Numerus 16
1 Karon si Kora nga anak nga lalaki ni Izhar nga anak nga lalaki ni Kohat nga anak nga lalaki ni Levi, uban ni Datan ug ni Abiram nga mga anak nga lalaki ni Eliab, ug si On nga anak nga lalaki ni Pelet, nga mga kaliwat ni Ruben, nagtigom ug pipila ka mga tawo.
Now Korah son of Izhar, the son of Kohath son of Levi, along with some Reubenites—Dathan and Abiram, sons of Eliab, and On son of Peleth—conducted
2 Mibatok sila tali kang Moises, uban sa mga tawo nga gikan sa katawhan sa Israel, 250 ka mga pangulo sa katilingban kansang mga inila nga sakop sa katilingban.
a rebellion against Moses, along with 250 men of Israel renowned as leaders of the congregation and representatives in the assembly.
3 Nagtigom sila sa ilang mga kaugalingon aron sa pagsukmat kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila kanila, “Sobra na kamo! Ang tibuok katilingban nga gilain, ang matag-usa kanila, ug si Yahweh anaa kanila. Ngano nga ipataas man ninyo ang inyong kaugalingon labaw sa uban nga katilingban ni Yahweh?”
They came together against Moses and Aaron and told them, “You have taken too much upon yourselves! For everyone in the entire congregation is holy, and the LORD is in their midst. Why then do you exalt yourselves above the assembly of the LORD?”
4 Sa pagkadungog ni Moises niana, mihapa siya.
When Moses heard this, he fell facedown.
5 Misulti siya ngadto kang Kora ug sa tanan nga uban kaniya, “Inigkabuntag ipaila ni Yahweh kadtong nahisakop kaniya ug kadtong gilain alang kaniya. Ipaduol niya kanang tawhana ngadto kaniya. Ang iyang pilion ipaduol niya sa iyang kaugalingon.
Then he said to Korah and all his followers, “Tomorrow morning the LORD will reveal who belongs to Him and who is holy, and He will bring that person near to Himself. The one He chooses, He will bring near to Himself.
6 Buhata kini, Kora ug sa tanan nimo nga pundok.
You, Korah, and all your followers are to do as follows: Take censers,
7 Ugma pagdala kamo ug mga butangan sa insenso ug butangi kini'g kalayo ug insenso atubangan ni Yahweh. Ang tawo nga pilion ni Yahweh, kanang tawhana mailain alang kang Yahweh. Sobra na kamo, kamo nga mga kaliwat ni Levi.”
and tomorrow you are to place fire and incense in them in the presence of the LORD. Then the man the LORD chooses will be the one who is holy. It is you sons of Levi who have taken too much upon yourselves!”
8 Miingon, pag-usab si Moises kang Kora, “Karon paminaw, kamo nga mga kaliwat ni Levi:
Moses also said to Korah, “Now listen, you sons of Levi!
9 gamay lang ba kini nga butang alang kaninyo nga gilain kamo sa Dios sa Israel gikan sa mga katilingban sa Israel, aron mapaduol kamo sa iyang kaugalingon, aron sa pagbuhat sa bulohaton sa tabernakulo ni Yahweh, ug sa pagbarog atubangan sa katilingban aron sa pag-alagad kanila?
Is it not enough for you that the God of Israel has separated you from the congregation of Israel and brought you near to Himself to perform the work at the LORD’s tabernacle, and to stand before the congregation to minister to them?
10 Gipaduol na niya kamo, ug ang tanan ninyo nga mga kaliwat, mga kaliwat ni Levi, uban kanimo, apan gusto pa usab ninyo nga mahimong pari!
He has brought you near, you and all your fellow Levites, but you are seeking the priesthood as well.
11 Mao nga ikaw ug ang tanan nimo nga pundok nagtigom batok kang Yahweh. Busa ngano nga nagbagulbol man kamo mahitungod kang Aaron, nga nagatuman kang Yahweh?”
Therefore, it is you and all your followers who have conspired against the LORD! As for Aaron, who is he that you should grumble against him?”
12 Unya gipatawag ni Moises si Datan, ug si Abiram, ang mga anak nga lalaki ni Eliab, apan miingon sila, “Dili kami moanha.”
Then Moses summoned Dathan and Abiram, the sons of Eliab, but they said, “We will not come!
13 Gamay lang ba nga butang nga gidala nimo kami pagawas sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, aron nga mangamatay kami sa kamingawan? Karon gusto pa gayod nimo nga magmando kanamo!
Is it not enough that you have brought us up out of a land flowing with milk and honey to kill us in the wilderness? Must you also appoint yourself as ruler over us?
14 Dugang pa, wala nimo kami gidala sa yuta nga nagadagayday ang gatas ug dugos, o gihatagan kami ug kaumahan ug parasan ingon nga panulondon. Karon buot ba nimo nga butahan kami sa walay pulos nga mga saad? Dili kami moanha kanimo.”
Moreover, you have not brought us into a land flowing with milk and honey or given us an inheritance of fields and vineyards. Will you gouge out the eyes of these men? No, we will not come!”
15 Nasuko pag-ayo si Moises ug giingnan niya si Yahweh, “Ayaw tahora ang ilang mga halad. Wala akoy gikuha bisan usa ka asno gikan kanila, ug wala akoy gipasakitan bisan usa kanila.”
Then Moses became very angry and said to the LORD, “Do not regard their offering. I have not taken one donkey from them or mistreated a single one of them.”
16 Unya miingon si Moises ngadto kang Kora, “Ugma ikaw ug ang tanan nimo nga kaubanan kinahanglan nga moadto sa atubangan ni Yahweh—ikaw ug sila, ug si Aaron.
And Moses said to Korah, “You and all your followers are to appear before the LORD tomorrow—you and they and Aaron.
17 Kinahanglan nga ang matag-usa kaninyo magdala ug iyang butanganan sa insenso ug butangan kini ug insenso. Unya ang matag tawo kinahanglan nga magdala sa iyang butanganan sa insenso atubangan ni Yahweh, 250 ka mga butanganan sa insenso. Ikaw ug si Aaron, usab, kinahanglan nga magdala sa inyong matag butanganan sa insenso.”
Each man is to take his censer, place incense in it, and present it before the LORD—250 censers. You and Aaron are to present your censers as well.”
18 Busa ang matag tawo nagdala sa iyang butanganan sa insenso, gibutangan kini ug kalayo, gihanigan usab kini ug insenso, ug mibarog sa pultahan sa tolda nga tigomanan uban ni Moises ug ni Aaron.
So each man took his censer, put fire and incense in it, and stood with Moses and Aaron at the entrance to the Tent of Meeting.
19 Gitigom ni Kora ang tanang katilingban batok kang Moises ug kang Aaron didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug ang himaya ni Yahweh mipakita sa tanang katilingban.
When Korah had gathered his whole assembly against them at the entrance to the Tent of Meeting, the glory of the LORD appeared to the whole congregation.
20 Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron:
And the LORD said to Moses and Aaron,
21 “Ilain ang inyong mga kaugalingon gikan sa taliwala niining katilingban aron nga malamoy ko dayon sila.”
“Separate yourselves from this congregation so that I may consume them in an instant.”
22 Mihapa si Moises ug si Aaron ug miingon, “Dios, ang Dios sa mga espiritu sa tanang katawhan, kung makasala ang usa ka tawo, kinahanglan ba nga masuko ka sa tanang katilingban?”
But Moses and Aaron fell facedown and said, “O God, the God of the spirits of all flesh, when one man sins, will You be angry with the whole congregation?”
23 Mitubag si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya,
Then the LORD said to Moses,
24 “Sultihi ang katilingban. Ingna, 'Pahilayo sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram.”'
“Tell the congregation to move away from the dwellings of Korah, Dathan, and Abiram.”
25 Unya mitindog si Moises ug miadto ngadto kang Datan ug Abiram; misunod ang mga kadagkoan sa Israel kaniya.
So Moses got up and went to Dathan and Abiram, and the elders of Israel followed him.
26 Misulti siya ngadto sa katilingban ug miingon, “Karon biyai ang mga tolda niining daotan nga mga tawo ug ayaw hikapa ang bisan unsa nga ila, o malamoy kamo pinaagi sa tanan sa nilang mga sala.”
And he warned the congregation, “Move away now from the tents of these wicked men. Do not touch anything that belongs to them, or you will be swept away because of all their sins.”
27 Busa ang katilingban nga anaa sa matag kilid sa mga tolda ni Kora, Datan, ug Abiram mipahawa kanila. Migawas si Datan ug Abiram ug mibarog sa pultahan sa ilang mga tolda, uban sa ilang mga asawa, mga anak nga lalaki, ug ilang mga masuso.
So they moved away from the dwellings of Korah, Dathan, and Abiram. Meanwhile, Dathan and Abiram had come out and stood at the entrances to their tents with their wives and children and infants.
28 Unya miingon si Moises, “Pinaagi niini masayran ninyo nga si Yahweh ang nagpadala kanako sa pagbuhat niining tanan nga buluhaton, kay wala ako nagbuhat niini pinaagi sa akong kabubut-on.
Then Moses said, “This is how you will know that the LORD has sent me to do all these things, for it was not my own doing:
29 Kung kining mga tawhana mamatay sa kasagaran lang nga mahitabo, nan dili si Yahweh ang nagpadala kanako.
If these men die a natural death, or if they suffer the fate of all men, then the LORD has not sent me.
30 Apan kung palikion ni Yahweh ang yuta unya molamoy kanila sama sa usa ka dako nga baba, uban sa tanan nilang pamilya, ug kung mangahulog sila nga buhi ngadto sa Seol, nan kinahanglan ninyo nga sabton nga kining mga tawhana nakapasipala kang Yahweh.” (Sheol h7585)
But if the LORD brings about something unprecedented, and the earth opens its mouth and swallows them and all that belongs to them so that they go down alive into Sheol, then you will know that these men have treated the LORD with contempt.” (Sheol h7585)
31 Dihadiha dayon pagkahuman ug sulti ni Moises niining tanang mga pulonga, mibuka ang yuta niadtong mga tawhana.
As soon as Moses had finished saying all this, the ground beneath them split open,
32 Mibuka ang baba sa yuta ug gilamoy sila, ilang mga pamilya, ug ang tanang katawhan nga nahisakop kang Kora, lakip na ang tanan nilang mga gipanag-iyahan.
and the earth opened its mouth and swallowed them and their households—all Korah’s men and all their possessions.
33 Sila ug ang tanan sa ilang mga pamilya nangahulog nga buhi ngadto sa Seol. Mitiklop ang yuta kanila, ug sa niini nga paagi nahanaw sila gikan sa taliwala sa mga katilingban. (Sheol h7585)
They went down alive into Sheol with all they owned. The earth closed over them, and they vanished from the assembly. (Sheol h7585)
34 Ang tanang Israelita nga nakapalibot kanila mipahilayo nga naghilak. Naniyagit sila, “Tingali ug lamuyon usab kita sa yuta!”
At their cries, all the people of Israel who were around them fled, saying, “The earth may swallow us too!”
35 Unya sa kalit lang mihugpa ang kalayo nga gikan Kang Yahweh ug gilamoy ang 250 ka kalalakin-an nga naghalad ug insenso.
And fire came forth from the LORD and consumed the 250 men who were offering the incense.
36 Nakigsulti pag-usab si Yahweh ngadto kang Moises ug nag-ingon,
Then the LORD said to Moses,
37 “Sultihi si Eleazar nga anak ni Aaron nga pari ug tugoti siya nga mokuha sa mga butanganan sa insenso pagawas sa kalayo, kay ang mga butanganan sa insenso gilain alang kanako. Unya ipakatag kaniya ang nagdilaab nga mga uling ngadto sa layo.
“Tell Eleazar son of Aaron the priest to remove the censers from the flames and to scatter the coals far away, because the censers are holy.
38 Ipakuha ang mga butangan sa insenso niadtong nawad-an sa ilang mga kinabuhi tungod sa ilang sala. Ipahimo kining dinukdok nga mga plato ingon nga tabon ibabaw sa halaran. Kadtong mga tawhana naghalad niini atubangan kanako, mao nga gilain kini alang kanako. Mahimo kining timaan sa akong presensya ngadto sa katawhan sa Israel.”
As for the censers of those who sinned at the cost of their own lives, hammer them into sheets to overlay the altar, for these were presented before the LORD, and so have become holy. They will serve as a sign to the Israelites.”
39 Gikuha ni Eleazar nga pari ang tumbaga nga mga butanganan sa insenso nga gigamit sa mga tawo nga nangasunog, ug gidukdok kini aron mahimong tabon alang sa halaran,
So Eleazar the priest took the bronze censers brought by those who had been burned up, and he had them hammered out to overlay the altar,
40 isip nga pahinumdom sa katawhan sa Israel, aron nga walay tagagawas nga wala naggikan kang Aaron nga moduol aron sa pagsunog sa insenso sa atubangan ni Yahweh, aron nga dili sila mahisama kang Kora ug sa iyang pundok—sama sa gimando ni Yahweh ngadto kang Moises.
just as the LORD commanded him through Moses. This was to be a reminder to the Israelites that no outsider who is not a descendant of Aaron should approach to offer incense before the LORD, lest he become like Korah and his followers.
41 Apan pagkasunod buntag ang tanang katilingban nga katawhan sa Israel nagbagulbol batok kang Moises ug kang Aaron. Miingon sila, “Gipangpatay nimo ang katawhan ni Yahweh.”
The next day the whole congregation of Israel grumbled against Moses and Aaron, saying, “You have killed the LORD’s people!”
42 Unya nahitabo kini, sa dihang ang mga katilingban nagtigom batok kang Moises ug kang Aaron, nga naglantaw sila sa atubangan sa tolda nga tigomanan, ug, tan-awa, mitabon ang panganod niini. Mipakita ang himaya ni Yahweh,
But when the congregation gathered against them, Moses and Aaron turned toward the Tent of Meeting, and suddenly the cloud covered it and the glory of the LORD appeared.
43 ug miduol si Moises ug si Aaron ngadto sa atubangan sa tolda nga tigomanan.
Then Moses and Aaron went to the front of the Tent of Meeting,
44 Unya nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises. Miingon siya,
and the LORD said to Moses,
45 “Pahilayo gikan sa atubangan niining katilingban aron lamyon ko dayon sila.” Ug mihapa si Moises ug si Aaron sa yuta.
“Get away from this congregation so that I may consume them in an instant.” And Moses and Aaron fell facedown.
46 Miingon si Moises ngadto kang Aaron, “Kuhaa ang butanganan sa insenso, butangi kini ug kalayo gikan sa halaran, butangi kini ug insenso, dad-a dayon kini ngadto sa katilingban, ug paghimo ug pagpapas sa sala alang kanila, tungod kay moabot ang kasuko gikan kang Yahweh. Ang hampak nagsugod na.”
Moses said to Aaron, “Take your censer, place fire from the altar in it, and add incense. Go quickly to the congregation and make atonement for them, because wrath has come out from the LORD; the plague has begun.”
47 Busa gibuhat ni Aaron ang gisulti ni Moises. Midagan siya ngadto sa tunga-tunga sa katilingban. Ang hampak misugod dayon sa pagkuyanap ngadto sa taliwala sa katawhan, busa gibutang niya ang insenso ug naghimo ug pagpapas sa sala alang sa katawhan.
So Aaron took the censer as Moses had ordered and ran into the midst of the assembly. And seeing that the plague had begun among the people, he offered the incense and made atonement for the people.
48 Mibarog si Aaron taliwala sa mga buhi ug sa mga patay; niini nga paagi miundang ang hampak.
He stood between the living and the dead, and the plague was halted.
49 Kadtong nangamatay sa hampak mokabat ug 14, 700 ang gidaghanon, wala pay labot kadtong nangamatay sa panghitabo kang Kora.
But those who died from the plague numbered 14,700, in addition to those who had died on account of Korah.
50 Mibalik si Aaron ngadto kang Moises didto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, ug mihunong na gayod ang hampak.
Then Aaron returned to Moses at the entrance to the Tent of Meeting, since the plague had been halted.
