind, you'll be rewarded; but if you're cruel, you'll hurt yourself.
18 Ang tawong daotan manglimbong aron lang makuha ang iyang suhol, apan ang tawong magpugas kung unsa ang matarong moani sa bayad sa kamatuoran.
The wicked earn wages that cheat them, but those who sow goodness reap a genuine reward.
19 Ang tawong matinud-anon nga mobuhat kung unsa ang matarong mabuhi, apan mamatay ang tawo nga mosunod sa daotan.
Do what's right, and you will live; chase after evil and you will die.
20 Gikasilagan ni Yahweh kadtong mga kasingkasing nga dili matarong, apan gikahimut-an niya kadtong mga dalan sa mga walay sala.
The Lord hates perverted minds, but is happy with those who live moral lives.
21 Siguradoha kini—ang mga tawong daotan dili pasagdan nga dili masilotan, apan ang mga kaliwat niadtong mobuhat kung unsa ang matarong maluwas.
You can be certain of this: the wicked won't go unpunished, but the good will be saved.
22 Sama sa singsing nga bulawan nga anaa sa ilong sa baboy mao man ang maanyag nga babaye nga walay maayong paghukom.
A beautiful woman who lacks good judgment is like a gold ring in a pig's snout.
23 Ang mga tinguha niadtong mobuhat kung unsa ang matarong mosangpot sa kaayohan, apan ang mga tawong daotan molaom lang sa kapungot.
Good people want what's best, but what the wicked hope for ends in death.
24 Adunay tawo nga magpugas ug binhi—makatigom siya ug mas daghan pa; ang uban nga wala magpugas—modangat kaniya ang kakabos.
If you give generously you receive more, but if you keep back what you should give, you end up poor.
25 Ang tawong manggihatagon mouswag ug ang tawong mohatag ug tubig ngadto sa uban makabaton ug tubig sa iyang kaugalingon.
If you're generous, you'll become rich; give someone a drink of water, and you'll be given one in return.
26 Tunglohon sa mga tawo ang tawong mobalibad sa pagbaligya ug trigo, apan ang maayong mga gasa magpurongpurong sa ulo niadtong magbaligya niini.
People curse those who hoard grain; but they bless those who sell.
27 Ang tawo nga kugihan mangita sa maayo nagapangita usab ug pabor, apan ang tawo nga mangita sa daotan makakaplag niini.
If you look to do good, you'll be appreciated; but if you look for evil, you'll find it!
28 Kadtong misalig sa ilang kaadunahan mapukan, apan sama sa dahon, molabong kadtong mobuhat kung unsa ang matarong.
If you trust in your riches, you'll fall; but if you do good, you'll flourish like green leaves.
29 Ang tawo nga magdala ug kagubot sa iyang kaugalingong panimalay makapanunod ug hangin ug ang buangbuang mahimong ulipon sa maalamon ug kasingkasing.
If you cause trouble in your family, you'll inherit nothing but air. Stupid people end up as servants to those who think wisely.
30 Kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mahimong sama sa kahoy sa kinabuhi, apan ang kasamok molaglag ug mga kinabuhi.
The fruit of the good is a tree of life, and the wise person saves people.
31 Kung kadtong mga mobuhat ug matarong makadawat kung unsa ang angay kanila, unsa pa kaha ang daotan ug ang makasasala!
If the good are repaid here on earth, how much more will the wicked who sin be repaid!
