Mateo 6
1 Pagbantay nga kamo dili magbuhat sa inyong buhat sa pagkamatarong atubangan sa mga tawo aron makita nila, kay kondili wala kamoy ganti gikan sa Amahan nga anaa sa langit.
Yesus nanori nakandoo nae, “Misinedꞌa, e! Afiꞌ tungga-tunggaꞌ a agama hohoro-lalanen fo atahori koa-bobꞌoꞌu nggi. Te mete ma ama tao taꞌo naa, na, hei Amam mana sia sorga nda fee nggi bala-bꞌaeꞌ saa sa boe.
2 Busa sa dihang maghatag kamo ug limos, ayaw pagpatingog ug trumpeta atubangan sa inyong kaugalingon sama sa gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon didto sa mga sinagoga ug sa kadalanan, aron nga maangkon nila ang pagdayeg sa mga tawo. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga nadawat na nila ang ilang ganti.
Mete ma hei nau tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afiꞌ mii bengga leli sia bee bee. Te mete ma hei tao taꞌo naa, na, hei onaꞌ atahori mana olaꞌ laen, tao laen. Ara hiiꞌ a lao-laoꞌ risiꞌ ume hule-oꞌe huuꞌ a fo atahori koa se oi, ‘Wei, atahori ia ra, seli tebꞌe, o!’ Au olaꞌ no matetuꞌ! Te noꞌ a koaot onaꞌ naa, ara simbo sira hahambun ena.
3 Apan sa dihang mohatag kamo ug limos, ayaw itugot nga ang inyong wala nga kamot masayod kung unsa ang gibuhat sa inyong tuo nga kamot,
Dadꞌi mete ma hei mae tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afiꞌ mifadꞌe see-see boe e!
4 aron nga ang inyong gasa mahimong ihatag sa tago. Unya ang inyong Amahan nga nakakita sa tago moganti kaninyo.
No taꞌo naa, atahori sia raefafoꞌ ia nda rahine sa. Te hei Amam sia sorga nahine saa fo ama tao nee-neeꞌ naa. Dei fo Ana bala-bꞌae nggi no papala-babꞌanggiꞌ naen seli.”
5 Ug sa dihang mag-ampo kamo, ayaw pahisama sa mga tigpakaaron-ingnon, kay sila mahigugmaon nga motindog ug mag-ampo didto sa mga sinagoga ug sa mga kilid sa dalan, aron nga sila makita sa mga tawo. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nadawat na nila ang ilang ganti.
“Leleꞌ ama hule-oꞌe, na, afiꞌ tao aom onaꞌ atahori mana olaꞌ laen, te tao laen. Ara hiiꞌ a reu lao-laoꞌ sia dala rarameꞌ a, ma rambariiꞌ sia ume hule-oꞌeꞌ rala, fo atahori hetar rita ma koa-koaꞌ se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumareꞌ, o!’ Te rena, e! Te mete ma ara simbo kokoaꞌ naa, na, ara simbo rala hahambu nara ena.
6 Apan kamo, sa dihang mag-ampo kamo, sulod kamo sa suok nga lawak. Sirad-i ang pultahan, ug pag-ampo sa inyong Amahan nga anaa sa tago. Unya ang inyong Amahan nga makakita sa tago moganti kaninyo.
Te ama afiꞌ taꞌo naa. Mete ma mae hule-oꞌe, na, kama rala mii fo ena lelesu a. Ma hule-oꞌe neenee neu Amam. Mae atahori nda rita nggi sa o, Amam nita nggi. Dei fo Ana bala-bꞌae fee nggi papala-babꞌanggiꞌ naen seli.
7 Ug sa dihang mag-ampo kamo, ayaw pagbuhat sa walay pulos nga pagbalikbalik sama sa gibuhat sa mga Gentil, kay naghunahuna sila nga madunggan sila tungod sa ilang daghang gipangsulti.
Mete ma ama hule-oꞌe, naa, afiꞌ ola leꞌu-lolo neu nema. Te atahori nda mana rahine Lamatualain sa o hule-oꞌe rahine onaꞌ naa boe. Ara duꞌa rae, mete ma hule-oꞌe loa-naruꞌ onaꞌ naa, na Lamatualain hiiꞌ a rena ma nataa se.
8 Busa, ayaw pahisama kanila, kay ang inyong Amahan nasayod kung unsa ang mga butang nga inyong gikinahanglan sa dili pa kamo mangayo kaniya.
Afiꞌ tao tungga onaꞌ se, e! Te mae ama nda feꞌe moꞌe saa mbali Amaꞌ sia sorga sa o, Ana bubꞌuluꞌ memaꞌ hei parlu ma ena.
9 Busa pag-ampo sama niini: 'Amahan namo nga anaa sa langit, balaanon ang imong ngalan.
Dadꞌi mete ma hule-oꞌe, na, hule-oꞌe onaꞌ ia: ‘Amaꞌ sia sorga! Amaꞌ naram meumareꞌ manaseliꞌ Hela fo basa atahori soꞌu rananaru Amaꞌ naram manaseliꞌ a.
10 Moabot ang imong gingharian, matuman ang imong pagbuot sa yuta maingon sa langit.
Amaꞌ dadꞌi maneꞌ soaꞌ neu basa atahori! Hela neu fo basa atahori tao tungga Amaꞌ parendan sia raefafoꞌ ia, onaꞌ basa mana sia sorga ra tao tungga Amaꞌ parendan sia sorga.
11 Ihatag kanamo karong adlawa ang among tinapay sa matag-adlaw.
Amaꞌ tulun pala-banggi fee hai nanaat manadꞌaiꞌ tungga-tungga fai.
12 Pasayloa kami sa among mga utang, sama usab sa among pagpasaylo sa mga nakautang kanamo.
Hai moꞌe Amaꞌ fee ambon neu basa hai sala-kiluꞌ mara, onaꞌ hai fee ambon neu atahori mana tao salaꞌ neu hai boe.
13 Ug ayaw kami dad-a ngadto sa tintasyon; hinuon luwasa kami gikan sa daotan.'
Amaꞌ, munea hai fo hai afiꞌ tao deꞌulakaꞌ. Ma mboꞌi hendi hai mia nitu a koasan. [Te Amaꞌ, Maneꞌ mana koasa ma manaseliꞌ Amaꞌ mana toꞌu parendaꞌ mukundooꞌ a. Hai hule-oꞌem baꞌu a naa ena, Amaꞌ. Amin.]’
14 Kay kung inyong pasayloon ang mga tawo sa ilang kalapasan, ang inyong langitnong Amahan usab magapasaylo kaninyo.
Te rena, e! Mete ma ama fee ambon neu atahori salan, dei fo Amam sia sorga o fee ambon neu sala-kilu mara boe
15 Apan kung dili ninyo pasayloon ang ilang kalapasan, dili mopasaylo ang inyong Amahan sa inyong mga kalapasan.
Te mete ma ama nda nau fee ambon neu atahori salan, dei fo Amaꞌ sia sorga o, nda nau fee ambon neu sala mara sa boe.
16 Labaw pa niana, sa dihang magpuasa kamo, ayaw pagbaton sa masulub-on nga panagway sama sa gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon, kay magapadaotdaot sila sa ilang mga dagway aron mapakita nila sa mga tawo nga nagpuasa sila. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga nadawat na nila ang ilang ganti.
“Mete ma ama hule-oꞌe no puasa, na, afiꞌ tao mata masaloeꞌ onaꞌ atahori mana olaꞌ laen te tao laen. Huu ara tao taꞌo naa fo atahori koa se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumareꞌ, o!’ Te rena, e! No koaot naa, ara simbo rala hahambu nara ena.
17 Apan kamo, sa dihang kamo magpuasa, dihogi ang inyong ulo ug hugasi ang inyong dagway.
Te mete ma ama puasa, na, safe mata mara meuꞌ-meuꞌ, ma sau langga mara malolole!
18 Sa ingon dili kamo makita sa mga tawo nga nagpuasa, kondili ngadto lamang sa inyong Amahan nga anaa sa tago. Ug ang inyong Amahan nga makakita sa tago, moganti kaninyo.
Dadꞌi dei fo atahori rita nggi o, nda rahine rae, ama puasa sa. Te hei Amam bubꞌuluꞌ. Dei fo Ana bala-bꞌae fee nggi no papala-babꞌanggiꞌ naen seli.”
19 Ayaw pagtigom alang sa inyong kaugalingong mga bahandi sa kalibotan, diin tayaan ug kutkuton sa anay, ug diin ang mga kawatan moguba ug mokawat.
“Afiꞌ tao ues nggate-nggate fo miꞌidꞌuru hata-hetoꞌ nae-nae sia raefafoꞌ ia. Te dei fo fufuꞌ no rurutuꞌ tao nalutu se. Ma naꞌo ra rema bonggar fo haꞌi rendi se.
20 Hinuon, pagtigom alang sa inyong kaugalingon ug mga bahandi didto sa langit, diin walay anay ni taya ang moguba, ug diin ang mga kawatan dili makaguba ug makakawat.
Te malole lenaꞌ ama nggate-nggate tao ues miꞌidꞌuru hata-heto nae-nae sia sorga. Te sia naa fufuꞌ no rurutuꞌ a nda tao nalutu se sa. Naꞌo ra o nda reu bonggar fo haꞌi rendi se sa boe.
21 Kay kung diin ang imong bahandi, atua usab ang imong kasingkasing.
Hei mbedꞌaꞌ hata-heto mara sia bee, na, neꞌo rala mara sia naa boe.”
22 Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa, kung ang inyong mata maayo, ang tibuok lawas mapuno sa kahayag.
“Atahori matan, onaꞌ lambu mana naronda sia ralan rala. Mete ma matan manggareloꞌ, na, ana tungga dala masodꞌa maloleꞌ, onaꞌ atahori mana laoꞌ sia manggareloꞌ a.
23 Apan kung ang inyong mata daotan, ang inyong tibuok lawas mapuno sa kangitngit. Busa, kung ang kahayag nga anaa kaninyo kangitngit gayod, unsa kadako kana nga kangitngit!
Te mete ma matan mana malaafuꞌ, na, ana nda tungga dala maloleꞌ a sa, onaꞌ atahori mana laoꞌ hama-hama sia maꞌahatuꞌ a. Dadꞌi mete ma manggareloꞌ mana sia rala mara dadꞌi maꞌahatu ena, na, hei o misodꞌa sia maꞌahatu manaseliꞌ a boe.”
24 Walay bisan usa nga makahimo sa pag-alagad sa duha ka agalon, kay pagadumtan niya ang usa ug higugmaon ang lain, o magmatinud-anon siya sa usa ug magtamay sa lain. Dili kamo makaalagad sa Dios ug sa bahandi.
“Atahori sa nda bisa tao ues tebꞌe-tebꞌeꞌ fee neu malangga rua lao esaꞌ sa, huu dei fo ana hii malangga esa lenaꞌ malangga laen. Boe ma ana bisa tungga malanggan esa, ma nda taoafiꞌ neu malanggan esa ka sa. Huu naa, de nda bisa olaꞌ mae, ‘Lamatuaꞌ naa, au Lamatua ngga,’ mete ma tao doiꞌ a dadꞌi lamatua ma.
25 Busa sultihan ko kamo, ayaw kabalaka mahitungod sa inyong kinabuhi, unsa ang inyong kaonon o unsa ang inyong imnon—o mahitungod sa inyong lawas, unsa gayod inyong suoton. Kay ang kinabuhi mas labaw pa kaysa pagkaon, ug ang lawas labaw pa kaysa mga bisti?
Naeni de Au ufadꞌe taꞌo ia: afiꞌ duꞌa doaꞌ mae, au usodꞌa taꞌo bee, au ae ua saa, inu saa, pake-nggao saa? Hei duꞌa mae masodꞌaꞌ naa, akaꞌ nanaa-nininuꞌ a, do? Boe ma aom naa, akaꞌ pake-nggaoꞌ a, do? Nda taꞌo naa sa.
26 Tan-awa ang mga langgam sa kahanginan. Wala sila nagpugas o nag-ani o nagtigom sa mga kamalig, apan ang inyong langitnong Amahan nagpakaon kanila. Dili ba kamo labaw pa nga bililhon kay kanila?
Mete sobꞌa mbui mana ratambele sia lalai a. Ara nda sela-nggari ma etu-oru fo mbedꞌa nanaat sia soka-poleꞌ ra sa. Te hei Amam sia sorga naꞌabꞌoi se nakandooꞌ a. Ana o bisa naꞌabꞌoi nala nggi lenaꞌ se fai. Dadꞌi duꞌa malolole dei. Te Ana nile nggi, lenaꞌ mbuiꞌ naa ra.
27 Ug kinsa ang usa kaninyo nga nabalaka nga makadugang sa usa ka siko nga gitas-on sa iyang kinabuhi?
Mete ma atahori rambariiꞌ sia tiroao fo lole-lau aon, na, ana bisa tao namanaru aon, do? Nda bisa sa!
28 Ug nganong nabalaka man kamo mahitungod sa mga bisti? Hunahunaa ang mga lirio sa kaumahan, giunsa nila pagtubo. Wala sila motrabaho, ug wala sila manahi sa bisti.
Mete ma hokoꞌ, na, taꞌo bee de ama feꞌe duꞌa doaꞌ bua-loꞌas fai? Mii seꞌu mita buna bakung sia moo-loaꞌ. Ara nda podꞌeꞌ abꞌas, ma tenu-lolo temeꞌ sa.
29 Apan sultihan ko kamo, bisan si Solomon sa tanan niyang himaya wala makasul-ob sama sa usa niini.
Te rena malolole, o! Mane Soleman bua-baꞌun meulau manaseli na o, nda naseliꞌ bunaꞌ naa ra meulaun sa.
30 Kung ang Dios nagbisti sa mga sagbot sa kaumahan, nga milungtad karon ug pagkaugma itambog didto sa hudno, dili ba kamo labaw pa nga iyang pagabistihan, kamo nga gamay ang pagtuo?
Lamatualain tao mataꞌ neu bunaꞌ mana nasodꞌa akaꞌ faiꞌ ia, te mbilaꞌ neu ana mate fo atahori nggari e ai rala neu. Mete ma Ana tao taꞌo naa, dei fo Ana pake-nggao nggi lenaꞌ bunaꞌ naa ra. De saa de ama nda mimihere tebꞌe-tebꞌeꞌ neu E sa?
31 Busa ayaw kabalaka ug pagsulti, 'Unsa ang atong kaonon?' o, 'Unsa ang atong imnon?' o, 'Unsa nga bisti ang atong sul-ubon?'
Dadꞌi ama sudꞌi boe duꞌa doaꞌ mae, ‘Ata taa saa?’ do, ‘Tinu saa?’ do, ‘Pake-nggao saa?
32 Kay ang mga Gentil nangita niining mga butanga, ug ang inyong langitnong Amahan nasayod nga kamo nanginahanglan niini.
Atahori nda mana ramahere neu Lamatualain sa, ara tao ues ritaꞌ mamate nara fo nau hambu basa naa ra. Te ama afiꞌ taꞌo naa, huu hei Amam sia sorga bubꞌuluꞌ basa saa fo ama parluꞌ a ena.
33 Apan unaha pagpangita ang iyang gingharian ug ang iyang pagkamatarong ug kining tanan nga mga butang igahatag kaninyo.
Te akaꞌ na hei musi milalao ue-tataos Na no tebꞌe-tebꞌeꞌ dei, boe ma musi tungga parendan, dei fo Ana fee seluꞌ basa saa fo ama parluꞌ ra.
34 Busa, ayaw kabalaka alang sa ugma, kay ang ugma mabalaka alang sa iyang kaugalingon. Ang matag adlaw adunay igong suliran sa iyang kaugalingon.
Dadꞌi afiꞌ duꞌa doaꞌ saa fo ama parlu mlbila. Te fai esa na no eni sususan. Faiꞌ ia sususan dai ena.”
