Lucas 2
1 Karon niadtong mga adlawa, nahitabo kadto nga si Cesar Agustus nagpadala ug usa ka kasugoan nga nagmando nga kinahanglang mapahigayon ang sensus sa tanang mga tawo nga nagpuyo sa kalibotan sa Roma.
Now it happened in those days, that a decree went out from Caesar Augustus that the whole empire should be enrolled.
2 Mao kini ang unang sensus nga gipahigayon sa dihang si Cirenio mao ang gobernador sa Syria.
This was the first enrollment made when Quirinius was governor of Syria.
3 Busa ang tanan nangadto sa ilang kaugalingon nga lungsod aron matala alang sa sensus.
All went to enroll themselves, everyone to his own city.
4 Si Jose mibiya usab gikan sa siyudad sa Nazaret sa Galilea ug milakaw didto sa lungsod sa Judea nga anaa sa Betlehem, nga gitawag nga siyudad ni David, tungod kay siya usa man ka kaliwat gikan sa pamilya ni David.
Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, into Judea, to the city of David, which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David;
5 Siya miadto didto aron matala kauban ni Maria, nga iyang pangasaw-onon ug nagpaabot sa usa ka anak.
to enroll himself with Mary, who was pledged to be married to him, being pregnant.
6 Karon nahitabo kadto nga samtang atua sila didto, ang takna miabot na alang kaniya nga manganak.
It happened, while they were there, that the day had come that she should give birth.
7 Siya nanganak ug usa ka batang lalaki, nga iyang kamagulangang anak, ug iyang giputos ug maayo sa panapton. Unya gipahimutang niya siya didto sa pakan-anan sa mga mananap, tungod kay wala nay luna alang kanila didto sa lawak sa mga dumudoong.
And she gave birth to her firstborn son, and wrapped him with pieces of cloth, and placed him in a feeding trough, because there was no guest room available for them.
8 Sa samang rehiyon, adunay mga magbalantay sa mga karnero nga nagpuyo didto sa mga kaumahan ug nagtan-aw kanunay sa panon sa mga karnero sa takna sa kagabihion.
There were shepherds in the same country staying in the field, and keeping watch by night over their flock.
9 Sa kalit lang, ang anghel sa Ginoo mitungha kanila, ug ang himaya sa Ginoo midan-ag palibot kanila, ug nahadlok sila pag-ayo.
And look, an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone around them, and they were terrified.
10 Unya ang anghel miingon kanila, “Ayaw kamo kahadlok, tungod kay ako magpahibalo kaninyo sa maayong balita nga makahatag ug dako kaayong kalipay sa tanang katawhan.
The angel said to them, "Do not be afraid, for see, I bring you good news of great joy which will be to all the people.
11 Karong adlawa ang usa ka manluluwas natawo alang kaninyo sa siyudad ni David! Siya mao ang Cristo nga Ginoo!
For there is born to you, this day, in the city of David, a Savior, who is Christ, the Lord.
12 Mao kini ang timailhan nga ihatag kaninyo, makaplagan ninyo ang usa ka bata nga giputos sa panapton ug naghigda didto sa pakan-anan sa mga mananap.”
This is the sign to you: you will find a baby wrapped in strips of cloth, lying in a feeding trough."
13 Sa kalit lang uban sa mga anghel adunay dakong panon sa langitnong kasundalohan nga nagdayeg sa Dios, ug nag-ingon,
Suddenly, there was with the angel a multitude of the heavenly army praising God, and saying,
14 “Himaya sa Dios sa kahitas-an, ug aduna untay kalinaw sa kalibotan taliwala sa katawhan nga iyang gikahimut-an.”
"Glory to God in the highest, and on earth peace, good will toward humankind."
15 Nahitabo kadto nga sa dihang ang mga anghel nahanaw na gikan kanila ug mibalik sa langit, ang mga magbalantay sa karnero miingon sa usag-usa, “Mangadto na kita karon sa Betlehem, ug tan-awon nato kining butang nga nahitabo, nga maoy gipahibalo sa Ginoo kanato.”
And it happened that when the angels went away from them into the sky, the shepherds said one to another, "Let us go to Bethlehem, now, and see this thing that has happened, which the Lord has made known to us."
16 Sila nagdali sa pag-adto didto ug nakaplagan nila si Maria ug si Jose, ug nakita nila ang bata nga naghigda didto sa pakan-anan sa mga mananap.
They came with haste, and found both Mary and Joseph, and the baby was lying in the feeding trough.
17 Human nila kini nakita, ilang gipahibalo sa katawhan kung unsa ang gisulti kanila mahitungod niining bataa.
When they saw it, they made known the saying which was spoken to them about this child.
18 Ang tanan nga nakadungog niini nahibulong kung unsa ang gisulti kanila sa mga magbalantay sa mga karnero.
All who heard it wondered at the things which were spoken to them by the shepherds.
19 Apan si Maria kanunay nga naghunahuna mahitungod sa tanang butang nga iyang nadunggan, ug gitipigan kini niya sa iyang kasingkasing.
But Mary kept all these sayings, pondering them in her heart.
20 Ang mga magbalantay sa mga karnero mibalik, nga naghimaya ug nagdayeg sa Dios sa tanang butang nga ilang nadungog ug nakita, sama sa giingon kanila.
The shepherds returned, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told them.
21 Sa ikawalo ka adlaw ug mao kadtong panahona sa pagtuli sa bata, sila nagngalan kaniya ug Jesus, ang ngalan nga gihatag sa anghel sa wala pa siya gipanamkon sa sabakan.
When eight days were fulfilled to circumcise him, his name was called Jesus, which was given by the angel before he was conceived in the womb.
22 Sa dihang ang gikinahanglan nga gidaghanon sa mga adlaw alang sa ilang paghinlo nilabay na, sumala sa balaod ni Moises, si Jose ug Maria ilang gidala ang ilang bag-ong natawo nga anak nga lalaki padulong sa templo sa Jerusalem aron ihalad siya sa Ginoo.
When the days of their purification according to the Law of Moses were fulfilled, they brought him up to Jerusalem, to present him to the Lord
23 Sumala sa nahisulat sa balaod sa Ginoo, “Ang tanang lalaki nga anak nga migula sa sabakan pagatawagon nga balaan alang sa Ginoo.”
(as it is written in the Law of the Lord, "Every male who opens the womb will be called holy to the Lord"),
24 Sila usab miadto aron sa paghalad ug usa ka halad sumala sa giingon sa balaod sa Ginoo, “Usa ka pares nga salampati o duha ka pispis nga tukmo.”
and to offer a sacrifice according to that which is said in the Law of the Lord, "A pair of turtledoves, or two young pigeons."
25 Tan-awa, adunay usa ka tawo sa Jerusalem nga ginganlan ug Simeon. Kining tawhana matarong ug mainampuon. Siya naghulat sa manghuhupay sa Israel, ug ang Balaang Espiritu anaa kaniya.
And look, there was a man in Jerusalem whose name was Simeon. This man was righteous and devout, looking for the consolation of Israel, and the Holy Spirit was on him.
26 Gipadayag na kaniya sa Balaang Espiritu nga dili usa siya mamatay sa dili pa niya makita ang Ginoo nga Cristo.
It had been revealed to him by the Holy Spirit that he should not see death before he had seen the Lord's Christ.
27 Usa ka adlaw niana miadto siya sa templo, giniyahan sa Balaang Espiritu. Sa dihang ang ginikanan nagdala sa bata, nga si Jesus, aron himoon niya kung unsa ang nabatasan nga gisugo sa balaod,
He came in the Spirit into the temple. When the parents brought in the child, Jesus, that they might do concerning him according to the requirement of the Law,
28 unya si Simeon nagdawat kaniya sa iyang mga bukton, ug nagdayeg sa Dios ug nag-ingon,
then he received him into his arms, and blessed God, and said,
29 “Karon tugoti nga ang imong alagad mobiya sa kalinaw, Ginoo, sumala sa imong pulong.
"Now you are releasing your servant, Lord, according to your word, in peace;
30 Kay nakita na sa akong mga mata ang imong kaluwasan,
for my eyes have seen your salvation,
31 nga imong giandam sa panan-aw sa tanang katawhan.
which you have prepared before the face of all peoples;
32 Mahimo siya nga kahayag nga mopadayag sa kamatuoran ngadto sa mga Gentil ug mahimong himaya sa imong katawhan Israel.”
a light for revelation to the nations, and the glory of your people Israel."
33 Ang amahan ug inahan sa bata nahibulong sa mga butang nga gipanulti mahitungod kaniya.
And his father and his mother were marveling at the things which were spoken concerning him,
34 Unya si Simeon nagpanalangin kanila ug miingon kang Maria nga iyang inahan. “Paminaw pag-ayo! Kini nga bata gitagana alang sa pagkapukan ug pagbangon sa daghang katawhan sa Israel ug timailhan sa gipamulong batok kaniya.
and Simeon blessed them, and said to Mary, his mother, "Look, this child is set for the falling and the rising of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
35 Usab, ang usa ka espada molagbas sa imong kaugalingon nga kalag, aron ang mga hunahuna gikan sa daghang kasingkasing mahimong mapadayag.”
Yes, a sword will pierce through your own soul, that the thoughts of many hearts may be revealed."
36 Ang babaye nga propeta nga ginganlan ug Ana atua usab didto. Siya mao ang anak nga babaye ni Fanuel gikan sa tribo ni Aser. Edaran na kaayo siya. Siya nagpuyo kauban sa iyang bana sulod sa pito ka tuig pagkahuman sa iyang kaminyuon,
There was one Anna, a prophetess, the daughter of Penuel, of the tribe of Asher (she was of a great age, having lived with a husband seven years from her virginity,
37 ug unya siya nabiyuda sa 84 ka tuig. Siya wala gayod mobiya sa templo ug nagpadayon sa pagsimba sa Dios inubanan sa pagpu-asa ug mga pag-ampo, gabii ug adlaw.
and she had been a widow for about eighty-four years), who did not depart from the temple, worshipping with fastings and petitions night and day.
38 Niana gayong higayona, siya miadto ngadto kanila ug nagsugod sa pagpasalamat sa Dios. Siya nagsulti mahitungod sa bata ngadto sa tanan nga nagahulat alang sa pagtubos sa Jerusalem.
Coming up at that very hour, she gave thanks to God, and spoke of him to all those who were looking for the redemption of Jerusalem.
39 Sa dihang sila nahuman na sa tanan nilang gikinahanglang buhaton sumala sa balaod sa Ginoo, sila mibalik sa Galilea, sa ilang kaugalingon nga siyudad, sa Nazaret.
When they had accomplished all things that were according to the Law of the Lord, they returned into Galilee, to their own city, Nazareth.
40 Ang bata nagdako ug nahimong kusgan, nagataas ang kaalam, ug ang grasya sa Dios anaa kaniya.
The child was growing, and was becoming strong, being filled with wisdom, and the favor of God was upon him.
41 Ang iyang ginikanan moadto kada tuig sa Jerusalem alang sa Kasaulogan sa Pagsaylo.
His parents went every year to Jerusalem at the feast of the Passover.
42 Sa dihang nag-edad na siya ug dose ka tuig, sila mitungas na usab alang sa nabatasan nga panahon sa kasaulogan.
When he was twelve years old, they went up according to the custom of the feast,
43 Pagkahuman nila ug puyo sa gigahin nga mga adlaw alang sa kasaulogan, nagsugod na silag pamauli sa ilang pinuy-anan. Apan ang bata nga si Jesus nagpabilin didto sa Jerusalem ug ang iyang ginikanan wala makabalo niini.
and when they had fulfilled the days, as they were returning, the boy Jesus stayed behind in Jerusalem. His parents did not know it,
44 Sila nagdahom nga siya uban sa panon nga nanglakaw uban kanila, busa sila nakalakaw na ug usa ka adlaw nga panaw. Unya sila nagsugod na sa pagpangita kaniya sa ilang mga kaparyentihan ug mga kahigalaan.
but supposing him to be in the company, they went a day's journey, and they looked for him among their relatives and acquaintances.
45 Sa dihang wala nila siya makaplagi, mibalik sila sa Jerusalem ug nagsugod sa pagpangita kaniya didto.
When they did not find him, they returned to Jerusalem, looking for him.
46 Nahitabo kadto sa pagkahuman sa tulo ka adlaw, ilang nakaplagan siya didto sa templo, naglingkod didto sa taliwala sa mga magtutudlo, naminaw kanila ug nangutana kanila sa mga pangutana.
It happened after three days they found him in the temple, sitting in the midst of the teachers, both listening to them, and asking them questions.
47 Ang tanan nga naminaw kaniya nahibulong sa iyang pagpanabot ug sa iyang mga tubag.
All who heard him were amazed at his understanding and his answers.
48 Sa dihang ila siyang nakita, sila nahibulong. Ang iyang inahan nag-ingon kaniya, “Anak, nganong gitagad mo man kami niini nga paagi? Paminaw, ang imong amahan ug ako nabalaka pag-ayo sa pagpangita kanimo.”
When they saw him, they were astonished, and his mother said to him, "Son, why have you treated us this way? Look, your father and I were anxiously looking for you."
49 Siya miingon kanila, “Nganong nangita man kamo kanako? Wala ba kamo nakabalo nga kinahanglan nga ako anaa sa balay sa akong Amahan?”
He said to them, "Why were you looking for me? Did you not know that I must be doing the works of my Father?"
50 Apan wala sila nakasabot kung unsa ang iyang gipasabot niadto nga mga pulong.
They did not understand the saying which he spoke to them.
51 Unya siya mibalik pauli kauban nila padulong sa Nazaret ug nagmasinugtanon kanila. Ang iyang inahan nagtipig niining tanan nga mga butang sa iyang kasingkasing.
And he went down with them, and came to Nazareth. He was subject to them, and his mother kept all these sayings in her heart.
52 Apan si Jesus nagpadayon nga nagtubo sa kaalam ug gidak-on, ug nadugangan ang kaluoy diha sa Dios ug sa katawhan.
And Jesus increased in wisdom and stature, and in favor with God and people.
