Numerus 16
1 Karon si Kora nga anak nga lalaki ni Izhar nga anak nga lalaki ni Kohat nga anak nga lalaki ni Levi, uban ni Datan ug ni Abiram nga mga anak nga lalaki ni Eliab, ug si On nga anak nga lalaki ni Pelet, nga mga kaliwat ni Ruben, nagtigom ug pipila ka mga tawo.
And Korah, son of Izhar, son of Kohath, son of Levi, takes both Dathan and Abiram sons of Eliab, and On son of Peleth, sons of Reuben,
2 Mibatok sila tali kang Moises, uban sa mga tawo nga gikan sa katawhan sa Israel, 250 ka mga pangulo sa katilingban kansang mga inila nga sakop sa katilingban.
and they rise up before Moses with men of the sons of Israel, two hundred and fifty princes of the congregation, called of the convention, men of renown,
3 Nagtigom sila sa ilang mga kaugalingon aron sa pagsukmat kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila kanila, “Sobra na kamo! Ang tibuok katilingban nga gilain, ang matag-usa kanila, ug si Yahweh anaa kanila. Ngano nga ipataas man ninyo ang inyong kaugalingon labaw sa uban nga katilingban ni Yahweh?”
and they are assembled against Moses and against Aaron, and say to them, “Enough of you! For all the congregation—all of them [are] holy, and YHWH [is] in their midst; and why do you lift yourselves up above the assembly of YHWH?”
4 Sa pagkadungog ni Moises niana, mihapa siya.
And Moses hears, and falls on his face,
5 Misulti siya ngadto kang Kora ug sa tanan nga uban kaniya, “Inigkabuntag ipaila ni Yahweh kadtong nahisakop kaniya ug kadtong gilain alang kaniya. Ipaduol niya kanang tawhana ngadto kaniya. Ang iyang pilion ipaduol niya sa iyang kaugalingon.
and he speaks to Korah and to all his congregation, saying, “Indeed, [in the] morning YHWH may cause [you] to know those who are His and him who is holy, and has brought [him] near to Him; even him whom He fixes on He brings near to Him.
6 Buhata kini, Kora ug sa tanan nimo nga pundok.
Do this: take censers for yourselves—Korah and all his company—
7 Ugma pagdala kamo ug mga butangan sa insenso ug butangi kini'g kalayo ug insenso atubangan ni Yahweh. Ang tawo nga pilion ni Yahweh, kanang tawhana mailain alang kang Yahweh. Sobra na kamo, kamo nga mga kaliwat ni Levi.”
and put fire in them and put incense on them before YHWH tomorrow, and it has been, the man whom YHWH chooses, he [is] the holy one—enough of you, sons of Levi!”
8 Miingon, pag-usab si Moises kang Kora, “Karon paminaw, kamo nga mga kaliwat ni Levi:
And Moses says to Korah, “Now hear, sons of Levi;
9 gamay lang ba kini nga butang alang kaninyo nga gilain kamo sa Dios sa Israel gikan sa mga katilingban sa Israel, aron mapaduol kamo sa iyang kaugalingon, aron sa pagbuhat sa bulohaton sa tabernakulo ni Yahweh, ug sa pagbarog atubangan sa katilingban aron sa pag-alagad kanila?
is it little to you that the God of Israel has separated you from the congregation of Israel to bring you near to Himself, to do the service of the Dwelling Place of YHWH, and to stand before the congregation to serve them?
10 Gipaduol na niya kamo, ug ang tanan ninyo nga mga kaliwat, mga kaliwat ni Levi, uban kanimo, apan gusto pa usab ninyo nga mahimong pari!
Indeed, He brings you near, and all your brothers, the sons of Levi, with you—and you have also sought the priesthood!
11 Mao nga ikaw ug ang tanan nimo nga pundok nagtigom batok kang Yahweh. Busa ngano nga nagbagulbol man kamo mahitungod kang Aaron, nga nagatuman kang Yahweh?”
Therefore, you and all your congregation are meeting against YHWH; and Aaron, what [is] he, that you murmur against him?”
12 Unya gipatawag ni Moises si Datan, ug si Abiram, ang mga anak nga lalaki ni Eliab, apan miingon sila, “Dili kami moanha.”
And Moses sends to call for Dathan and for Abiram, sons of Eliab, and they say, “We do not come up!
13 Gamay lang ba nga butang nga gidala nimo kami pagawas sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, aron nga mangamatay kami sa kamingawan? Karon gusto pa gayod nimo nga magmando kanamo!
Is it little that you have brought us up out of a land flowing with milk and honey, to put us to death in a wilderness, that you also certainly make yourself prince over us?
14 Dugang pa, wala nimo kami gidala sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, o gihatagan kami ug kaumahan ug parasan ingon nga panulondon. Karon buot ba nimo nga butahan kami sa walay pulos nga mga saad? Dili kami moanha kanimo.”
Indeed, you have not brought us into a land flowing with milk and honey, nor do you give an inheritance of field and vineyard to us; do you pick out the eyes of these men? We do not come up!”
15 Nasuko pag-ayo si Moises ug giingnan niya si Yahweh, “Ayaw tahora ang ilang mga halad. Wala akoy gikuha bisan usa ka asno gikan kanila, ug wala akoy gipasakitan bisan usa kanila.”
And it is very displeasing to Moses, and he says to YHWH, “Do not turn to their present; I have not taken one donkey from them, nor have I afflicted one of them.”
16 Unya miingon si Moises ngadto kang Kora, “Ugma ikaw ug ang tanan nimo nga kaubanan kinahanglan nga moadto sa atubangan ni Yahweh—ikaw ug sila, ug si Aaron.
And Moses says to Korah, “You and all your congregation, be [present] before YHWH—you, and they, and Aaron—tomorrow;
17 Kinahanglan nga ang matag-usa kaninyo magdala ug iyang butanganan sa insenso ug butangan kini ug insenso. Unya ang matag tawo kinahanglan nga magdala sa iyang butanganan sa insenso atubangan ni Yahweh, 250 ka mga butanganan sa insenso. Ikaw ug si Aaron, usab, kinahanglan nga magdala sa inyong matag butanganan sa insenso.”
and let each take his censer and you have put incense on them, and each has brought his censer near before YHWH—two hundred and fifty censers; indeed, you and Aaron, each [with] his censer.”
18 Busa ang matag tawo nagdala sa iyang butanganan sa insenso, gibutangan kini ug kalayo, gihanigan usab kini ug insenso, ug mibarog sa pultahan sa tolda nga tigomanan uban ni Moises ug ni Aaron.
And they each take his censer, and put fire on them, and lay incense on them, and they stand at the opening of the Tent of Meeting with Moses and Aaron.
19 Gitigom ni Kora ang tanang katilingban batok kang Moises ug kang Aaron didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug ang himaya ni Yahweh mipakita sa tanang katilingban.
And Korah assembles all the congregation against them at the opening of the Tent of Meeting, and the glory of YHWH is seen by all the congregation.
20 Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron:
And YHWH speaks to Moses and to Aaron, saying,
21 “Ilain ang inyong mga kaugalingon gikan sa taliwala niining katilingban aron nga malamoy ko dayon sila.”
“Be separated from the midst of this congregation, and I consume them in a moment”;
22 Mihapa si Moises ug si Aaron ug miingon, “Dios, ang Dios sa mga espiritu sa tanang katawhan, kung makasala ang usa ka tawo, kinahanglan ba nga masuko ka sa tanang katilingban?”
and they fall on their faces, and say, “God, God of the spirits of all flesh—one man sins, and are You angry against all the congregation?”
23 Mitubag si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya,
And YHWH speaks to Moses, saying,
24 “Sultihi ang katilingban. Ingna, 'Pahilayo sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram.”'
“Speak to the congregation, saying, Go up from around the dwelling place of Korah, Dathan, and Abiram.”
25 Unya mitindog si Moises ug miadto ngadto kang Datan ug Abiram; misunod ang mga kadagkoan sa Israel kaniya.
And Moses rises, and goes to Dathan and Abiram, and [the] elderly of Israel go after him,
26 Misulti siya ngadto sa katilingban ug miingon, “Karon biyai ang mga tolda niining daotan nga mga tawo ug ayaw hikapa ang bisan unsa nga ila, o malamoy kamo pinaagi sa tanan sa nilang mga sala.”
and he speaks to the congregation, saying, “Now turn aside from the tents of these wicked men, and do not come against anything that they have, lest you are consumed in all their sins.”
27 Busa ang katilingban nga anaa sa matag kilid sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram mipahawa kanila. Migawas si Datan ug Abiram ug mibarog sa pultahan sa ilang mga tolda, uban sa ilang mga asawa, mga anak nga lalaki, ug ilang mga masuso.
And they go up from the dwelling place of Korah, Dathan, and Abiram, from all around, and Dathan and Abiram have come out, standing at the opening of their tents, with their wives, and their sons, and their infants.
28 Unya miingon si Moises, “Pinaagi niini masayran ninyo nga si Yahweh ang nagpadala kanako sa pagbuhat niining tanan nga buluhaton, kay wala ako nagbuhat niini pinaagi sa akong kabubut-on.
And Moses says, “By this you know that YHWH has sent me to do all these works, that [they are] not from my own heart;
29 Kung kining mga tawhana mamatay sa kasagaran lang nga mahitabo, nan dili si Yahweh ang nagpadala kanako.
if these die according to the death of all men, or the charge of all men is charged on them, YHWH has not sent me;
30 Apan kung palikion ni Yahweh ang yuta unya molamoy kanila sama sa usa ka dako nga baba, uban sa tanan nilang pamilya, ug kung mangahulog sila nga buhi ngadto sa Seol, nan kinahanglan ninyo nga sabton nga kining mga tawhana nakapasipala kang Yahweh.” (Sheol h7585)
but if YHWH does a strange thing, and the ground has opened her mouth and swallowed them and all that they have, and they have gone down alive to Sheol, then you have known that these men have despised YHWH.” (Sheol h7585)
31 Dihadiha dayon pagkahuman ug sulti ni Moises niining tanang mga pulonga, mibuka ang yuta niadtong mga tawhana.
And it comes to pass at his finishing speaking all these words, that the ground which [is] under them cleaves,
32 Mibuka ang baba sa yuta ug gilamoy sila, ilang mga pamilya, ug ang tanang katawhan nga nahisakop kang Kora, lakip na ang tanan nilang mga gipanag-iyahan.
and the earth opens her mouth and swallows them, and their houses, and all the men who [are] for Korah, and all the goods,
33 Sila ug ang tanan sa ilang mga pamilya nangahulog nga buhi ngadto sa Seol. Mitiklop ang yuta kanila, ug sa niini nga paagi nahanaw sila gikan sa taliwala sa mga katilingban. (Sheol h7585)
and they go down—they and all that they have—alive to Sheol, and the earth closes over them, and they perish from the midst of the assembly; (Sheol h7585)
34 Ang tanang Israelita nga nakapalibot kanila mipahilayo nga naghilak. Naniyagit sila, “Tingali ug lamuyon usab kita sa yuta!”
and all Israel who [are] around them have fled at their voice, for they said, “Lest the earth swallow us”;
35 Unya sa kalit lang mihugpa ang kalayo nga gikan Kang Yahweh ug gilamoy ang 250 ka kalalakin-an nga naghalad ug insenso.
and fire has come out from YHWH and consumes the two hundred and fifty men bringing the incense near.
36 Nakigsulti pag-usab si Yahweh ngadto kang Moises ug nag-ingon,
And YHWH speaks to Moses, saying,
37 “Sultihi si Eleazar nga anak ni Aaron nga pari ug tugoti siya nga mokuha sa mga butanganan sa insenso pagawas sa kalayo, kay ang mga butanganan sa insenso gilain alang kanako. Unya ipakatag kaniya ang nagdilaab nga mga uling ngadto sa layo.
“Say to Eleazar son of Aaron the priest to lift up the censers from the midst of the burning and scatter the fire away, for they have been hallowed.
38 Ipakuha ang mga butangan sa insenso niadtong nawad-an sa ilang mga kinabuhi tungod sa ilang sala. Ipahimo kining dinukdok nga mga plato ingon nga tabon ibabaw sa halaran. Kadtong mga tawhana naghalad niini atubangan kanako, mao nga gilain kini alang kanako. Mahimo kining timaan sa akong presensya ngadto sa katawhan sa Israel.”
[As for] the censers of these sinners against their own souls, indeed, they have made them [into] spread-out plates [for] a covering for the altar, for they have brought them near before YHWH, and they are hallowed; and they become a sign to the sons of Israel.”
39 Gikuha ni Eleazar nga pari ang tumbaga nga mga butanganan sa insenso nga gigamit sa mga tawo nga nangasunog, ug gidukdok kini aron mahimong tabon alang sa halaran,
And Eleazar the priest takes the bronze censers which they who are burned had brought near, and they spread them out [for] a covering for the altar—
40 isip nga pahinumdom sa katawhan sa Israel, aron nga walay tagagawas nga wala naggikan kang Aaron nga moduol aron sa pagsunog sa insenso sa atubangan ni Yahweh, aron nga dili sila mahisama kang Kora ug sa iyang pundok—sama sa gimando ni Yahweh ngadto kang Moises.
a memorial to the sons of Israel, so that a stranger who is not of the seed of Aaron does not draw near to make incense before YHWH, and is not as Korah and as his congregation, as YHWH has spoken by the hand of Moses to him.
41 Apan pagkasunod buntag ang tanang katilingban nga katawhan sa Israel nagbagulbol batok kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila, “Gipangpatay nimo ang katawhan ni Yahweh.”
And on the next day all the congregation of the sons of Israel murmurs against Moses and against Aaron, saying, “You have put the people of YHWH to death.”
42 Unya nahitabo kini, sa dihang ang mga katilingban nagtigom batok kang Moises ug kang Aaron, nga naglantaw sila sa atubangan sa tolda nga tigomanan, ug, tan-awa, mitabon ang panganod niini. Mipakita ang himaya ni Yahweh,
And it comes to pass, in the congregation being assembled against Moses and against Aaron, that they turn toward the Tent of Meeting, and behold, the cloud has covered it and the glory of YHWH is seen;
43 ug miduol si Moises ug si Aaron ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan.
and Moses comes—Aaron also—to the front of the Tent of Meeting.
44 Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya,
And YHWH speaks to Moses, saying,
45 “Pahilayo gikan sa atubangan niining katilingban aron lamyon ko dayon sila.” Ug mihapa si Moises ug si Aaron sa yuta.
“Get up from the midst of this congregation, and I consume them in a moment”; and they fall on their faces,
46 Miingon si Moises ngadto kang Aaron, “Kuhaa ang butanganan sa insenso, butangi kini ug kalayo gikan sa halaran, butangi kini ug insenso, dad-a dayon kini ngadto sa katilingban, ug paghimo ug pagpapas sa sala alang kanila, tungod kay moabot ang kasuko gikan kang Yahweh. Ang hampak nagsugod na.”
and Moses says to Aaron, “Take the censer and put fire on it from off the altar, and place incense, and go quickly to the congregation and make atonement for them, for the wrath has gone out from the presence of YHWH—the plague has begun.”
47 Busa gibuhat ni Aaron ang gisulti ni Moises. Midagan siya ngadto sa tunga-tunga sa katilingban. Ang hampak misugod dayon sa pagkuyanap ngadto sa taliwala sa katawhan, busa gibutang niya ang insenso ug naghimo ug pagpapas sa sala alang sa katawhan.
And Aaron takes [it] as Moses has spoken, and runs to the midst of the assembly, and behold, the plague has begun among the people; and he gives the incense, and makes atonement for the people,
48 Mibarog si Aaron taliwala sa mga buhi ug sa mga patay; niini nga paagi miundang ang hampak.
and stands between the dead and the living, and the plague is restrained;
49 Kadtong nangamatay sa hampak mokabat ug 14, 700 ang gidaghanon, wala pay labot kadtong nangamatay sa panghitabo kang Kora.
and those who die by the plague are fourteen thousand and seven hundred, apart from those who die for the matter of Korah;
50 Mibalik si Aaron ngadto kang Moises didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug mihunong na gayod ang hampak.
and Aaron turns back to Moses, to the opening of the Tent of Meeting, and the plague has been restrained.
