Mateo 22
1 Si Jesus misulti pag-usab ngadto kanila sa mga sambingay, nga nag-ingon,
And Jesus resuming his discourse spake unto them again in parables,
2 “Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog usa ka kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki.
saying, The kingdom of heaven is like a certain king, who made a wedding-feast for his son;
3 Nagpadala siya sa iyang mga sulugoon aron sa pagtawag niadtong dinapit aron moadto sa kombira sa kasal, apan wala sila nangabot.
and sent his servants to call those that were invited to the wedding: and they would not come.
4 Nagpadala na usab ang hari sa ubang sulugoon, nga nag-ingon, 'Sultihi silang dinapit, “Tan-awa, naandam ko na ang akong panihapon. Ang akong mga baka ug pinatambok nga nating mga baka naihaw na, ug naandam na ang tanang butang. Adto na sa kombira sa kasal.”'
Then he sent other servants, saying, Tell them that are invited, I have prepared my dinner, my oxen and my fatlings are killed, and all things are ready; come to the wedding.
5 Apan kadtong mga tawo wala maninuod sa pagtagad sa iyang pagdapit. Milakaw ang pipila balik sa ilang kaugalingong kaumahan, ug ang uban milakaw balik ngadto sa ilang mga dapit sa pagpatigayon.
But they slighted him, and went away, one to his field and another to his merchandize:
6 Gidapat sa uban ang ilang mga kamot ngadto sa mga sulugoon sa hari, gipakaulawan sila, ug gipatay sila.
and others seized his servants, and shamefully abused them, and slew them.
7 Apan nasuko ang hari. Gipadala niya ang iyang kasundalohan, ug gipatay kadtong mga mamumuno, ug gisunog ang ilang siyudad.
And when the king heard of it, he was highly provoked, and sent his troops, and destroyed those murderers, and burnt their city.
8 Unya miingon siya sa iyang mga sulugoon, 'Ang kombira sa kasal naandam na, apan kadtong dinapit dili takos.
Then saith he to his servants, The feast is ready, but they that were invited were not worthy of it:
9 Busa adto sa mga kadalanan ug dapita ang daghang tawo kutob sa imong mahimo paingon sa kombira sa kasal.'
go therefore into the public streets, and as many as ye meet with invite to the wedding.
10 Milakaw ang mga sulugoon sa mga kadalanan ug gitigom ang tanang mga tawo nga ilang nakaplagan, daotan man o maayo. Busa ang tigomanan sa kasal napuno sa mga bisita.
And those servants went out into the high-ways, and brought in all they met with, both bad and good: and the wedding was filled with guests.
11 Apan sa dihang miabot ang hari aron sa pagtan-aw sa mga bisita, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala mosul-ob sa bisting pangkasal.
But when the king came in to look at the guests, he saw there a man that had not put on a wedding-garment, and saith to him,
12 Ang hari miingon ngadto kaniya, 'Higala, giunsa mo man pagsulod dinhi nga wala mobisti ug pangkasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
Friend, how camest thou in here without a wedding-garment? and he was struck speechless.
13 Unya ang hari miingon ngadto sa mga sulugoon, 'Gapusa ang kamot ug tiil niining tawhana, ug ilabay siya didto sa gawas nga mangitngit, diin adunay paghilak ug pagkagot sa mga ngipon.'
Then said the king to his attendants, Bind him hand and foot, and take him up, and throw him out into the darkness; there shall be weeping and gnashing of the teeth:
14 Kay daghang mga tawo ang gitawag, apan diyutay ra ang gipili.”
for there are many called, but few approved.
15 Unya ang mga Pariseo miadto ug naglaraw unsaon nila pagbitik si Jesus pinaagi sa iyang kaugalingong pagsulti.
Then the pharisees went and consulted how they might insnare Him in his discourse.
16 Unya gipadala nila ngadto kaniya ang ilang mga disipulo, kauban ang mga sakop ni Herodes. Miingon sila ngadto kang Jesus, “Magtutudlo, nakabalo kami nga ikaw matinud-anon, ug nga ikaw nagtudlo sa paagi sa Dios diha sa kamatuoran. Wala ikaw manginlabot sa pahayag sa uban, ug wala ikaw nagpakitag pagpalabi taliwala sa mga tawo.
And they send to Him their disciples along with the Herodians, saying, Master, we know that thou art a man of truth, and teachest the way of God in truth, neither carest for any man; for thou regardest not the person of men: Tell us therefore what thou thinkest,
17 Busa sultihi kami, unsa ang imong hunahuna? Uyon ba kini sa balaod nga mobayad sa mga buhis ngadto kang Cesar o dili?”
Is it lawful to give tribute to Cesar, or not?
18 Apan nasabtan ni Jesus ang ilang pagkadaotan ug miingon, “Nganong kamo nagasulay man kanako, kamo mga tigpakaaron-ingnon?
But Jesus knew their malice, and said, Why do ye tempt me, ye hypocrites?
19 Ipakita kanako ang salapi sa buhis. “Unya sila nagdala ug usa ka dinaryo ngadto kaniya.
Shew me the tribute-money. And they brought Him a Roman Penny.
20 Si Jesus miingon ngadto kanila, “Kang kinsang dagway ug ngalan kini?”
And He saith unto them, Whose image and inscription is this?
21 Sila miingon ngadto kaniya, “kang Cesar.” Unya si Jesus miingon ngadto kanila, “Busa ihatag kang Cesar ang mga butang nga iya kang Cesar, ug sa Dios ang mga butang nga iya sa Dios.”
They answered, Cesar's. Then saith He unto them, Render therefore to Cesar the things that are Cesar's; and to God the things that are God's.
22 Sa dihang sila nakadungog niini, sila natingala. Unya mibiya sila kaniya ug milakaw palayo.
And when they heard this, they marvelled, and left Him and went away.
23 Niadtong adlawa ang pipila ka mga Saduseo miduol ngadto kaniya, kadtong nagsulti nga walay pagkabanhaw. Nangutana sila kaniya,
On the same day came the sadducees to Him, who say there is no resurrection,
24 nga nag-ingon, “Magtutudlo, si Moises miingon, 'Kung ang usa ka tawo mamatay, nga wala makabaton ug mga anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan nga makigminyo sa iyang asawa ug magbaton ug anak alang sa iyang igsoong lalaki.'
and asked Him, saying, Master, Moses said, If any man die, having no children, his brother shall marry his wife and raise up seed unto his brother.
25 Adunay pito ka managsoon. Ang nauna nakigminyo ug unya namatay, mibiya nga walay anak. Gibilin niya ang iyang asawa ngadto sa iyang igsoong lalaki.
Now there were with us seven brothers, and the first married and died, and having no issue left his wife to his brother;
26 Unya ang ikaduhang igsoong lalaki naghimo sa samang butang, unya ang ikatulo, hangtod sa ikapito nga igsoon,
likewise the second also, and the third, even to seven;
27 Pagkahuman nilang tanan, namatay ang babaye.
and last of all the woman died also;
28 Karon diha sa pagkabanhaw, kang kinsang asawa siya sa pito ka managsoon? Kay silang tanan nakaangkon man kaniya.”
therefore in the resurrection whose wife shall she be of the seven? for they all had her.
29 Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Nasayop kamo, tungod kay wala kamo masayod sa kasulatan ni sa gahom sa Dios.
But Jesus answered them, Ye are mistaken, not knowing the scriptures nor the power of God:
30 Kay diha sa pagkabanhaw dili na sila magminyoay, ni ihatag sa kaminyoon. Hinuon, mahisama na sila sa mga anghel sa langit.
for in the resurrection they neither marry nor are given in marriage; but are as the angels of God in heaven.
31 Apan mahitungod sa pagkabanhaw sa mga patay, wala ba ninyo mabasa unsa ang giingon kaninyo pinaagi sa Dios, nga nag-ingon,
But concerning the resurrection of the dead, have ye not read what is spoken to you by God,
32 'Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Ang Dios dili Dios sa mga patay, apan sa mga buhi.
saying, I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? God is not the God of the dead, but of the living.
33 Sa dihang ang mga panon sa katawhan nakadungog niini, natingala sila sa iyang pagpanudlo.
And when the people heard this, they were astonished at his doctrine.
34 Apan sa dihang ang mga Pariseo nakadungog nga si Jesus nagpahilom sa mga Saduseo, naghiusa sila sa pagtigom.
But when the pharisees heard that He had silenced the sadducees,
35 Ang usa kanila nga magbabalaod, nangutana kaniya ug usa ka pangutana, aron pagsulay kaniya-
they gathered together again, and one of them, an interpreter of the law, propounded a question, to try Him,
36 “Magtutudlo, unsa man ang labing dako nga kasugoan diha sa balaod?”
and said, Master, which is the greatest commandment in the law?
37 Si Jesus miingon kaniya, “'Kinahanglan nimong higugmaon ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok nimong kasingkasing, sa tibuok nimong kalag, ug sa tibuok nimong hunahuna.'
And Jesus said unto him, Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind: this is the first and great command.
38 Mao kini ang dako ug nauna nga kasugoan.
And the second is like it,
39 Ug ang ikaduhang kasugoan sama niini— 'Kinahanglan nimong higugmaon ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.'
Thou shalt love thy neighbour as thyself.
40 Dinhi niining duha ka mga kasugoan nagsukad ang tibuok balaod ug ang mga propeta.”
On these two precepts depend all the law and the prophets.
41 Karon samtang ang mga Pariseo nagpabilin nga nagtigom, si Jesus nangutana kanila ug usa ka pangutana.
Now while the pharisees were thus gathered together, Jesus asked them,
42 Miingon siya, “Unsa ang inyong hunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa siyang anak?” Miingon sila kaniya, “Ang anak ni David.”
saying, What think ye of the Messiah? whose son is He? They say unto Him, David's.
43 Si Jesus miingon kanila, “Unya giunsa man ni David diha sa Espiritu sa pagtawag kaniya ug Ginoo, nga nag-ingon,
He saith unto them, How then does David by inspiration call Him Lord,
44 'Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, “Lingkod sa akong tuong kamot, hangtod nga akong himuon ang imong mga kaaway nga imong tumbanan.'”?”
saying, The Lord said unto my Lord, "Sit thou on my right hand, till I make thine enemies thy footstool?"
45 Unya kung si David nagtawag kang Cristo nga 'Ginoo', giunsa paghimo kaniya nga anak ni David?”
therefore if David call Him Lord, how is He his son?
46 Walay usa nga nakahimo sa pagtubag kaniya sa usa ka pulong, ug wala nay tawo nga nangahas sa pagpangutana kaniya sa daghan pang mga pangutana sukad niadtong adlawa.
And no one was able to answer Him a word, nor did any dare, from that day, to ask Him any more such questions.
