Mateo 15
1 Unya ang pipila ka mga Pariseo ug mga eskriba miadto kang Jesus gikan sa Jerusalem. Miingon sila,
Then Pharisees [Separated] and Torah-Teachers came to Yeshua [Salvation] from Jerusalem [City of peace], saying,
2 “Nganong ang imong mga disipulo nagsupak man sa mga tulomanon sa mga katigulangan? Kay wala sila maghugas sa ilang mga kamot sa dihang nangaon sila.”
“Why do your disciples disobey ·to be contrary, to violate and overstep command, to pass over without touching anything· the tradition of the elders? For they don’t wash their hands when they eat bread.”
3 Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Ug kamo - nganong inyo mang gisupak ang sugo sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon?
He answered them, “Why do you also disobey ·to be contrary, to violate and overstep command, to pass over without touching anything· the commandment of God because of your tradition?
4 Kay ang Dios miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug inahan,' ug 'Siya nga magsulti ug daotan ngadto sa iyang amahan ug inahan, mamatay gayod.'
For God enjoins these words, ‘Honor your father and your mother,’ and, ‘He who curses his father or mother must be put to death.’
5 Apan kamo miingon, 'Si bisan kinsa nga mosulti sa iyang amahan o inahan, “Bisan unsang tabang nga nadawat ninyo gikan kanako mao na karon ang gasa nga gihatag sa Dios,”'
But you say, ‘Whoever may tell his father or his mother, “Whatever help you might otherwise have gotten from me is a gift devoted to God,”
6 kanang tawhana dili na kinahanglan nga motahod sa iyang amahan. Niini nga paagi gihimo ninyo nga walay pulos ang pulong sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon.
then he is rid of his duty to honor his father or mother.’ You have made the commandment of God void because of your tradition.
7 Kamong mga tigpakaaron-ingnon, maayo ang gibuhat ni Isaiah nga panagna mahitungod kaninyo sa dihang miingon siya,
You hypocrites! Well did Isaiah [Salvation of Yah] prophesy of you, saying,
8 'Kining mga tawhana nagtahod kanako sa ilang mga ngabil, apan ang ilang mga kasingkasing halayo gikan kanako.
‘These people draw near to me with their mouth, and honor me with their lips; but their heart is far from me.
9 Nagsimba sila kanako sa walay kapuslanan, tungod kay nagtudlo sila ingon nga ang ilang mga pagtulon-an mao ang sugo sa mga tawo.”'
In vain do they worship me, teaching as doctrine rules made by men.’”
10 Unya gitawag niya ang panon sa katawhan ngadto sa iyang kaugalingon ug miingon kanila, “Paminawa ug sabta—
He summoned the multitude, and said to them, “Hear, and understand.
11 Walay bisan unsa nga mosulod ngadto sa baba ang makapahugaw sa usa ka tawo. Hinuon, kung unsa ang mogawas sa baba, mao kini ang makapahugaw sa usa ka tawo.”
That which enters into the mouth does not defile the man; but that which proceeds out of the mouth, this defiles the man.”
12 Unya ang mga disipulo miduol ug miingon kang Jesus, “Nasayod ka ba nga nasuko ang mga Pariseo sa dihang nadungog nila kini nga pamahayag?”
Then the disciples came, and said to him, “Do you know that the Pharisees [Separated] were scandalized ·to entrap, to cause weak knees that waiver, stumbling block that causes falling, distrusting one that should be trusted and obeyed, disapproving of authority, to judge unfavorably causing displeasure, indignant·, when they heard this saying?”
13 Si Jesus mitubag ug miingon, “Ang matag tanom nga wala gitanom sa akong langitnong Amahan pagaibton.
But he answered, “Every plant which my heavenly Father didn’t plant will be uprooted.
14 Pasagdi sila nga mag-inusara, sila ang mga giya nga buta. Kung ang usa ka tawong buta mogiya sa laing tawong buta, mangahulog silang duha ngadto sa bung-aw.”
Leave them alone. They are blind guides of the blind. If the blind guide the blind, both will fall into a pit.”
15 Mitubag si Pedro ug miingon kang Jesus, “Ipasabot kini nga sambingay kanamo.”
Peter [Rock] answered him, “Explain the parable to us.”
16 Miingon si Jesus, “Kamo ba usab nagpabiling walay pagsabot?
So Yeshua [Salvation] said, “Do you also still not understand?
17 Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mogawas sa inyong baba moagi ngadto sa tiyan ug unya mogawas ngadto sa kasilyas?
Don’t you understand that whatever goes into the mouth passes into the belly, and then out of the body?
18 Apan ang mga butang nga mogawas sa baba gikan sa kasingkasing. Mao sila ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo.
But the things which proceed out of the mouth come out of the heart, and they defile the man.
19 Kay gikan sa kasingkasing mosunod ang daotang mga hunahuna, pagpatay, pagpanapaw, malaw-ay nga pagpakighilawas, pagpangawat, pagsaksi ug mga bakak, ug mga pagtamay.
For out of the heart come evil thoughts, murders, moicheiai ·adulteries·, porhneia ·sexual immorality·, thefts, false testimony, and blasphemies.
20 Mao kini ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo. Apan ang mokaon uban sa walay hugas nga mga kamot dili makapahugaw sa usa ka tawo.”
These are the things which defile the man; but to eat with ritually unwashed hands does not defile the man.”
21 Unya si Jesus mipahawa gikan didto ug mipaingon sa mga rehiyon sa mga siyudad sa Tiro ug Sidon.
Yeshua [Salvation] went out from there, and withdrew into the region of Tyre and Sidon.
22 Ug tan-awa, ang usa ka babayeng Canaanhon miabot gikan niana nga rehiyon. Misinggit siya ug miingon, “Kalooy-i ako, Ginoo, anak ni David; Ang akong anak nga babaye gisakit pag-ayo sa demonyo.”
Behold, a Canaanite [Descendant of Humbled] woman came out from those borders, and cried, saying, “Have mercy on me, Lord, you son of David [Beloved]! My daughter is severely possessed by a demon!”
23 Apan si Jesus wala mitubag kaniya bisan usa ka pulong. Ang iyang mga disipulo miabot ug nagpakiluoy kaniya, nga nag-ingon, “Papahawaa siya, kay nagsinggit siya nga nagsunod-sunod kanato.”
But he answered her not a word. His disciples came and begged him, saying, “Send her away; for she cries after us.”
24 Apan si Jesus mitubag ug miingon, “Wala ako gipadala alang ni bisan kinsa gawas sa nangawala nga karnero sa panimalay sa Israel.”
But he answered, “I was not sent to just anyone but to the lost sheep of the house of Israel [God prevails].”
25 Apan miduol siya ug miluhod sa iyang atubangan, nga nag-ingon, “Ginoo, tabangi ako,”
But she came and worshiped him, saying, “Lord, help me.”
26 Mitubag siya ug miingon, “Dili angay nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay kini ngadto sa gagmay nga mga iro.”
But he answered, “It is not appropriate to take the children’s bread and throw it to the dogs.”
27 Miingon siya, “Oo, Ginoo, apan bisan pa ang gagmay nga mga iro mokaon sa pipila ka mga mumho nga mahulog gikan sa mga lamisa sa ilang agalon.”
But she said, “Yes, Lord, but even the dogs eat the crumbs which fall from their masters’ table.”
28 Unya mitubag si Jesus ug miingon ngadto kaniya, “Babaye, pagkadako sa imong pagtuo. Matuman kini alang kanimo sama sa imong gipangandoy.” Ug ang iyang anak nga babaye namaayo nianang taknaa.
Then Yeshua [Salvation] answered her, “Woman, great is your trusting faith! Be it done to you even as you desire.” And her daughter was healed from that hour.
29 Mibiya si Jesus niana nga dapit ug miadto duol sa Dagat sa Galilea. Unya mitungas siya sa bungtod ug milingkod didto.
Yeshua [Salvation] departed there, and came near to the sea of Galilee [District, Circuit]; and he went up into the mountain, and sat there.
30 Ang dakong panon sa katawhan miadto kaniya. Gidala nila uban kanila ang bakol, buta, amang, ug kimay nga mga tawo, ug daghan pang uban nga masakiton. Gidala nila sila sa tiilan ni Jesus ug unya giayo niya sila.
Great multitudes came to him, having with them the lame, blind, mute, maimed, and many others, and they put them down at his feet. He healed them,
31 Busa ang panon sa katawhan natingala sa dihang nakita nila ang amang nga mga tawo nga nakasulti, ang mga kimay naayo, ang bakol nakalakaw, ug ang buta nakakita. Gidayeg nila ang Dios sa Israel.
so that the multitude wondered when they saw the mute speaking, the injured healed, the lame walking, and the blind seeing— and they glorified the God of Israel [God prevails].
32 Gitawag ni Jesus ang iyang mga disipulo paduol kaniya ug miingon, “Aduna akoy kaluoy sa pundok sa katawhan, tungod kay nag-uban sila kanako sulod sa tulo na ka adlaw ug wala nay makaon. Dili ko buot nga ipapauli sila nga dili makakaon, aron nga dili sila makuyapan diha sa dalan.”
Yeshua [Salvation] summoned his disciples and said, “I have compassion on the multitude, because they continue with me now three days and have nothing to eat. I don’t want to send them away fasting, or they might faint on the way.”
33 Ang mga disipulo miingon kaniya, “Diin man kita makakuha ug igong mga tinapay niining mamingaw nga dapit aron sa pagpatagbaw sa hilabihan kadako nga pundok sa katawhan?”
The disciples said to him, “Where should we get so many loaves in a deserted place as to satisfy so great a multitude?”
34 Si Jesus miingon kanila, “Pila man kabuok ang tinapay nga anaa kaninyo?” Miingon sila, “Pito, ug pipila ka mga gagmay nga isda.”
Yeshua [Salvation] said to them, “How many loaves do you have?” They said, “Seven, and a few small fish.”
35 Unya gisugo ni Jesus ang panon sa katawhan nga manglingkod sa yuta.
He commanded the multitude to sit down on the ground;
36 Gikuha niya ang pito ka tinapay ug ang isda, ug human sa pagpasalamat, gipikaspikas niya ang tinapay ug gihatag ngadto sa iyang mga disipulo. Ang mga disipulo naghatag kanila ngadto sa pundok sa katawhan.
and he took the seven loaves and the fish. He gave thanks and broke them, and gave to the disciples, and the disciples to the multitudes.
37 Nangaon ang tanang tawo ug natagbaw. Ug gitigom nila ang tanang pagkaon nga nahibilin gikan sa mga gipikaspikas nga bahin, napuno ang pito ka bukag.
They all ate, and were filled. They took up seven baskets full of the broken pieces that were left over.
38 Kadtong nangaon 4000 ka mga lalaki, gawas sa mga babaye ug mga bata.
Those who ate were four thousand men, besides women and children.
39 Unya gipapauli ni Jesus ang panon sa katawhan ug misakay didto sa sakayan ug miadto ngadto sa rehiyon sa Magadan.
Then he sent away the multitudes, got into the boat, and came into the borders of Magdala.
