Numerus 23
1 Miingon si Balaam kang Balak, “Pagtukod ug pito ka halaran dinhi alang kanako ug pag-andam ug pito ka laki nga baka ug pito ka laki nga karnero.”
Then Balaam told Balak, “Build seven altars for me here, and prepare seven bulls and seven rams for me to sacrifice.”
2 Busa gibuhat ni Balak ang gihangyo ni Balaam. Unya naghalad si Balak ug Balaam ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag halaran.
Balak did as Balaam had said, and together they offered a bull and a ram on each altar.
3 Unya giingnan ni Balaam si Balak, “Tindog tapad sa imong halad nga sinunog ug molakaw na ako. Tingali moabot si Yahweh aron sa pagpakigkita kanako. Bisan unsa nga iyang ipakita kanako isulti ko kanimo.” Busa miadto siya sa tumoy sa bungtod nga walay mga kahoy.
Balaam said to Balak, “Wait here beside your burnt offering while I go and see if perhaps the Lord will come and meet with me. Whatever he reveals to me, I'll share with you.” Then Balaam left to climb up a rocky crag.
4 Samtang atua siya sa tumoy sa bungtod, nakigkita ang Dios kaniya, ug miingon si Balaam kaniya, “Nagtukod ako ug pito ka halaran, ug naghalad ako ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag-usa.”
God met with him there, and Balaam said. “I have built seven altars and on each altar I have offered a bull and a ram.”
5 Gibutangan ni Yahweh ug mensahe ang baba ni Balaam ug giingnan, “Balik ngadto kang Balak ug sultihi siya.”
The Lord gave Balaam a message to share. He told him, “Go back to Balak and this is what you are to say to him.”
6 Busa mibalik si Balaam ngadto kang Balak, nga nagtindog tapad sa iyang halad nga sinunog, ug ang tanan nga mga pangulo sa Moab uban kaniya.
So he went back to Balak, who was waiting there beside his burnt offering, along with all the Moabite leaders.
7 Unya nagsugod pagsulti si Balaam sa iyang panagna ug miingon. “Gidala ako ni Balak dinhi gikan sa Aram, ang hari sa Moab gikan sa sidlakan nga kabukiran. 'Umari ka, tungloha si Jacob alang kanako,' miingon siya. 'Umari ka, panghimaraota ang Israel.'
This is the declaration that Balaam gave: “Balak brought me from Aram; the king of Moab brought me from the mountains of the east. He said, ‘Come and curse Jacob for me! Come and condemn Israel!’
8 Unsaon man nako pagtunglo niadtong wala gitunglo sa Dios? Unsaon man nako pagpakigbatok niadtong wala gipakigbatokan ni Yahweh?
But how can I curse what God has not cursed? How can I condemn what the Lord has not condemned?
9 Kay gikan sa tumoy sa mga bato nakita ko siya; gikan sa kabungtoran gitan-aw ko siya. Tan-awa, adunay katawhan nga nag-inusara sa pagpuyo ug wala naghunahuna sa ilang kaugalingon ingon nga yano lamang nga nasod.
For I'm looking down on them from the top of rocky crags; I'm watching them from the hills. I see a people who live on their own, different from the other nations.
10 Kinsa man ang makaihap sa abog ni Jacob o makaihap bisan sa ikaupat nga bahin sa Israel? Tugoti ako nga mamatay ingon sa kamatayon sa matarong nga tawo, ug tugoti nga matapos ang akong kinabuhi sama kaniya!”
Who can count Jacob's descendants? They are so many they're like dust! Who can count even a quarter of the Israelites? I would like to die as a good person dies! Let the end of my life be like their end!”
11 Miingon si Balak kang Balaam, “Unsa man ang gibuhat mo kanako? Gidala ko ikaw aron tunglohon ang akong mga kaaway, apan tan-awa, gipanalanginan mo hinuon sila.”
Then Balak complained to Balaam, “What on earth have you done to me? I brought you here to curse my enemies, and now look! All you have done is bless them!”
12 Mitubag si Balaam ug miingon, “Dili ba ako kinahanglan nga mag-amping sa pagsulti lamang kung unsa ang gibutang ni Yahweh sa akong baba?”
But Balaam replied, “Don't you think I should I say precisely what the Lord tells me?”
13 Busa miingon si Balak kaniya, “Palihog uban kanako sa laing dapit diin makita mo sila. Makita lamang nimo ang haduol kanila, dili ang tanan kanila. Didto tunglohon mo sila alang kanako.”
Then Balak said to him, “Please come with me to another place where you can see them. But you'll only see a part of their camp—you won't see all of them. You can curse them for me from there.”
14 Busa gidala niya si Balaam ngadto sa uma sa Sofim, ngadto sa tumoy sa Bukid sa Pisga, ug nagtukod ug dugang pito ka halaran. Naghalad siya ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag halaran.
He took him to the field of Zophim at the top of Mount Pisgah. There he built seven altars and offered a bull and a ram on each altar.
15 Unya giingnan ni Balaam si Balak, “Tindog dinhi tapad sa imong halad nga sinunog, samtang makigkita ako kang Yahweh didto.”
Balaam told Balak, “Wait here beside your burnt offering while I meet the Lord over there.”
16 Busa nakigkita si Yahweh kang Balaam ug gibutangan ug mensahe ang iyang baba. Miingon siya, “Balik ngadto kang Balak ug ihatag kaniya ang akong mensahe.”
The Lord met Balaam and gave him a message to share. He told him, “Go back to Balak and this is what you are to say to him.”
17 Mibalik si Balaam ngadto kaniya, ug tan-awa, nagtindog siya tapad sa iyang halad nga sinunog ug ang mga pangulo sa Moab uban kaniya. Unya miingon si Balak kaniya, “Unsa man ang giiingon ni Yahweh?”
So he went back to Balak, who was waiting there beside his burnt offering, along with all the Moabite leaders. “What did the Lord say?” Balak asked.
18 Gisugdan ni Balaam ang iyang pagpanagna. Miingon siya, “Tindog, Balak, ug paminaw. Paminawa ako, ikaw nga anak ni Sipor.
This is the prophecy that Balaam delivered: “Stand up, Balak, and pay attention! Listen to me, son of Zippor!
19 Ang Dios dili tawo, nga kinahanglan siya mamakak, o tawong binuhat nga kinahanglan niyang usbon ang iyang hunahuna. Aduna ba siyay gisaad nga wala niya buhata? Aduna ba siyay giingon nga buhaton nga wala niya tumana?
God isn't a human being who would lie. He's not a mere mortal who changes his mind. Does he say he's going to do something but doesn't? Does he make promises he doesn't carry out?
20 Tan-awa, gimandoan ako nga magpanalangin. Naghatag ang Dios ug panalangin, ug dili ko kini mausab.
Look, I have been ordered to give a blessing. God has blessed, and I can't change that.
21 Wala siyay nakita nga kalisod kang Jacob o kasamok sa Israel. Si Yahweh nga ilang Dios uban kanila, ug nanagsinggit alang sa ilang hari taliwala kanila.
He's not expecting anything bad will happen to Jacob; he doesn't foresee any trouble for Israel. The Lord their God is with them; they celebrate him as their king.
22 Gipagawas sila sa Dios gikan sa Ehipto uban ang kusog nga sama sa ihalas nga baka.
God led them out of Egypt with great power, as strong as an ox.
23 Walay salamangka nga mabuhat batok kang Jacob, ug walay panagna nga makadaot sa Israel. Hinuon, kinahanglan igaingon kini mahitungod kang Jacob ug sa Israel, 'Tan-awa kung unsa ang nabuhat sa Dios!'
No spell can be cast against Jacob; no magic can be used against Israel. People will talk about Jacob and Israel, saying, ‘What amazing things God has done for them!’
24 Tan-awa, motindog ang mga tawo sama sa baye nga liyon, ingon nga liyon nga mogula ug mohasmag. Dili siya mohigda hangtod nga makaon niya ang iyang biktima ug makainom sa dugo sa iyang gipatay.”
Look! The Israelites go out hunting like a lioness; they chase like a lion. They don't rest until they eat their prey, and drink the blood of their dead victim.”
25 Unya miingon si Balak kang Balaam, “Ayaw sila tungloha o panalangini.”
Then Balak said to Balaam, “If you can't give them any curses then at least don't give them any blessings!”
26 Apan mitubag si Balaam ug giingnan si Balak, “Wala ko ba nasulti kanimo nga kinahanglan isulti ko ang tanan nga gisulti ni Yahweh kanako?”
But Balaam replied, “Didn't I explain to you that I have to do whatever the Lord tells me?”
27 Busa mitubag si Balak kang Balaam, “Dali karon, dad-on ko ikaw sa laing dapit. Tingali makapahimuot kini sa Dios nga tunglohon mo sila didto alang kanako.”
“Please come with me and I will take you somewhere else,” Balak said. “Maybe God would let you curse them for me from there.”
28 Busa gidala ni Balak si Balaam didto sa tumoy sa Bukid sa Peor, nga diin nagdungaw sa kamingawan.
Balak took Balaam to the top of Mount Peor, which looks down on the wastelands.
29 Giingnan ni Balaam si Balak, “Tukori ako ug pito ka mga halaran dinhi ug pag-andam ug pito ka laki nga baka ug pito ka laki nga karnero.
Balaam told Balak, “Build seven altars for me here, and prepare seven bulls and seven rams for me to sacrifice.”
30 Busa gibuhat ni Balak sumala sa giingon ni Balaam; naghalad siya ug laki nga baka ug laki nga karnero sa matag halaran.
Balak what Balaam told him, and he offered a bull and a ram on each altar.
