Panultihon 10
1 Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.
Solomon e cingthuilawk: Capa a lungkaang e ni teh, a na pa a lunghawi sak. Hatei, capa ka pathu e teh, a manu lung ka mathout sakkung doeh.
2 Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.
Thoenae lahoi pâkhueng e hnopai teh, hawinae awmhoeh. Hatei, lannae ni teh duenae koehoi a rungngang.
3 Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.
BAWIPA ni tamikalannaw a pasai teh, tamikathoutnaw ngainae hah a tâkhawng pouh.
4 Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.
Pangaknae ni mathoenae a tâco sak teh, hratbatnae ni tawntanae a tâcokhai.
5 Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.
Kawmpoi tueng navah rawca ka pâkhueng e teh, a lungkaang e capa doeh. Canga lahun nah ka ip e capa teh yeirai ka po sakkung doeh.
6 Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
Tamikalan lû dawk yawhawinae ao teh, tamikathoutnaw e pahni teh rektapnae hoi akawi.
7 Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.
Tamikalannaw pahnimhoehnae heh yawhawinae lah ao han. Hatei, tamikathoutnaw e min teh a pawk han.
8 Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.
Tami lungkaang ni teh kâpoelawknaw a lungthin hoi a dâw, hatei, a lawk kapap e tamipathu teh a rawp han.
9 Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.
Lannae lahoi ka cet e tami teh karoumcalah a cei, hatei lam longkawi ka dawn e teh panue lah ao han.
10 Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.
Mit cumasipnae ni lungmathoenae a tâco sak, lawk kapap e tamipathu teh a rawk han.
11 Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
Tamikalan e pahni teh hringnae tuiphuek doeh. Hatei, tami kahawihoehnaw e pahni teh moikainae ni a ramuk.
12 Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.
Hmuhmanae ni kâpohoehnae a tâco sak. Hatei, lungpatawnae niteh, yonnae pueng a ramuk pouh.
13 Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.
Thaipanueknae ka tawn e pahni dawk lungangnae hah hmu e lah a o, hatei, hemnae bongpai teh thaipanueknae ka tawn hoeh e a hnukthun vah a bo.
14 Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.
Tami a lungkaangnaw niteh, thoumthainae heh a pâkhueng awh, hatei, tamipathu e pahni niteh, rawknae hah a hnai.
15 Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.
Tami katawntanaw hanelah teh, a tawntanae hah ka cak e khopui lah ao teh, tamimathoenaw rawknae teh, a mathoenae doeh.
16 Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.
Tamikalan thaw tawknae ni hringnae a tâcokhai teh, tamikathoutnaw e tawkphu teh, thoe khangnae hah doeh.
17 Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.
Cangkhainae ka tarawi e teh, hringnae lamthung dawk ao. Hatei, yuenae ka ek e teh, lamthung ka phen e doeh.
18 Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.
Hmuhmanae hah laithoe deinae pahni hoi ka ramuk e tami, ayâ min mathoe nahanelah ka dei e tami teh tamipathu doeh.
19 Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.
Lawk pap pawiteh, payon e hai a pap. Hatei, a pahni ka cakuep e tami teh tami a lungkaang e doeh.
20 Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.
Tamikalan e lai teh, kahawi e ngun patetlah ao teh, tamikathout e lungthin teh aphu awm hoeh.
21 Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.
Tamikalan e pahni ni tami moikapap a kawk. Hatei, tamipathu teh lungangnae a vout dawkvah a due.
22 Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.
BAWIPA yawhawinae ni tami a tawnta sak teh, lungmathoenae thokhai boihoeh.
23 Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.
Tamipathu hanelah teh, yonnae sak e heh a nawmnae lah a coung. Hatei, thaipanueknae ka tawn e niteh, lungangnae a tawn.
24 Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.
Tamikathout teh a taki e patetlah a lathueng a pha vaiteh, tamikalan teh a ngai e hah poe lah ao han.
25 Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.
Bongparui a kâkaven toteh, tamikathoutnaw teh a kahma han. Hatei, tamikalan ni teh a yungyoe adu hungnae a tawn.
26 Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.
Tami pangak patoun e teh, misurtui kathut e ni hah a kip sak e hoi, hmaikhu ni mit a ut e patetlah doeh ao.
27 Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.
BAWIPA takinae ni hringyung a saw sak, hatei, tamikathout e hringyung teh duem sak lah ao han.
28 Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.
Tamikalan ni ngaihawi e teh lunghawinae lah ao, hatei, tamikathout e ngaihawinae teh a kahma han.
29 Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.
Tamikalan hanelah BAWIPA e lamthung teh thaonae doeh. Hatei, thoenae ka sak e teh, rawkkahmanae koe a pha han.
30 Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.
Tamikalan teh hmuen dawk hoi nâtuek hai puen lah awm mahoeh. Hatei, tamikathoutnaw ni talai heh onae lah hno awh mahoeh
31 Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.
Tamikalan e pahni ni lungangnae a tâcokhai, hatei ka longkawi e lai teh, tâtueng pouh lah ao han.
32 Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.
Tamikalan e pahni ni ngai kawi e hno hah a panue, hatei tamikathout e pahni niteh, kâtarannae lawk doeh ouk a dei.
