Mateo 15
1 Unya ang pipila ka mga Pariseo ug mga eskriba miadto kang Jesus gikan sa Jerusalem. Miingon sila,
Then some Pharisees and scribes came to Jesus from Jerusalem. They said,
2 “Nganong ang imong mga disipulo nagsupak man sa mga tulomanon sa mga katigulangan? Kay wala sila maghugas sa ilang mga kamot sa dihang nangaon sila.”
“Why do your disciples violate the traditions of the elders? For they do not wash their hands when they eat.”
3 Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Ug kamo - nganong inyo mang gisupak ang sugo sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon?
He answered and said to them, “Then why do you violate the commandment of God for the sake of your traditions?
4 Kay ang Dios miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug inahan,' ug 'Siya nga magsulti ug daotan ngadto sa iyang amahan ug inahan, mamatay gayod.'
For God said, 'Honor your father and your mother,' and 'He who speaks evil of his father or mother, will surely die.'
5 Apan kamo miingon, 'Si bisan kinsa nga mosulti sa iyang amahan o inahan, “Bisan unsang tabang nga nadawat ninyo gikan kanako mao na karon ang gasa nga gihatag sa Dios,”'
But you say, 'Whoever says to his father or mother “Whatever help you would have received from me is now a gift given to God,”'
6 kanang tawhana dili na kinahanglan nga motahod sa iyang amahan. Niini nga paagi gihimo ninyo nga walay pulos ang pulong sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon.
that person does not need to honor his father. In this way you have made void the word of God for the sake of your traditions.
7 Kamong mga tigpakaaron-ingnon, maayo ang gibuhat ni Isaiah nga panagna mahitungod kaninyo sa dihang miingon siya,
You hypocrites! Well did Isaiah prophesy about you when he said,
8 'Kining mga tawhana nagtahod kanako sa ilang mga ngabil, apan ang ilang mga kasingkasing halayo gikan kanako.
'This people honors me with their lips, but their heart is far from me.
9 Nagsimba sila kanako sa walay kapuslanan, tungod kay nagtudlo sila ingon nga ang ilang mga pagtulon-an mao ang sugo sa mga tawo.”'
They worship me in vain, because they teach as their doctrines the commandments of people.'”
10 Unya gitawag niya ang panon sa katawhan ngadto sa iyang kaugalingon ug miingon kanila, “Paminawa ug sabta—
Then he called the crowd to himself and said to them, “Listen and understand—
11 Walay bisan unsa nga mosulod ngadto sa baba ang makapahugaw sa usa ka tawo. Hinuon, kung unsa ang mogawas sa baba, mao kini ang makapahugaw sa usa ka tawo.”
Nothing that enters into the mouth defiles a person. Instead, what comes out of the mouth, this is what defiles a person.”
12 Unya ang mga disipulo miduol ug miingon kang Jesus, “Nasayod ka ba nga nasuko ang mga Pariseo sa dihang nadungog nila kini nga pamahayag?”
Then the disciples came and said to Jesus, “Do you know that the Pharisees were offended when they heard this statement?”
13 Si Jesus mitubag ug miingon, “Ang matag tanom nga wala gitanom sa akong langitnong Amahan pagaibton.
Jesus answered and said, “Every plant that my heavenly Father has not planted will be rooted up.
14 Pasagdi sila nga mag-inusara, sila ang mga giya nga buta. Kung ang usa ka tawong buta mogiya sa laing tawong buta, mangahulog silang duha ngadto sa bung-aw.”
Let them alone, they are blind guides. If a blind person guides another blind person, both will fall into a pit.”
15 Mitubag si Pedro ug miingon kang Jesus, “Ipasabot kini nga sambingay kanamo.”
Peter responded and said to Jesus, “Explain this parable to us.”
16 Miingon si Jesus, “Kamo ba usab nagpabiling walay pagsabot?
Jesus said, “Are you also still without understanding?
17 Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mogawas sa inyong baba moagi ngadto sa tiyan ug unya mogawas ngadto sa kasilyas?
Do you not see that whatever goes into the mouth passes into the stomach and is then passed out into the latrine?
18 Apan ang mga butang nga mogawas sa baba gikan sa kasingkasing. Mao sila ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo.
But the things that come out of the mouth come from the heart. They are the things that defile a person.
19 Kay gikan sa kasingkasing mosunod ang daotang mga hunahuna, pagpatay, pagpanapaw, malaw-ay nga pagpakighilawas, pagpangawat, pagsaksi ug mga bakak, ug mga pagtamay.
For from the heart proceed evil thoughts, murder, adultery, sexual immorality, theft, false witness, and slander.
20 Mao kini ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo. Apan ang mokaon uban sa walay hugas nga mga kamot dili makapahugaw sa usa ka tawo.”
These are the things that defile a person. But to eat with unwashed hands does not defile a person.”
21 Unya si Jesus mipahawa gikan didto ug mipaingon sa mga rehiyon sa mga siyudad sa Tiro ug Sidon.
Then Jesus went away from there and withdrew toward the regions of the cities of Tyre and Sidon.
22 Ug tan-awa, ang usa ka babayeng Canaanhon miabot gikan niana nga rehiyon. Misinggit siya ug miingon, “Kalooy-i ako, Ginoo, anak ni David; Ang akong anak nga babaye gisakit pag-ayo sa demonyo.”
Behold, a Canaanite woman came out from that region. She shouted out and said, “Have mercy on me, Lord, Son of David! My daughter is severely demon-possessed.”
23 Apan si Jesus wala mitubag kaniya bisan usa ka pulong. Ang iyang mga disipulo miabot ug nagpakiluoy kaniya, nga nag-ingon, “Papahawaa siya, kay nagsinggit siya nga nagsunod-sunod kanato.”
But Jesus answered her not a word. His disciples came and begged him, saying, “Send her away, for she is shouting after us.”
24 Apan si Jesus mitubag ug miingon, “Wala ako gipadala alang ni bisan kinsa gawas sa nangawala nga karnero sa panimalay sa Israel.”
But Jesus answered and said, “I was not sent to anyone except to the lost sheep of the house of Israel.”
25 Apan miduol siya ug miluhod sa iyang atubangan, nga nag-ingon, “Ginoo, tabangi ako,”
But she came and bowed down before him, saying, “Lord, help me.”
26 Mitubag siya ug miingon, “Dili angay nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay kini ngadto sa gagmay nga mga iro.”
He answered and said, “It is not right to take the children's bread and throw it to the little dogs.”
27 Miingon siya, “Oo, Ginoo, apan bisan pa ang gagmay nga mga iro mokaon sa pipila ka mga mumho nga mahulog gikan sa mga lamisa sa ilang agalon.”
She said, “Yes, Lord, but even the little dogs eat some of the crumbs that fall from their masters' tables.”
28 Unya mitubag si Jesus ug miingon ngadto kaniya, “Babaye, pagkadako sa imong pagtuo. Matuman kini alang kanimo sama sa imong gipangandoy.” Ug ang iyang anak nga babaye namaayo nianang taknaa.
Then Jesus answered and said to her, “Woman, great is your faith; let it be done for you just as you wish.” At that hour her daughter was healed.
29 Mibiya si Jesus niana nga dapit ug miadto duol sa Dagat sa Galilea. Unya mitungas siya sa bungtod ug milingkod didto.
Jesus left that place and went near to the Sea of Galilee. Then he went up a hill and sat there.
30 Ang dakong panon sa katawhan miadto kaniya. Gidala nila uban kanila ang bakol, buta, amang, ug kimay nga mga tawo, ug daghan pang uban nga masakiton. Gidala nila sila sa tiilan ni Jesus ug unya giayo niya sila.
Large crowds came to him. They brought with them lame, blind, mute, and crippled people, and many others who were sick. They presented them at Jesus' feet, and he healed them.
31 Busa ang panon sa katawhan natingala sa dihang nakita nila ang amang nga mga tawo nga nakasulti, ang mga kimay naayo, ang bakol nakalakaw, ug ang buta nakakita. Gidayeg nila ang Dios sa Israel.
So the crowd marveled when they saw the mute persons speak, the crippled made well, the lame walking, and the blind seeing. They praised the God of Israel.
32 Gitawag ni Jesus ang iyang mga disipulo paduol kaniya ug miingon, “Aduna akoy kaluoy sa pundok sa katawhan, tungod kay nag-uban sila kanako sulod sa tulo na ka adlaw ug wala nay makaon. Dili ko buot nga ipapauli sila nga dili makakaon, aron nga dili sila makuyapan diha sa dalan.”
Jesus called his disciples to him and said, “I have compassion on the crowd, because they have stayed with me for three days already and have nothing to eat. I do not want to send them away without eating, or they may faint on the way.”
33 Ang mga disipulo miingon kaniya, “Diin man kita makakuha ug igong mga tinapay niining mamingaw nga dapit aron sa pagpatagbaw sa hilabihan kadako nga pundok sa katawhan?”
The disciples said to him, “Where can we get enough loaves of bread in such a deserted place to satisfy so large a crowd?”
34 Si Jesus miingon kanila, “Pila man kabuok ang tinapay nga anaa kaninyo?” Miingon sila, “Pito, ug pipila ka mga gagmay nga isda.”
Jesus said to them, “How many loaves do you have?” They said, “Seven, and a few small fish.”
35 Unya gisugo ni Jesus ang panon sa katawhan nga manglingkod sa yuta.
Then Jesus commanded the crowd to sit down on the ground.
36 Gikuha niya ang pito ka tinapay ug ang isda, ug human sa pagpasalamat, gipikaspikas niya ang tinapay ug gihatag ngadto sa iyang mga disipulo. Ang mga disipulo naghatag kanila ngadto sa pundok sa katawhan.
He took the seven loaves and the fish, and after giving thanks, he broke the loaves and gave them to the disciples. The disciples gave them to the crowd.
37 Nangaon ang tanang tawo ug natagbaw. Ug gitigom nila ang tanang pagkaon nga nahibilin gikan sa mga gipikaspikas nga bahin, napuno ang pito ka bukag.
The people all ate and were satisfied. Then they gathered up seven baskets full of the broken pieces that were left over.
38 Kadtong nangaon 4000 ka mga lalaki, gawas sa mga babaye ug mga bata.
Those who ate were four thousand men, besides women and children.
39 Unya gipapauli ni Jesus ang panon sa katawhan ug misakay didto sa sakayan ug miadto ngadto sa rehiyon sa Magadan.
Then Jesus sent the crowds away and got into the boat and went into the region of Magadan.
