Mateo 27
1 Karon sa dihang miabot na ang kabuntagon, ang tanang pangulong pari ug mga kadaagkoan sa mga katawhan naglaraw batok kang Jesus aron patyon siya.
As morning then having arrived counsel took all the chief priests and the elders of the people against Jesus so that they might put to death him,
2 Gigapos nila siya, gidala palayo, ug gitugyan siya kang Pilato nga gobernador.
And having bound Him they led away [Him] and delivered (Him to Pontius *K*) Pilate the governor.
3 Unya sa dihang si Judas, nga nagbudhi kaniya, nakakita nga si Jesus gihukman na, nagbasol siya ug gibalik ang 30 kabuok plata nga salapi ngadto sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan,
Then having seen Judas the [one who] (betraying *NK(o)*) Him that He was condemned, having regretted [it] (he turned *N(k)O*) the thirty pieces of silver to the chief priests and (to the *k*) elders
4 ug miingon, “Nakasala ako pinaagi sa pagbudhi sa dugo nga walay sala.” Apan miingon sila, “Unsay labot namo? Tan-awa kana sa imong kaugalingon.”
saying; I sinned having betrayed blood (innocent. *NK(O)*) Then they said; What [is that] to us? You yourself will see.
5 Unya gilabay niya ang mga plata nga salapi didto sa templo, ug mipahawa, migawas ug gibitay ang iyang kaugalingon.
And having cast down the pieces of silver (into the temple *N(k)O*) he withdrew, and having gone away hanged himself.
6 Gipamunit sa mga pangulong pari ang mga plata nga salapi ug miingon, “Supak kini sa balaod nga isagol ngadto sa panudlanan, tungod kay kini bayad sa dugo.”
And the chief priests having taken the pieces of silver said; Not it is lawful to put them into the treasury since [the] price of blood it is.
7 Naghisgot sila niining butanga ug uban sa maong salapi gipalit nila ang Uma sa Magkukulon aron kalubngan sa mga dumuduong.
Counsel then having taken they bought with them the field of the potter for a burial place for the strangers.
8 Kay mao kini ang hinungdan nga kining umaha gitawag nga, “Ang uma sa dugo” hangtod karong adlawa.
Therefore was called the field that Field of Blood until this day.
9 Unya kadtong gisulti pinaagi kang Jeremias nga usa ka propeta natuman, nga nag-ingon, “Gikuha nila ang 30 kabuok nga plata nga salapi, ang bili nga gibutang kaniya sa mga tawo sa Israel,
Then was fulfilled that having been spoken through Jeremiah the prophet saying; And they took the thirty pieces of silver, the price of the [One] priced, whom they set a price on by [the] sons of Israel,
10 ug gihatag nila kini alang sa uma sa magkukulon, ingon sa gimando sa Ginoo kanako.”
and they gave them for the field of the potter, as directed me [the] Lord
11 Karon si Jesus mitindog atubangan sa gobernador, ug ang gobernador nangutana kaniya, “Ikaw ba ang hari sa mga Judio?” Si Jesus mitubag kaniya, “Gipamulong mo na.”
And Jesus (stood *N(k)O*) before the governor; and questioned Him the governor saying; You yourself are the King of the Jews? And Jesus was saying (to him: *ko*) You yourself say.
12 Apan sa dihang gisumbong na siya sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan, wala siya motubag.
And in accusing of Him by the chief priests and (the *ko*) elders no [thing] He answered.
13 Unya si Pilato nagsulti kaniya, “Wala mo ba nadungog ang mga sumbong batok kanimo?”
Then says to Him Pilate; Not do you hear how many things You they witness against?
14 Apan wala siya motubag bisan usa ka pulong, busa ang gobernador nahibulong pag-ayo.
And not He did answer him to not even one word so as to amaze the governor exceedingly.
15 Karon diha sa kasaulogan, nabatasan kini sa gobernador nga magpagawas ug usa ka binilanggo nga napilian sa panon sa katawhan.
At now [the] feast had been accustomed the governor to release one to the multitude prisoner whom they were wishing.
16 Nianang higayona aduna silay mangtas nga binilanggo nga ginganlan ug Barabas.
They were holding now at that time a prisoner notable being named (Jesus *NO*) Barabbas.
17 Busa sa dihang nagkatigom na sila, si Pilato nagsulti ngadto kanila, “Kinsa man ang buot ninyo nga akong buhian alang kaninyo? Si Barabas ba, o si Jesus nga gitawag ug Cristo?”
When were assembled therefore they said to them Pilate; Whom do you want [that] I may release to you? (Jesus *NO*) (*no*) Barabbas or Jesus who is named Christ?
18 Tungod kay nasayod siya nga gitugyan nila siya tungod sa kasina.
He knew for that through envy they delivered up him.
19 Samtang naglingkod siya didto sa lingkoranan sa hukmanan, ang iyang asawa nagpadala ug pulong ngadto kaniya ug miingon, “Dili ka manghilabot nianang walay sala nga tawo. Kay dako ang akong pag-antos karong adlawa diha sa damgo tungod kaniya.”
When was sitting now he on the judgment seat sent to him the wife of him saying; [Let there be] nothing between you and the righteous [man] that; many things for I suffered today in a dream because of Him.
20 Karon ang mga pangulong pari ug ang mga kadagkoan nagdani sa panon sa katawhan nga pangayoon si Barabas, ug patyon si Jesus.
And the chief priests and the elders persuaded the crowds that they may ask for Barabbas, and Jesus may destroy.
21 Ang gobernador nangutana kanila, “Kinsa ba sa duha ang buot ninyo nga akong buhian alang kaninyo?” Misulti sila, “Si Barabas.”
Answering now the governor said to them; Which do you desire of the two I may release to you? And they said; (*no*) Barabbas.
22 Nagsulti si Pilato kanila, “Unsa ba ang akong pagabuhaton kang Jesus nga gitawag nga Cristo?” Silang tanan nagtubag, “Ilansang siya sa krus.”
Says to them Pilate; What then shall I do with Jesus who is called Christ? They say (to him *k*) all; he should be crucified.
23 Ug misulti siya, “Ngano, unsa nga sayop ang iyang nabuhat?” Apan misinggit pa sila sa makusog, “Ilansang siya sa krus.”
And (governor *k*) was saying: What for evil did He commit? And excessively they were crying out saying; he should be crucified.
24 Busa sa dihang nakita ni Pilato nga wala na siyay mabuhat bisan unsa, apan nagsugod hinuon ang kasamok, nagkuha siya ug tubig, nanghugas sa iyang mga kamot atubangan sa panon sa katawhan, ug misulti, “Wala akoy sala sa dugo niining walay sala nga tawo. Tan-awa kini sa inyong kaugalingon.”
Having seen now Pilate that no [thing] it availed but rather a riot is arising, having taken water he washed the hands (opposite *NK(o)*) the crowd saying; Guiltless I am of the blood (righteous [one] *KO*) of this; For yourselves you will behold.
25 Ang tanang tawo misulti, “Hinaot nga ang iyang dugo maanaa kanamo ug sa among mga anak.”
And answering all the people said; The blood of Him [be] on us and on the children of us.
26 Unya gibuhian niya si Barabas ngadto kanila, apan iyang gilatos si Jesus ug gitugyan aron ilansang siya sa krus.
Then he released to them Barabbas; and Jesus having flogged He delivered up [Him] that He may be crucified.
27 Unya gikuha sa mga sundalo sa gobernador si Jesus ngadto sa Praetorium ug gitigom ang tibuok kasundalohan.
Then the soldiers of the governor having taken with [them] Jesus to the Praetorium gathered before Him all the cohort,
28 Gihuboan nila siya ug gisul-oban ug dagtom pula nga kupo.
And having stripped Him a robe scarlet they put around Him,
29 Unya nagbuhat sila ug tunokong purongpurong ug gibutang kini sa iyang ulo, ug sungkod sa iyang tuo nga kamot. Nagluhod sila sa iyang atubangan ug nagbiaybiay kaniya, nga nag-ingon, “Ibayaw, ang Hari sa mga Judio!”
And having twisted together a crown of thorns they put [it] on (the head *N(k)O*) of Him and a reed (in the right hand *N(k)O*) of Him, and having bowed the knees before Him (they mocked *N(k)O*) Him saying; Hail (the *k*) (King *N(k)O*) of the Jews!
30 Ug giluwaan nila siya, ug gikuha ang sungkod ug gibunalan siya sa ulo.
And having spit upon Him they took the reed and were striking [Him] on the head of Him.
31 Sa dihang gibiaybiay na nila siya, gihubo nila ang kupo kaniya ug gisul-ob ang iyang kaugalingong mga bisti, ug gidala siya palayo aron ilansang na siya sa krus.
And when they had mocked Him, they took off Him the robe and they put on Him the garments of Him and led away Him to to crucify [Him].
32 Sa dihang migawas na sila, nakita nila ang tawo nga gikan sa Cyrene nga ginganlan ug Simon, nga gipugos nila sa pagkuyog kanila aron makahimo sa pagpas-an sa iyang krus.
Going forth now they found a man of Cyrene named Simon; Him they compelled that he may carry the cross of Him.
33 Miabot sila sa dapit nga ginganlan ug Golgota, nga nagpasabot, “Ang Dapit sa Bagolbagol.”
And having come to a place being named Golgotha, (which *N(k)O*) is of a Skull Place being named,
34 Gihatagan nila siya ug ilimnon nga may sagol apdo. Apan sa dihang gitilawan niya kini, wala niya giinom.
they gave Him to drink (wine *N(K)O*) with gall mingled, and having tasted not (He wished *N(k)O*) to drink [it].
35 Sa dihang gilansang na nila siya, gibahinbahin nila ang iyang mga bisti pinaagi sa pagripa.
having crucified now Him they divided the garments of Him casting lots, (so that may be fulfilled which having been spoken by prophet they divided the garments of mine themselves and upon the clothing of mine they cast lots *K*)
36 Ug nanglingkod sila ug nagtan-aw kaniya.
And sitting down they were guarding Him there,
37 Ibabaw sa iyang ulo nagbutang sila ug sumbong batok kaniya nga mabasa, “Mao kini si Jesus, ang hari sa mga Judio.”
And they put up over the head of Him the accusation of Him written: This is Jesus the King of the Jews.
38 Ang duha ka tulisan gilansang uban kaniya, ang usa anaa sa iyang tuo ug ang usa anaa sa iyang wala.
At the same time are crucified with Him two robbers, one at [the] right hand and one at [the] left.
39 Kadtong mangagi nagbugalbugal kaniya, maglingolingo sa ilang mga ulo
Those now passing by were denigrating Him wagging the heads of them
40 ug nag-ingon, “Ikaw nga moguba sa templo ug motukod niini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw, luwasa ang imong kaugalingon! Kung ikaw ang Anak sa Dios, kanaog gikan sa krus!”
and saying; You who [are] destroying the temple and in three days building [it], do save Yourself! If [the] Son You are of God, (also *n*) do descend from the cross!
41 Sa samang paagi ang mga pangulong pari nagbiaybiay kaniya, uban ang mga escriba ug mga kadagkoan, ug miingon,
Likewise (now *ko*) also the chief priests mocking with the scribes and elders (and Pharisees *O*) were saying;
42 “Nagluwas siya sa uban, apan dili niya maluwas ang iyang kaugalingon. Siya mao ang Hari sa Israel. Pasagdi siyang monaog sa krus, ug unya motuo kami kaniya.
Others He saved, Himself not is He able to save. (if *k*) King of Israel He is, he should descend now from the cross, and we will believe (in *no*) (Him. *N(k)O*)
43 Nagsalig siya sa Dios. Pasagdi ang Dios nga maoy moluwas kaniya karon kung pagbuot niya, tungod kay miingon siya, 'Ako ang Anak sa Dios.'”
He has trusted on God; he should deliver now (him *ko*) if He wants Him; He said for that Of God I am [the] Son.
44 Ug ang mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya misulti usab sa samang pagtamay kaniya.
And likewise even the robbers those having been crucified (with *no*) Him were upbraiding (Him. *N(k)O*)
45 Karon gikan sa ikaunom nga takna ang kangitngit miabot sa tibuok yuta hangtod sa ika-siyam nga takna.
From then [the] sixth hour darkness was over all the land until [the] hour ninth.
46 Sa pag-abot na sa ika-siyam nga takna, misinggit si Jesus uban ang kusog nga tingog ug miingon, “Eli, Eli, lama sabachthani?” nga nagkahulogan, “Dios ko, Dios ko, nganong gibiyaan mo man ako?”
About then the ninth hour (cried out *NK(o)*) Jesus in a voice loud saying; (Eli Eli, *NK(o)*) lema sabachthani? That is: God of Mine God of Mine, so why so why Me have you forsaken?
47 Sa dihang nadungog kini sa pipila niadtong nagtindog didto, miingon sila, “Nagtawag siya kang Elias.”
Some then of those who there having stood listening were saying that Elijah calls this [man].
48 Dihadiha ang usa kanila midagan ug nagkuha ug espongha, gipuno kini sa suka, gibutang sa usa ka bagakay nga sungkod, ug gihatag kini kaniya aron imnon.
And immediately having run one of them and having taken a sponge, having filled [it] and with vinegar and having put [it] on a reed were giving to drink Him.
49 Ang uban kanila miingon, “Biyai siya nga mag-inusara. Tan-awon nato kung si Elias moabot aron sa pagluwas kaniya.”
And the rest (were saying; *NK(o)*) Wait! let us see whether comes Elijah to then save Him. (another now having taken a spear pierced of him side and went out water and blood. *O*)
50 Unya si Jesus misinggit pag-usab uban ang kusog nga tingog ug nagtugyan sa iyang espiritu.
And Jesus again having cried in a voice loud yielded up [His] spirit.
51 Tan-awa, ang kurtina sa templo nagisi sa makaduha gikan sa taas hangtod sa ubos. Ug nauyog ang kalibotan, ug nangabuak ang mga bato.
And behold the veil of the temple was torn from top until bottom into two, and the earth was shaken, and the rocks were split,
52 Nangaabli ang mga lubnganan, ug ang mga lawas sa daghang mga balaan nga mga tawo nga nangatulog gibangon.
and the tombs were opened, and many bodies of the having fallen asleep saints (were raised, *N(k)O*)
53 Migawas sila sa mga lubnganan human sa iyang pagkabanhaw, misulod sa balaang siyudad, ug nagpakita sa daghan.
and having gone forth out of the tombs after the resurrection of Him they entered into the holy city and appeared to many.
54 Karon sa dihang ang kapitan sa kasundalohan ug kadtong mga nagbantay kang Jesus nakakita sa linog ug sa mga butang nga nahitabo, nangahadlok sila pag-ayo ug miingon, “Tinuod gayod nga Anak kini sa Dios.”
And the centurion and those with him keeping guard over Jesus having seen the earthquake and the [things that] (were happening *NK(o)*) feared greatly saying; Truly God’s Son was this.
55 Ang daghang mga babaye nga nagsunod kang Jesus gikan sa Galilea nga nag-atiman kaniya anaa didto naglantaw sa halayo.
They were now there women many from afar off looking on who followed Jesus from Galilee ministering to Him,
56 Uban kanila si Maria Magdalena, si Maria nga inahan ni Santiago ug ni Jose, ug ang inahan sa mga anak ni Zebedee.
among whom was Mary Magdalene and Mary she of James and (of Joseph *N(k)O*) [the] mother and the mother of the sons of Zebedee.
57 Sa pagkagabii na, miabot ang adunahan nga tawo gikan sa Arimatea, nga ginganlan ug Jose, nga usa usab ka disipulo ni Jesus.
When evening now having arrived came a man rich from Arimathea, named Joseph, who also himself (was discipled *N(K)O*) to Jesus.
58 Miduol siya kang Pilato ug gipangayo ang lawas ni Jesus. Unya si Pilato nagmando aron ihatag kini kaniya.
He having gone to Pilate asked for the body of Jesus. Then Pilate commanded it to be given up (the body. *ko*)
59 Gikuha ni Jose ang lawas, giputos kini ug hinlo nga linong panapton,
And having taken the body Joseph wrapped it (in *no*) a linen cloth clean
60 ug gibutang kini sa kaugalingon niyang bag-o nga lubnganan nga iyang gitabas ngadto sa bato. Unya giligid niya ang usa ka dakong bato ngadto sa pultahan sa lubnganan ug milakaw.
and placed it in the new of him tomb which he had cut in the rock, and having rolled a stone great to the door of the tomb he went away.
61 Atua didto si Maria Magdalena ug ang usa pa ka Maria, nga naglingkod atbang sa lubnganan.
Was now there Mary Magdalene and the other Mary sitting opposite the tomb.
62 Sa pagkasunod adlaw, nga mao ang adlaw human ang Pagpangandam, ang mga pangulong pari ug ang mga Pariseo nagtigom kauban ni Pilato.
on the And next day which is after the Preparation, were gathered together the chief priests and the Pharisees before Pilate
63 Miingon sila, “Sir, nahinumduman namo nga sa dihang buhi pa ang malimbongon, siya miingon, 'Pagkahuman sa tulo ka adlaw mabanhaw ako pag-usab.'
saying; Sir, we have remembered how that [on, e] the deceiver said while living; After three days I arise.
64 Busa pagsugo nga ang lubnganan bantayan gayod hangtod sa tulo ka adlaw. Kay kung dili ang iyang mga disipulo moadto ug kawaton siya ug moingon sa katawhan nga, 'Nabanhaw siya gikan sa mga patay.' Ug ang ulahi nga paglingla mahimong mas labaw pa kaysa nahiuna.”
do command therefore to be secured the tomb until the third day, otherwise otherwise having come the disciples of Him (night *K*) may steal away him and they may say to the people; He is risen from the dead. And will be the last deception worse than the first.
65 Si Pilato miingon kanila, “Pagkuha ug guwardiya. Lakaw ug bantayi kini pag-ayo.”
was saying (now *k*) to them Pilate; You have a guard; do go do make [it as] secure as you know [how].
66 Busa miadto sila ug gibantayan pag-ayo ang lubnganan, gisilyohan ang bato ug gibutangan ug guwardiya.
And having gone they made secure the tomb having sealed the stone with the guard.
