Panultihon 10
1 Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.
Syn moudrý obveseluje otce, ale syn bláznivý zámutkem jest matce své.
2 Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.
Neprospívají pokladové bezbožně nabytí, ale spravedlnost vytrhuje od smrti.
3 Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.
Nedopustí lačněti Hospodin duši spravedlivého, statek pak bezbožných rozptýlí.
4 Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.
K nouzi přivodí ruka lstivá, ruka pak pracovitých zbohacuje.
5 Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.
Kdo shromažďuje v létě, jest syn rozumný; kdož vyspává ve žni, jest syn, kterýž hanbu činí.
6 Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
Požehnání jest nad hlavou spravedlivého, ale ústa bezbožných přikrývají ukrutnost.
7 Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.
Památka spravedlivého požehnaná, ale jméno bezbožných smrdí.
8 Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.
Moudré srdce přijímá přikázaní, ale blázen od rtů svých padne.
9 Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.
Kdo chodí upřímě, chodí doufanlivě; kdož pak převrací cesty své, vyjeven bude.
10 Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.
Kdo mhourá okem, uvodí nesnáz; a kdož jest bláznivých rtů, padne.
11 Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
Pramen života jsou ústa spravedlivého, ale ústa bezbožných přikrývají ukrutnost.
12 Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.
Nenávist vzbuzuje sváry, ale láska přikrývá všecka přestoupení.
13 Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.
Ve rtech rozumného nalézá se moudrost, ale kyj na hřbetě blázna.
14 Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.
Moudří skrývají umění, úst pak blázna blízké jest setření.
15 Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.
Zboží bohatého jest město pevné jeho, ale nouze jest chudých setření.
16 Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.
Práce spravedlivého jest k životu, nábytek pak bezbožných jest k hříchu.
17 Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.
Stezkou života jde, kdož přijímá trestání; ale kdož pohrdá domlouváním, bloudí.
18 Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.
Kdož přikrývá nenávist rty lživými, i kdož uvodí v lehkost, ten blázen jest.
19 Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.
Mnohé mluvení nebývá bez hříchu, kdož pak zdržuje rty své, opatrný jest.
20 Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.
Stříbro výborné jest jazyk spravedlivého, ale srdce bezbožných za nic nestojí.
21 Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.
Rtové spravedlivého pasou mnohé, blázni pak pro bláznovství umírají.
22 Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.
Požehnání Hospodinovo zbohacuje, a to beze všeho trápení.
23 Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.
Za žert jest bláznu činiti nešlechetnost, ale muž rozumný moudrosti se drží.
24 Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.
Èeho se bojí bezbožný, to přichází na něj; ale čehož žádají spravedliví, dává Bůh.
25 Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.
Jakož pomíjí vichřice, tak nestane bezbožníka, spravedlivý pak jest základ stálý.
26 Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.
Jako ocet zubům, a jako dým očima, tak jest lenivý těm, kteříž jej posílají.
27 Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.
Bázeň Hospodinova přidává dnů, léta pak bezbožných ukrácena bývají.
28 Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.
Očekávání spravedlivých jest potěšení, naděje pak bezbožných zahyne.
29 Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.
Silou jest upřímému cesta Hospodinova, a strachem těm, kteříž činí nepravost.
30 Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.
Spravedlivý na věky se nepohne, bezbožní pak nebudou bydliti v zemi.
31 Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.
Ústa spravedlivého vynášejí moudrost, ale jazyk převrácený vyťat bude.
32 Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.
Rtové spravedlivého znají, což jest Bohu libého, ústa pak bezbožných převrácené věci.
