Nehemias 9

1 Karon sa ika 24 nga adlaw sa samang bulana nagtigom ang tanang katawhan sa Israel ug nagpuasa sila, ug nagbisti sila ug sako, ug nagbutang ug abog sa ilang mga ulo.

And in the four and twentieth day of the month the children of Israel came together with fasting and with sackcloth, and earth upon them.

2 Gibulag sa mga kaliwat sa Israel ang ilang kaugalingon gikan sa tanang mga langyaw. Mitindog sila ug gisugid ang ilang kaugalingong mga sala ug ang mga daotang binuhatan sa ilang mga katigulangan.

And the seed of the children of Israel separated themselves from every stranger: and they stood, and confessed their sins, and the iniquities of their fathers.

3 Nagbarog sila sa ilang mga dapit, ug sulod sa tulo ka oras gibasa nila ang libro sa balaod ni Yahweh nga ilang Dios. Sa ikaupat nga bahin sa adlaw gisugid nila ang ilang mga sala ug nagyukbo atubangan kang Yahweh nga ilang Dios.

And they rose up to stand: and they read in the book of the law of the Lord their God, four times in the day, and four times they confessed, and adored the Lord their God.

4 Ang mga Levita, si Jeshua, si Bani, si Kadmiel, si Shebania, si Buni, si Sherebia, si Bani, ug si Kenani, mitindog sa hagdanan ug mitawag sa makusog nga tingog ngadto kang Yahweh nga ilang Dios.

And there stood up upon the seep of the Levites, Josue, and Bani, and Cedmihel, Sabania, Bonni, Sarebias, Bani, and Chanani: and they cried with a loud voice to the Lord their God.

5 Unya ang mga Levita, nga sila Jeshua, ug si Kadmiel, si Bani, si Hashabnea, si Sherebia, si Hodia, si Shebania, ug si Petahia miingon, “Pagtindog ug dayga si Yahweh nga imong Dios hangtod sa kahangtoran.” “Hinaot nga daygon nila ang imong balaanong ngalan, ug hinaot nga mapasidunggan kini sa matag panalangin ug pagdayeg.

And the Levites Josue and Cedmihel, Bonni, Hasebnia, Serebia, Oduia, Sebnia, and Phathahia, said: Arise, bless the Lord your God from eternity to eternity: and blessed be the high name of thy glory with all blessing and praise.

6 Ikaw si Yahweh. Ikaw lamang. Gibuhat nimo ang kalangitan, ang kinatas-ang kalangitan, uban ang tibuok nilang panon sa kasundalohang anghel, ug ang kalibotan ug ang tanan nga anaa niini, ug ang mga kadagatan ug ang tanan nga anaa kanila. Gihatagan nimo ug kinabuhi kining tanan, ug nagsimba ang mga kasundalohang anghel diha kanimo.

Thou thyself, O Lord alone, thou hast made heaven, and the heaven of heavens, and all the host thereof: the earth and all things that are in it: the seas and all that are therein: and thou givest life to all these things, and the host of heaven adoreth thee.

7 Ikaw si Yahweh, ang Dios nga nagpili kang Abram, ug ang nagkuha kaniya gawas sa Ur sa Chaldes, ug naghatag kaniya sa ngalan nga Abraham.

Thou, O Lord God, art he who chosest Abram, and broughtest him forth out of the fire of the Chaldeans, and gavest him the name of Abraham.

8 Nakaplagan nimo nga matinud-anon gayod ang iyang kasingkasing diha kanimo, ug nagbuhat ka ug kasabotan uban kaniya nga ihatag ngadto sa iyang mga kaliwat ang yuta sa mga Canaanhon, sa mga Hithanon, sa mga Amornon, sa mga Pereznon, sa mga Jebusnon, ug sa mga Girgasnon. Gituman mo gayod ang imong saad tungod sa imong pagkamatinud-anon.

And thou didst find his heart faithful before thee: and thou madest a covenant with him, to give him the land of the Chanaanite, of the Hethite, and of the Amorrhite, and of the Pherezite, and of the Jebusite, and of the Gergezite, to give it to his seed: and thou hast fulfilled thy words, because thou art just.

9 Nakita nimo ang pag-antos sa among mga katigulangan didto sa Ehipto ug nadungog nimo ang ilang mga paghilak didto sa Pula nga Dagat.

And thou sawest the affliction of our fathers in Egypt: and thou didst hear their cry by the Red Sea.

10 Naghatag ka ug mga timailhan ug katingalahang mga butang batok sa Paraon, ug sa tanan niyang mga sulugoon, ug sa tanang katawhan sa iyang yuta, kay nasayod ka nga mapasigarbohon gayod ang mga Ehiptohanon batok kanila. Apan nagbuhat ka ug ngalan alang sa imong kaugalingon nga nagpabilin hangtod karon.

And thou shewedst signs and wonders upon Pharao, and upon all his servants, and upon the people of his land: for thou knewest that they dealt proudly against them: and thou madest thyself a name, as it is at this day.

11 Unya gitunga nimo ang dagat sa ilang atubangan, aron nga makalabang sila sa tungatunga sa dagat nga agi sa mala nga yuta; ug gipanglabay nimo kadtong naggukod kanila didto sa kinahiladman, sama sa bato didto sa lawom nga katubigan.

And thou didst divide the sea before them, and they passed through the midst of the sea on dry land: but their persecutors thou threwest into the depth, as a stone into mighty waters.

12 Panahon sa kabuntagon gigiyahan nimo sila pinaagi sa haligi nga panganod, ug sa haligi nga kalayo panahon sa kagabhion aron sa paghatag ug kahayag sa ilang agianan aron nga makalakaw sila.

And in a pillar of a cloud thou wast their leader by day, and in a pillar of Are by night, that they might see the way by which they went.

13 Mikanaog ka gikan sa Bukid sa Sinai ug nakigsulti ka kanila gikan sa kalangitan ug gihatag nimo kanila ang matarong nga mga kasuguan ug matuod nga mga balaod, ug maayong mga lagda ug mga mando.

Thou camest down also to mount Sinai, and didst speak with them from heaven, and thou gavest them right judgments, and the law of truth, ceremonies, and good precepts.

14 Gipahibalo nimo ngadto kanila ang balaan nga Igpapahulay, ug gihatagan nimo sila sa mga mando ug mga kasugoan ug mga balaod pinaagi kang Moises nga imong sulugoon.

Thou madest known to them thy holy sabbath, and didst prescribe to them commandments, and ceremonies, and the law by the hand of Moses thy servant.

15 Gihatagan nimo sila ug tinapay gikan sa langit alang sa ilang kagutom, ug tubig gikan sa bato alang sa ilang kauhaw, ug giingnan nimo sila nga molakaw ug angkonon ang yuta nga imong gisaad uban ang panumpa nga gihatag kanila.

And thou gavest them bread from heaven in their hunger, and broughtest forth water for them out of the rock in their thirst, and thou saidst to them that they should go in, and possess the land, upon which thou hadst lifted up thy hand to give it them.

16 Apan wala gayod silay pagtahod ug ang among mga katigulangan, ug nagmagahi ang ilang mga ulo, ug wala mamati sa imong mga kasugoan.

But they and our fathers dealt proudly, and hardened their necks and hearkened not to thy commandments.

17 Nagdumili sila sa pagpaminaw, ug wala nila panumbalinga ang mga katingalahang butang nga imong nabuhat ngadto kanila, apan nagmagahi ang ilang mga ulo, ug sa ilang pagkamasinupakon nagpili sila ug pangulo aron nga makabalik sa ilang pagkaulipon. Apan ikaw ang Dios nga puno sa pagpasaylo, puno sa grasya ug maluluy-on, dili daling masuko, ug napuno sa tiunay nga gugma. Ug wala nimo sila gibiyaan.

And they would not hear, and they remembered not thy wonders which thou hadst done for them. And they hardened their necks, and gave the head to return to their bondage, as it were by contention. But thou, a forgiving God, gracious, and merciful, longsuffering, and full of compassion, didst not forsake them.

18 Bisan tuod ug nagbuhat sila ug larawan sa nating baka nga gikan sa tinunaw nga puthaw ug miingon, 'Mao kini ang inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto,' ug nagbuhat ug hilabihan nga pagbugalbugal,

Yea when they had made also to themselves a molten calf, and had said: This is thy God, that brought thee out of Egypt: and hail committed great blasphemies:

19 ikaw, sa imong kaluoy, wala ka mibiya kanila didto sa kamingawan. Gigiyahan sila pinaagi sa haligi nga panganod sa ilang dalan ug wala kini mibiya kanila panahon sa kabuntagon, bisan paman sa pagkagabii ang haligi nga kalayo naggiya kanila aron sa pag-iwag sa ilang dalan aron nga makalakaw sila.

Yet thou, in thy many mercies, didst not leave them in the desert: the pillar of the cloud departed not from them by day to lead them in the way, and the pillar of fire by night to shew them the way by which they should go.

20 Gihatag nimo ang imong maayong Espiritu aron sa pagmatuto kanila, ug wala nimo ihikaw ngadto sa ilang baba ang imong manna, ug ang tubig nga imong gihatag kanila alang sa ilang pagkauhaw.

And thou gavest them thy good Spirit to teach them, and thy manna thou didst not withhold from their mouth, and thou gavest them water for their thirst.

21 Kay gihatag nimo ang ilang gikinahanglan sulod sa 40 ka tuig didto sa kamingawan, ug walay nakulang kanila. Wala mangagisi ang ilang mga bisti ug wala nanghubag ang ilang mga tiil.

Forty years didst thou feed them in the desert, and nothing was wanting to them: their garments did not grow old, and their feet were not worn.

22 Gihatagan nimo sila ug mga gingharian ug mga katawhan, gipahimutang sila sa matag suok sa maong dapit. Unya gipanag-iya nila ang yuta ni Sihon nga hari sa Heshbon ug ang yuta ni Og nga Hari sa Bashan.

And thou gavest them kingdoms, and nations, and didst divide lots for them: and they possessed the land of Sehon, and the land of the king of Hesebon, and the land of Og king of Basan.

23 Gipadaghan nimo ang ilang mga anak sama sa kabituonan sa kalangitan, ug gidala nimo sila didto sa yuta nga imong gisulti nga panag-iyahon ngadto sa ilang mga katigulangan.

And thou didst multiply their children as the stars of heaven, and broughtest them to the land concerning which thou hadst said to their fathers, that they should go in and possess it.

24 Busa miadto ang katawhan ug gipanag-iya ang yuta sa mga Canaanhon ug gibuntog nimo gikan kanila ang mga lumulupyo niadtong yutaa. Gitugyan nimo sila ngadto sa ilang mga kamot, uban sa ilang mga hari ug sa mga katawhan sa maong yuta, aron nga buhaton sa taga-Israel kung unsa ang ilang nahimut-an.

And the children came and possessed the land, and thou didst humble before them the inhabitants of the land, the Chanaanites, and gavest them into their hands, with their kings, and the people of the land, that they might do with them as it pleased them.

25 Nabihag nila ang lig-on nga mga siyudad ug ang tabunok nga yuta, ug ilang gibihag ang mga balay nga napuno ug maayong mga butang, mga atabay nga nakalot na, mga parasan ug mga tanaman sa mga olibo, ug mga kahoy nga namunga sa madagayaon. Busa nangaon sila ug nangabusog ug nanambok ug gilipay ang ilang kaugalingon sa imong hilabihan nga pagkamaayo.

And they took strong cities and a fat land, and possessed houses full of all goods: cisterns made by others, vineyards, and oliveyards, and fruit trees in abundance: and they ate, and were filled, and became fat, and abounded with delight in thy great goodness.

26 Unya nagmasupilon sila ug nagmasinupakon batok kanimo. Gitalikdan nila ang imong balaod. Gipatay nila ang imong mga propeta nga maoy nagpahimangno kanila aron nga mobalik diha kanimo, ug nagbuhat sila ug hilabihan nga pagbugalbugal.

But they provoked thee to wrath, and departed from thee, and threw thy law behind their backs: and they killed thy prophets, who admonished them earnestly to return to thee: and they were guilty of great blasphemies.

27 Busa gitugyan nimo sila ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway, nga maoy nagpaantos kanila. Sa panahon sa ilang pag-antos, nagtawag sila kanimo, ug nadungog nimo sila gikan sa kalangitan, ug tungod sa imong dakong kaluoy nagpadala ka ug moluwas kanila gikan sa kamot sa ilang mga kaaway.

And thou gavest them into the hands of their enemies, and they afflicted them. And in the time of their tribulation they cried to thee, and thou heardest from heaven, and according to the multitude of thy tender mercies thou gavest them saviours, to save them from the hands of their enemies.

28 Apan human sila makapahulay, nagbuhat na usab sila ug daotan diha kanimo, ug gipasagdan nimo sila didto sa kamot sa ilang mga kaaway, busa gidumalahan sila sa ilang mga kaaway. Apan sa dihang mibalik sila ug nagtawag diha kanimo, nadungog nimo gikan sa langit, ug sa kadaghan nga higayon tungod sa imong kaluoy giluwas nimo sila.

But after they had rest, they returned to do evil in thy sight: and thou leftest them in the hand of their enemies, and they had dominion over them. Then they returned, and cried to thee: and thou heardest from heaven, and deliveredst them many times in thy mercies.

29 Gipasidan-an nimo sila aron nga mobalik sa imong balaod. Apan hinuon nahimo silang garboso ug wala mamati sa imong mga mando. Nakasala sila batok sa imong mga balaod nga maoy naghatag ug kinabuhi niadtong nagtuman niini. Gipatig-a nila ang ilang mga abaga ug gipagahi ang ilang mga liog ug nagdumili sa pagpaminaw.

And thou didst admonish them to return to thy law. But they dealt proudly, and hearkened not to thy commandments, but sinned against thy judgments, which if a man do, he shall live in them: and they withdrew the shoulder, and hardened their neck, and would not hear.

30 Sa daghang mga katuigan gipahimangnoan nimo sila pinaagi sa imong Espiritu ngadto sa imong mga propeta. Apan wala sila mamati. Busa gitugyan nimo sila ngadto sa kamot sa ilang mga kasilinganang katawhan.

And thou didst forbear with them for many years, and didst testify against them by thy spirit by the hand of thy prophets: and they heard not, and thou didst deliver them into the hand of the people of the lands.

31 Apan sa imong dakong kaluoy wala nimo sila gipukan sa hingpit, o mibiya kanila, tungod kay puno ka sa grasya ug maluluy-on ka nga Dios.

Yet in thy very many mercies thou didst not utterly consume them, nor forsake them: because thou art a merciful and gracious God.

32 Busa karon, ang atong Dios—ikaw nga bantogan, makagagahom, ug katingalahan nga Dios nga mituman sa imong mga panaad ug tiunay nga gugma—ayaw tugoti nga mahimong daw diyutay lamang diha kanimo ang tanang kalisdanan nga miabot nganhi kanamo, sa among mga hari, sa among mga prinsipe, ug sa among mga pari, ug sa among mga propeta, ug sa among mga katigulangan, ug sa tanan nimong katawhan gikan sa adlaw sa mga hari sa Asiria hangtod karon.

Now therefore our God, great, strong and terrible, who keepest covenant and mercy, turn not away from thy face all the labour which hath come upon us, upon our kings, and our princes, and our priests, and our prophets, and our fathers, and all the people from the days of the king of Assur, until this day.

33 Makiangayon ka sa tanan nga midangat kanamo, kay nagmatinud-anon ka man, apan nagpakadaotan kami.

And thou art just in all things that have come upon us: because thou hast done truth, but we have done wickedly.

34 Wala gayod nagtuman sa imong balaod ug naminaw sa imong mga mando o bisan paman sa imong mga kasabotan nga balaod nga imong gapasidaan sa among mga hari, among mga prinsipe, among mga pari, ug among mga katigulangan.

Our kings, our princes, our priests, and our fathers have not kept thy law, and have not minded thy commandments, and thy testimonies which thou hast testified among them.

35 Bisan paman sa ilang kaugalingong gingharian, samtang naglipay sila sa imong hilabihan nga kaayo ngadto kanila, sa halapad ug tabunok nga yuta nga imong gitagana ngadto kanila, wala sila mag-alagad kanimo o bisan mibiya sa ilang mga daotang binuhatan.

And they have not served thee in their kingdoms, and in thy manifold goodness, which thou gavest them, and in the large and fat land, which thou deliveredst before them, nor did they return from their most wicked devices.

36 Karon mga ulipon kami niining maong yuta nga imong gihatag sa among mga katigulangan aron nga mapahimuslan ang mga bunga ug ang mga maayong gasa, ug tan-awa, mga ulipon kami niini!

Behold we ourselves this day are bondmen: and the land, which thou gavest our fathers, to eat the bread thereof, and the good things thereof, and we ourselves are servants in it.

37 Ang kaadunahan sa among yuta moadto gayod sa mga hari nga imong gitagana kanamo tungod sa among mga sala. Nagdumala sila ubos sa among mga lawas ug ubos sa among mga kahayopan sumala sa ilang nahimut-an. Anaa kami sa dakong kalisang.

And the fruits thereof grow up for the kings, whom thou hast set over us for our sins, and they have dominion over our bodies, and over our beasts, according to their will, and we are in great tribulation.

38 Tungod niining tanan, magbuhat kami ug lig-on nga panaad nga sinulat. Sa nasilyohan nga sinulat anaa ang mga ngalan sa among mga prinsipe, mga Levita, ug mga pari.”

And because of all this we ourselves make a covenant, and write it, and our princes, our Levites, and our priests sign it.