Mateo 22
1 Si Jesus misulti pag-usab ngadto kanila sa mga sambingay, nga nag-ingon,
Jesus answered and spoke again in parables to them, saying,
2 “Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog usa ka kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki.
"The kingdom of heaven is like a certain king, who made a marriage feast for his son,
3 Nagpadala siya sa iyang mga sulugoon aron sa pagtawag niadtong dinapit aron moadto sa kombira sa kasal, apan wala sila nangabot.
and sent out his servants to call those who were invited to the marriage feast, but they would not come.
4 Nagpadala na usab ang hari sa ubang sulugoon, nga nag-ingon, 'Sultihi silang dinapit, “Tan-awa, naandam ko na ang akong panihapon. Ang akong mga baka ug pinatambok nga nating mga baka naihaw na, ug naandam na ang tanang butang. Adto na sa kombira sa kasal.”'
Again he sent out other servants, saying, 'Tell those who are invited, "Look, I have made ready my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the marriage feast."'
5 Apan kadtong mga tawo wala maninuod sa pagtagad sa iyang pagdapit. Milakaw ang pipila balik sa ilang kaugalingong kaumahan, ug ang uban milakaw balik ngadto sa ilang mga dapit sa pagpatigayon.
But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise,
6 Gidapat sa uban ang ilang mga kamot ngadto sa mga sulugoon sa hari, gipakaulawan sila, ug gipatay sila.
and the rest grabbed his servants, and treated them shamefully, and killed them.
7 Apan nasuko ang hari. Gipadala niya ang iyang kasundalohan, ug gipatay kadtong mga mamumuno, ug gisunog ang ilang siyudad.
The king was enraged, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
8 Unya miingon siya sa iyang mga sulugoon, 'Ang kombira sa kasal naandam na, apan kadtong dinapit dili takos.
"Then he said to his servants, 'The wedding is ready, but those who were invited weren't worthy.
9 Busa adto sa mga kadalanan ug dapita ang daghang tawo kutob sa imong mahimo paingon sa kombira sa kasal.'
Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the marriage feast.'
10 Milakaw ang mga sulugoon sa mga kadalanan ug gitigom ang tanang mga tawo nga ilang nakaplagan, daotan man o maayo. Busa ang tigomanan sa kasal napuno sa mga bisita.
And those servants went out into the highways, and gathered together all they found, both bad and good, and the wedding was filled with those reclining.
11 Apan sa dihang miabot ang hari aron sa pagtan-aw sa mga bisita, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala mosul-ob sa bisting pangkasal.
But when the king came in to see the guests, he saw there a man who did not have on wedding clothing,
12 Ang hari miingon ngadto kaniya, 'Higala, giunsa mo man pagsulod dinhi nga wala mobisti ug pangkasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
and he said to him, 'Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?' He was speechless.
13 Unya ang hari miingon ngadto sa mga sulugoon, 'Gapusa ang kamot ug tiil niining tawhana, ug ilabay siya didto sa gawas nga mangitngit, diin adunay paghilak ug pagkagot sa mga ngipon.'
Then the king said to the servants, 'Bind him hand and foot, and throw him into the outer darkness; there is where the weeping and grinding of teeth will be.'
14 Kay daghang mga tawo ang gitawag, apan diyutay ra ang gipili.”
For many are called, but few chosen."
15 Unya ang mga Pariseo miadto ug naglaraw unsaon nila pagbitik si Jesus pinaagi sa iyang kaugalingong pagsulti.
Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
16 Unya gipadala nila ngadto kaniya ang ilang mga disipulo, kauban ang mga sakop ni Herodes. Miingon sila ngadto kang Jesus, “Magtutudlo, nakabalo kami nga ikaw matinud-anon, ug nga ikaw nagtudlo sa paagi sa Dios diha sa kamatuoran. Wala ikaw manginlabot sa pahayag sa uban, ug wala ikaw nagpakitag pagpalabi taliwala sa mga tawo.
They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, "Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach, for you are not partial to anyone.
17 Busa sultihi kami, unsa ang imong hunahuna? Uyon ba kini sa balaod nga mobayad sa mga buhis ngadto kang Cesar o dili?”
Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?"
18 Apan nasabtan ni Jesus ang ilang pagkadaotan ug miingon, “Nganong kamo nagasulay man kanako, kamo mga tigpakaaron-ingnon?
But Jesus perceived their wickedness, and said, "Why do you test me, you hypocrites?
19 Ipakita kanako ang salapi sa buhis. “Unya sila nagdala ug usa ka dinaryo ngadto kaniya.
Show me the tax money." They brought to him a denarius.
20 Si Jesus miingon ngadto kanila, “Kang kinsang dagway ug ngalan kini?”
He asked them, "Whose is this image and inscription?"
21 Sila miingon ngadto kaniya, “kang Cesar.” Unya si Jesus miingon ngadto kanila, “Busa ihatag kang Cesar ang mga butang nga iya kang Cesar, ug sa Dios ang mga butang nga iya sa Dios.”
They said to him, "Caesar's." Then he said to them, "Give therefore to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's."
22 Sa dihang sila nakadungog niini, sila natingala. Unya mibiya sila kaniya ug milakaw palayo.
When they heard it, they were astonished, and left him, and went away.
23 Niadtong adlawa ang pipila ka mga Saduseo miduol ngadto kaniya, kadtong nagsulti nga walay pagkabanhaw. Nangutana sila kaniya,
On that day Sadducees came to him, the ones saying that there is no resurrection. And they asked him,
24 nga nag-ingon, “Magtutudlo, si Moises miingon, 'Kung ang usa ka tawo mamatay, nga wala makabaton ug mga anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan nga makigminyo sa iyang asawa ug magbaton ug anak alang sa iyang igsoong lalaki.'
saying, "Teacher, Moses said, 'If a man dies, having no children, his brother is to marry his wife, and raise up offspring for his brother.'
25 Adunay pito ka managsoon. Ang nauna nakigminyo ug unya namatay, mibiya nga walay anak. Gibilin niya ang iyang asawa ngadto sa iyang igsoong lalaki.
Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring, left his wife to his brother.
26 Unya ang ikaduhang igsoong lalaki naghimo sa samang butang, unya ang ikatulo, hangtod sa ikapito nga igsoon,
In like manner the second also, and the third, to the seventh.
27 Pagkahuman nilang tanan, namatay ang babaye.
After them all, the woman died.
28 Karon diha sa pagkabanhaw, kang kinsang asawa siya sa pito ka managsoon? Kay silang tanan nakaangkon man kaniya.”
In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her."
29 Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Nasayop kamo, tungod kay wala kamo masayod sa kasulatan ni sa gahom sa Dios.
But Jesus answered them, "You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Kay diha sa pagkabanhaw dili na sila magminyoay, ni ihatag sa kaminyoon. Hinuon, mahisama na sila sa mga anghel sa langit.
For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are like the angels in heaven.
31 Apan mahitungod sa pagkabanhaw sa mga patay, wala ba ninyo mabasa unsa ang giingon kaninyo pinaagi sa Dios, nga nag-ingon,
But concerning the resurrection of the dead, have you not read that which was spoken to you by God, saying,
32 'Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Ang Dios dili Dios sa mga patay, apan sa mga buhi.
'I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?' God is not the God of the dead, but of the living."
33 Sa dihang ang mga panon sa katawhan nakadungog niini, natingala sila sa iyang pagpanudlo.
When the crowds heard it, they were astonished at his teaching.
34 Apan sa dihang ang mga Pariseo nakadungog nga si Jesus nagpahilom sa mga Saduseo, naghiusa sila sa pagtigom.
But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
35 Ang usa kanila nga magbabalaod, nangutana kaniya ug usa ka pangutana, aron pagsulay kaniya-
One of them, a Law scholar, asked him a question, testing him.
36 “Magtutudlo, unsa man ang labing dako nga kasugoan diha sa balaod?”
"Teacher, which is the greatest commandment in the law?"
37 Si Jesus miingon kaniya, “'Kinahanglan nimong higugmaon ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok nimong kasingkasing, sa tibuok nimong kalag, ug sa tibuok nimong hunahuna.'
He said to him, "'You are to love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.'
38 Mao kini ang dako ug nauna nga kasugoan.
This is the great and first commandment.
39 Ug ang ikaduhang kasugoan sama niini— 'Kinahanglan nimong higugmaon ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.'
A second likewise is this, 'You are to love your neighbor as yourself.'
40 Dinhi niining duha ka mga kasugoan nagsukad ang tibuok balaod ug ang mga propeta.”
The whole Law and the Prophets depend on these two commandments."
41 Karon samtang ang mga Pariseo nagpabilin nga nagtigom, si Jesus nangutana kanila ug usa ka pangutana.
Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
42 Miingon siya, “Unsa ang inyong hunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa siyang anak?” Miingon sila kaniya, “Ang anak ni David.”
saying, "What do you think of the Christ? Whose son is he?" They said to him, "Of David."
43 Si Jesus miingon kanila, “Unya giunsa man ni David diha sa Espiritu sa pagtawag kaniya ug Ginoo, nga nag-ingon,
He said to them, "How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
44 'Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, “Lingkod sa akong tuong kamot, hangtod nga akong himuon ang imong mga kaaway nga imong tumbanan.'”?”
'The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies the footstool of your feet'?
45 Unya kung si David nagtawag kang Cristo nga 'Ginoo', giunsa paghimo kaniya nga anak ni David?”
"If then David calls him Lord, how is he his son?"
46 Walay usa nga nakahimo sa pagtubag kaniya sa usa ka pulong, ug wala nay tawo nga nangahas sa pagpangutana kaniya sa daghan pang mga pangutana sukad niadtong adlawa.
No one was able to answer him a word, neither did anyone dare ask him any more questions from that day forth.
