Marcos 7
1 Ang mga Pariseo nanagtigom kauban ni Jesus, kauban sa mga eskriba nga naggikan sa Jerusalem.
Then the Pharisees and some of the scribes gathered together to him, having come from Jerusalem.
2 Ilang nakita nga ang uban sa iyang disipulo mikaon sa ilang tinapay uban ang kahugaw, kana mao, ang wala kapanghunaw, sa ilang mga kamot.
Now when they saw some of his disciples eating bread with defiled, that is unwashed, hands, they found fault.
3 (Alang sa mga Pariseo ug sa tanang mga Judio, sila dili mangaon gawas kung sila makapanghunaw sa ilang mga kamot; sila nagagunit gihapon sa tulumanon sa ilang mga katigulangan.
(For the Pharisees and all the Jews don’t eat unless they wash their hands and forearms, holding to the tradition of the elders.
4 Sa dihang ang mga Pariseo moabot gikan sa merkado, sila dili mangaon hangtod nga sila makapanghinlo sa ilang kaugalingon. Ug adunay lain pang sulondon nga ilang ginatuman bisan lisod, apil ang paghinlo sa mga kopa, mga tiil, bulawan nga sudlanan, ug bisan ang lingkoranan sa kan-anan.)
They don’t eat when they come from the marketplace unless they bathe themselves, and there are many other things which they have received to hold to: washings of cups, pitchers, bronze vessels, and couches.)
5 Ang mga Pariseo ug ang mga eskriba nangutana kang Jesus, “Nganong ang imong mga disipulo wala magkinabuhi sumala sa tolumanon sa mga katigulangnan, tungod kay sila nangaon sa ilang tinapay nga walay pagpanghunaw sa ilang mga kamot?
The Pharisees and the scribes asked him, “Why don’t your disciples walk according to the tradition of the elders, but eat their bread with unwashed hands?”
6 Siya miingon, “Si Isaias nanagna bahin kaninyo mga tigpakaaron-ingnon, siya misulat, 'Kining katawhan nagpasidungog kanako uban sa ilang ngabil, apan ang ilang kasingkasing layo kanako.'
He answered them, “Well did Isaiah prophesy of you hypocrites, as it is written, ‘This people honours me with their lips, but their heart is far from me.
7 Walay silbi ang ilang pagdayeg nga gihalad kanako, gitudlo ang balaod sa katawhan isip tinuohan.'
They worship me in vain, teaching as doctrines the commandments of men.’
8 Inyong gisalikway ang kasugoan sa Dios ug paspas nga nihupot sa tulumanon sa tawo.”
“For you set aside the commandment of God, and hold tightly to the tradition of men—the washing of pitchers and cups, and you do many other such things.”
9 Siya miingon, “Sayon kaninyo ang pagsalikway sa kasugoan sa Dios aron inyong mahuptan ang inyong tulumanon!
He said to them, “Full well do you reject the commandment of God, that you may keep your tradition.
10 Tungod kay si Moises miingon, 'Tahora ang inyong amahan ug ang inyong inahan,' ug, 'Siya nga mosulti ug daotan sa iyang amahan o inahan, sa pagkatinuod mamatay gayod.'
For Moses said, ‘Honour your father and your mother;’ and, ‘He who speaks evil of father or mother, let him be put to death.’
11 Apan kamo miingon, 'Kung ang tawo moingon ngadto sa iyang amahan o inahan, “Bisan unsa nga tabang nga madawat ninyo gikan kanako mao ang Corban,”' (kana ginaingon nga, 'Gihatag sa Dios') -
But you say, ‘If a man tells his father or his mother, “Whatever profit you might have received from me is Corban,”’” that is to say, given to God,
12 unya kamo wala na magtugot kaniya sa pagbuhat sa bisan unsa alang sa iyang amahan o sa iyang inahan.
“then you no longer allow him to do anything for his father or his mother,
13 Inyong gihimo ang kasugoanan sa Dios nga walay bili sumala sa inyong tulumanon nga inyo gihapong gipasapasa. Ug daghan nga managsamang butang nga inyong gihimo.”
making void the word of God by your tradition which you have handed down. You do many things like this.”
14 Iyang gitawag pag-usab ang panon ug miingon kanila, “Pamati kanako, tanan kaninyo, ug sabta.
He called all the multitude to himself and said to them, “Hear me, all of you, and understand.
15 Walay makapahugaw sa tawo nga gikan sa gawas kung kini mosulod kaniya. Ang makapahugaw sa tawo mao ang mogawas kaniya.”
There is nothing from outside of the man that going into him can defile him; but the things which proceed out of the man are those that defile the man.
16 Ang mahinungdanong mga sinulat wala maapil vs. 16. Kung si bisan kinsa nga tawo nga adunay dalunggan, siya papaminawa.
If anyone has ears to hear, let him hear!”
17 Karon si Jesus mibiya sa panon ug misulod sa balay, ang iyang mga tinun-an nangutana kaniya mahitungod sa sambingay.
When he had entered into a house away from the multitude, his disciples asked him about the parable.
18 Si Jesus miingon, “Kamo ba wala pa gihapon makasabot? Wala ba ninyo makita nga bisan unsa nga mosulod sa tawo gikan sa gawas dili makahugaw kaniya,
He said to them, “Are you also without understanding? Don’t you perceive that whatever goes into the man from outside can’t defile him,
19 tungod kay kini dili man muadto sa iyang kasingkasing, apan kini mopaingon sa iyang tiyan ug unya mugawas ngadto sa kasilyas.” Niini nga pulong gihimo ni Jesus nga ang tanang pagkaon nahinloan na.
because it doesn’t go into his heart, but into his stomach, then into the latrine, making all foods clean?”
20 Siya miingon, “Kini ang makapahugaw sa tawo nga mao ang mogawas kaniya.
He said, “That which proceeds out of the man, that defiles the man.
21 Kay gikan sa kinasuloran sa tawo, mogawas sa kasingkasing, magahimo ug daotang hunahuna, pagpakighilawas gawas sa kaminyoon, pagpangawat, pagpatay,
For from within, out of the hearts of men, proceed evil thoughts, adulteries, sexual sins, murders, thefts,
22 pagpanapaw, kahakog, pagkadautan, pagpanlimbong, kaulag, kasina, pagbutangbutang, pagpagarbo, binuang.
covetings, wickedness, deceit, lustful desires, an evil eye, blasphemy, pride, and foolishness.
23 Kining tanang mga daotan naggikan sa sulod, ug mao ang makapahugaw sa tawo.”
All these evil things come from within and defile the man.”
24 Nitindog siya gikan didto ug miadto padulong sa rehiyon sa Tyre ug Sidon. Siya misulod sa balay ug dili siya buot nga adunay usa nga masayod nga siya atua didto.
From there he arose and went away into the borders of Tyre and Sidon. He entered into a house and didn’t want anyone to know it, but he couldn’t escape notice.
25 Apan siya dili matago. Apan sa kalit lang ang babaye kinsa adunay gamayng anak nga babaye nga adunay hugaw nga espiritu— kini nga babaye nakadungog bahin kang Jesus ug miduol siya ug miluhod sa iyang tiilan.
For a woman whose little daughter had an unclean spirit, having heard of him, came and fell down at his feet.
26 Karon ang babaye usa ka Griyego, nga taga-Fenicia ang kaliwat. Nagpakiluoy siya kaniya nga palayason ang demonyo gikan sa iyang anak nga babaye.
Now the woman was a Greek, a Syrophoenician by race. She begged him that he would cast the demon out of her daughter.
27 Siya miingon kaniya, “Kinahanglan pakan-on una ang kabataan. Tungod kay dili sakto nga kuhaon ang tinapay sa mga bata ug ilabay sa mga iro.”
But Jesus said to her, “Let the children be filled first, for it is not appropriate to take the children’s bread and throw it to the dogs.”
28 Apan siya mitubag ug miingon ngadto kaniya, “Oo, Ginoo, bisan ang mga iro ilawom sa lamesa mokaon sa mumho sa mga bata.”
But she answered him, “Yes, Lord. Yet even the dogs under the table eat the children’s crumbs.”
29 Siya miingon ngadto kaniya, “Tungod kay ikaw misulti niini, gawasnon ka nga molakaw. Ang demonyo mugawas sa imong anak nga babaye.”
He said to her, “For this saying, go your way. The demon has gone out of your daughter.”
30 Siya mibalik sa iyang panimalay ug iyang nakita ang bata nga naghigda sa iyang higdaanan, ug wala na ang demonyo.
She went away to her house, and found the child having been laid on the bed, with the demon gone out.
31 Miadto siya pag-usab sa gawas gikan sa rehiyon sa Tyre ug miadto agi sa Sidon sa dagat sa Galilea nga rehiyon sa Decapolis.
Again he departed from the borders of Tyre and Sidon, and came to the sea of Galilee through the middle of the region of Decapolis.
32 Ilang gidala ang usa ka tawo nga bungol ug amang, ug sila nagpakiluoy kang Jesus aron ipandong ang iyang kamot kaniya.
They brought to him one who was deaf and had an impediment in his speech. They begged him to lay his hand on him.
33 Iyang gikuha siya gikan sa pundok sa tago, ug iyang gibutang ang iyang mga tudlo sa iyang mga dalonggan, ug pagkahuman niyag luwa, iyang gihikap ang dila.
He took him aside from the multitude privately and put his fingers into his ears; and he spat and touched his tongue.
34 Siya mihangad sa langit; siya nanghupaw ug miingon kaniya, “Ephphatha,” kana ginaingon, “Buka!”
Looking up to heaven, he sighed, and said to him, “Ephphatha!” that is, “Be opened!”
35 Gihimo ni Jesus nga ang iyang mga dalonggan makadungog, ug makausa gikuha niya ang nakapugong sa iyang dila nga siya dili makasolti, mao nga siya karon makasolti na ug maayo.
Immediately his ears were opened, and the impediment of his tongue was released, and he spoke clearly.
36 Iyang gisugo sila nga dili kini isulti kang bisan kinsa. Apan hinuon, sa dihang nagmando siya kanila nga magpakahilom, misamot hinuon sila pagsugilon mahitungod niini.
He commanded them that they should tell no one, but the more he commanded them, so much the more widely they proclaimed it.
37 Sila hingpit nga nahibulong, nga nag-ingon, “Iyang gibuhat ang tanan pag-ayo. Gihimo niya nga bisan ang bungol makadungog ug ang amang makasulti.”
They were astonished beyond measure, saying, “He has done all things well. He makes even the deaf hear and the mute speak!”
