< Mateo 7 >
1 Ayaw paghukom, ug kamo dili pagahukman.
'Judge not, that ye may not be judged,
2 Kay ang paghukom nga inyong ihukom, kamo pagahukman. Ug sa sukdanan nga inyong gisukod, kini ang isukod kaninyo.
for in what judgment ye judge, ye shall be judged, and in what measure ye measure, it shall be measured to you.
3 Ug nganong nagtan-aw kamo ngadto sa gamay nga tipik sa dagami nga anaa sa mata sa inyong mga igsoon, apan wala ninyo mamatikdi ang troso nga anaa sa inyong kaugalingong mata?
'And why dost thou behold the mote that [is] in thy brother's eye, and the beam that [is] in thine own eye dost not consider?
4 Giunsa ninyo sa pag-ingon ngadto sa inyong mga igsoon nga, 'Tugoti ako sa pagkuha sa tipik sa dagami nga anaa sa imong mata,' samtang ang troso anaa sa imong kaugalingong mata?
or, how wilt thou say to thy brother, Suffer I may cast out the mote from thine eye, and lo, the beam [is] in thine own eye?
5 Tigpakaaron-ingnon kamo! Unaha pagkuha ang troso nga anaa sa inyong kaugalingong mata, ug unya makakita kamo sa klaro aron sa pagkuha sa tipik sa dagami nga anaa sa mata sa inyong igsoon.
Hypocrite, cast out first the beam out of thine own eye, and then thou shalt see clearly to cast out the mote out of thy brother's eye.
6 Ayaw ihatag kung unsa ang balaan ngadto sa mga iro, ug ayaw ilabay ang inyong mga perlas ngadto sa atubangan sa mga baboy. Kung inyo kining buhaton sila magyatakyatak niini sa ilang mga tiil, ug unya mosumbalik ug magkuniskunis kaninyo sa pino.
'Ye may not give that which is [holy] to the dogs, nor cast your pearls before the swine, that they may not trample them among their feet, and having turned — may rend you.
7 Pangayo, ug kini ihatag kaninyo. Pangita, ug kamo makakaplag. Panuktok, ug kini pagaablihan kaninyo.
'Ask, and it shall be given to you; seek, and ye shall find; knock, and it shall be opened to you;
8 Kay ang tanan nga nangayo, makadawat. Ug ang matag-usa nga mangita, makakaplag. Ug ngadto sa tawo nga manuktok, kini pagaablihan.
for every one who is asking doth receive, and he who is seeking doth find, and to him who is knocking it shall be opened.
9 O unsa nga tawo anaa taliwala kaninyo, kung ang iyang anak mangayo kaniya ug tinapay, hatagan ba niya ug bato?
'Or what man is of you, of whom, if his son may ask a loaf — a stone will he present to him?
10 O kung siya mangayo ug isda, hatagan ba niya ug bitin?
and if a fish he may ask — a serpent will he present to him?
11 Busa, kung kamong mga daotan nasayod kung unsaon paghatag ug maayong mga gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga gikan sa langit nga naghatag sa mga maayong butang niadtong nangayo kaniya?
if, therefore, ye being evil, have known good gifts to give to your children, how much more shall your Father who [is] in the heavens give good things to those asking him?
12 Busa, bisan unsa nga mga butang nga buot ninyong ipabuhat sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglan kamo usab magbuhat ngadto kanila, tungod kay kini mao ang balaod ug mga propeta.
'All things, therefore, whatever ye may will that men may be doing to you, so also do to them, for this is the law and the prophets.
13 Sulod diha sa sigpit nga ganghaan. Kay luag ang ganghaan ug lapad ang dalan nga padulong sa kalaglagan, ug adunay daghang mga tawo ang misubay niini.
'Go ye in through the strait gate, because wide [is] the gate, and broad the way that is leading to the destruction, and many are those going in through it;
14 Kay sigpit ang ganghaan ug sigpit ang dalan nga padulong sa kinabuhi ug diyutay lamang ang nakakaplag niini.
how strait [is] the gate, and compressed the way that is leading to the life, and few are those finding it!
15 Pagbantay sa mini nga mga propeta, nga moduol kaninyo nga nagbisti sa pangkarnero apan ang tinuod bangis nga mga lobo.
'But, take heed of the false prophets, who come unto you in sheep's clothing, and inwardly are ravening wolves.
16 Pinaagi sa ilang mga bunga mailhan ninyo sila. Makabuhat ba ang mga tawo sa pagtapok sa ilang mga ubas nga gikan sa sampinit o mga igos nga gikan sa kadyapa?
From their fruits ye shall know them; do [men] gather from thorns grapes? or from thistles figs?
17 Sa samang paagi, ang matag maayo nga kahoy mamunga ug maayong bunga, apan ang daot nga kahoy mamunga ug daot nga bunga.
so every good tree doth yield good fruits, but the bad tree doth yield evil fruits.
18 Ang usa ka maayong kahoy dili mamunga ug daot nga bunga, ni bisan ang daot nga kahoy dili mamunga ug maayong bunga.
A good tree is not able to yield evil fruits, nor a bad tree to yield good fruits.
19 Ang matag kahoy nga dili mamunga ug maayong bunga pagaputlon ug ilabay ngadto sa kalayo.
Every tree not yielding good fruit is cut down and is cast to fire:
20 Busa, mailhan ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga.
therefore from their fruits ye shall know them.
21 Dili tanan nga miingon kanako, 'Ginoo, Ginoo,' makasulod didto sa gingharian sa langit, apan kadto lamang si bisan kinsa nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit.
'Not every one who is saying to me Lord, lord, shall come into the reign of the heavens; but he who is doing the will of my Father who is in the heavens.
22 Daghang katawhan nga moingon kanako niadtong adlawa, 'Ginoo, Ginoo, dili ba nanagna man kami sa imong ngalan, sa imong ngalan naghingilin ug mga demonyo, ug sa imong ngalan nabuhat ang daghang gamhanan nga mga binuhatan?'
Many will say to me in that day, Lord, lord, have we not in thy name prophesied? and in thy name cast out demons? and in thy name done many mighty things?
23 Unya ako moingon kanila sa dayag, 'Ako wala makaila kaninyo! Palayo gikan kanako, kamo nga nagabuhat ug daotan!'
and then I will acknowledge to them, that — I never knew you, depart from me ye who are working lawlessness.
24 Busa, ang tanan nga nakadungog sa akong mga pulong ug mituman niini mahisama sa usa ka maalamong tawo nga nagtukod sa iyang balay diha sa usa ka bato.
'Therefore, every one who doth hear of me these words, and doth do them, I will liken him to a wise man who built his house upon the rock;
25 Ang ulan mibundak, ang baha miabot, ug ang hangin mihuros, ug mihampak niana nga balay, apan wala kini maguba, tungod kay kini natukod man sa bato.
and the rain did descend, and the streams came, and the winds blew, and they beat on that house, and it fell not, for it had been founded on the rock.
26 Apan ang tanan nga nakadungog sa akong mga pulong ug wala motuman niini mahisama sa usa ka buangbuang nga tawo nga nagtukod sa iyang balay diha sa balas.
'And every one who is hearing of me these words, and is not doing them, shall be likened to a foolish man who built his house upon the sand;
27 Ang ulan mibundak, ang baha miabot, ug ang hangin mihuros, ug mihampak niana nga balay. Ug naguba kini, ug hingpit kining pagkaguba.”
and the rain did descend, and the streams came, and the winds blew, and they beat on that house, and it fell, and its fall was great.'
28 Kini nahitabo nga sa dihang natapos na si Jesus sa pagsulti niining mga pulonga, ang panon sa katawhan natingala sa iyang gitudlo,
And it came to pass, when Jesus ended these words, the multitudes were astonished at his teaching,
29 kay siya nanudlo kanila sama sa adunay katungod, ug dili sama sa ilang mga eskriba.
for he was teaching them as having authority, and not as the scribes.