Numerus 35
1 Nakigsulti si Yahweh kang Moises sa kapatagan sa Moab didto sa Jordan nga nahimutang sa Jerico ug miingon,
Yahweh told this to Moses/me [while the Israeli people were] on the plain in the Moab region near the Jordan [River], across from Jericho:
2 “Mandoi ang katawhan sa Israel nga ihatag ang pipila sa ilang naangkon nga yuta ngadto sa mga Levita. Kinahanglan nga hatagan nila sila ug mga siyudad aron kapuy-an ug mga sibsibanan nga libot niadtong mga siyudara.
“Tell the Israeli people that from the land that they will receive, they must give to the descendants of Levi some cities in which they can live. They must also give them some land around these cities.
3 Ang mga Levita mahimong magpuyo niining mga siyudara. Ang sibsibanan alang sa ilang mga baka, sa ilang mga karnero, ug sa tanan nilang mga mananap.
Those will be for the descendants of Levi to live in, and around the cities will be land for their cattle and flocks of sheep and goats and other animals.
4 Ang mga sibsibanan libot sa mga siyudad nga inyong ihatag ngadto sa mga Levita kinahanglan moabot gikan sa mga pader sa siyudad ug 1, 000 ka kubiko matag direksyon.
“The land that you give them for their animals must extend out for (1,500 feet/450 meters) from the walls of the cities.
5 Kinahanglan magsukod kamo ug 2, 000 ka kubiko gikan sa gawas sa siyudad sa sidlakang bahin, ug 2, 000 ka kubiko sa habagatan nga bahin, ug 2, 000 kubiko sa kasadpan, ug 2, 000 ka kubiko sa amihanan nga bahin. Mao kini ang mga sibsibanan nga dapit sa ilang mga siyudad. Ang mga siyudad kinahanglan nga anaa sa taliwala.
Also measure (3,000 feet/900 meters) in each direction out from the walls of each city. That additional land will be land for their animals outside the walls of the cities.”
6 Unom sa mga siyudad nga inyong ihatag sa mga Levita ang igahin ingon nga mga siyudad nga dalangpanan. Kinahanglan ihatag ninyo kini ingon nga mga dapit alang sa usa ka tawo nga nakapatay aron iyang kadangpan. Paggahin usab kamo ug 42 ka mga siyudad.
“Six of the cities that you give to the descendants of Levi will be cities to which people [can run] to be safe. If someone [accidentally] kills someone else, the one who killed that person may run to one of those cities to be safe.
7 Ang mga siyudad nga inyong ihatag sa mga Levita mahimong 48 tanan. Kinahanglan ihatag ninyo ang ilang mga sibsibanan uban kanila.
You must also give to the descendants of Levi 42 other cities and the land around those cities, for their animals,
8 Ang dagko nga mga tribo sa katawhan sa Israel, ang mga tribo nga adunay daghang yuta, kinahanglan maghatag ug daghang siyudad. Ang gamay nga mga tribo kinahanglan maghatag ug gamay nga mga siyudad. Ang matag tribo kinahanglan nga maghatag alang sa mga Levita sumala sa bahin nga ilang nadawat.”
The Israeli tribes that have the most people must give them more cities than the tribes that have fewer people give. Each tribe must give some of its cities to the descendants of Levi, but the tribes that have more land must give more cities, and the tribes that have less land will give fewer cities.”
9 Unya si Yahweh nakigsulti kang Moises ug miingon,
Yahweh also said to Moses/me,
10 “Pakigsulti sa katawhan sa Israel ug ingna sila, “Sa dihang molabang kamo sa Jordan paingon sa yuta sa Canaan,
“Tell this to the Israeli people: When you cross the Jordan [River] and enter the Canaan [region],
11 kinahanglan nga magpili kamo ug mga siyudad nga magsilbing mga siyudad nga dalangpanan alang kaninyo, usa ka dapit diin makatago ang usa ka tawo nga nakapatay nga wala tuyoa.
you must choose some cities to which people can run to be safe/protected. If someone kills another person (accidentally/without planning to do that), the one who killed that person may run to one of those cities and be safe.
12 Kini nga mga siyudad kinahanglan maoy inyong dangpanan gikan sa tawong manimalos, aron nga ang sad-an nga tawo dili mahimong patyon nga wala pa hukmi atubangan sa katawhan.
One of the relatives of the person who was killed may think he must avenge his relative’s death [by killing the murderer]. But in that city, the killer will be safe [because the people in that city would kill those relatives if they tried to get revenge there]. The man who killed someone accidentally [must] be put on trial in a court.
13 Kinahanglan nga magpili kamo ug unom ka mga siyudad ingon nga mga siyudad nga dalangpanan.
You must set apart six cities to be cities to which someone who killed another person accidentally may run and be safe.
14 Kinahanglan nga mohatag kamo ug tulo ka mga siyudad luyo sa Jordan ug tulo sa yuta sa Canaan. Mahimo sila nga mga siyudad nga dalangpanan.
There must be three of those cities on the east side of the Jordan [River] and three that will be [on the west side], in the Canaan region.
15 Alang sa katawhan sa Israel, alang sa mga langyaw, alang ni bisan kinsa nga nagpuyo tipon kaninyo, kining unom ka mga siyudad magsilbing dalangpanan niadtong bisan kinsa nga makapatay ug tawo nga wala tuyoa.
Those six cities will be cities where Israeli people may run to and be safe, and where foreigners and other people who are living among you can also run to and be safe. Any of those people who accidentally kills someone may run to one of those cities [and be safe/protected there].
16 Apan kung ang sad-an nga tawo gibunalan ang iyang biktima gamit ang puthaw, ug ang iyang biktima namatay, unya sa pagkatinuod ang sad-an usa gayod ka mamumuno. Kinahanglan gayod siyang patyon.
“But [you must consider that] anyone who kills another person with an iron weapon or with a big rock or with a piece of wood, is a murderer, and the one who killed the other person must be executed.
17 Kung ang sad-an nga tawo gibato ang iyang biktima nga makapatay sa biktima, ug kung ang iyang biktima namatay, unya sa pagkatinuod ang sad-an usa gayod ka mamumuno. Kinahanglan gayod siya nga patyon.
18 Kung ang sad-an nga tawo gibunalan ug hinagiban nga kahoy ang iyang biktima nga makapatay sa biktima, ug kung ang biktima namatay, nagpasabot nga ang sad-an usa gayod ka mamumuno. Kinahanglan gayod siyang patyon.
19 Ang manimalos sa dugo mahimong siya mismo ang mopatay sa mamumuno. Sa dihang makita niya siya, mahimo niya siyang patyon.
A relative of the person who was murdered must be the one who executes the murderer as soon as he finds him.
20 Ug kung ang sad-an nga tawo modagmal ni bisan kinsa tungod sa kasuko o magbato kaniya sa usa ka butang, nga nagtago aron sa pag-atang kaniya, aron mamatay ang biktima,
If someone shoves another person [over a cliff] or throws something at another person
21 o kung bunalan niya siya nga adunay kasuko pinaagi sa iyang kamot aron mamatay ang biktima, ang sad-an nga nagbunal kaniya kinahanglan gayod nga hukman sa kamatayon. Mamumuno siya. Ang manimalos mahimong mopatay sa mamumuno sa dihang makita niya siya.
or hits that person with his hand/fist and causes that person to die, if he did it because he hated that person, then you must consider that he is a murderer, and must be executed. A relative of the person who was killed must be the one who executes the murderer as soon as he finds him.
22 Apan kung ang sad-an nga tawo kalit lang makatukmod sa biktima nga walay pagdumot o makalabay ug butang nga nakapasakit sa biktima nga wala mag-atang kaniya
“But someone might accidentally shove someone else, or accidentally throw something at another person and hit him, not because he hates that person.
23 o kung makalabay siya ug bato nga makapatay sa biktima nga wala niya makita ang biktima, unya ang sad-an dili kaaway sa biktima; wala siya nagsulay sa pagpasakit sa biktima. Apan mao kini ang buhaton kung ang biktima mamatay.
Or he might drop a rock on someone that he did not see. If the one who does that does not plan to hurt anyone and does not hate the person that was killed,
24 Kana nga problema, ang katilingban kinahanglan mao ang maghukom taliwala sa sad-an ug sa tawo nga manimalos sa dugo pinasikad niining pamatakaran.
the people of that city must decide whether the relative of the dead person [has the right to get revenge], or whether the one who killed the other person [truly did it (accidentally/without planning to do it)].
25 Ang katilingban kinahanglan moluwas sa sad-an gikan sa gahom sa tawo nga manimalos sa dugo. Kinahanglan ibalik sa katilingban ang sad-an ngadto sa siyudad nga dalangpanan nga maoy iyang gidangpan. Kinahanglan magpabilin siya didto hangtod sa kamatayon sa labawng pari, ang usa nga dinihogan sa balaang lana.
[If they decide that the killer planned to kill the other person, they must not allow him to stay in their city. But if they decide that it was done accidentally], they must protect the killer from being killed by the dead person’s relative. They must send the killer to one of the cities where he will be safe/protected, and allow him to stay there until the Supreme Priest dies. [After that, the killer may go back to his home, because the dead person’s relative no longer has the right to get revenge].
26 Apan kung ang sad-an nga tawo moadto sa gawas sa utlanan sa siyudad sa dalangpanan nga iyang gitagoan sa bisan unsa nga higayon,
“But [while the Supreme Priest is still living], the person who is in that safe city must not leave that city.
27 ug kung ang tawo nga manimalos sa dugo makakita kaniya sa gawas sa utlanan sa iyang siyudad nga dalangpanan, ug kung mapatay niya ang sad-an nga tawo, ang tawo nga nanimalos sa dugo dili sad-an sa pagpatay.
If he goes outside the city, and if a relative of the dead person finds him, that relative is permitted to kill that person, [and people will not consider that the relative is guilty of murder.]
28 Tungod kini kay ang sad-an nga tawo kinahanglan nga magpabilin sa siyudad nga dalangpanan hangtod sa kamatayon sa labawng pari. Human sa kamatayon sa labawng pari, ang sad-an mahimong makabalik ngadto sa yuta nga iyang gipanag-iyaha.
The killer must stay in that city where he will be safe/protected until the Supreme Priest dies. [He will be safe from revenge after that, because the death of the Supreme Priest will be considered to be a sacrifice to atone for that murder]. After that, the killer may return to his home.
29 Kini nga mga balaod kinahanglan mahimong mga balaod alang kaninyo hangtod sa tanan ninyong kaliwatan sa katawhan sa tanang dapit diin kamo nagpuyo.
“You must always obey those regulations, wherever you live.
30 Si bisan kinsa nga makapatay ug tawo, ang mamumuno kinahanglang patyon, sumala sa pagpamatuod sa mga pulong sa mga saksi. Apan ang usa lamang ka saksi dili makahimo kang bisan kinsa nga mahukman ug kamatayon.
“If someone [is accused of] killing another person, the one who is accused may be executed only if there are people who saw him do it. There must be more than one witness; no one is permitted to be executed if there was only one (witness/person who saw him do it).
31 Ug usab, kinahanglan nga dili kamo modawat sa bayad alang sa kinabuhi sa mamumuno nga sad-an sa pagpatay. Kinahanglan gayod siyang silotan sa kamatayon.
“If there is a murderer who truly should be executed, do not [spare his life by] accepting (a ransom/money for him not to be killed). He must be executed.
32 Ug kinahanglan nga dili kamo modawat ug bayad alang niadtong usa nga nagtago sa siyudad nga dalangpanan. Kinahanglan nga niini nga paagi dili ninyo siya tugotan nga magpuyo sa iyang kaugalingon nga yuta hangtod nga mamatay ang labawng pari.
“If someone has run to a city where he will be safe/protected, do not allow him to give you money in order that you will permit him to return to his home before the Supreme Priest dies.
33 Ayaw hugawi niini nga paagi ang yuta diin kamo nagpuyo, tungod kay ang dugo nga gikan sa mamumuno makahugaw sa yuta. Walay bayad nga mahitabo alang sa yuta sa dihang ang dugo naula na niini, gawas sa dugo sa usa nga nagpaula niini.
“You must execute people who truly murder others. If you did not do that, you would be causing the people who live in the land to become unacceptable to me. Anyone who deliberately kills an innocent person must be executed.
34 Busa kinahanglan nga dili ninyo hugawan ang yuta diin kamo nagpuyo tungod kay nagpuyo ako niini. Ako, si Yahweh, nagpuyo taliwala sa katawhan sa Israel.”
I am Yahweh, and I live among you Israelis, so do not spoil/pollute the land by allowing people to murder others without being punished.”
