Mateo 26
1 Miabot nga sa dihang natapos na ni Jesus kining tanan nga mga pulong, miingon siya sa iyang mga disipulo,
Now it happened that after Jesus had finished all these discourses, he said to his disciples,
2 “Nasayod kamo nga human sa duha ka adlaw moabot ang adlaw sa Pagsaylo, ug ang Anak sa Tawo igatugyan aron ilansang sa krus.”
"You know that the Passover is coming in two days, and the Son of man will be delivered up to be crucified."
3 Unya ang mga pangulong pari ug mga kadagkoan sa katawhan nagkatigom didto sa palasyo sa labawng pari, nga ginganlan ug Caifas.
Then the chief priests and the elders of the people met together in the court of the palace of the high priest who was called Caiaphas,
4 Naghiusa silang naglaraw sa pagdakop kang Jesus sa hilom ug sa pagpatay kaniya.
and they plotted together to get Jesus into their power by a trick, and to put him to death;
5 Kay miingon sila, “Dili panahon sa pista, aron nga dili magsugod ang kagubot taliwala sa katawhan.”
but said they, "Not during the feast, for fear of causing a riot among the people."
6 Karon samtang si Jesus anaa sa Betania sa balay ni Simon nga sanglahon,
While Jesus was staying in Bethany, in the house of Simon the Leper,
7 samtang nagsandig siya sa kan-anan, ang usa ka babaye miduol kaniya nga adunay usa ka alabastro nga tibod sa mahalon nga pahumot, ug gibubo niya kini didto sa iyang ulo.
a woman came up to him who had an alabaster vase of very costly perfume, and poured it over his head, as he reclined at table.
8 Apan sa dihang nakakita niini ang iyang mga disipulo, nasuko sila ug miingon, “Unsa man ang hinungdan niining pag-usik-usik?
when the disciples saw it, they were indignant, and exclaimed.
9 Mahimo pa unta kining ibaligya sa dako nga kantidad ug ihatag ngadto sa mga kabos.”
"Why is this waste? This perfume could have been sold for a good sum, and the money given to the poor."
10 Apan si Jesus, nga nasayod niini, miingon kanila, “Nganong ginasamok man ninyo kining babaye? Kay gibuhat niya ang matahom nga butang alang kanako.
But when Jesus understood it he said to them. "Why are you annoying the woman? This is a beautiful deed she has done for me;
11 Kanunay ninyong gikauban ang mga kabos, apan dili ninyo ako makauban sa kanunay.
"for the poor you have with you always, but me you will not always have.
12 Kay sa dihang gibubo niya kining pahumot sa akong lawas, gibuhat niya kini alang sa akong lubong.
"In pouring this perfume on my body, she was preparing me for my burial.
13 Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo, bisan asa mawali kining ebanghelyo sa tibuok kalibotan, kung unsa man ang nabuhat niini nga babaye masulti usab sa paghinumdom kaniya.”
"In solemn truth I tell you that wherever this gospel shall be preached in the whole world, what she has done shall be told about, as her memorial."
14 Unya ang usa sa napulog duha, nga ginganlan ug Judas Iskariote, miadto sa mga pangulong pari
It was then that one of the Twelve, he who was called Judas Iscariot,
15 ug miingon, “Unsa man ang andam ninyong ihatag kanako aron sa pagtugyan kaniya nganha kaninyo?” Nagtimbang sila ug 30 kabuok nga plata alang kaniya.
went to the chief priests and said, "What are you ready to give me for betraying him to you?" So they weighed him thirty pieces of silver;
16 Sukad niadtong taknaa nangita siya ug kahigayonan sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
and from that time he kept looking for a chance to betray him.
17 Karon sa unang adlaw sa tinapay nga walay igpapatubo ang mga disipulo miduol kang Jesus ug miingon, “Diin mo man kami buot mangandam alang sa pagkaon nimo sa Pagsaylo nga panihapon?”
On the first day of the feast of Unleavened Bread, the disciples came to Jesus and said, "Where do you want us to make preparation for you eat the Passover?"
18 Miingon siya, “Adtoa ang usa ka tawo didto sa siyudad ug sultihi siya, 'Ang Magtutudlo nag-ingon, “Ang akong panahon haduol na. Pagabuhaton nako ang Pagsaylo dinhi sa imong balay kauban ang akong mga disipulo.”
"Go into the city," he answered, "to a certain man, and tell him. "‘The Teacher says. "My time is near. I am going to keep the Passover at your house, with my disciples."‘"
19 Gibuhat sa mga disipulo ang gitugon ni Jesus, ug giandam nila ang pagkaon sa Pagsaylo.
The disciples did as Jesus told them, and made ready the Passover.
20 Sa dihang miabot na ang kagabhion, milingkod siya aron mokaon kauban ang napulo ug duha ka mga disipulo.
When evening came he reclined at table with the Twelve;
21 Samtang nangaon sila, miingon siya, “Sa pagkatinuod moingon ako kaninyo nga ang usa kaninyo magluib kanako.”
and as they were eating, he said to them, "In solemn truth I tell you that one of you is going to betray me!"
22 Nagmasulub-on sila, ug ang matag usa nagsugod sa pagpangutana kaniya, “Sigurado nga dili ako, Ginoo?”
In deep distress they began to ask him, each in turn, "It is not I, is it, Master?"
23 Mitubag siya, “Ang usa nga magtuslob sa iyang kamot uban kanako sa panaksan mao ang magbudhi kanako.
In reply he said. "One who has dipped his hand with me in the dish will betray me.
24 Molakaw ang Anak sa Tawo, sama sa nahisulat mahitungod kaniya. Apan alaot kanang tawhana nga pinaagi kaniya ang Anak sa Tawo budhian! Mas maayo alang nianang tawhana kung wala na lamang siya natawo.”
"The Son of man is indeed to go as it is written concerning him, but woe to that man by whom the Son of man shall be betrayed. It were good for that man if he had never been born."
25 Si Judas, nga mao ang magbudhi kaniya miingon, “Ako ba kana, Rabbi?” Miingon siya kaniya, “Giingon mo na kini sa imong kaugalingon.”
In answer, Judas, who betrayed him, said, "Surely it is not I, Rabbi?" He said to him, "Is it not?"
26 Samtang nangaon sila, gikuha ni Jesus ang tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikaspikas kini. Gihatag niya kini sa mga disipulo ug miingon, “Dawata, ug kaona. Mao kini ang akong lawas.”
And as they were eating, Jesus took bread and, when he had blessed it, he broke it and gave to his disciples, saying, "Take, eat, this is my body."
27 Gikuha niya ang usa ka kopa ug naghatag ug pagpasalamat, ug gihatag kini kanila ug miingon, “Inom niini, kamong tanan.
And when he had taken the cup and given thanks, he gave it to them, saying.
28 Kay mao kini ang akong dugo sa pakigsaad nga ibubo sa kadaghanan alang sa kapasayloan sa mga sala.
"Drink from it, all of you; for this is my blood of the Covenant, which is poured out for many for the forgiveness of sins.
29 Apan moingon ako kaninyo, dili na ako makainom pag-usab niining bunga sa paras, hangtod sa adlaw dihang moinom ako niini nga bag-o uban kaninyo didto sa gingharian sa akong Amahan.”
"But I say to you, I will never again drink of this fruit of the vine, until that day when I drink it new with you in the kingdom of my Father."
30 Sa dihang miawit sila ug mga alawiton, miadto sila sa Bungtod sa mga Olibo.
So after singing a hymn, they went out to the Mount of Olives.
31 Unya si Jesus miingon kanila, “Kamong tanan karong gabhiona mabungkag tungod kanako, kay nahisulat kini, 'Pagabunalan ko ang magbalantay ug ang karnero sa panon magkatibulaag.'
Then Jesus said to them. "This very night even you will all stumble and fall away from me; for it is written, "I will smite the shepherd, and the sheep of the flock will be scattered.
32 Apan human sa akong pagkabanhaw, mag-una ako kaninyo didto sa Galilea.”
But after I am raised up I will go before you into Galilee."
33 Apan si Pedro miingon kaniya, “Bisan kung ang tanan mopalayo tungod kanimo, dili ako mopalayo.”
"If they all stumble and fall away from you," answered Peter, "I will never do so!"
34 Si Jesus miingon kaniya, “Sa pagkatinuod moingon ako kanimo, niini gayong gabhiona sa dili pa motuktugaok ang manok, ilimod mo ako sa makatulo ka higayon.”
Jesus said to him, "In solemn truth I tell you that on this very night, before cockcrow, you will deny me three times!"
35 Si Pedro miingon kaniya, “Bisan pa kung mamatay ako uban kanimo, dili ko ikaw ilimod.” Ug ang tanang mga disipulo misulti sa samang butang.
But Peter said to him, "Even if I must die with you, I will never deny you." And so said all the disciples.
36 Unya si Jesus miadto uban kanila sa dapit nga gitawag ug Getsemane ug miingon sa iyang mga disipulo, “Lingkod dinhi samtang moadto ako didto aron moampo.”
Then Jesus went with them to a place called Gethsemane, and said to his disciples, "Sit down here, while I go and pray yonder."
37 Gidala niya si Pedro ug ang duha ka anak nga lalaki ni Zebedeo uban kaniya ug nagsugod sila sa pagkamasulub-on ug naguol.
And he took Peter and the two sons of Zebedee with him, and began to be in anguish and sore distress,
38 Unya miingon siya kanila, “Ang akong kalag nagsubo gayod, bisan hangtod sa kamatayon. Pabilin dinhi ug pagtukaw uban kanako.”
and he said to them. "My soul is an anguish, even unto death! Stay here, and keep watch with me."
39 Miadto siya sa unahan, mihapa, ug nag-ampo. Miingon siya, “Amahan ko, kung mahimo, tugoti kining kopa nga mosaylo gikan kanako. Apan, dili ang akong pagbuot, kondili ang imong pagbuot.”
Then he went forward a short distance, and fell on his face and prayed. "O, my Father, if it be possible, let this cup pass from me; nevertheless, not as I will, but as thou wit."
40 Miadto siya sa iyang mga disipulo ug nakaplagan nga nangatulog sila, ug miingon siya kang Pedro, “Unsa, dili ba kamo makatukaw uban kanako bisan sa usa lamang ka oras?
Then he came to his disciples, and found them asleep, and said to Peter. "So you were none of you strong enough to watch with me even one hour!
41 Pagtukaw ug pag-ampo nga dili kamo madala ngadto sa tintasyon. Andam gayod ang espiritu, apan huyang ang unod.”
"Watch and pray that you may not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak."
42 Mipalayo siya sa ikaduhang higayon ug miampo, miingon siya, “Amahan ko, kung kini dili mosaylo gawas kung imnon ko kini, ang imong kabubut-on maoy matuman.”
Then he went away again a second time and prayed, saying, "O, my Father, if this cup cannot pass except I drink it, Thy will be done."
43 Mibalik na usab siya ug nakaplagan nga nangatulog sila, kay nagbug-at na ang ilang mga mata.
He came again and found them sleeping, for their eyes were heavy.
44 Unya gibiyaan niya sila pag-usab ug mipalayo. Nag-ampo siya sa ikatulo nga higayon ug gisulti ang sama nga mga pulong.
So he left them and went away again, and prayed the third time in the same words as before.
45 Unya miadto si Jesus sa mga disipulo ug miingon ngadto kanila, “Natulog ba gihapon kamo ug nagpahulay? Tan-awa, ang takna ania na, ug gibudhian na ang Anak sa Tawo ngadto sa kamot sa mga makasasala.
Then he came to the disciples and said. "Sleep on now, and take your rest. Look! the hour is at hand; the Son of man is betrayed into the hands of wicked men.
46 Tindog, manglakaw na kita. Tan-awa, ang usa nga maoy magbudhi kanako haduol na.”
"Rouse yourselves! Let us go. My betrayer is close at hand!"
47 Samtang nagsulti pa siya, si Judas, ang usa sa napulo ug duha, miabot. Ang dakong panon sa katawhan miabot uban kaniya gikan sa pangulong pari ug mga kadagkoan sa katawhan. Miabot sila uban ang mga espada ug mga bunal.
Barely had he spoken these words when Judas, one of the Twelve, appeared, accompanied by a great crowd of men with swords and staves, from the chief priests and elders of the people.
48 Karon ang tawo nga maoy mobudhi kang Jesus naghatag kanila ug ilhanan, nga nag-ingon, “Kung si kinsa ang akong halokan, siya na kana. Dakpa siya.”
Now his betrayer had given them a sign, saying. "Whoever I kiss is the man; arrest him."
49 Dihadiha miduol siya kang Jesus ug miingon, “Kumusta, Rabbi!” Ug gihalokan niya siya.
So he came straight up to Jesus and said, "Hail, Rabbi!" and kissed him eagerly.
50 Si Jesus miingon kaniya, “Higala, buhata ang imong gianhi dinhi nga buhaton.” Unya miduol sila, gigunitan si Jesus, ug gidakop siya.
"Friend, do that for which you came," said Jesus. Then they came forward and laid hands on Jesus, and arrested him.
51 Tan-awa, ang usa niadtong kauban ni Jesus mituy-od sa iyang kamot, mihulbot sa iyang espada, ug mitigbas sa sulugoon sa labawng pari, ug naputol ang iyang dalunggan.
And, behold, one of these who were with Jesus stretched out his hand and drew his sword, and smote the slave of the high priest, and cut off his ear.
52 Unya miingon si Jesus kaniya, “Ibalik ang imong espada sa iyang butanganan, kay ang tanan niadtong naghulbot sa espada mahanaw pinaagi sa espada.
Then Jesus said to him. "Put back your sword into its place! for all who take the sword will perish by the sword.
53 Naghunahuna ka ba nga dili ako makatawag sa akong Amahan, ug mopadala siya kanako ug labaw pa sa napulo ug duha ka panon sa mga anghel?
"Do you not suppose that I am able to appeal to my Father to furnish me at this very moment with twelve legions of angels?
54 Apan unsaon unya pagkatuman sa kasulatan, kinahanglan nga mahitabo gayod kini?”
"But if I did, how could the Scriptures be fulfilled that say that thus it must happen?"
55 Niadtong taknaa miingon si Jesus ngadto sa panon sa katawhan, “Migawas ba kamo uban sa mga espada ug mga bunal aron sa pagdakop kanako sama sa usa ka tulisan? Naglingkod ako matag adlaw didto sa templo ug nagtudlo, ug wala ninyo ako dakpa.
Then Jesus said to the crowds. "Are you come out as against a robber, with swords and staves to arrest me? Day after day, I sat in the temple courts teaching, and you did not apprehend me.
56 Apan kining tanan mahitabo aron nga ang mga sinulat sa mga propeta matuman.” Unya ang tanang mga disipulo mibiya kaniya ug mipalayo.
"But all this has happened in order that the Scriptures might be fulfilled."
57 Kadtong nagdakop kang Jesus nangulo kaniya palayo didto kang Caifas ang labawng pari, diin ang mga eskriba ug ang mga kadagkoan naghiusa pagtigom.
Then all his disciples forsook him and fled; but those who had apprehended Jesus led him away to Caiaphas, the high priest, where the scribes and the elders had assembled.
58 Apan si Pedro nagsunod kaniya sa halayo lamang didto sa hawanan sa labawng pari. Miadto siya sa sulod ug milingkod uban sa mga guwardiya aron makita ang mahitabo.
Now Peter was following him, afar off, as far as the courtyard of the high priest; and when he got in, he was sitting with the officers, to see the end.
59 Karon ang mga pangulong pari ug ang tibuok Konseho nangita ug mga bakak nga pagpamatuod batok kang Jesus, aron nga mabutang nila siya sa kamatayon.
And the chief priests and the whole Sanhedrin were trying to get false evidence against Jesus, in order that they might have him executed;
60 Apan wala gayod silay nakaplagan nga bisan unsa, bisan tuod daghang mga mini nga mga tigpamatuod ang miadto sa atubangan. Apan sa kadugayan adunay duha nga miadto sa atubangan
but they found none, although many false witnesses came forward.
61 ug miingon, “Kining tawhana miingon, 'Makahimo ako sa pagguba sa templo sa Dios ug tukoron kini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw.'”
However, at last two came forward who said, "This fellow declared,’I can destroy the Temple of God and build it in three days.’"
62 Ang labawng pari mitindog ug miingon kaniya, “Wala ka bay itubag? Unsa man kining ginapamatud-an nila batok kanimo?”
Rising to his feet the high priest asked Jesus. "Do you make no answer? What is it that these are testifying against you?"
63 Apan naghilom lamang si Jesus. Ang labawng pari miingon kaniya, “Gimandoan ko ikaw pinaagi sa buhi nga Dios, sultihi kami kung ikaw ba ang Cristo, ang Anak sa Dios.”
But Jesus kept silence. Again the high priest addressed him, "I adjure you by the Living God, tell us if you are the Christ, the Son of God!"
64 Mitubag si Jesus, “Giingon mo na kini sa imong kaugalingon. Apan sultihan ko ikaw, sukad karon makakita na kamo sa Anak sa Tawo nga molingkod sa tuong kamot sa Gahom, ug moanhi ibabaw sa mga panganod sa langit.”
"I am He," Jesus answered; "yet I tell you that from this time on you will see the Son of man sitting at the right hand of Power, and coming upon the clouds of heaven."
65 Unya ang labawng pari migisi sa iyang mga bisti ug miingon, “Nagsulti siya ug pagpasipala! Nganong nanginahanglan pa man kita ug mga saksi? Tan-awa, nadungog na ninyo karon ang pagpasipala.
Then the high priest tore his garments, saying. "He has spoken blasphemy! What further need have we of witnesses? For behold, now you have heard his blasphemy!
66 Unsa man ang inyong hunahuna?” Mitubag sila ug miingon, “Angay siya sa kamatayon.”
"What is your verdict?" "He ought to die," they answered.
67 Unya giluwaan nila ang iyang dagway ug gikulata siya, ug gihapak siya sa palad sa ilang mga kamot,
Then did they spit in his face, and buffeted him; and some struck him with the palms of their hands, and cried.
68 ug miingon, “Tagnaa kami, ikaw nga Cristo. Kinsa man kadtong mihapak kanimo?”
"Prophesy to us, you Christ! Who is it who struck you?"
69 Karon si Pedro naglingkod sa gawas sa hawanan, ug ang usa ka sulugoon nga babaye miduol kaniya ug miingon, “Kauban ka usab ni Jesus nga taga-Galilea.”
Now Peter was sitting outside in the courtyard, and one of the maidservants came up to him and said, "You also were with Jesus, the Galilean!"
70 Apan gilimod niya kini sa atubangan nilang tanan, nga nag-ingon, “Wala ako masayod kung unsa ang inyong gipanulti.”
But he denied it before them all; "I do not know what you mean," he said.
71 Sa dihang migawas siya ngadto sa ganghaan, ang laing sulugoon nga babaye nakakita kaniya ug miingon niadtong anaa didto, “Kining tawhana kauban usab ni Jesus nga taga-Nazaret.”
Soon afterward he went out into the porch, and another maid saw him, and said to those who were there, "This fellow certainly was with Jesus, the Nazarene!"
72 Ug milimod na usab siya uban sa panumpa, “Wala ako makaila nianang tawhana.”
And again he denied it with an oath, saying, "I never knew the man."
73 Pagkataodtaod kadtong mga nanagtindog miduol ug miingon kang Pedro, “Sigurado nga ikaw usab usa kanila, kay ang imong paagi sa pagsulti maoy nagpaila kanimo.”
A little later the bystanders came up and said to Peter, "You also are certainly one of them, for your speech betrays you."
74 Unya nagsugod na siya sa pagpanunglo ug nanumpa, “Wala ako makaila nianang tawhana,” ug dihadiha mituktugaok ang manok.
Then he began to curse and swear, saying, "I never knew the man." Immediately the cock crew!
75 Nahinumdoman ni Pedro ang mga pulong nga giingon ni Jesus, “Sa dili pa motuktogaok ang manok ilimod mo ako sa makatulong higayon.” Ug miadto siya sa gawas ug mihilak sa hilabihan gayod.
Then Peter recalled the word that Jesus had spoken, "Before the cock crow, you shall three times deny me" - and he went out and broke out into bitter weeping.
