Mateo 27
1 Karon sa dihang miabot na ang kabuntagon, ang tanang pangulong pari ug mga kadaagkoan sa mga katawhan naglaraw batok kang Jesus aron patyon siya.
At daybreak all the chief priests and the elders of the people consulted together against Jesus, to bring about his death.
2 Gigapos nila siya, gidala palayo, ug gitugyan siya kang Pilato nga gobernador.
They put him in chains and led him away, and gave him up to the Roman Governor, Pilate.
3 Unya sa dihang si Judas, nga nagbudhi kaniya, nakakita nga si Jesus gihukman na, nagbasol siya ug gibalik ang 30 kabuok plata nga salapi ngadto sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan,
Then Judas, who betrayed him, seeing that Jesus was condemned, repented of what he had done, and returned the thirty pieces of silver to the chief priests and elders.
4 ug miingon, “Nakasala ako pinaagi sa pagbudhi sa dugo nga walay sala.” Apan miingon sila, “Unsay labot namo? Tan-awa kana sa imong kaugalingon.”
“I did wrong in betraying a good man to his death,” he said. “What has that to do with us?” they replied. “You must see to that yourself.”
5 Unya gilabay niya ang mga plata nga salapi didto sa templo, ug mipahawa, migawas ug gibitay ang iyang kaugalingon.
Judas flung down the pieces of silver in the Temple, and left; and went away and hanged himself.
6 Gipamunit sa mga pangulong pari ang mga plata nga salapi ug miingon, “Supak kini sa balaod nga isagol ngadto sa panudlanan, tungod kay kini bayad sa dugo.”
The chief priests took the pieces of silver, but they said, “We must not put them into the Temple treasury, because they are blood-money.”
7 Naghisgot sila niining butanga ug uban sa maong salapi gipalit nila ang Uma sa Magkukulon aron kalubngan sa mga dumuduong.
So, after consultation, they used it to buy the ‘Potter’s Field’ as a burial ground for foreigners,
8 Kay mao kini ang hinungdan nga kining umaha gitawag nga, “Ang uma sa dugo” hangtod karong adlawa.
and that is why that field is called the ‘Field of Blood’ to this very day.
9 Unya kadtong gisulti pinaagi kang Jeremias nga usa ka propeta natuman, nga nag-ingon, “Gikuha nila ang 30 kabuok nga plata nga salapi, ang bili nga gibutang kaniya sa mga tawo sa Israel,
Then it was that these words spoken by the prophet Jeremiah were fulfilled – ‘They took the thirty pieces of silver, the price set on him by the people of Israel,
10 ug gihatag nila kini alang sa uma sa magkukulon, ingon sa gimando sa Ginoo kanako.”
and gave them for the potter’s field, as the Lord commanded me.’
11 Karon si Jesus mitindog atubangan sa gobernador, ug ang gobernador nangutana kaniya, “Ikaw ba ang hari sa mga Judio?” Si Jesus mitubag kaniya, “Gipamulong mo na.”
Meanwhile Jesus was brought before the Roman Governor. “Are you the king of the Jews?” asked the Governor. “It is true,” answered Jesus.
12 Apan sa dihang gisumbong na siya sa mga pangulong pari ug mga kadagkoan, wala siya motubag.
While charges were being brought against him by the chief priests and elders, Jesus made no reply.
13 Unya si Pilato nagsulti kaniya, “Wala mo ba nadungog ang mga sumbong batok kanimo?”
Then Pilate said to him, “Don’t you hear how many accusations they are making against you?”
14 Apan wala siya motubag bisan usa ka pulong, busa ang gobernador nahibulong pag-ayo.
Yet Jesus made no reply – not even a single word; at which the Governor was greatly astonished.
15 Karon diha sa kasaulogan, nabatasan kini sa gobernador nga magpagawas ug usa ka binilanggo nga napilian sa panon sa katawhan.
Now, at the feast, the Governor was accustomed to grant the people the release of any one prisoner whom they might choose.
16 Nianang higayona aduna silay mangtas nga binilanggo nga ginganlan ug Barabas.
At that time they had a notorious prisoner called Barabbas.
17 Busa sa dihang nagkatigom na sila, si Pilato nagsulti ngadto kanila, “Kinsa man ang buot ninyo nga akong buhian alang kaninyo? Si Barabas ba, o si Jesus nga gitawag ug Cristo?”
So, when the people had collected, Pilate said to them, “Which do you wish me to release for you? Barabbas? Or Jesus who is called ‘Christ’?”
18 Tungod kay nasayod siya nga gitugyan nila siya tungod sa kasina.
For he knew that it was out of jealousy that they had given Jesus up to him.
19 Samtang naglingkod siya didto sa lingkoranan sa hukmanan, ang iyang asawa nagpadala ug pulong ngadto kaniya ug miingon, “Dili ka manghilabot nianang walay sala nga tawo. Kay dako ang akong pag-antos karong adlawa diha sa damgo tungod kaniya.”
While he was still on the Bench, his wife sent this message to him – “Do not have anything to do with that good man, for I have been very much troubled today in a dream because of him.”
20 Karon ang mga pangulong pari ug ang mga kadagkoan nagdani sa panon sa katawhan nga pangayoon si Barabas, ug patyon si Jesus.
But the chief priests and elders persuaded the crowds to ask for Barabbas, and to kill Jesus.
21 Ang gobernador nangutana kanila, “Kinsa ba sa duha ang buot ninyo nga akong buhian alang kaninyo?” Misulti sila, “Si Barabas.”
The Governor, however, said to them, “Which of these two do you wish me to release for you?” “Barabbas,” they answered.
22 Nagsulti si Pilato kanila, “Unsa ba ang akong pagabuhaton kang Jesus nga gitawag nga Cristo?” Silang tanan nagtubag, “Ilansang siya sa krus.”
“What then,” Pilate asked, “should I do with Jesus who is called ‘Christ?’” “Crucify him,” they all replied.
23 Ug misulti siya, “Ngano, unsa nga sayop ang iyang nabuhat?” Apan misinggit pa sila sa makusog, “Ilansang siya sa krus.”
“Why, what harm has he done?” he asked. But they kept shouting furiously, “Crucify him!”
24 Busa sa dihang nakita ni Pilato nga wala na siyay mabuhat bisan unsa, apan nagsugod hinuon ang kasamok, nagkuha siya ug tubig, nanghugas sa iyang mga kamot atubangan sa panon sa katawhan, ug misulti, “Wala akoy sala sa dugo niining walay sala nga tawo. Tan-awa kini sa inyong kaugalingon.”
When Pilate saw that his efforts were unavailing, but that, on the contrary, a riot was beginning, he took some water, and washed his hands in the sight of the crowd, saying as he did so, “I am not answerable for this bloodshed; you must see to it yourselves.”
25 Ang tanang tawo misulti, “Hinaot nga ang iyang dugo maanaa kanamo ug sa among mga anak.”
And all the people answered, “His blood be on our heads and on our children’s!”
26 Unya gibuhian niya si Barabas ngadto kanila, apan iyang gilatos si Jesus ug gitugyan aron ilansang siya sa krus.
Then Pilate released Barabbas to them, but Jesus he had scourged, and gave him up to be crucified.
27 Unya gikuha sa mga sundalo sa gobernador si Jesus ngadto sa Praetorium ug gitigom ang tibuok kasundalohan.
After that, the Governor’s soldiers took Jesus with them into the Government house, and gathered the whole garrison around him.
28 Gihuboan nila siya ug gisul-oban ug dagtom pula nga kupo.
They stripped him, and put on him a red military cloak,
29 Unya nagbuhat sila ug tunokong purongpurong ug gibutang kini sa iyang ulo, ug sungkod sa iyang tuo nga kamot. Nagluhod sila sa iyang atubangan ug nagbiaybiay kaniya, nga nag-ingon, “Ibayaw, ang Hari sa mga Judio!”
and having twisted some thorns into a crown, put it on his head, and a rod in his right hand, and then, going down on their knees before him, they mocked him. “Long life to you, king of the Jews!” they said.
30 Ug giluwaan nila siya, ug gikuha ang sungkod ug gibunalan siya sa ulo.
They spat at him and, taking the rod, kept striking him on the head;
31 Sa dihang gibiaybiay na nila siya, gihubo nila ang kupo kaniya ug gisul-ob ang iyang kaugalingong mga bisti, ug gidala siya palayo aron ilansang na siya sa krus.
and, when they had left off mocking him, they took off the military cloak, and put his own clothes on him, and led him away to be crucified.
32 Sa dihang migawas na sila, nakita nila ang tawo nga gikan sa Cyrene nga ginganlan ug Simon, nga gipugos nila sa pagkuyog kanila aron makahimo sa pagpas-an sa iyang krus.
As they were on their way out, they came upon a man from Cyrene called Simon, and they compelled him to go with them to carry the cross.
33 Miabot sila sa dapit nga ginganlan ug Golgota, nga nagpasabot, “Ang Dapit sa Bagolbagol.”
On reaching a place named Golgotha (a place named from its likeness to a skull),
34 Gihatagan nila siya ug ilimnon nga may sagol apdo. Apan sa dihang gitilawan niya kini, wala niya giinom.
they gave him some wine to drink which had been mixed with gall; but after tasting it, Jesus refused to drink it.
35 Sa dihang gilansang na nila siya, gibahinbahin nila ang iyang mga bisti pinaagi sa pagripa.
When they had crucified him, they divided his clothes among them by casting lots.
36 Ug nanglingkod sila ug nagtan-aw kaniya.
Then they sat down, and kept watch over him there.
37 Ibabaw sa iyang ulo nagbutang sila ug sumbong batok kaniya nga mabasa, “Mao kini si Jesus, ang hari sa mga Judio.”
Above his head they fixed the accusation against him written out – ‘THIS IS JESUS THE KING OF THE JEWS.’
38 Ang duha ka tulisan gilansang uban kaniya, ang usa anaa sa iyang tuo ug ang usa anaa sa iyang wala.
At the same time two robbers were crucified with him, one on the right, the other on the left.
39 Kadtong mangagi nagbugalbugal kaniya, maglingolingo sa ilang mga ulo
The passers-by railed at him, shaking their heads as they said,
40 ug nag-ingon, “Ikaw nga moguba sa templo ug motukod niini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw, luwasa ang imong kaugalingon! Kung ikaw ang Anak sa Dios, kanaog gikan sa krus!”
“You who would ‘destroy the Temple and build one in three days,’ save yourself! If you are God’s Son, come down from the cross!”
41 Sa samang paagi ang mga pangulong pari nagbiaybiay kaniya, uban ang mga escriba ug mga kadagkoan, ug miingon,
In the same way the chief priests, with the Teachers of the Law and elders, said in mockery,
42 “Nagluwas siya sa uban, apan dili niya maluwas ang iyang kaugalingon. Siya mao ang Hari sa Israel. Pasagdi siyang monaog sa krus, ug unya motuo kami kaniya.
“He saved others, but he cannot save himself! He is the ‘king of Israel’! Why doesn’t he come down from the cross now, then we will believe in him.
43 Nagsalig siya sa Dios. Pasagdi ang Dios nga maoy moluwas kaniya karon kung pagbuot niya, tungod kay miingon siya, 'Ako ang Anak sa Dios.'”
He has trusted in God; if God wants him, let him deliver him now; for he said ‘I am God’s Son.’”
44 Ug ang mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya misulti usab sa samang pagtamay kaniya.
Even the robbers, who were crucified with him, insulted him in the same way.
45 Karon gikan sa ikaunom nga takna ang kangitngit miabot sa tibuok yuta hangtod sa ika-siyam nga takna.
After midday a darkness came over all the country, lasting until three in the afternoon.
46 Sa pag-abot na sa ika-siyam nga takna, misinggit si Jesus uban ang kusog nga tingog ug miingon, “Eli, Eli, lama sabachthani?” nga nagkahulogan, “Dios ko, Dios ko, nganong gibiyaan mo man ako?”
About three Jesus called out loudly, “Eloi, Eloi, lema sabacthani” – that is to say, ‘My God, my God, why have you forsaken me?’
47 Sa dihang nadungog kini sa pipila niadtong nagtindog didto, miingon sila, “Nagtawag siya kang Elias.”
Some of those standing by heard this, and said, “The man is calling for Elijah!”
48 Dihadiha ang usa kanila midagan ug nagkuha ug espongha, gipuno kini sa suka, gibutang sa usa ka bagakay nga sungkod, ug gihatag kini kaniya aron imnon.
One of them immediately ran and took a sponge, and, filling it with common wine, put it on the end of a rod, and offered it to him to drink.
49 Ang uban kanila miingon, “Biyai siya nga mag-inusara. Tan-awon nato kung si Elias moabot aron sa pagluwas kaniya.”
But the rest said, “Wait and let us see if Elijah is coming to save him.”
50 Unya si Jesus misinggit pag-usab uban ang kusog nga tingog ug nagtugyan sa iyang espiritu.
But Jesus, uttering another loud cry, gave up his spirit.
51 Tan-awa, ang kurtina sa templo nagisi sa makaduha gikan sa taas hangtod sa ubos. Ug nauyog ang kalibotan, ug nangabuak ang mga bato.
Suddenly the Temple curtain was torn in two from top to bottom, the earth shook, the rocks were torn asunder,
52 Nangaabli ang mga lubnganan, ug ang mga lawas sa daghang mga balaan nga mga tawo nga nangatulog gibangon.
the tombs opened, and the bodies of many of God’s people who had fallen asleep rose,
53 Migawas sila sa mga lubnganan human sa iyang pagkabanhaw, misulod sa balaang siyudad, ug nagpakita sa daghan.
and they, leaving their tombs, went, after the resurrection of Jesus, into the Holy City, and appeared to many people.
54 Karon sa dihang ang kapitan sa kasundalohan ug kadtong mga nagbantay kang Jesus nakakita sa linog ug sa mga butang nga nahitabo, nangahadlok sila pag-ayo ug miingon, “Tinuod gayod nga Anak kini sa Dios.”
The Roman centurion, and the men with him who were watching Jesus, on seeing the earthquake and all that was happening, became greatly frightened and exclaimed, “This must indeed have been God’s Son!”
55 Ang daghang mga babaye nga nagsunod kang Jesus gikan sa Galilea nga nag-atiman kaniya anaa didto naglantaw sa halayo.
There were many women there, watching from a distance, who had accompanied Jesus from Galilee and had been attending on him.
56 Uban kanila si Maria Magdalena, si Maria nga inahan ni Santiago ug ni Jose, ug ang inahan sa mga anak ni Zebedee.
Among them were Mary of Magdala, Mary the mother of James and Joseph, and the mother of Zebedee’s sons.
57 Sa pagkagabii na, miabot ang adunahan nga tawo gikan sa Arimatea, nga ginganlan ug Jose, nga usa usab ka disipulo ni Jesus.
When evening had fallen, there came a rich man from Arimathea, named Joseph, who had himself become a disciple of Jesus.
58 Miduol siya kang Pilato ug gipangayo ang lawas ni Jesus. Unya si Pilato nagmando aron ihatag kini kaniya.
He went to see Pilate, and asked for the body of Jesus. Pilate ordered it to be given him.
59 Gikuha ni Jose ang lawas, giputos kini ug hinlo nga linong panapton,
So Joseph took the body, and wrapped it in a clean linen sheet,
60 ug gibutang kini sa kaugalingon niyang bag-o nga lubnganan nga iyang gitabas ngadto sa bato. Unya giligid niya ang usa ka dakong bato ngadto sa pultahan sa lubnganan ug milakaw.
and laid it in his newly made tomb which he had cut in the rock; and, before he left, he rolled a great stone against the entrance of the tomb.
61 Atua didto si Maria Magdalena ug ang usa pa ka Maria, nga naglingkod atbang sa lubnganan.
Mary of Magdala and the other Mary remained behind, sitting in front of the grave.
62 Sa pagkasunod adlaw, nga mao ang adlaw human ang Pagpangandam, ang mga pangulong pari ug ang mga Pariseo nagtigom kauban ni Pilato.
The next day – that is, the day following the Preparation-day – the chief priests and Pharisees came in a body to Pilate, and said,
63 Miingon sila, “Sir, nahinumduman namo nga sa dihang buhi pa ang malimbongon, siya miingon, 'Pagkahuman sa tulo ka adlaw mabanhaw ako pag-usab.'
“Sir, we remember that, during his lifetime, that impostor said ‘I will rise after three days.’
64 Busa pagsugo nga ang lubnganan bantayan gayod hangtod sa tulo ka adlaw. Kay kung dili ang iyang mga disipulo moadto ug kawaton siya ug moingon sa katawhan nga, 'Nabanhaw siya gikan sa mga patay.' Ug ang ulahi nga paglingla mahimong mas labaw pa kaysa nahiuna.”
So order the tomb to be made secure until the third day. Otherwise his disciples may come and steal him, and then say to the people ‘He has risen from the dead,’ when the latest imposture will be worse than the first.”
65 Si Pilato miingon kanila, “Pagkuha ug guwardiya. Lakaw ug bantayi kini pag-ayo.”
“You may have a guard,” was Pilate’s reply. “Go and make the tomb as secure as you can.”
66 Busa miadto sila ug gibantayan pag-ayo ang lubnganan, gisilyohan ang bato ug gibutangan ug guwardiya.
So they went and made the tomb secure, by sealing the stone, in presence of the guard.
