Panultihon 10
1 Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.
Притчи Соломонови. Мъдър син радва баща си. А безумен син е тъга за майка си.
2 Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.
Съкровища придобити с неправда не ползуват; А правдата избавя от смърт.
3 Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.
Господ не ще остави да гладува душата на праведния; Не отхвърля злобното желание на нечестивите.
4 Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.
Ленивата ръка докарва сиромашия, А трудолюбивата ръка обогатява.
5 Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.
Който събира лятно време, той е разумен син, А който спи в жетва, той е син, който докарва срам.
6 Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
Благословения почиват на главата на праведния; Но устата на нечестивите покриват насилство.
7 Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.
Паметта на праведния е благословена, А името на нечестивите ще изгние.
8 Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.
Мъдрият по сърце приема заповеди; А безумен бъбрица пада.
9 Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.
Който ходи непорочно, ходи безопасно, А който изкривява пътищата си ще се познае.
10 Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.
Който намигва с око докарва скръб, А безумен бъбрица пада.
11 Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
Устата на праведния са извор на живот, А устата на нечестивите покриват насилие.
12 Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.
Омразата повдига раздори, А любовта покрива всички погрешки.
13 Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.
В устните на разумния се намира мъдрост, А тоягата е за гърба на безумния.
14 Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.
Мъдрите запазват знанието, А устата на безумния близка погибел.
15 Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.
Имотът на богатия е неговият укрепен град, А съсипия за бедните е тяхната сиромашия.
16 Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.
Заплатата на праведния е живот. А благоуспяването на нечестивия е за грях.
17 Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.
Който внимава на изобличението е по пътя към живот. А който пренебрегва мъмренето, заблуждава се.
18 Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.
Който скришно мрази има лъжливи устни; И който възгласява клевета е безумен.
19 Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.
В многото говорене грехът е неизбежен; Но който въздържа устните си е разумен.
20 Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.
Езикът на праведния е избрано сребро; Сърцето на нечестивите малко струва.
21 Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.
Устните на праведния хранят мнозина; А безумните умират от нямане на разум.
22 Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.
Благословението Господно обогатява; И трудът на човека не ще притури нищо.
23 Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.
Злотворството е като забавление за безумния. Така и мъдростта на разумния човек.
24 Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.
Това, от, което се страхува нечестивият, ще го постигне; А желанието на праведните ще се изпълни.
25 Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.
Както отминава вихрушката, така и нечестивият изчезва; А праведният има вечна основа.
26 Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.
Както е оцетът за зъбите и димът за очите, Така е ленивият за ония, които го пращат.
27 Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.
Страхът от Господа придава дни, А годините на нечестивите се съкратяват.
28 Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.
Надеждата на праведните е радост, А очакването на нечестивите е напразно.
29 Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.
Пътят Господен е крепост за непорочния И съсипване за ония, които вършат беззаконие.
30 Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.
Праведният никога няма да се поклати, А нечестивите няма да населят земята,
31 Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.
Из устата на праведния блика мъдрост, А лъжливият език ще се отреже.
32 Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.
Устните на праведния знаят приятното за слушане; А устата на нечестивите говорят извратеното.
