Mateo 15
1 Unya ang pipila ka mga Pariseo ug mga eskriba miadto kang Jesus gikan sa Jerusalem. Miingon sila,
Then came to Jesus scribes and Pharisees, which were of Jerusalem, saying,
2 “Nganong ang imong mga disipulo nagsupak man sa mga tulomanon sa mga katigulangan? Kay wala sila maghugas sa ilang mga kamot sa dihang nangaon sila.”
Why do your disciples transgress the tradition of the elders? for they wash not their hands when they eat bread.
3 Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Ug kamo - nganong inyo mang gisupak ang sugo sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon?
But he answered and said to them, Why do you also transgress the commandment of God by your tradition?
4 Kay ang Dios miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug inahan,' ug 'Siya nga magsulti ug daotan ngadto sa iyang amahan ug inahan, mamatay gayod.'
For God commanded, saying, Honor your father and mother: and, He that curses father or mother, let him die the death.
5 Apan kamo miingon, 'Si bisan kinsa nga mosulti sa iyang amahan o inahan, “Bisan unsang tabang nga nadawat ninyo gikan kanako mao na karon ang gasa nga gihatag sa Dios,”'
But you say, Whoever shall say to his father or his mother, It is a gift, by whatever you might be profited by me;
6 kanang tawhana dili na kinahanglan nga motahod sa iyang amahan. Niini nga paagi gihimo ninyo nga walay pulos ang pulong sa Dios tungod ug alang sa inyong mga tulomanon.
And honor not his father or his mother, he shall be free. Thus have you made the commandment of God of none effect by your tradition.
7 Kamong mga tigpakaaron-ingnon, maayo ang gibuhat ni Isaiah nga panagna mahitungod kaninyo sa dihang miingon siya,
You hypocrites, well did Isaiah prophesy of you, saying,
8 'Kining mga tawhana nagtahod kanako sa ilang mga ngabil, apan ang ilang mga kasingkasing halayo gikan kanako.
This people draws near to me with their mouth, and honors me with their lips; but their heart is far from me.
9 Nagsimba sila kanako sa walay kapuslanan, tungod kay nagtudlo sila ingon nga ang ilang mga pagtulon-an mao ang sugo sa mga tawo.”'
But in vain they do worship me, teaching for doctrines the commandments of men.
10 Unya gitawag niya ang panon sa katawhan ngadto sa iyang kaugalingon ug miingon kanila, “Paminawa ug sabta—
And he called the multitude, and said to them, Hear, and understand:
11 Walay bisan unsa nga mosulod ngadto sa baba ang makapahugaw sa usa ka tawo. Hinuon, kung unsa ang mogawas sa baba, mao kini ang makapahugaw sa usa ka tawo.”
Not that which goes into the mouth defiles a man; but that which comes out of the mouth, this defiles a man.
12 Unya ang mga disipulo miduol ug miingon kang Jesus, “Nasayod ka ba nga nasuko ang mga Pariseo sa dihang nadungog nila kini nga pamahayag?”
Then came his disciples, and said to him, Know you that the Pharisees were offended, after they heard this saying?
13 Si Jesus mitubag ug miingon, “Ang matag tanom nga wala gitanom sa akong langitnong Amahan pagaibton.
But he answered and said, Every plant, which my heavenly Father has not planted, shall be rooted up.
14 Pasagdi sila nga mag-inusara, sila ang mga giya nga buta. Kung ang usa ka tawong buta mogiya sa laing tawong buta, mangahulog silang duha ngadto sa bung-aw.”
Let them alone: they be blind leaders of the blind. And if the blind lead the blind, both shall fall into the ditch.
15 Mitubag si Pedro ug miingon kang Jesus, “Ipasabot kini nga sambingay kanamo.”
Then answered Peter and said to him, Declare to us this parable.
16 Miingon si Jesus, “Kamo ba usab nagpabiling walay pagsabot?
And Jesus said, Are you also yet without understanding?
17 Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mogawas sa inyong baba moagi ngadto sa tiyan ug unya mogawas ngadto sa kasilyas?
Do not you yet understand, that whatever enters in at the mouth goes into the belly, and is cast out into the draught?
18 Apan ang mga butang nga mogawas sa baba gikan sa kasingkasing. Mao sila ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo.
But those things which proceed out of the mouth come forth from the heart; and they defile the man.
19 Kay gikan sa kasingkasing mosunod ang daotang mga hunahuna, pagpatay, pagpanapaw, malaw-ay nga pagpakighilawas, pagpangawat, pagsaksi ug mga bakak, ug mga pagtamay.
For out of the heart proceed evil thoughts, murders, adulteries, fornications, thefts, false witness, blasphemies:
20 Mao kini ang mga butang nga makapahugaw sa usa ka tawo. Apan ang mokaon uban sa walay hugas nga mga kamot dili makapahugaw sa usa ka tawo.”
These are the things which defile a man: but to eat with unwashed hands defiles not a man.
21 Unya si Jesus mipahawa gikan didto ug mipaingon sa mga rehiyon sa mga siyudad sa Tiro ug Sidon.
Then Jesus went there, and departed into the coasts of Tyre and Sidon.
22 Ug tan-awa, ang usa ka babayeng Canaanhon miabot gikan niana nga rehiyon. Misinggit siya ug miingon, “Kalooy-i ako, Ginoo, anak ni David; Ang akong anak nga babaye gisakit pag-ayo sa demonyo.”
And, behold, a woman of Canaan came out of the same coasts, and cried to him, saying, Have mercy on me, O Lord, you son of David; my daughter is grievously vexed with a devil.
23 Apan si Jesus wala mitubag kaniya bisan usa ka pulong. Ang iyang mga disipulo miabot ug nagpakiluoy kaniya, nga nag-ingon, “Papahawaa siya, kay nagsinggit siya nga nagsunod-sunod kanato.”
But he answered her not a word. And his disciples came and sought him, saying, Send her away; for she cries after us.
24 Apan si Jesus mitubag ug miingon, “Wala ako gipadala alang ni bisan kinsa gawas sa nangawala nga karnero sa panimalay sa Israel.”
But he answered and said, I am not sent but to the lost sheep of the house of Israel.
25 Apan miduol siya ug miluhod sa iyang atubangan, nga nag-ingon, “Ginoo, tabangi ako,”
Then came she and worshipped him, saying, Lord, help me.
26 Mitubag siya ug miingon, “Dili angay nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay kini ngadto sa gagmay nga mga iro.”
But he answered and said, It is not meet to take the children’s bread, and to cast it to dogs.
27 Miingon siya, “Oo, Ginoo, apan bisan pa ang gagmay nga mga iro mokaon sa pipila ka mga mumho nga mahulog gikan sa mga lamisa sa ilang agalon.”
And she said, Truth, Lord: yet the dogs eat of the crumbs which fall from their masters’ table.
28 Unya mitubag si Jesus ug miingon ngadto kaniya, “Babaye, pagkadako sa imong pagtuo. Matuman kini alang kanimo sama sa imong gipangandoy.” Ug ang iyang anak nga babaye namaayo nianang taknaa.
Then Jesus answered and said to her, O woman, great is your faith: be it to you even as you will. And her daughter was made whole from that very hour.
29 Mibiya si Jesus niana nga dapit ug miadto duol sa Dagat sa Galilea. Unya mitungas siya sa bungtod ug milingkod didto.
And Jesus departed from there, and came near to the sea of Galilee; and went up into a mountain, and sat down there.
30 Ang dakong panon sa katawhan miadto kaniya. Gidala nila uban kanila ang bakol, buta, amang, ug kimay nga mga tawo, ug daghan pang uban nga masakiton. Gidala nila sila sa tiilan ni Jesus ug unya giayo niya sila.
And great multitudes came to him, having with them those that were lame, blind, dumb, maimed, and many others, and cast them down at Jesus’ feet; and he healed them:
31 Busa ang panon sa katawhan natingala sa dihang nakita nila ang amang nga mga tawo nga nakasulti, ang mga kimay naayo, ang bakol nakalakaw, ug ang buta nakakita. Gidayeg nila ang Dios sa Israel.
So that the multitude wondered, when they saw the dumb to speak, the maimed to be whole, the lame to walk, and the blind to see: and they glorified the God of Israel.
32 Gitawag ni Jesus ang iyang mga disipulo paduol kaniya ug miingon, “Aduna akoy kaluoy sa pundok sa katawhan, tungod kay nag-uban sila kanako sulod sa tulo na ka adlaw ug wala nay makaon. Dili ko buot nga ipapauli sila nga dili makakaon, aron nga dili sila makuyapan diha sa dalan.”
Then Jesus called his disciples to him, and said, I have compassion on the multitude, because they continue with me now three days, and have nothing to eat: and I will not send them away fasting, lest they faint in the way.
33 Ang mga disipulo miingon kaniya, “Diin man kita makakuha ug igong mga tinapay niining mamingaw nga dapit aron sa pagpatagbaw sa hilabihan kadako nga pundok sa katawhan?”
And his disciples say to him, From where should we have so much bread in the wilderness, as to fill so great a multitude?
34 Si Jesus miingon kanila, “Pila man kabuok ang tinapay nga anaa kaninyo?” Miingon sila, “Pito, ug pipila ka mga gagmay nga isda.”
And Jesus says to them, How many loaves have you? And they said, Seven, and a few little fishes.
35 Unya gisugo ni Jesus ang panon sa katawhan nga manglingkod sa yuta.
And he commanded the multitude to sit down on the ground.
36 Gikuha niya ang pito ka tinapay ug ang isda, ug human sa pagpasalamat, gipikaspikas niya ang tinapay ug gihatag ngadto sa iyang mga disipulo. Ang mga disipulo naghatag kanila ngadto sa pundok sa katawhan.
And he took the seven loaves and the fishes, and gave thanks, and broke them, and gave to his disciples, and the disciples to the multitude.
37 Nangaon ang tanang tawo ug natagbaw. Ug gitigom nila ang tanang pagkaon nga nahibilin gikan sa mga gipikaspikas nga bahin, napuno ang pito ka bukag.
And they did all eat, and were filled: and they took up of the broken meat that was left seven baskets full.
38 Kadtong nangaon 4000 ka mga lalaki, gawas sa mga babaye ug mga bata.
And they that did eat were four thousand men, beside women and children.
39 Unya gipapauli ni Jesus ang panon sa katawhan ug misakay didto sa sakayan ug miadto ngadto sa rehiyon sa Magadan.
And he sent away the multitude, and took ship, and came into the coasts of Magdala.
