Marcos 14
1 Kini duha ka adlaw na lamang sa dili pa moabot ang Pagsaylo ug ang Kombira sa Tinapay nga Walay Patubo. Ang mga pangulong pari ug ang mga scriba naghunahuna kung unsaon nila pagdakop si Jesus sa hilom ug unya patyon siya.
It was now two days before the Festival of the Passover and the unleavened bread. The chief priests and the teachers of the Law were looking for an opportunity to arrest Jesus by stealth, and to put him to death;
2 Kay sila nag-ingon, “Dili sa panahon sa kombira, aron ang kagubot dili mahitabo taliwala sa katawhan.”
for they said, ‘Not during the Festival, or the people may riot.’
3 Samtang si Jesus atua sa Betany sa balay ni Simon nga sanglahon, sa nagsandig siya sa kan-anan, miduol kaniya ang usa ka babaye nga adunay alabastrong tibod nga mahal kaayong pahumot, sa putling nardo. Gibuak niya ang tibod ug gibubo kini ngadto sa ulo niya.
When Jesus was still at Bethany, in the house of Simon the leper, while he was sitting at the table, a woman came with an alabaster jar of choice spikenard perfume of great value. She broke the jar, and poured the perfume on his head.
4 Apan adunay pipila nga nangasuko. Nagsultihanay sila sa usag-usa ug miingon, “Unsa ang hinungdan nga kini giusikan man?
Some of those who were present said to one another indignantly, ‘Why has the perfume been wasted like this?
5 Kini nga pahumot mamahimo unta nga ibaligya kapin pa sa 300 ka denaryo, ug ihatag sa mga kabos.” Ug gibadlong nila siya.
This perfume could have been sold for more than a year’s wages, and the money given to the poor.’
6 Apan si Jesus miingon, “Pasagdi siya. Nganong gisamok ninyo siya? Nakahimo siya ug usa ka matahom nga butang alang kanako.
‘Leave her alone,’ said Jesus, as they began to find fault with her, ‘why are you troubling her? This is a beautiful deed that she has done for me.
7 Kauban ninyo kanunay ang kabos, ug bisan unsa ang iyong gitinguha kamo makabuhat sa maayo ngadto kanila, apan kamo dili kanunay anaa kanako.
You always have the poor with you, and whenever you wish you can do good to them; but you will not always have me.
8 Gibuhat niya kung unsa ang angay niyang buhaton: gidihogan niya ang akong lawas alang sa paglubong.
She has done what she could; she has perfumed my body beforehand for my burial.
9 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, bisan diin ang ebanghelyo igasangyaw sa tibuok kalibotan, kining gibuhat niining bayhana pagahisgotan alang sa paghandom kaniya.”
And I tell you, wherever, in the whole world, the good news is proclaimed, what this woman has done will be told in memory of her.’
10 Unya si Judas Iscariote, ang usa sa napulog duha, miadto sa mga pangulong pari aron sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
After this, Judas Iscariot, one of the Twelve, went to the chief priests, to betray Jesus to them.
11 Sa pagkadungog sa mga pangulong pari niini, nalipay sila ug nagsaad sa paghatag kaniya ug salapi. Nagsugod na siya pagpangita ug kahigayonan aron sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
They were glad to hear what he said, and promised to pay him. So he began looking for a good opportunity to betray Jesus.
12 Sa unang adlaw sa tinapay nga walay patubo, sa paghalad nila sa nating karnero sa Pagsaylo, ang iyang mga disipulo miingon kaniya, “Hain man ang buot nimong adtoan namo aron sa pag-andam alang sa imong pagkaon sa Pagsaylo nga panihapon?”
On the first day of the Festival of the unleavened bread, when it was customary to kill the Passover lambs, his disciples said to Jesus, ‘Where do you wish us to go and make preparations for your eating the Passover?’
13 Nagpadala siya ug duha sa iyang mga disipulo ug miingon kanila, “Adto ngadto sa siyudad, ug ang usa ka tawo nga nagadala ug usa ka banga nga tubig ang mosugat kaninyo. Sunod kaniya.
Jesus sent forward two of his disciples and said to them, ‘Go into the city, and there a man carrying a pitcher of water will meet you; follow him;
14 Kung diin siya mosulod nga balay, sunod kaniya sa sulod ug sultihi ang tag-iya sa balay nga, 'Ang magtutudlo nag-ingon, “Hain ang akong lawak nga abotanan diin ako makigsalo sa Pagsaylo kauban ang akong mga disipulo?'
and, wherever he goes in, say to the owner of the house “The teacher says – Where is my room where I am to eat the Passover with my disciples?”
15 Ipakita niya kaninyo ang usa ka dakong sinangkapan nga lawak sa taas nga andam na. Buhata ang pagpangandam alang kanato didto.
He will himself show you a large upstairs room, set out ready; and there make preparations for us.’
16 Ang mga disipulo mibiya ug miadto sa siyudad; nakaplagan nila ang tanan sumala sa iyang giingon ngadto kanila, ug giandam nila ang Pagsaylo sa pagkaon.
So the disciples set out and went into the city, and found everything just as Jesus had told them; and they prepared the Passover.
17 Sa pagkagabii, miabot siya uban ang napulog duha.
In the evening he went there with the Twelve,
18 Samtang sila nagsandig sa kan-anan ug nangaon, si Jesus miingon, “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga ang usa kaninyo nga mikaon uban kanako magabudhi kanako.”
and when they had taken their places and were eating, Jesus said, ‘I tell you that one of you is going to betray me – one who is eating with me.’
19 Naguol pag-ayo silang tanan, ug ang usag-usa miingon kaniya, “Sigurado dili gayod ako?”
They were grieved at this, and began to say to him, one after another, ‘Can it be I?’
20 Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Usa kini sa napulog duha, ang usa karon nga nagtuslob sa tinapay uban kanako sa panaksan.
‘It is one of you Twelve,’ said Jesus, ‘the one who is dipping his bread beside me into the dish.
21 Kay ang Anak sa Tawo moadto sa dalan sumala sa giingon sa kasulatan mahitungod kaniya. Apan alaot kanang tawhana nga nagbudhi sa Anak sa Tawo. Mas maayo unta kini kaniya kung wala na lamang siya natawo.”
True, the Son of Man must go, as scripture says of him, yet alas for that man by whom the Son of Man is being betrayed! For that man it would be better never to have been born!’
22 Samtang nangaon sila, si Jesus mikuha sa tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikas-pikas kini. Gihatag niya kini ngadto kanila ug miingon, “Dawata kini. Mao kini ang akong lawas.”
While they were eating, Jesus took some bread, and, after saying the blessing, broke it, and gave it to them, and said, ‘Take it; this is my body.’
23 Gikuha niya ang usa ka kupa, nagpasalamat, ug gihatag kini kanila, ug nanginom silang tanan gikan niini.
Then he took a cup, and, after saying the thanksgiving, gave it to them, and they all drank from it.
24 Miingon siya kanila, “Mao kini ang akong dugo sa pakigsaad, ang dugo nga iula alang sa kadaghanan.
‘This is my covenant-blood,’ he said, ‘which is poured out on behalf of many.
25 Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, dili na ako moinom pag-usab niining bunga sa paras, hangtod niadtong adlawa nga magainom ako niini sa bag-o didto sa gingharian sa Dios.”
I tell you that I will never again drink of the fruit of the vine, until that day when I will drink it new in the kingdom of God.’
26 Sa nanag-awit na sila ug usa ka salmo, nangadto sila sa Bukid sa mga Olibo.
They then sang a hymn, and went out up the Mount of Olives,
27 Miingon si Jesus kanila, “Kamong tanan mobiya tungod kanako, kay kini nahisulat, 'Pagabunalan ko ang magbalantay ug ang mga karnero magkatibulaag.'
presently Jesus said to them, ‘All of you will fall away; for scripture says – “I will strike down the shepherd, and the sheep will be scattered.”
28 Apan human sa akong pagkabanhaw, mag-una ako kaninyo didto sa Galilea.
Yet, after I have risen, I will go before you into Galilee.’
29 Si Pedro miingon kaniya, “Bisan kung ang tanan mobiya, dili gayod ako.”
‘Even if everyone else falls away,’ said Peter, ‘I will not.’
30 Si Jesus miingon kaniya, “Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, nga niining gabhiona, sa dili pa motuktugaok ang manok sa makaduha, ilimod mo na ako sa makatulong higayon.”
‘I tell you,’ answered Jesus, ‘that you yourself today – yes, this very night – before the cock crows twice, will disown me three times.’
31 Apan si Pedro miingon, “Kung ako mamatay man uban kanimo, dili ko ikaw ilimod.” Silang tanan naghimo sa samang saad.
But Peter vehemently protested, ‘Even if I must die with you, I will never disown you!’ And they all said the same.
32 Sila miabot sa dapit nga gitawag ug Getsemane, ug si Jesus miingon sa iyang mga disipulo, “Lingkod dinhi samtang ako mag-ampo.”
Presently they came to a garden known as Gethsemane, and Jesus said to his disciples ‘Sit down here while I pray.’
33 Gidala niya sila Pedro, Santiago, ug Juan uban kaniya, ug misugod sa pagsubo ug naguol pag-ayo.
He took with him Peter, James, and John; and began to show signs of great dismay and deep distress of mind.
34 Miingon siya kanila, “Ang akong kalag nagmasulob-on pag-ayo, bisan sa kamatayon. Pabilin dinhi ug pagtukaw.”
‘I am sad at heart,’ he said, ‘sad even to death; wait here, and watch.’
35 Milakaw si Jesus ug diyutay sa unahan, mihapa sa yuta, ug nag-ampo siya, kung mahimo, nga kining taknaa molabay unta gikan kaniya.
Going on a little further, he threw himself on the ground, and began to pray that, if it were possible, he might be spared that hour.
36 Siya miingon, “Abba, Amahan, ang tanang butang mahimo nimo. Kuhaa kining kupa gikan kanako. Apan dili ang akong kabubut-on, kondili ang imo.”
‘Abba, Father,’ he said, ‘all things are possible to you; take away this cup from me; yet, not what I will, but what you will.’
37 Mibalik siya ug nakaplagan sila nga nangatulog, ug siya miingon kang Pedro, “Simon, nakatulog ka ba? Dili ba gayod ikaw makatukaw sa usa lamang ka takna?
Then he came and found the three apostles asleep. ‘Simon,’ he said to Peter, ‘are you asleep? Couldn’t you watch for one hour?
38 Pagtukaw ug pag-ampo aron nga kamo dili mahisulod ngadto sa panulay. Ang espiritu andam gayod, apan luya ang unod.
Watch and pray,’ he said to them all, ‘so that you may not fall into temptation. True, the spirit is willing, but the flesh is weak.’
39 Mipalayo na usab siya ug nag-ampo, ug gigamit niya ang samang mga pulong.
Again he went away, and prayed in the same words;
40 Mibalik na usab siya ug nakaplagan sila nga nangatulog, kay nangaloya na pag-ayo ang ilang mata ug wala sila masayod kung unsa ang ikasulti ngadto kaniya.
and coming back again he found them asleep, for their eyes were heavy; and they did not know what to say to him.
41 Miduol siya sa makatulong higayon ug miingon kanila, “Nangatulog pa gihapon kamo ug namahulay? Igo na! Miabot na ang takna. Tan-awa! Ang Anak sa Tawo igatugyan sa mga kamot sa mga makasasala.
A third time he came, and said to them, ‘Sleep on now, and rest yourselves. Enough! My time has come. Look, the Son of Man is being betrayed into the hands of wicked people.
42 Panindog, manlakaw na kita. Tan-awa, ang usa sa magbudhi kanako nagkaduol na.
Up, and let us be going. Look! My betrayer is close at hand.’
43 Dihadiha, samtang nagasulti pa siya, si Judas, ang usa sa napulog duha, miabot, ug ang dakong panon sa katawhan uban kaniya nga adunay mga espada ug mga puspos, gikan sa mga pangulong pari, mga scriba, ug ang mga kadagkoan.
And just then, while he was still speaking, Judas, who was one of the Twelve, came up; and with him a crowd of people, with swords and clubs, sent by the chief priests, the teachers of the Law, and the elders.
44 Karon ang magbubudhi niya mihatag kanila ug ilhanan, nga miingon, “Si kinsa ang akong halokan, mao na kana siya. Dakpa siya ug dad-a siya ubos sa pagbantay.”
Now the betrayer had arranged a signal with them. ‘The man whom I kiss,’ he had said, ‘will be the one; arrest him and take him away safely.’
45 Sa pag-abot ni Judas, dihadiha miduol siya kang Jesus, ug miingon, “Rabbi!” Ug mihalok siya kaniya.
As soon as Judas came, he went up to Jesus at once, and said, ‘Rabbi!’ and kissed him.
46 Unya gigunitan nila ang iyang mga kamot ug gidakop siya.
Then the men seized Jesus, and arrested him.
47 Apan ang usa kanila nga nagtindog sa duol mihulbot sa iyang espada ug mitigbas sa sulugoon sa labaw nga pari ug naputol ang iyang dalunggan.
One of those who were standing by drew his sword, and struck at the high priest’s servant, and cut off his ear.
48 Si Jesus miingon kanila, “Nanganhi ba kamo, ingon nga batok sa usa ka tulisan, nga inubanan man sa mga espada ug mga puspos alang sa pagdakop kanako?”
But Jesus spoke up, and said to the men, ‘Have you come out, as if after a robber, with swords and clubs, to take me?
49 Sa adlaw-adlaw nga ako kauban pa ninyo ug ako nagatudlo ngadto sa templo, wala ninyo ako dakpa. Apan mahitabo kini aron matuman gayod ang kasulatan.
I have been among you day after day in the Temple Courts teaching, and yet you did not arrest me; but this is in fulfilment of the scriptures.’
50 Ug ang tanan nga kauban ni Jesus mibiya kaniya ug mikalagiw.
And all the apostles deserted him and fled.
51 Ang usa ka batan-on nga lalaki misunod kaniya, nga nagsul-ob lamang ug usa ka lino nga panapton nga giputos palibot kaniya;
One young man did indeed follow him, wrapped only in a linen sheet. They tried to arrest him;
52 gidakop nila siya apan nabilin niya didto ang lino nga panapton ug midagan siya palayo kanila nga hubo.
but he left the sheet in their hands, and fled naked.
53 Gipangulohan nila si Jesus ngadto sa labaw nga pari. Nagtigom didto uban kaniya ang tanan nga mga pangulong pari, ang mga kadagkoan, ug ang mga scriba.
Then they took Jesus to the high priest; and all the chief priests, elders, and the teachers of the Law assembled.
54 Karon si Pedro misunod kaniya gikan sa layo, hangtod sa hawanan sa labaw nga pari. Milingkod siya tapad sa mga guwardiya, nga nagadangdang duol sa kalayo.
Peter, who had followed Jesus at a distance into the courtyard of the high priest, was sitting there among the guards, warming himself at the blaze of the fire.
55 Karon ang mga pangulong pari ug ang tibuok Konseho nagapangita ug pagpamatuod batok kang Jesus aron itugyan nila siya ngadto sa kamatayon.
Meanwhile the chief priest and the whole of the High Council were trying to get such evidence against Jesus as would warrant his being put to death, but they could not find any;
56 Apan wala sila makakaplag niini. Kay daghan ang nanagdala sa bakak nga pagpamatuod batok kaniya, apan bisan ang ilang pagpamatuod wala magka-uyon.
for, though there were many who gave false evidence against him, yet their evidence did not agree.
57 Ang pipila mitindog ug nagdala sa bakak nga pagpamatuod batok kaniya; miingon sila,
Presently some men stood up, and gave this false evidence against him –
58 “Nakadungog kami nga siya nag-ingon, “Gubaon ko kining temploha nga hinimo sa mga kamot, ug sulod sa tulo ka adlaw pagatukoron ko ang lain nga dili binuhat sa mga kamot.”'
‘We ourselves heard him say “I will destroy this Temple made with hands, and in three days build another made without hands.”’
59 Apan bisan ang ilang pagpamatuod wala magka-uyon.
Yet not even on that point did their evidence agree.
60 Ang labaw nga pari nagtindog taliwala kanila ug nangutana kang Jesus, “Wala ka bay ikatubag? Unsa man kining ginapamatud-an sa mga tawo batok kanimo?”
Then the high priest stood forward, and questioned Jesus. ‘Have you no answer to make?’ he asked. ‘What is this evidence which these men are giving against you?’
61 Apan siya nagahilom ug wala mitubag bisan usa. Ang labaw nga pari nangutana kaniya pag-usab ug miingon, “Ikaw ba si Cristo, ang anak nga Bulahan?”
But Jesus remained silent, and made no answer. A second time the high priest questioned him. ‘Are you,’ he asked, ‘the Christ, the Son of the Blessed One?’
62 Si Jesus miingon, “Ako. Ug makita ninyo ang Anak sa Tawo nga magalingkod sa gamhanan nga tuong kamot ug moabot inubanan sa mga panganod sa langit.”
‘I am,’ replied Jesus, ‘and you will all see the Son of Man sitting on the right hand of the Almighty, and coming in the clouds of heaven.’
63 Gigisi sa labaw nga pari ang iyang mga bisti ug miingon, “Nanginahanglan pa ba kita ug mga saksi?
At this the high priest tore his vestments. ‘Why do we want any more witnesses?’ he exclaimed.
64 Nadungog ninyo ang pagpasipala. Unsa man ang inyong hukom?” Ug silang tanan nagkahiusa nga naghukom kaniya nga angay sa kamatayon.
‘You heard his blasphemy? What is your verdict?’ They all condemned him, declaring that he deserved death.
65 Ang pipila misugod sa pagluwa kaniya ug mitabon sa iyang dagway ug mihapak kaniya ug miingon, “Tag-ana!” Ang mga opisyal nagkuha kaniya ug naglatos kaniya.
Some of those present began to spit at him, and to blindfold his eyes, and strike him, saying, as they did so, ‘Now play the prophet!’ and even the guards received him with blows.
66 Samtang si Pedro anaa sa silong sa hawanan, ang usa sa mga sulogoon nga babaye sa labaw nga pari miduol kaniya.
While Peter was in the courtyard down below, one of the high priest’s maidservants came up;
67 Nakita niya si Pedro nga nagtindog duol sa kalayo aron mainitan, ug siya mitutok kaniya. Unya miingon siya, “Ikaw usab kauban ni Jesus nga Nazareno.”
and, seeing Peter warming himself, she looked closely at him, and exclaimed, ‘Why, you were with Jesus, the Nazarene!’
68 Apan siya milimod niini, nga nag-ingon, “Ako wala makaila ni wala makasabot kung unsa ang imong gipanulti.” Unya migawas siya sa hawanan. Ang pipila sa mga sinulat midugang, “Ug ang manok mituktugaok,” apan ang pinakamaayong mga sinulat wala niining pulong.
But Peter denied it. ‘I do not know or understand what you mean,’ he replied. Then he went out into the porch;
69 Apan ang sulugoon didto nakakita kaniya ug misugod na usab sa pag-ingon niadtong mga nagatindog didto, “Kining tawhana usa kanila!”
and there the maidservant, on seeing him, began to say again to the bystanders, ‘This is one of them!’
70 Apan gilimod niya kini pag-usab. Sa pagkataodtaod kadtong nanagtindog didto nag-sulti kang Pedro, “Sa pagkatinuod ikaw usa kanila, kay ikaw usab taga Galilea.”
But Peter again denied it. Soon afterwards the bystanders again said to him, ‘You certainly are one of them; why you are a Galilean!’
71 Apan siya misugod sa iyang kaugalingon sa pagpanunglo ug pagpanumpa, “Wala gayod ako makaila niining tawhana nga inyong giingon.”
But he said to them, ‘I swear that I do not know the man you are talking about! May God punish me if I am lying!’
72 Unya ang manok mituktugaok sa makaduhang higayon. Unya nahinumdoman ni Pedro ang mga gipamulong kaniya ni Jesus: “Sa dili pa motuktogaok ang manok sa makaduha, igalimod mo na ako sa makatulong higayon.” Ug siya nahugno pag-ayo ug mihilak.
At that moment, for the second time, a cock crowed; and Peter remembered the words that Jesus had said to him – “Before a cock has crowed twice, you will disown me three times”; and, as he thought of it, he began to weep.
