Nehemias 13
1 Gibasa nila nianang adlawa ang Basahon ni Moises diha sa panagtigom sa katawhan. Nakaplagan nila ang nahisulat niini nga kinahanglan walay Amonihanon ug Moabihanon nga motambong sa panagtigom sa Dios, hangtod sa kahangtoran.
One day when the Book of Moses was being read to the people, the section was found where it was written that no Ammonite or Moabite should ever be allowed into the assembly of God,
2 Tungod kini kay wala sila miadto sa katawhan sa Israel uban ang tinapay ug tubig, apan gisuholan hinuon nila si Balaam sa pagtunglo sa Israel. Apan, gihimo sa among Dios nga panalangin ang tunglo.
because they hadn't brought food and water when they met the Israelites, but instead they had hired Balaam to put a curse on them—though our God turned that curse into a blessing!
3 Sa pagkadungog nila sa balaod, gilain dayon nila gikan sa Israel ang matag langyaw nga tawo.
When the people heard about this law, they separated out from Israel everyone who had foreign ancestry.
4 Karon, sa wala pa kini, si Eliasib nga pari ang gituboy nga mahimong tigdumala sa lawak nga tipiganan sa balay sa among Dios. Paryente siya ni Tobia.
Before all this, Eliashib the priest, who was related to Tobiah, had been put in charge of the storerooms of the Temple of our God.
5 Giandam ni Eliasib alang kang Tobia ang dakong lawak nga tipiganan, nga kaniadto maoy gibutangan sa halad nga trigo, insenso, kahimanan, ug ang ikanapulo nga trigo, bag-ong bino, ug lana, nga gitagana alang sa mga Levita, sa mga mag-aawit, sa mga magbalantay sa ganghaan, ug ang mga giamot alang sa mga pari.
He had provided Tobiah with a large room which had previously been used to store the grain offerings, incense, and Temple items, as well as the tithes of grain, new wine, and olive oil allocated to the Levites, singers, and gatekeepers, in addition to the offerings for the priests.
6 Apan sa tanan niining panahona wala ako sa Jerusalem. Tungod kay miadto ako sa hari sa ika-32 ka tuig ni Artaxerxes nga hari sa Babilonia. Pagkahuman sa pipila ka panahon nananghid ako sa hari nga mobiya,
When all this happened I was not in Jerusalem because I had returned to King Artaxerxes of Babylon in the thirty-second year of his reign. Some time later I requested permission from the king to go back.
7 ug mibalik ako sa Jerusalem. Nasayran ko ang daotan nga nabuhat ni Eliasib pinaagi sa paghatag kang Tobia ug lawak nga tipiganan sa mga hawanan sa balay sa Dios.
When I arrived back in Jerusalem I discovered the dreadful thing Eliashib had done in providing Tobiah a room in the courtyard of God's Temple.
8 Nasuko ako pag-ayo ug akong gipanglabay ang tanang kahimanan ni Tobia sa iyang panimalay pagawas sa lawak nga tipiganan.
I was extremely upset, and I went and threw out everything that was in Tobiah's room.
9 Gimanduan ko sila nga ilang putlion ang mga lawak nga tipiganan, ug ibalik ko kanila ang mga kahimanan sa balay sa Dios, ang mga halad nga trigo, ug ang insenso.
I ordered the rooms purified, and put back the Temple items, the grain offerings, and the incense.
10 Nasayran ko nga ang mga bahin sa mga Levita wala gihatag kanila ug sa mga mag-aawit nga maoy namuhat, busa nangadto na lang sila sa ilang kaugalingon nga kaumahan.
I also found out that the food allowances for the Levites were not being provided, so the Levites had gone back to take care of their fields, along with the singers who led the worship services.
11 Busa akong giatubang ang mga opisyal ug giingnan, “Nganong gipasagdan man ang balay sa Dios?” Gitigom ko silang tanan ug gipahiluna sa ilang mga dapit.
I went and confronted the leaders, asking, “Why is God's Temple being neglected?” I called the Levites back and made sure they were carrying out their responsibilities.
12 Unya gidala sa tibuok Juda ang ikanapulo nga bahin sa trigo, ang bag-ong bino, ug ang lana ngadto sa lawak nga tipiganan.
Everyone in Judah then brought the tithes of grain, new wine, and olive oil into the storerooms.
13 Gituboy ko nga tigtipig sa salapi si Shelemaya nga pari ug si Zadok nga escriba, ug si Pedaya nga gikan sa mga Levita. Ang sunod kanila mao si Hanan nga anak nga lalaki ni Zacur nga anak nga lalaki ni Matanaya, tungod kay giila man sila nga kasaligan. Ang ilang buluhaton mao ang pagpanghatag sa mga gikinahanglan ngadto sa ilang mga kaubanan.
I put Shelemiah the priest, Zadok the scribe, and Pedaiah, one of the Levites, in charge of the storerooms with Hanan, son of Zakkur, son of Mattaniah, to assist them, because they were considered honest people. Their responsibility was to distribute the allowances to their fellow Levites.
14 Hinumdomi ako, akong Dios, mahitungod niini ug ayaw wagtanga ang akong mga maayong buhat nga gihimo alang sa balay sa akong Dios ug sa pag-alagad niini.
My God, please remember me over this. Please don't forget my good deeds I have done for the Temple of my God and its services.
15 Nakita ko sa Juda niadtong mga adlawa ang mga tawo nga nagpuga ug ubas sa Adlawng Igpapahulay ug nagdala ug mga tinapok nga mga trigo ug gisakay kini sa mga asno, ug ang mga bino usab, mga ubas, mga igos, ug ang tanang matang sa mga bug-at nga palas-anon, nga ilang gidala ngadto sa Jerusalem sa Adlawng Igpapahulay. Wala ako miuyon nga mamaligya sila ug pagkaon nianang adlawa.
Around that time I noticed people treading the winepress on Sabbath. I saw others collecting grain and loading it up on donkeys, along with wine, grapes, figs, and all kinds of burdens, and bringing it all into Jerusalem on the Sabbath day.
16 Nagdala ug isda ug nagkalainlaing mga butang ang mga kalalakin-an nga gikan sa Tiro nga nagpuyo sa Jerusalem, ug gibaligya nila kini sa adlaw nga Igpapahulay ngadto sa katawhan sa Juda ug sa siyudad!
I told them off for selling their produce on that day.
17 Unya giatubang ko ang mga pangulo sa Juda, “Unsa kining daotang butang nga inyong gipangbuhat, pagpasipala sa Adlawng Igpapahulay?
Some people from Tyre who lived in Jerusalem were bringing in fish and all kinds of things and they were selling them on the Sabbath to the people of Judah in Jerusalem.
18 Dili ba gibuhat man kini sa inyong mga amahan? Dili ba gipadala man sa Dios kining tanang kadaotan kanato ug niining siyudara? Karon nagdala kamog dugang pang kapungot sa Israel pinaagi sa pagpasipala sa adlaw nga Igpapahulay.”
I confronted the Jewish leaders, asking them, “Why are you are doing such an evil thing? You are violating the Sabbath day! Wasn't this what your forefathers did, bringing our God down on us, causing us and this city such disasters? Now you're bringing even more trouble on us by violating the Sabbath!”
19 Sa pagkagabii, didto sa mga ganghaan sa Jerusalem sa wala pa ang adlaw nga Igpapahulay, gipasirad-an nako ang pultahan ug kinahanglan nga dili kini ablihan hangtod wala pa nahuman ang adlaw nga Igpapahulay. Gipabantay nako ang pipila sa akong mga sulugoon sa mga ganghaan aron nga walay butang nga madala sa adlaw nga Igpapahulay.
So I ordered Jerusalem's gates to be shut at sunset on the day before the Sabbath, and that were not to be opened until after the Sabbath had ended. I assigned some of my men to guard the gates to make sure no goods would be brought in on the Sabbath day.
20 Nagkampo sa makausa o makaduha ka higayon ang mga tigpatigayon ug ang mamaligyaay sa tanang matang sa mga butang gawas sa Jerusalem.
A couple of times merchants and sellers of all kinds of goods spent the night outside of Jerusalem.
21 Apan gipasidan-an ko sila, “Nganong nagkampo man kamo gawas sa pader? Kung buhaton pa ninyo kini pag-usab, itapion ko ang akong mga kamot diha kaninyo!” Sukad nianang adlawa wala na sila nangadto sa panahon sa Adlawng Igpapahulay.
I warned them, saying, “Why are you spending the night by the wall? If you do that again I'll have you arrested!” After that they didn't come on the Sabbath.
22 Unya gimandoan ko ang mga Levita sa pagputli sa ilang mga kaugalingon, ug unya magbantay sa mga ganghaan, aron sa pagputli sa Adlawng Igpapahulay. Hinumdomi usab kini, akong Dios, ug kaluy-i ako tungod sa maunongon nimo nga kasabotan nganhi kanako.
Then I told the Levites to purify themselves and to come and guard the gates to keep the Sabbath day holy. My God, please also remember me for doing this, and be merciful to me because of your trustworthy love.
23 Niadtong mga adlawa nakakita usab ako ug mga Judio nga naminyo ug mga babaye nga taga-Ashdod, taga-Ammon, ug taga-Moab.
Around the same time I realized some Jews had married women from Ashdod, Moab, and Ammon.
24 Katunga sa ilang mga anak nagasulti sa pinulongan sa Ashdod. Walay usa kanila nga makasulti sa pinulongan sa Juda, apan ang pinulongan lamang sa usa sa laing mga banay.
Half their children could only speak the language of Ashdod or that of another people, and didn't know how to speak the language of Judah.
25 Gisukmatan ko sila, ug gitunglo, ug gipangdapatan ko ang pipila kanila ug gipanglabnot ang ilang buhok. Gipapanumpa ko sila sa Dios, sa pag-ingon, “Kinahanglan nga dili ninyo ihatag ang inyong mga anak nga babaye sa ilang mga anak nga lalaki, o kuhaon ang ilang mga anak nga babaye alang sa inyong mga anak nga lalaki, o alang sa inyong mga kaugalingon.
So I confronted them and told them they were cursed. I beat some of them and pulled out their hair. Then I made them take an oath before God, saying, “You must not allow your daughters to marry their sons, or allow your sons—or yourselves— to marry their daughters.
26 Dili ba nakasala man si Solomon nga hari sa Israel tungod niining mga bayhana? Walay laing hari sama kaniya taliwala sa daghang mga nasod, ug gihigugma siya sa iyang Dios, ug gihimo siya sa Dios nga hari sa tibuok Israel. Apan, nakasala siya tungod sa iyang mga langyaw nga asawa.
Wasn't it marriages like these that made King Solomon of Israel sin? There wasn't a king in any nation like him. God loved him, and God made him king over all Israel, but even he was made to sin by foreign women.
27 Unya kinahanglan ba nga maminaw kami kaninyo ug buhaton kining dakong kadaotan, ug magbuhat ug daotan batok sa atong Dios pinaagi sa pagminyo sa mga langyaw nga babaye?”
So do we have to hear about you committing this dreadful sin, how you are being unfaithful to our God by marrying foreign women?”
28 Ang usa sa mga anak nga lalaki ni Joyada nga anak ni Eliasib nga labawng pari nga umagad nga lalaki ni Sanballat nga Horonihanon. Busa gipakalagiw ko siya gikan kanako.
Even one of the sons of Jehoiada, son of Eliashib the high priest, had become a son-in-law to Sanballat the Horonite. So I expelled him.
29 Hinumdomi sila, akong Dios, tungod kay gipasipad-an nila ang pagkapari, ug ang kasabotan sa pagkapari ug sa mga Levita.
My God, remember them and what they did, violating the priesthood and the solemn agreement of the priests and Levites.
30 Busa gihinloan ko sila gikan sa tanang langyaw, ug gilig-on ang mga buluhaton sa mga pari ug mga Levita, sa ilang matag usa kabuluhaton.
I purified them from everything foreign, and I made sure the priests and Levites were carrying out their assigned responsibilities.
31 Naghatag ako ug halad nga kahoy sa gitakda nga mga panahon ug sa unang mga bunga. Hinumdomi ako, akong Dios, alang sa kaayohan.
I also arranged for wood to be supplied for the altar at the specified times, and for the first part of the produce to be donated. My God, remember me favorably.
