Lucas 9
1 Iyang gitawag ang dose sa pagtigom, ug nihatag kanilag gahom ug katungod nga idumala ang mga dimonyo ug pag-ayo sa nagbalatian.
And having called together his twelve disciples, he gave them power and authority over all the demons, and to cure sicknesses,
2 Iyang gipadala sila aron isangyaw ang gingharian sa Dios ug ayuhon ang mga nagbalatian.
and he sent them to proclaim the reign of God, and to heal the ailing.
3 Siya miingon kanila, ''sa inyong paglakaw ayaw kamo pagdala sa bisan unsa, ni tungkod, ni pitaka, ni tinapay, ni kuwarta, ni duha ka mga sinina.
And he said unto them, 'Take nothing for the way, neither staff, nor scrip, nor bread, nor money; neither have two coats each;
4 Bisan unsa nga balay ang inyong masudlan, pabilin didto hangtod nga kamo mobiya gikan nianang dapita.
and into whatever house ye may enter, there remain, and thence depart;
5 Alang niadtong wala modawat kaninyo, kung kamo mobiya gikan sa siyudad, padpari ninyo ang abug nga anaa gikan sa inyong mga tiil usa kini ka pagpamatuod batok kanila.
and as many as may not receive you, going forth from that city, even the dust from your feet shake off, for a testimony against them.'
6 Ug sila milakaw padulong ngadto sa mga kabalayan, nga nagsangyaw sa maayong balita ug nag-ayo sa mga tawo bisan asa.
And going forth they were going through the several villages, proclaiming good news, and healing everywhere.
7 Karon si Herodes, ang pangulo sa maong distrito, nakadungog sa tanang nahitabo ug labihan ang iyang kabalaka, tungod kay gisulti sa uban nga si Juan Tigbawtismo nabanhaw gikan sa mga patay,
And Herod the tetrarch heard of all the things being done by him, and was perplexed, because it was said by certain, that John hath been raised out of the dead;
8 sumala sa uban si Elias mitungha, sumala sa uban usa sa karaang propeta nga nabanhaw pag-usab.
and by certain, that Elijah did appear, and by others, that a prophet, one of the ancients, was risen;
9 Miingon si Herodes, ''Ako nang giputlang ug ulo si Juan, apan kinsa man kining akong nadunggan mahitungod nianang mga butanga?'' ug si Herodes nisulay sa pagpangita kang Jesus.
and Herod said, 'John I did behead, but who is this concerning whom I hear such things?' and he was seeking to see him.
10 Sa dihang ang usa sa mga sinugo mibalik, sila miingon kaniya sa tanang butang nga ilang gibuhat. Gidala nila uban kaniya, nibiya siya nga nag-inusara ngadto sa siyudad nga gitawag Betsaida.
And the apostles having turned back, declared to him how great things they did, and having taken them, he withdrew by himself to a desert place of a city called Bethsaida,
11 Apan ang katawhan nakadungog bahin niini ug misunod kaniya, ug iya silang gidawat, ug nakigsulti kanila bahin sa gingharian sa Dios, ug iyang giayo kadtong nanginahanglan ug kaayohan.
and the multitudes having known did follow him, and having received them, he was speaking to them concerning the reign of God, and those having need of service he cured.
12 Sa dihang hapit na mahuman ang usa ka adlaw, ug ang napulo ug duha niadto kaniya ug miingon, ''palakwa ang mga panon aron makaadto sila sa mga nagpalibot nga mga baryo ug palibot sa mga lugar aron sa pagpangitag matulogan ug makan-an, tungod kay ania man kita sa kamingawan nga dapit.''
And the day began to decline, and the twelve having come near, said to him, 'Let away the multitude, that having gone to the villages and the fields round about, they may lodge and may find provision, because here we are in a desert place.'
13 Apan siya miingon kanila, ''Hatagi ninyo sila sa ilang pagkaon.'' Sila miingon, ''Wala na kitay subra pa sa lima kabuok nga tinapay ug duha ka isda, gawas kung mopalit kita ug pagkaon alang niining tanang pundok sa katawhan.''
And he said unto them, 'Give ye them to eat;' and they said, 'We have no more than five loaves, and two fishes: except, having gone, we may buy for all this people victuals;'
14 Adunay lima ka libo nga mga lalaki nga tua didto. Siya miingon sa iyang mga disipulo, ''Ipalingkod sila ug pundoka sa tig-singkuwinta ang matag-usa.''
for they were about five thousand men. And he said unto his disciples, 'Cause them to recline in companies, in each fifty;'
15 Unya ila kanang gihimo, ug ang tanang katawhan nanglingkod.
and they did so, and made all to recline;
16 Iyang gikuha ang lima ka tinapay ug duha ka isda, ug nihangad sa langit, gipanalanginan niya kini, ug gipikaspikas sa ginagmay, ug gihatag niya sa mga disipulo aron ihatag ngadto sa mga panon.
and having taken the five loaves, and the two fishes, having looked up to the heaven, he blessed them, and brake, and was giving to the disciples to set before the multitude;
17 Silang tanan nakakaon ug nangabusog, ug gikuha ang salin sa pagkaon ug nakapuno kinig napulo ug duha ka mga basket.
and they did eat, and were all filled, and there was taken up what was over to them of broken pieces, twelve baskets.
18 Kini nahitabo, sa dihang nag-ampo siya nga nag-inusara, ang mga disipulo diha uban niya, ug siya nangutana kanila, nga nag-ingon, “Unsa ang giingon sa kadaghanan bahin sa kong kinsa ako?”
And it came to pass, as he is praying alone, the disciples were with him, and he questioned them, saying, 'Who do the multitudes say me to be?'
19 Mitubag sila, nga nag-ingon, “Si Juan nga Tigbawtismo, apan ang uban nag-ingon si Elias, ug ang uban nag-ingon nga usa sa mga propeta sa karaang panahon nga nabanhaw pag-usab.”
And they answering said, 'John the Baptist; and others, Elijah; and others, that a prophet, one of the ancients, was risen;'
20 Siya miingon kanila, ''Apan kinsa ako kung kamo ang pasultihon?'' Mitubag si Pedro, ''Ang Cristo nga gikan sa Dios.''
and he said to them, 'And ye — who do ye say me to be?' and Peter answering said, 'The Christ of God.'
21 Apan nagpasidaan kanila, Si Jesus miingon ngadto kanila nga dili kini isulti kang bisan kinsa,
And having charged them, he commanded [them] to say this to no one,
22 tungod kay gisulti nga ang Anak sa Tawo mag-antos sa daghang mga butang, siya isalikway sa mga katigulangan ug sa mga pangulong pari ug eskriba, pagapatyon, ug mabuhi pag-usab sa ika tulo ka adlaw.
saying — 'It behoveth the Son of Man to suffer many things, and to be rejected by the elders, and chief priests, and scribes, and to be killed, and the third day to be raised.'
23 Giingnan niya silang tanan, ''Kung kinsa kadtong gusto mosunod kanako, siya kinahanglan musalikway sa iyang kaugalingon, mupas-an sa iyang kaugalingon nga krus matag-adlaw, ug mosunod kanako.
And he said unto all, 'If any one doth will to come after me, let him disown himself, and take up his cross daily, and follow me;
24 Si bisan kinsa nga mosulay sa pagluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, apan si bisan kinsa kadtung nawad-an sa ilang kinabuhi tungod nako, siya maluwas niini.
for whoever may will to save his life, shall lose it, and whoever may lose his life for my sake, he shall save it;
25 Unsa man ang kaayohan sa tawo, kung maangkon niya ang tibuok kalibutan, apan mawad-an siya o mapildi sa iyang kaugalingon?
for what is a man profited, having gained the whole world, and having lost or having forfeited himself?
26 Kung kinsa man kadtong maulaw kanako ug sa akong pulong, siya usab ikaulaw sa Anak sa Tawo kung siya moadto sa iyang kaugalingong himaya, ug ang himaya sa Amahan ug sa balaang mga Angel.
'For whoever may be ashamed of me, and of my words, of this one shall the Son of Man be ashamed, when he may come in his glory, and the Father's, and the holy messengers';
27 Apan ako muingon kanimo sa pagkatinuod, adunay uban diha kaninyo nga motindug dinhi, ug dili makatilaw sa kamatayon hangtud nga makita nila ang gingharian sa Dios.''
and I say to you, truly, there are certain of those here standing, who shall not taste of death till they may see the reign of God.'
28 Niabot kini ug walo ka adlaw human si Jesus ming-ingun niining mga pulonga, gidala niya sila ni Pedro, Juan, ug Santiago, ug niadto siya saka sa bukid aron sa pag-ampo.
And it came to pass, after these words, as it were eight days, that having taken Peter, and John, and James, he went up to the mountain to pray,
29 Samtang siya nag-ampo, ang iyang panagway nausab, ug ang iyang bisti nahimung puti ug nagsidlak.
and it came to pass, in his praying, the appearance of his face became altered, and his garment white — sparkling.
30 Tan-awa dunay duha ka lalaki nga nakigsulti uban kaniya! sila mao si Moses ug Elias,
And lo, two men were speaking together with him, who were Moses and Elijah,
31 nga makita nga mahimayaon. Sila naghisgot mahitungod sa iyang pagbiya, diin matuman pa lamang ngadto sa Jerusalem.
who having appeared in glory, spake of his outgoing that he was about to fulfil in Jerusalem,
32 Karon si Pedro ug niadtong uban kanila nakatulog pag-ayo. Apan sa diha nga nakamata na sila, ilang nakita ang iyang himaya ug ang duha mitindog uban kaniya.
but Peter and those with him were heavy with sleep, and having waked, they saw his glory, and the two men standing with him.
33 Nahitabo kini samtang sila nagpahilayo na gikan kang Jesus, miingon si Pedro ngadto kaniya, ''Agalon, maayo kay ania kami ug mas maayo siguro nga maghimo kami ug tulo ka mga silonganan. Atung himuon ang usa alang kanimo, ang usa alang kang Moses, ang usa alng kang Elias.'' Wala siya makasabot kung unsa ang iyang gipanulti bahin niini.
And it came to pass, in their parting from him, Peter said unto Jesus, 'Master, it is good to us to be here; and we may make three booths, one for thee, and one for Moses, and one for Elijah,' not knowing what he saith:
34 Sa dihang iyang gisulti kining mga butanga, ang panganod mitabon kanila; ug sila nahadlok sa dihang gilibotan sila sa panganod.
and as he was speaking these things, there came a cloud, and overshadowed them, and they feared in their entering into the cloud,
35 Ang tingog nadungog nila gikan sa panganod nga nag-ingon, ''Kini akong pinili nga Anak. Paminaw kaniya.''
and a voice came out of the cloud saying, 'This is My Son — the Beloved; hear ye him;'
36 Sadihang ang tingog natapos na, nag-inusara nalang si Jesus. Sila nagpabilin nga hilom, ug ni adtong mga adlawa walay usa kanila nga nisulti bahin niining mga butanga nga ilang nakita.
and when the voice was past, Jesus was found alone; and they were silent, and declared to no one in those days anything of what they have seen.
37 Kini nahitabo, pagkasunod adlaw, sa dihang milugsong na sila gikan sa bukid, dihay dako nga panon sa katawhan nga nitagbo niya.
And it came to pass on the next day, they having come down from the mount, there met him a great multitude,
38 Tan-awa, dihay usa ka tawo diha sa panon nga mihilak nga nag-ingon, ''Magtutudlo, ako nag pakiluoy nimo sa pagtan-aw sa akong anak nga lalaki, tungod kay siya bugtong nako nga anak.
and lo, a man from the multitude cried out, saying, 'Teacher, I beseech thee, look upon my son, because he is my only begotten;
39 Tan-awa ang espiritu mikuha kaniya, ug diha diha mitiyabaw siya, ug mupalit-ad lit-ad kini niya ug nagbula-bula ang iyang baba. Kini mobiya kaniya nga adunay kalisod, ginasakit kaayo siya niini kung kini mohawa.
and lo, a spirit doth take him, and suddenly he doth cry out, and it teareth him, with foaming, and it hardly departeth from him, bruising him,
40 Nag hangyo na ako sa imung mga disipulo aron mugola kini gikan kaniya apan wala nila kini mahimo.''
and I besought thy disciples that they might cast it out, and they were not able.'
41 Mitubag si Jesus ug miingon, ''Kamo nga dili matinuohon ug madunoton nga kaliwat, hangtud kanos-a paman ako magpabilin ug makig-uban kaninyo ug muantos? Dalha ang imong anak nga lalaki diri.''
And Jesus answering said, 'O generation, unstedfast and perverse, till when shall I be with you, and suffer you? bring near hither thy son;'
42 Samtang ang bata nagpadulong, ang demonyo nagpaumod kaniya ug mipalamba-lamba kaniya pag-ayo. Apan gibadlong ni Jesus ang dili hinlo nga espiritu, ug naayo ang bata nga lalaki, ug gihatag niyag balik sa iyang amahan.
and as he is yet coming near, the demon rent him, and tore [him] sore, and Jesus rebuked the unclean spirit, and healed the youth, and gave him back to his father.
43 Silang tanan nahibulong sa pagkadako sa Dios. Apan sa anaa pa sila sa ilang katingala sa tanang butang nga iyang gihimo, siya miingon sa iyang mga desipulo,
And they were all amazed at the greatness of God, and while all are wondering at all things that Jesus did, he said unto his disciples,
44 ''Ibutang ninyo kining mga pulonga ilawom sa inyong mga dalunggan, kay ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo.''
'Lay ye to your ears these words, for the Son of Man is about to be delivered up to the hands of men.'
45 Apan wala nila masabti unsay ginapasabot nining pulonga, ug kini natago gikan kanila, ug sila dili makasabot niini. sila mangahadlok sa pag-pangutana bahin niining pulonga.
And they were not knowing this saying, and it was veiled from them, that they might not perceive it, and they were afraid to ask him about this saying.
46 Unya ang panaglalis misugod ngadto kanila mahitungod kung kinsa kanila ang labing labaw.
And there entered a reasoning among them, this, Who may be greater of them?
47 Apan sa nahunahuna ni Jesus kung unsa ang tubag sa ilang kasing kasing, iyang gikuha ang gamay nga bata, ug gipalingkod sa iyang kiliran,
and Jesus having seen the reasoning of their heart, having taken hold of a child, set him beside himself,
48 ug miingon ngadto kanila, ''Kung ang usa modawat sama sa gamayng bata niini pinaagi sa akong ngalan, siya usab modawat kanako, kung ang usa ka tawo modawat kanako madawat usab niya ang nag padala kanako. Alang sa tawo nga pinaka ubos ninyong tanan, maoy usa ka labing dako.''
and said to them, 'Whoever may receive this child in my name, doth receive me, and whoever may receive me, doth receive Him who sent me, for he who is least among you all — he shall be great.'
49 Mitubag si Juan ug miingon, ''Agalon, kami nakakita ug usa ka tawo nga nang hingilin usab ug demonyo pinaagi sa imong ngalan, ug gipahunong namo siya, tungod kay wala siya misunod uban kanato.''
And John answering said, 'Master, we saw a certain one in thy name casting forth the demons, and we forbade him, because he doth not follow with us;'
50 Apan si Jesus mitubag kanila nga nag-ingon, ''Ayaw ninyo siya pahunonga, kay siya nga dili batok kaninyo alang kaninyo.''
and Jesus said unto him, 'Forbid not, for he who is not against us, is for us.'
51 Sa dihang nahitabo kini, ang mga adlaw nagkaduol alang sa iyang sa pagkayab sa langit, nahitabo nga iyang giandam niya ang iyang kaugalingon sa pag-adto sa Jerusalem.
And it came to pass, in the completing of the days of his being taken up, that he fixed his face to go on to Jerusalem,
52 Siya nagpadala ug mga minsahiro una kaniya, ug sila miadto ug misulod sa baryo sa Samaritanhon sa pagpangandam alang kaniya.
and he sent messengers before his face, and having gone on, they went into a village of Samaritans, to make ready for him,
53 Apan ang katawhan didto wala midawat kaniya, tungod kay muadtoay man siya didto sa Jerusalem.
and they did not receive him, because his face was going on to Jerusalem.
54 Sa dihang ang iyang mga desipulo nga si Santiago ug Juan nakakita niini, sila miiingon, ''Ginoo, gusto ba nimo nga among manduan ang kalayo nga kini mukanaog gikan sa langit ug laglagon sila?''
And his disciples James and John having seen, said, 'Sir, wilt thou [that] we may command fire to come down from the heaven, and to consume them, as also Elijah did?'
55 Apan siya milingi ug mibadlong kanila.
and having turned, he rebuked them, and said, 'Ye have not known of what spirit ye are;
56 Unya sila namiya ug nangadto sa laing baryo.
for the Son of Man did not come to destroy men's lives, but to save;' and they went on to another village.
57 Sa dihang nagpadulong na sila sa ilang adtoan, dihay usa nga miingon kaniya, ''Ako mosunod kanimo bisan asa ka moadto.''
And it came to pass, as they are going on in the way, a certain one said unto him, 'I will follow thee wherever thou mayest go, sir;'
58 Si Jesus miingun kaniya, ''Ang mga milo adunay mga lungag, ug ang mga langgam sa kawanangan adunay mga salag, apan ang Anak sa Tawo walay kaunlanan sa iyang ulo.”
and Jesus said to him, 'The foxes have holes, and the fowls of the heaven places of rest, but the Son of Man hath not where he may recline the head.'
59 Unya siya miingon sa uban nga tawo, ''Sunod kanako.'' Apan siya miingon, ''Ginoo, tuguti una ako sa pag lubong sa akung amahan.''
And he said unto another, 'Be following me;' and he said, 'Sir, permit me, having gone away, first to bury my father;'
60 Apan siya mitubag kaniya, ''biyai ang patay sa paglubong sa iyang kaugalingong patay, apan ikaw lakaw ug isangyaw bisan asa ang gingharian sa Dios.''
and Jesus said to him, 'Suffer the dead to bury their own dead, and thou, having gone away, publish the reign of God.'
61 Laing tawo usab miingon, ''Ako musunod kanimo, Ginoo, apan tugoti una ako sa pagpananghid kanila nga anaa sa akong balay.''
And another also said, 'I will follow thee, sir, but first permit me to take leave of those in my house;'
62 Apan si Jesus mitubag kaniya, ''Walay usa, nga nagabutang sa iyang kamot diha sa daro nga sigig lingi sa luyo nga takos sa gingharian sa Dios.''
and Jesus said unto him, 'No one having put his hand on a plough, and looking back, is fit for the reign of God.'
