Lucas 8
1 Sa wala madugay pagkahuman niining hitaboa nga si Jesus nagsugod sa paglakaw libot sa nagkalain-laing siyudad ug baryo aron sa pagwali ug pagmantala sa maayong balita mahitungod sa Gingharian sa Dios ug kuyog kaniya ang napulo ug duha,
AND it was after these things that Jeshu itinerated among the cities and villages, and preached and announced the kingdom of Aloha, and his twelve with him,
2 ug uban sa pipila ka mga kababayen-an nga nangaayo gikan sa mga daotang espiritu ug mga balatian. Sila mao si Maria nga gitawag ug Magdalena, nga kanhi gisudlan sa pito ka mga demonyo nga gipagawas,
and those women who had been healed from infirmities and from evil spirits, Mariam who was called Magdalitha, she from whom he had cast out seven devils,
3 si Juana nga asawa ni Chuza, nga tagadumala ni Herodes, si Susana ug daghan pang ubang mga kababayen-an nga naghatag kanila sa ilang kaugalingong mga materyal nga mga butang.
and Juchana the wife of Kusa, chief of the household of Herodes, and Shushan, and many others, who ministered unto him from their possessions.
4 Karon, sa dihang nagtapok na ang dakong panon sa katawhan uban ang mga tawo nga miadto kaniya gikan sa nagkalain-laing siyudad, nisulti siya kanila gamit ang sambingay.
And when a great multitude had assembled, and from all the cities had come to him, he discoursed in parables.
5 “Ang magpupugas miadto aron sa pagpugas sa mga liso. Sa dihang nagpugas siya, ang ubang mga liso nahulog sa daplin sa dalan ug giyatakan sila ug gituka sa mga langgam sa kapanganuran.
A sower went forth to sow his seed. And as he sowed, some fell by the road-side; and it was trodden down, and the fowl devoured it.
6 Ang ubang mga liso nahulog sa kabatoan nga yuta ug sa ilang pagtubo, nangalaya sila tungod kay wala sila nayamogan.
And other fell upon the rock; and it immediately sprang up, and, because it had no moisture, it withered.
7 Sa gihapon ang ubang mga liso nahulog taliwala sa tunukon nga mga tanom, ug ang tunukon nga mga tanom mitubo kauban sa mga liso ug mituok kanila.
And other fell among thorns, and they sprang up with it, and choked it.
8 Apan ang ubang mga liso nahulog sa maayong yuta ug mihatag ug abot nga miabot kini sa gatusan ka pilo ang kadaghanon.” Pagkahuman ug sulti ni Jesus niining mga butanga, siya mitawag, “Kung si bisan kinsa kadtong adunay mga dalunggan nga makadungog, tugoti siya nga mamati.”
And other fell into ground good and fair, and sprang up, and made fruit an hundredfold. And when he had said these (words), he cried, Whoever hath ears to hear, let him hear.
9 Unya ang iyang mga disipulo nangutana kaniya kung unsa ang buot ipasabot niini nga sambingay.
And his disciples asked him, What is (the signification of) this parable?
10 Si Jesus misulti kanila, “Kamo gihatagan na sa katungod sa pagsabot sa mga misteryo sa gingharian sa Dios, apan ang ubang mga tawo gitudloan lamang sa mga sambingay, aron sa ilang 'pagtan-aw dili sila makakita, ug makadungog sila apan dili makasabot.'
But he said to them, To you it is given to know the mysteries of the kingdom of Aloha; but to those who are the rest in similitudes is it spoken; that while seeing they may not see, and while hearing they may not understand.
11 Karon mao kini ang buot ipasabot sa sambingay. Ang liso mao ang pulong sa Dios.
But this is the parable: The seed is the word of Aloha.
12 Ang mga liso nga nahulog sa daplin sa dalan mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, apan moabot ang yawa ug kuhaon ang pulong gikan sa ilang kasingkasing, aron dili sila motuo ug dili maluwas.
Now they by the road-side are they who hear the word; and the adversary cometh, and taketh up the word from their hearts, that they should not believe and be saved.
13 Unya, ang mga nahulog sa kabatoan nga yuta mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, ug gidawat kini uban sa kalipay, apan wala silay mga gamot; motuo lamang sila sa makadiyot, apan sa panahon sa pagsulay mopalayo sila.
But those who fell upon the rock are those who, when they hear, with joy receive the word; yet root they have not, but for a time is their faith, and in the time of temptation they are offended.
14 Ang mga liso nga nahulog sa tunukong mga tanom mao ang mga tawo nga nakadungog sa pulong, apan sa ilang pagpadayon, natuok sila sa mga kabalaka, mga bahandi, ug sa mga kalipay niini nga kinabuhi, ug busa dili sila makadala ug bunga sa pagkahamtong.
But that which fell among thorns are they who hear the word, and by the cares, and by the riches, and by the lusts of the world, they are choked, and fruit they give not.
15 Apan ang mga liso nga nahulog sa maayong yuta, mao kadtong mga tawo nga, adunay tinuod ug maayong kasingkasing, paghuman nila ug pamati sa pulong, gitipigan nila kini ug nakapamunga nga adunay pagkamalahutayon.
But that which (was) in good ground are they who, with hearts humble and good, hear the word and retain, and give fruits with perseverance.
16 Karon, walay usa, ang mopasiga ug lampara nga iyang tabonan ug panaksan o ibutang sa ilalom sa iyang katre. Hinuon, iya kining ibutang sa patungan sa lampara, para kung kinsa kadtong mosulod, makakita sa kahayag.
NO man lighteth a lamp, and covereth it with a measure, or setteth it under a bed; but setteth it upon a candlestick, that every one who cometh in may see the light of it.
17 Kay walay tinago nga dili mabutyag, o mga sikreto nga dili mahibaw-an ug dili mogawas sa kahayag.
For there is nothing hidden which shall not be revealed, and nothing secret that shall not be known and come into openness.
18 Busa pagbantay kamo kung unsaon ninyo pagpaminaw tungod kay bisan kinsa ang anaa, pagahatagan pa ug daghan, ug bisan kinsa ang wala, pagakuhaon kaniya ang bisan pa nga gihunahuna niya nga naa siya.
Take heed how you hear: for unto him who hath, it shall be given; and from him who hath not, that also which he thinketh that he hath shall be taken from him.
19 Unya ang inahan ug mga igsoong mga lalaki ni Jesus miadto kaniya, apan dili sila makaduol tungod sa kadaghan sa mga tawo.
Now came to him his mother and his brethren, and could not speak with him on account of the assembly.
20 Ug giingnan siya, “Ang imong inahan ug ang mga igsoon nimo nga lalaki nagtindog sa gawas, nagtinguha silang makigkita kanimo.”
And they said to him, Thy mother and thy brethren are standing without, desiring to see thee.
21 Apan si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Ang akong inahan ug mga igsoon mao kadtong mga tawo nga naminaw sa pulong sa Dios ug mosunod niini.”
But he answered and said to them, These are my mother and my brethren, they who hear the word of Aloha, and do it.
22 Ug karon nahitabo kini sa usa sa mga adlaw nga si Jesus ug iyang mga disipulo nanakay ug balangay, ug miingon siya kanila, “Moadto kita sa laing bahin sa linaw.” Unya nangandam sila sa ilang paglayag.
NOW it was on one of the days that Jeshu ascended and sat in a vessel and his disciples: and he said to them, Let us pass to the other side of the water.
23 Apan sa ilang paglayag, nakatulog si Jesus ug unya miabot ang usa ka unos nga anaay kusog kaayong hangin sa tibuok linaw, ug ang ilang sakayan nagsugod na ug kapuno ug tubig ug namiligro kaayo sila.
But as they went, Jeshu himself slept. And there became a storm of wind on the water, and nigh was the vessel to be swallowed up.
24 Unya miduol ang mga disipulo ni Jesus kaniya ug gipukaw siya, nga nag-ingon, “Agalon, Agalon, hapit na kita mangamatay!” Mibangon siya ug iyang gibadlong ang hangin ug ang kabangis sa tubig ug mihunong sila, ug mikalma.
And they approached (and) awoke him, saying to him, Our master, our master, we perish! But he arose and rebuked the winds and the waves of the sea; and they quieted, and there was a calm.
25 Unya miingon siya kanila, “Hain man ang inyong pagtuo?” Sa ilang kahadlok, nahibulong kaayo sila ug nangutana sa matag usa, “Kinsa man kining tawhana, nga nagmando man siya bisan sa hangin ug tubig, ug sila misunod kaniya?”
And he said to them, Where is your faith? But they, afraid, wondered, saying one with another, Who is this that also commandeth the winds, and to whom the waves and the sea are obedient?
26 Miabot sila sa rehiyon sa Gerasene nga naa sa pikas nga bahin sa Galilea.
And they went forward and came to the country of the Godroyee, which is over against Galila.
27 Sa pagnaog ni Jesus sa yuta, misugat kaniya ang usa ka tawo gikan didto sa siyudad, ug kining tawhana nasudlan ug mga demonyo. Sa dugay nga panahon, wala siyay bisti, ug wala nagpuyo sa balay, kundili sa mga lubnganan.
And when he had gone forth to the land, there met him a certain man from the city, who had a devil in him a great time, and (who) wore no clothes, and in a house dwelt not, but in the place of the buried.
28 Sa pagkakita niya ni Jesus, misinggit siya ug mihapa sa iyang atubangan. Inubanan sa makusog nga tingog siya miingon, “Unsa ang gibuhat ko kanimo, Jesus, Anak sa Labing Taas nga Dios? Ako mangamuyo kanimo, ayaw ako paantosa.”
But when he saw Jeshu, he cried out, and fell before him, and said in a high voice, What to us and to thee, Jeshu, son of Aloha Marima? I beseech of thee, torment me not.
29 Kay nagmando man si Jesus sa dili hinlo nga espiritu nga mogawas sa lawas sa tawo, tungod kay daghan na nga panahon nga nadakpan siya. Bisan pa ug nabugkosan siya ug mga kadena, ug gibantayan, iya kining mabugto, ug gidala siya sa demonyo paingon sa kamingawan.
For Jeshu commanded the unclean spirit to come forth from the man. For long was the time that he had been enthralled of him; and (when) bound with chains, and kept with fetters, he had burst asunder his bonds, and had been driven by the demon into the waste.
30 Unya nangutana si Jesus kaniya, “Unsa ang imong ngalan?” Ug siya mitubag, “Kasundalohan”, kay daghan man ang mga demonyo nga misulod ngadto kaniya.
And Jeshu demanded of him, What is thy name? He saith to him, Legion: because that many devils had entered into him.
And they besought from him that he would not cast them out to go into the abyss. (Abyssos g12)
32 Unya usa ka panon sa daghang baboy nga gipakaon didto sa bungtod, ug ang mga demonyo nagpakiluoy nga tugotan sila nga sa mga baboy nalang sila mosulod. Gitugotan sila sa pagbuhat niana.
Now there was there a great herd of many swine which fed on the hill: and they besought from him that he would permit them to enter into the swine. And he permitted them.
33 Busa migawas ang mga demonyo sa lawas sa tawo ug misulod didto sa mga baboy, ug ang panon sa baboy nihaguros paubos sa bungtod paingon sa linaw ug nangalunod.
And the demons went forth from the man, and entered into the swine; and the whole herd went directly to the precipice, and plunged into the waters, and were suffocated.
34 Sa pagkakita sa nag-atiman sa mga baboy kung unsa ang nahitabo, mipalayo sila ug ilang gisugilon didto sa siyudad ug sa kabukiran.
And when the herdmen saw the thing that was done, they fled, and made known in the city and in the villages.
35 Busa ang mga tawo nga nakadungog mahitungod niini miadto aron sa pagtan-aw kung unsa ang nahitabo, ug sila miadto kang Jesus ug ilang nakaplagan ang tawo nga gigulaan ug mga demonyo. Nakasinina na siya ug anaa na siya sa maayong panghunahuna, naglingkod siya sa tiilan ni Jesus, ug nangahadlok sila.
And the men went forth to see the thing which was done. And they came to Jeshu, and found the man from whom the demons had gone out, clothed, sober, and sitting at the feet of Jeshu. And they feared.
36 Unya ang mga nakakita kung unsa ang nahitabo, misugilon usab sa ubang mga tawo kung giunsa pagkontrola sa mga demonyo ang tawo nga naluwas.
And they who had seen it showed to them how the man of the demon had been healed.
37 Ang tanang tawo sa rehiyon sa Gerasene ug ang nakapalibot nga lugar giingnan nila si Jesus nga mobiya kanila kay giabot sila ug dakong kahadlok. Busa misakay siya sa balangay aron sa pagbalik.
And the whole multitude of the Godroyee besought of Jeshu that he would go from them, because great fear had taken them. And he, Jeshu, ascended the ship, and returned from them.
38 Ang tawo nga gikan gigulaan sa mga demonyo nagpakiluoy kang Jesus nga mokuyog siya kaniya, apan gipadala siya ni Jesus palayo nga nag-ingon,
But he, the man from whom had gone forth the demons, besought of him that he might be with him. But Jeshu dismissed him, and said to him,
39 “Balik ngadto sa imong balay ug isugilon ang tanang maayong buhat sa Dios nga iyang gihimo kanimo. “Unya ang tawo mipauli, ug iyang gimantala sa tibuok siyudad ang tanang maayong butang nga gibuhat ni Jesus kaniya.
Return to thine house, and show what Aloha hath done for thee. And he went and proclaimed in every city what Jeshu had done for him.
40 Sa pagbalik ni Jesus, giabi-abi siya sa panon, kay gahulat man silang tanan kaniya.
WHEN Jeshu returned, a great multitude received him: for they were all expecting him.
41 Tan-awa, adunay tawo nga miabot nga ginganlan ug Jairus, usa siya sa mga pangulo sa sinagoga. Miyukbo si Jairus sa tiilan ni Jesus ug nagpakiluoy siya nga moadto siya sa ilang balay,
And a certain man whose name was Jorush, head of the synagogue, fell before the feet of Jeshu, and besought him to enter into his house;
42 kay aduna siyay usa ka anak nga babaye, mga napulo ug duha ang pangidaron, ug kamatyunon na. Apan sa iyang pagduol, ang panon sa katawhan miipit kaniya.
for he had an only daughter, as a daughter of twelve years, and she was nigh unto death. And as Jeshu went with him, the great multitude pressed him.
43 Anaa didto ang usa ka babaye nga nagdugo sulod sa napulo ug duha ka tuig ug nahurot na niya ug gasto ang iyang kwarta sa mga manambalay, apan walay nakaayo ni bisan kinsa kanila.
And a certain woman whose blood had gushed forth twelve years, she who among the physicians had spent all her substance, but could not be healed by any one,
44 Miduol siya sa likod ni Jesus ug gihikap ang tumoy sa iyang bisti, ug diha-diha dayon nahunong ang iyang pagdugo.
approached him from behind, and touched the border of his garment, and immediately stood the flowing of her blood.
45 Miingon si Jesus, “Kinsa ang nihikap kanako?” Sa diha ang tanan milimod niini, miingon si Pedro, “Agalon, ang mga panon sa mga tawo miipit ug midutdot kanimo.”
And Jeshu said, Who touched me? And when all denied, Shemun Kipha and those with him said, Raban, the crowd straiteneth and presseth thee, and sayest thou, Who touched me?
46 Apan miingon si Jesus, “Adunay mihikap kanako, kay kabalo ko nga migawas ang gahom gikan kanako.”
But he said, Some one hath touched me, for I know that power hath gone forth from me.
47 Sa pagkakita sa babaye nga dili niya matago kung unsa ang iyang gibuhat, miduol siya nga nangurog. Miluhod siya atubangan ni Jesus, iyang gideklara sa atubangan sa tanang mga tawo ang hinungdan sa iyang paghikap kaniya ug giunsa siya pag-ayo dayon.
And she, the woman, when she saw that she was not hid, came trembling and fell (and) worshipped him. And she told before all the people for what cause she had touched him, and how at once she had been healed.
48 Unya miingon siya kaniya, “Anak nga babaye, ang imong pagtuo mao ang nakapaayo kanimo. Lakaw nga malinawon.”
But he, Jeshu, said to her, Be comforted, my daughter: thy faith hath saved thee, go in peace.
49 Samtang nagsulti pa siya, adunay miabot gikan sa balay sa pangulo sa sinagoga, nga nag-ingon, “Namatay na ang imong anak nga babaye. Ayaw na samoka ang magtutudlo.”
And while he was speaking, there came a man from the chief of the synagogue and said to him, Thy daughter is dead, weary not the Malphona.
50 Apan sa pagkadungog ni Jesus niini, mitubag siya kaniya, “Ayaw kahadlok. Tuo lang ug maluwas siya.”
But Jeshu heard, and said to the father of the damsel, Fear not, only believe, and she lives!
51 Unya sa ilang pag-adto sa balay, wala niya tugoti si bisan kinsa ang mosulod kuyog niya, gawas nilang Pedro, Juan ug Santiago, ug ang amahan ug inahan sa batang babaye.
But Jeshu came to the house, and he suffered no man to enter with him, save Shemun, and Jakub, and Juchanon, and the father of the damsel, and her mother.
52 Unya ang tanan nga mga tawo nangasubo ug nagminatay alang kaniya, apan miingon siya, “Ayaw kamo pagminatay. Dili siya patay, apan natulog lamang siya.”
And they were all weeping and wailing for her; but Jeshu said, Weep not, for she is not dead, but asleep.
53 Apan gikataw-an siya uban sa pagbiay-biay kay kabalo sila nga patay na ang bata.
And they laughed at him, for they knew that she was dead.
54 Apan, gikuha niya ang batang babaye pinaagi sa kamot ug iyang gitawag nga nag-ingon, “Bata, bangon.”
But he put every man forth without. And he took her by the hand, and called and said, Damsel, arise.
55 Mibalik ang iyang espiritu ug diha-diha dayon mibangon siya. Mimando siya nga hatagan nila ug pagkaon.
And her spirit returned, and she arose. And he directed that they should give her to eat.
56 Nahibulong ang mga ginikanan sa bata, apan gimandoan niya sila nga dili nila isugilon sa uban kung unsa ang nahitabo.
And her parents were astonished; but he cautioned them that no man they should tell what he had done.
