Marcos 6
1 Si Jesus mibiya gikan didto ug miabot sa iyang lungsod nga pinuy-anan, ug ang iyang mga disipulo misunod kaniya.
Jesus went on from there and came to His hometown, accompanied by His disciples.
2 Sa pag-abot sa Adlaw nga Igpapahulay, siya nagtudlo kanila didto sa sinagoga. Daghan sa mga nagpatalinghog kaniya nakurat. Sila miingon, “Diin niya nakuha kining iyang mga gipanudlo?” “Unsa kining kaalam nga gihatag sa Dios kaniya?” “Unsa kining mga milagro nga gipamuhat sa iyang mga kamot?”
When the Sabbath came, He began to teach in the synagogue, and many who heard Him were astonished. “Where did this man get these ideas?” they asked. “What is this wisdom He has been given? And how can He perform such miracles?
3 Dili ba mao man kini ang panday, nga anak ni Maria, ug ang igsoon nga lalaki ni Santiago ug Jose ug Judas ug Simon? Dili ba nga ang iyang igsoon nga mga babaye kauban man nato dinhi?” Ug sila nasina kang Jesus.
Isn’t this the carpenter, the son of Mary and the brother of James, Joses, Judas, and Simon? Aren’t His sisters here with us as well?” And they took offense at Him.
4 Si Jesus miingon kanila, “Ang propeta adunay kadungganan gawas sa iyang lungsod nga pinuy-anan ug sa iyang kaugalingong kaparyentihan, ug sa iyang kaugalingong panimalay.”
Then Jesus said to them, “Only in his hometown, among his relatives, and in his own household is a prophet without honor.”
5 Wala siya nakabuhat sa bisan unsang gamhanang mga butang didto, gawas sa pagtapion sa iyang mga kamot sa pipila ka mga masakiton nga tawo ug pag-ayo kanila.
So He could not perform any miracles there, except to lay His hands on a few of the sick and heal them.
6 Ang ilang pagkawalay pagtuo nakapahibulong kaniya. Siya miadto palibot sa ilang mga baryo aron sa pagtudlo.
And He was amazed at their unbelief. And He went around from village to village, teaching the people.
7 Gitawag niya ang napulo ug duha ngadto kaniya ug gipadala sila nga tinagduha; siya mihatag kanila ug katungod ngadto sa mga dili hinlo nga espiritu,
Then Jesus called the Twelve to Him and began to send them out two by two, giving them authority over unclean spirits.
8 ug giingnan niya sila nga dili magdala ug bisan unsa sa ilang panaw gawas sa sungkod. Kinahanglan dili sila magdala ug tinapay, walay panudlanan sa manlilimos, ug walay salapi sa ilang mga bakos,
He instructed them to take nothing but a staff for the journey—no bread, no bag, no money in their belts—
9 apan magsuot ug sandalyas, ug dili magsul-ob ug duha ka mga bisti.
and to wear sandals, but not a second tunic.
10 Siya miingon, “Sa matag higayon nga mosulod kamo sa balay, pabilin didto hangtod kamo mobiya.
And He told them, “When you enter a house, stay there until you leave that area.
11 Kung adunay dapit nga dili magdawat kaninyo o maminaw kaninyo, sa pagbiya ninyo nianang dapita, itaktak ang abog nga anaa sa inyong mga tiil, aron sa pagpamatuod batok kanila.”
If anyone will not welcome you or listen to you, shake the dust off your feet when you leave that place, as a testimony against them.”
12 Nanglakaw sila ug gimantala nga ang mga tawo kinahanglan nga mobiya sa ilang mga sala.
So they set out and preached that the people should repent.
13 Ilang gihinginlan ang daghang mga demonyo, ug gidihogan sa lana ug giayo ang daghang masakiton nga mga tawo.
They also drove out many demons and healed many of the sick, anointing them with oil.
14 Nadungog kini ni Haring Herodes, kay ang ngalan ni Jesus nahimong bantogan. Ang pipila miingon, “Si Juan nga Tigbawtismo nabanhaw gikan sa mga patay ug tungod niini, kining mga milagrosong gahom nagakahitabo kaniya.”
Now King Herod heard about this, for Jesus’ name had become well known, and people were saying, “John the Baptist has risen from the dead! That is why miraculous powers are at work in him.”
15 Ang pipila miingon, “Siya si Elias.” Apan ang uban miingon, “Siya usa ka propeta, sama sa mga propeta sa karaang mga panahon.”
Others were saying, “He is Elijah,” and still others, “He is a prophet, like one of the prophets of old.”
16 Apan nadungog kini ni Herodes, siya miingon, “Si Juan, nga akong gipapunggotan, nabanhaw.”
But when Herod heard this, he said, “John, whom I beheaded, has risen from the dead!”
17 Tungod kay si Herodes mismo nagpakuha ug nagpadakop kang Juan ug gibilanggo siya tungod kang Herodias, nga asawa sa iyang igsoon nga si Felipe, tungod kay si Herodes nakigminyo kaniya.
For Herod himself had ordered that John be arrested and bound and imprisoned, on account of his brother Philip’s wife Herodias, whom Herod had married.
18 Kay si Juan nag-ingon kang Herodes, “Dili uyon sa balaod alang kanimo nga makigpuyo sa asawa sa imong igsoon.”
For John had been telling Herod, “It is not lawful for you to have your brother’s wife!”
19 Si Herodias nagtagana sa iyang kaugalingon batok kang Juan ug buot niya siyang patyon. Apan dili niya kini mahimo,
So Herodias held a grudge against John and wanted to kill him. But she had been unable,
20 kay si Herodes nahadlok kang Juan, ug siya nasayod nga siya matarong ug balaan nga tawo. Busa si Herodes kanunay nagpanalipod kaniya. Sa dihang madungog niya nga mosangyaw si Juan, ang iyang mensahe makapasuko kaniya, ug bisan pa niana siya gihapon malipay nga mamati kaniya.
because Herod feared John and protected him, knowing that he was a righteous and holy man. When he heard John’s words, he was greatly perplexed; yet he listened to him gladly.
21 Apan miabot ang adlaw nga nakahigayon si Herodias sa pagbuhat: sa adlaw nga natawhan ni Herodes nagkumbira siya alang sa iyang mga opisyal, sa iyang mga magmamando, ug sa mga pangulo sa Galilea.
On Herod’s birthday, her opportunity arose. Herod held a banquet for his nobles and military commanders and the leading men of Galilee.
22 Ang anak nga babaye ni Herodias miadto ug misayaw alang kanila, ug siya nakapahimuot kang Herodes ug sa iyang mga dinapit sa panihapon. Ang hari miingon sa bata nga babaye, “Pangayo kanako sa bisan unsa nga imong gusto ug ihatag ko kini kanimo.”
When the daughter of Herodias came and danced, she pleased Herod and his guests, and the king said to the girl, “Ask me for whatever you wish, and I will give it to you.”
23 Nanumpa siya kaniya nga miingon, “Bisan unsa nga imong pangayoon kanako, igahatag ko kanimo, hangtod sa katunga sa akong gingharian.”
And he swore to her, “Whatever you ask of me, I will give you, up to half my kingdom!”
24 Migawas siya ug miingon sa iyang inahan, “Unsay akong pangayoon kaniya?” Siya miingon, “Ang ulo ni Juan nga Tigbawtismo.”
Then she went out and asked her mother, “What should I request?” And her mother answered, “The head of John the Baptist.”
25 Siya nagdali pagbalik sa tigomanan sa hari ug miingon kaniya, “Buot kong ihatag mo kanako karon dayon, ug ibutang sa bandihado, ang ulo ni Juan nga Tigbawtismo.”
At once the girl hurried back to the king with her request: “I want you to give me the head of John the Baptist on a platter immediately.”
26 Naguol pag-ayo ang hari, apan tungod sa iyang gisaad, ug alang sa iyang mga dinapit, dili siya makahimo sa pagbalibad sa iyang gihangyo.
The king was consumed with sorrow, but because of his oaths and his guests, he did not want to refuse her.
27 Busa gipadala sa hari ang usa ka sundalo gikan sa iyang guwardiya ug gimandoan siya sa pagdala kaniya sa ulo ni Juan. Ang guwardiya miadto ug gipunggotan siya sa bilanggoan.
So without delay, the king commanded that John’s head be brought in. He sent an executioner, who went and beheaded him in the prison.
28 Gidala niya ang ulo ni Juan nga gibutang sa bandihado ug gihatag ngadto sa bata nga babaye, ug ang bata naghatag sa iyang inahan.
The man brought John’s head on a platter and presented it to the girl, who gave it to her mother.
29 Sa pagkadungog niini, ang iyang mga disipulo miabot ug nagkuha sa iyang patay nga lawas ug gipahigda kini sa lubnganan.
When John’s disciples heard about this, they came and took his body and placed it in a tomb.
30 Ang mga apostoles nagtigom palibot kang Jesus, ug sila miingon kaniya sa tanan nga ilang nabuhat ug gipanudlo.
Meanwhile, the apostles gathered around Jesus and brought Him news of all they had done and taught.
31 Miingon siya ngadto kanila, “Umari kamo sa awaaw nga dapit ug mopahulay kadali.” Tungod kay daghan ang mangabot ug manghawa, ug wala na silay kahigayonan sa paglipaylipay, walay panahon bisan sa pagpangaon.
And He said to them, “Come with Me privately to a solitary place, and let us rest for a while.” For many people were coming and going, and they did not even have time to eat.
32 Mipalayo sila sa sakayan padulong sa awaaw nga dapit nga sila lamang.
So they went away in a boat by themselves to a solitary place.
33 Apan daghang tawo ang nakakita kanila nga mibiya ug sila nakaila kanila. Nanagan sila didto gikan sa tanang lungsod, ug sila nakauna pag-abot kanila.
But many people saw them leaving and recognized them. They ran together on foot from all the towns and arrived before them.
34 Sa pag-abot niya, nakita ni Jesus ang dakong panon; gibati siya ug tumang kaluoy alang kanila, tungod kay sila sama sa mga karnero nga walay magbalantay. Busa misugod siya sa pagtudlo kanila sa daghang mga butang.
When Jesus stepped ashore and saw a large crowd, He had compassion on them, because they were like sheep without a shepherd. And He began to teach them many things.
35 Sa dihang hapon na, ang iyang mga disipulo miadto kaniya ug miingon, “Awaaw kini nga dapit ug hapon na kaayo.
By now the hour was already late. So the disciples came to Jesus and said, “This is a desolate place, and the hour is already late.
36 Ipalakaw sila aron mangadto sila sa kasikbit nga dapit ug ngadto sa mga baryo ug aron makapalit ug pagkaon alang sa ilang mga kaugalingon.”
Dismiss the crowd so they can go to the surrounding countryside and villages and buy themselves something to eat.”
37 Apan siya mitubag ug miingon kanila, “Kamo maoy maghatag kanila ug pagkaon.” Miingon sila ngadto kaniya, “Manglakaw ba kami ug magpalit sa tinapay nga nagkantidad sa 200 ka denaryo ug ihatag kanila aron aduna silay makaon?”
But Jesus told them, “You give them something to eat.” They asked Him, “Should we go out and spend two hundred denarii to give all of them bread to eat?”
38 Miingon siya kanila, “Pila kabuok tinapay ang inyong dala? Lakaw ug tan-awa.” Sa pagkahibalo nila, sila miingon, “Lima ka tinapay ug duha ka isda.”
“Go and see how many loaves you have,” He told them. And after checking, they said, “Five—and two fish.”
39 Gimandoan niya ang tanang katawhan nga maglingkod nga nagkapundok diha sa lunhaw nga sagbot.
Then Jesus directed them to have the people sit in groups on the green grass.
40 Nagpundok sila nga nanglingkod; mga pundok sa tinag 100 ug tinag 50.
So they sat down in groups of hundreds and fifties.
41 Sa pagkuha niya sa lima ka tinapay ug sa duha ka isda, ug mihangad sa langit, gipanalanginan niya ug gipikaspikas ang tinapay ug gihatag sa mga disipulo aron ipang-apod-apod ngadto sa panon. Ang duha ka isda iyang gibahin sa ilang tanan.
Taking the five loaves and the two fish and looking up to heaven, Jesus spoke a blessing and broke the loaves. Then He gave them to His disciples to set before the people. And He divided the two fish among them all.
42 Nangaon silang tanan hangtod nga sila nangabusog.
They all ate and were satisfied,
43 Gipanguha nila ang mga pinikaspikas nga tinapay, napuno ang napulo ug duha ka mga bukag, ug pipila usab ka mga isda.
and the disciples picked up twelve basketfuls of broken pieces of bread and fish.
44 Karon adunay 5, 000 ka mga lalaki ang nakakaon sa mga tinapay.
And there were five thousand men who had eaten the loaves.
45 Dihadiha dayon iyang gipasakay ang iyang mga disipulo sa sakayan ug mag-una kaniya didto sa pikas bahin, sa Betsaida, samtang siya sa iyang kaugalingon nagpalakaw sa panon palayo.
Immediately Jesus made His disciples get into the boat and go on ahead of Him to Bethsaida, while He dismissed the crowd.
46 Sa pagkawala nila, mitungas siya sa bukid aron sa pag-ampo.
After bidding them farewell, He went up on the mountain to pray.
47 Pag-abot sa kagabhion, ug ang sakayan anaa na karon sa tungatunga sa linaw, ug siya nag-inusara sa yuta.
When evening came, the boat was in the middle of the sea, and Jesus was alone on land.
48 Nakita niya nga sila naglisod sa gayong sa sakayan, kay ang hangin mikusokuso kanila. Sa ika-upat nga takna sa kagabhion siya miadto kanila, nga naglakaw sa linaw, ug buot niya nga molabay kanila,
He could see that the disciples were straining to row, because the wind was against them. About the fourth watch of the night, Jesus went out to them, walking on the sea. He intended to pass by them,
49 apan sa pagkakita nila nga siya naglakaw sa linaw, naghunahuna sila nga siya usa ka multo ug sila naninggit,
but when they saw Him walking on the sea, they cried out, thinking He was a ghost—
50 kay silang tanan nakakita kaniya ug nangahadlok. Apan dihadiha dayon siya nagsulti kanila ug miingon, “Pagmaisog! Ako kini! Ayaw kahadlok.”
for they all saw Him and were terrified. But Jesus spoke up at once: “Take courage! It is I. Do not be afraid.”
51 Misakay siya sa sakayan uban kanila, ug ang hangin miundang na sa paghuros; ug sila nahibulong pag-ayo kaniya.
Then He climbed into the boat with them, and the wind died down. And the disciples were utterly astounded,
52 Kay wala nila masabti ang mahitungod sa mga tinapay, apan ang ilang mga hunahuna hinay sa pagsabot.
for they had not understood about the loaves, but their hearts had been hardened.
53 Sa nakatabok na sila, midunggo sila sa yuta sa Genesaret ug giangkla ang sakayan.
When they had crossed over, they landed at Gennesaret and moored the boat.
54 Sa pagnaog nila sa sakayan, dihadiha dayon ang mga tawo nakaila nga si Jesus kadto.
As soon as they got out of the boat, the people recognized Jesus
55 Ang mga tawo nanagan sa tibuok rehiyon ug nagsugod sila pagdala sa mga masakiton nga anaa sa duyan padulong kaniya, bisan asa nga nadungog nila nga siya moabot.
and ran through that whole region, carrying the sick on mats to wherever they heard He was.
56 Bisan asa siya mosulod nga mga baryo o mga siyudad, o mga kaumahan, ilang gipangbutang ang mga masakiton sa merkado, ug sila nagpakiluoy kaniya nga sila makahikap lamang bisan sa tumoy sa iyang bisti, ug sa kadaghan nga mohikap niini mamaayo.
And wherever He went—villages and towns and countrysides—they laid the sick in the marketplaces and begged Him just to let them touch the fringe of His cloak. And all who touched Him were healed.
