Lucas 2
1 Karon niadtong mga adlawa, nahitabo kadto nga si Cesar Agustus nagpadala ug usa ka kasugoan nga nagmando nga kinahanglang mapahigayon ang sensus sa tanang mga tawo nga nagpuyo sa kalibotan sa Roma.
Now it came to pass in those days, a decree went out from Caesar Augustus to enroll all the world.
2 Mao kini ang unang sensus nga gipahigayon sa dihang si Cirenio mao ang gobernador sa Syria.
This enrollment first occurred when Quirinius was governor of Syria.
3 Busa ang tanan nangadto sa ilang kaugalingon nga lungsod aron matala alang sa sensus.
And all went to be enrolled, each into his personal city.
4 Si Jose mibiya usab gikan sa siyudad sa Nazaret sa Galilea ug milakaw didto sa lungsod sa Judea nga anaa sa Betlehem, nga gitawag nga siyudad ni David, tungod kay siya usa man ka kaliwat gikan sa pamilya ni David.
And Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, into Judea to the city of David, which is called Bethlehem, because he was of the house and patriarchy of David,
5 Siya miadto didto aron matala kauban ni Maria, nga iyang pangasaw-onon ug nagpaabot sa usa ka anak.
to enroll himself with Mary, the woman who was betrothed to him, being pregnant.
6 Karon nahitabo kadto nga samtang atua sila didto, ang takna miabot na alang kaniya nga manganak.
And it came to pass while they were there, the days were fulfilled for her to bring forth.
7 Siya nanganak ug usa ka batang lalaki, nga iyang kamagulangang anak, ug iyang giputos ug maayo sa panapton. Unya gipahimutang niya siya didto sa pakan-anan sa mga mananap, tungod kay wala nay luna alang kanila didto sa lawak sa mga dumudoong.
And she brought forth her son, the firstborn, and wrapped him in swaddling clothes, and laid him in the feed trough, because there was no place for them in the inn.
8 Sa samang rehiyon, adunay mga magbalantay sa mga karnero nga nagpuyo didto sa mga kaumahan ug nagtan-aw kanunay sa panon sa mga karnero sa takna sa kagabihion.
And there were shepherds in the same region living in the fields, and keeping watch by night over their flock.
9 Sa kalit lang, ang anghel sa Ginoo mitungha kanila, ug ang himaya sa Ginoo midan-ag palibot kanila, ug nahadlok sila pag-ayo.
And behold, an agent of the Lord stood near them, and the glory of the Lord shone around them. And they feared a great fear.
10 Unya ang anghel miingon kanila, “Ayaw kamo kahadlok, tungod kay ako magpahibalo kaninyo sa maayong balita nga makahatag ug dako kaayong kalipay sa tanang katawhan.
And the agent said to them, Fear not, for behold, I bring you good news of great joy that will be to all the people,
11 Karong adlawa ang usa ka manluluwas natawo alang kaninyo sa siyudad ni David! Siya mao ang Cristo nga Ginoo!
because to you was born today in the city of David a Savior, who is Christ Lord.
12 Mao kini ang timailhan nga ihatag kaninyo, makaplagan ninyo ang usa ka bata nga giputos sa panapton ug naghigda didto sa pakan-anan sa mga mananap.”
And this is the sign to you: Ye will find a babe wrapped in swaddling clothes, and lying in a feed trough.
13 Sa kalit lang uban sa mga anghel adunay dakong panon sa langitnong kasundalohan nga nagdayeg sa Dios, ug nag-ingon,
And suddenly there came to be with the agent a multitude of the heavenly host praising God, and saying,
14 “Himaya sa Dios sa kahitas-an, ug aduna untay kalinaw sa kalibotan taliwala sa katawhan nga iyang gikahimut-an.”
Glory to God in the highest, and on earth peace, goodwill among men.
15 Nahitabo kadto nga sa dihang ang mga anghel nahanaw na gikan kanila ug mibalik sa langit, ang mga magbalantay sa karnero miingon sa usag-usa, “Mangadto na kita karon sa Betlehem, ug tan-awon nato kining butang nga nahitabo, nga maoy gipahibalo sa Ginoo kanato.”
And it came to pass, as the agents went away from them into heaven, that the men (the shepherds) said to each other, Let us indeed go through as far as Bethlehem, and see this declaration that has come to pass, which the Lord made known to us.
16 Sila nagdali sa pag-adto didto ug nakaplagan nila si Maria ug si Jose, ug nakita nila ang bata nga naghigda didto sa pakan-anan sa mga mananap.
And having hastened, they came and found both Mary and Joseph, and the babe lying in the feed trough.
17 Human nila kini nakita, ilang gipahibalo sa katawhan kung unsa ang gisulti kanila mahitungod niining bataa.
And when they saw it, they informed about the declaration that was told them about this child.
18 Ang tanan nga nakadungog niini nahibulong kung unsa ang gisulti kanila sa mga magbalantay sa mga karnero.
And all who heard it wondered about the things that were spoken to them by the shepherds.
19 Apan si Maria kanunay nga naghunahuna mahitungod sa tanang butang nga iyang nadunggan, ug gitipigan kini niya sa iyang kasingkasing.
But Mary kept all these proclamations, pondering in her heart.
20 Ang mga magbalantay sa mga karnero mibalik, nga naghimaya ug nagdayeg sa Dios sa tanang butang nga ilang nadungog ug nakita, sama sa giingon kanila.
And the shepherds returned, glorifying and praising God for all that they heard and saw, as it was told to them.
21 Sa ikawalo ka adlaw ug mao kadtong panahona sa pagtuli sa bata, sila nagngalan kaniya ug Jesus, ang ngalan nga gihatag sa anghel sa wala pa siya gipanamkon sa sabakan.
And when eight days were fulfilled to circumcise him, that his name was called JESUS, the one called by the agent before he was conceived in the belly.
22 Sa dihang ang gikinahanglan nga gidaghanon sa mga adlaw alang sa ilang paghinlo nilabay na, sumala sa balaod ni Moises, si Jose ug Maria ilang gidala ang ilang bag-ong natawo nga anak nga lalaki padulong sa templo sa Jerusalem aron ihalad siya sa Ginoo.
And when the days of their purification according to the law of Moses were fulfilled, they brought him up to Jerusalem, to present him to the Lord,
23 Sumala sa nahisulat sa balaod sa Ginoo, “Ang tanang lalaki nga anak nga migula sa sabakan pagatawagon nga balaan alang sa Ginoo.”
(just as it is written in a law of the Lord that every male that opens a womb will be called holy to the Lord),
24 Sila usab miadto aron sa paghalad ug usa ka halad sumala sa giingon sa balaod sa Ginoo, “Usa ka pares nga salampati o duha ka pispis nga tukmo.”
and to offer a sacrifice according to that which is said in a law of the Lord, a pair of turtledoves, or two young pigeons.
25 Tan-awa, adunay usa ka tawo sa Jerusalem nga ginganlan ug Simeon. Kining tawhana matarong ug mainampuon. Siya naghulat sa manghuhupay sa Israel, ug ang Balaang Espiritu anaa kaniya.
And behold, there was a man in Jerusalem whose name was Simeon. And this man was righteous and devout, waiting for the encouragement of Israel, and the Holy Spirit was upon him.
26 Gipadayag na kaniya sa Balaang Espiritu nga dili usa siya mamatay sa dili pa niya makita ang Ginoo nga Cristo.
And it was divinely revealed to him by the Holy Spirit, that he would not see death before he would see the Christ of the Lord.
27 Usa ka adlaw niana miadto siya sa templo, giniyahan sa Balaang Espiritu. Sa dihang ang ginikanan nagdala sa bata, nga si Jesus, aron himoon niya kung unsa ang nabatasan nga gisugo sa balaod,
And he came by the Spirit into the temple. And when the parents brought in the child Jesus, for them to do according to the custom of the law about him,
28 unya si Simeon nagdawat kaniya sa iyang mga bukton, ug nagdayeg sa Dios ug nag-ingon,
he also received it into his arms, and praised God, and said,
29 “Karon tugoti nga ang imong alagad mobiya sa kalinaw, Ginoo, sumala sa imong pulong.
Now dismiss thy bondman in peace, Master, according to thy word,
30 Kay nakita na sa akong mga mata ang imong kaluwasan,
because my eyes have seen thy salvation,
31 nga imong giandam sa panan-aw sa tanang katawhan.
which thou prepared toward the face of all the peoples:
32 Mahimo siya nga kahayag nga mopadayag sa kamatuoran ngadto sa mga Gentil ug mahimong himaya sa imong katawhan Israel.”
a light for enlightenment of Gentiles, and glory of thy people Israel.
33 Ang amahan ug inahan sa bata nahibulong sa mga butang nga gipanulti mahitungod kaniya.
And Joseph and his mother were marveling at the things being spoken about him.
34 Unya si Simeon nagpanalangin kanila ug miingon kang Maria nga iyang inahan. “Paminaw pag-ayo! Kini nga bata gitagana alang sa pagkapukan ug pagbangon sa daghang katawhan sa Israel ug timailhan sa gipamulong batok kaniya.
And Simeon blessed them, and said to Mary his mother, Behold, this man is set for the falling and the rising of many in Israel, and for a sign being repudiated
35 Usab, ang usa ka espada molagbas sa imong kaugalingon nga kalag, aron ang mga hunahuna gikan sa daghang kasingkasing mahimong mapadayag.”
(and also of thee, a sword will pierce through thine own soul), so that thoughts out of many hearts may be revealed.
36 Ang babaye nga propeta nga ginganlan ug Ana atua usab didto. Siya mao ang anak nga babaye ni Fanuel gikan sa tribo ni Aser. Edaran na kaayo siya. Siya nagpuyo kauban sa iyang bana sulod sa pito ka tuig pagkahuman sa iyang kaminyuon,
And there was Anna, a prophetess, a daughter of Phanuel, of the tribe of Asher (being advanced in many days, having lived with a husband seven years from her virginity,
37 ug unya siya nabiyuda sa 84 ka tuig. Siya wala gayod mobiya sa templo ug nagpadayon sa pagsimba sa Dios inubanan sa pagpu-asa ug mga pag-ampo, gabii ug adlaw.
and this woman was a widow to eighty-four years), who did not depart from the temple, serving with fastings and supplications night and day.
38 Niana gayong higayona, siya miadto ngadto kanila ug nagsugod sa pagpasalamat sa Dios. Siya nagsulti mahitungod sa bata ngadto sa tanan nga nagahulat alang sa pagtubos sa Jerusalem.
And having stood near at that same hour, she acknowledged the Lord, and spoke about him to all those who were awaiting redemption in Jerusalem.
39 Sa dihang sila nahuman na sa tanan nilang gikinahanglang buhaton sumala sa balaod sa Ginoo, sila mibalik sa Galilea, sa ilang kaugalingon nga siyudad, sa Nazaret.
And when they completed all things according to the law of the Lord, they returned into Galilee to their own city Nazareth.
40 Ang bata nagdako ug nahimong kusgan, nagataas ang kaalam, ug ang grasya sa Dios anaa kaniya.
And the child grew, and became strong in spirit, filled with wisdom. And the grace of God was upon it.
41 Ang iyang ginikanan moadto kada tuig sa Jerusalem alang sa Kasaulogan sa Pagsaylo.
And his parents went to Jerusalem every year at the feast of the Passover.
42 Sa dihang nag-edad na siya ug dose ka tuig, sila mitungas na usab alang sa nabatasan nga panahon sa kasaulogan.
And when he became twelve years old, them having gone up according to the custom of the feast,
43 Pagkahuman nila ug puyo sa gigahin nga mga adlaw alang sa kasaulogan, nagsugod na silag pamauli sa ilang pinuy-anan. Apan ang bata nga si Jesus nagpabilin didto sa Jerusalem ug ang iyang ginikanan wala makabalo niini.
and having fulfilled the days, during their return the boy Jesus remained behind in Jerusalem. And Joseph and his mother did not know it,
44 Sila nagdahom nga siya uban sa panon nga nanglakaw uban kanila, busa sila nakalakaw na ug usa ka adlaw nga panaw. Unya sila nagsugod na sa pagpangita kaniya sa ilang mga kaparyentihan ug mga kahigalaan.
but, having supposed him to be in the caravan, they went a day's journey. And they sought him among their kinfolk and acquaintances.
45 Sa dihang wala nila siya makaplagi, mibalik sila sa Jerusalem ug nagsugod sa pagpangita kaniya didto.
And not having found him, they turned back to Jerusalem, seeking him.
46 Nahitabo kadto sa pagkahuman sa tulo ka adlaw, ilang nakaplagan siya didto sa templo, naglingkod didto sa taliwala sa mga magtutudlo, naminaw kanila ug nangutana kanila sa mga pangutana.
And it came to pass after three days they found him in the temple, sitting in the midst of the teachers, both hearing them, and questioning them.
47 Ang tanan nga naminaw kaniya nahibulong sa iyang pagpanabot ug sa iyang mga tubag.
And all who heard him were astonished at his understanding and answers.
48 Sa dihang ila siyang nakita, sila nahibulong. Ang iyang inahan nag-ingon kaniya, “Anak, nganong gitagad mo man kami niini nga paagi? Paminaw, ang imong amahan ug ako nabalaka pag-ayo sa pagpangita kanimo.”
And when they saw him they were amazed. And his mother said to him, Child, why did thou this way to us? Behold, thy father and I were seeking thee sorrowing.
49 Siya miingon kanila, “Nganong nangita man kamo kanako? Wala ba kamo nakabalo nga kinahanglan nga ako anaa sa balay sa akong Amahan?”
And he said to them, Why is it that ye were seeking me? Had ye not known that I must be among the things of my Father?
50 Apan wala sila nakasabot kung unsa ang iyang gipasabot niadto nga mga pulong.
And they did not understand the saying that he spoke to them.
51 Unya siya mibalik pauli kauban nila padulong sa Nazaret ug nagmasinugtanon kanila. Ang iyang inahan nagtipig niining tanan nga mga butang sa iyang kasingkasing.
And he went down with them, and came to Nazareth, and was being subordinate to them. And his mother kept all these sayings in her heart.
52 Apan si Jesus nagpadayon nga nagtubo sa kaalam ug gidak-on, ug nadugangan ang kaluoy diha sa Dios ug sa katawhan.
And Jesus increased in wisdom and in stature, and in favor with God and men.
