Lucas 18
1 Unya siya nagsulti ug sambingay kanila mahitungod kong unsaon nila pag-ampo kanunay, ug dili dali maluya,
He also taught them by a parable that they must always pray and never lose heart.
2 nag-ingon, “Adunay maghuhukom sa maong siyudad nga dili mahadlok sa Dios ug wala nagrespeto sa mga tawo.
"In a certain town," He said, "there was a judge who had no fear of God and no respect for man.
3 Karon adunay biyuda niana nga nasod, ug siya kanunay nagaadto kaniya, nga nagkanayon, 'Tabangi ako nga makuha ang hustisya batok sa akong kaaway,'
And in the same town was a widow who repeatedly came and entreated him, saying, "'Give me justice and stop my oppressor.'
4 Dugay na nga panahon wala siya motabang kaniya, apan sa kadugayan siya miingon sa iyang kaugalingon, 'Bisan pa nga wala ako nahadlok sa Dios o nagrespeto sa mga tawo,
"For a time he would not, but afterwards he said to himself, "'Though I have neither reverence for God nor respect for man,
5 tungod kay kining biyuda nakahatag kanako ug kasamok, ako siyang tabangan sa pagkuha ug hustisya, aron dili na siya magsigig balik-balik kanako.'”
yet because she annoys me I will give her justice, to prevent her from constantly coming to pester me.'"
6 Unya miingon ang Ginoo, “Paminaw kong unsa ang gisulti sa dili matarong nga maghuhukom.
And the Lord said, "Hear those words of the unjust judge.
7 Karon wala ba ihatag sa Dios ang hustisya sa iyang mga pinili nga nagpakitabang kaniya adlaw ug gabii? Dili ba siya magpailob kanila?
And will not God avenge the wrongs of His own People who cry aloud to Him day and night, although He seems slow in taking action on their behalf?
8 Sultihan ko kamo nga diha-diha ihatag niya ang hustisya kanila. Apan sa pag-abot sa Anak sa Tawo, may pagtuo ba pa nga iyang makita sa kalibotan?”
Yes, He will soon avenge their wrongs. Yet, when the Son of Man comes, will He find faith on earth?"
9 Unya gisulti usab niya kini nga sambingay ngadto sa uban nga naghunahuna nga matarong sila ug ubos ang pagtan-aw sa ubang tawo,
And to some who relied on themselves as being righteous men, and looked down upon all others, He addressed this parable.
10 “Duha ka tawo ang misaka didto sa templo aron mag-ampo—Pariseo ang usa ug maniningil sa buhis ang usa.
"Two men went up to the Temple to pray," He said; "one being a Pharisee and the other a tax-gatherer.
11 Ang Pariseo mitindog ug nag-ampo sa kini nga mga butang mahitungod sa iyang kaugalingon, 'Dios, ako nagpasalamat nga dili ako sama sa uban nga mga tawo nga kawatan, dili makatarunganon nga tawo, mananapaw, o bisan sama niining koleltor sa buhis.
The Pharisee, standing erect, prayed as follows by himself: "'O God, I thank Thee that I am not like other people--I am not a thief nor a cheat nor an adulterer, nor do I even resemble this tax-gatherer.
12 Nagpuasa ako kaduha ka higayon kada simana. Naghatag ako ug ikanapulo sa tanan nakong kinitaan.'
I fast twice a week. I pay the tithe on all my gains.'
13 Apan ang maniningil sa buhis nagtindog sa layo, ug wala gani nagyahat sa iyang mga mata sa langit, apan namukpok sa iyang dughan, nga nag-ingon, “Dios ko, kaluy-i ako, nga usa ka makasasala.'
"But the tax-gatherer, standing far back, would not so much as lift his eyes to Heaven, but kept beating his breast and saying, "'O God, be reconciled to me, sinner that I am.'
14 Sultihan ko kamo, nga matarong kining tawhana sa pagpauli niya sa iyang balay kay sa usa ka tawo, tungod kay si bisan kinsa nga mopataas sa iyang kaugalingon ipaubos, apan si bisan kinsa nga mopaubos sa iyang kaugalingon ipataas.”
"I tell you that this man went home more thoroughly absolved from guilt than the other; for every one who uplifts himself will be humbled, but he who humbles himself will be uplifted."
15 Gidala usab sa mga tawo ang ilang mga anak ngadto kaniya, aron itapion niya kanila ang iyang mga kamot, apan sa dihang nakita kini sa mga tinun-an, gisanta nila sila.
On one occasion people also brought with them their infants, for Him to touch them; but the disciples, noticing this, proceeded to find fault with them.
16 Apan gitawag sila ni Jesus nga nagkanayon, “Tugoti ang gagmay nga mga bata sa pagduol kanako, ug ayaw sila santaa. Tungod kay ang gingharian sa Dios alang sa mga sama kanila.
Jesus however called the infants to Him. "Let the little children come to me," He said; "do not hinder them; for it is to those who are childlike that the Kingdom of God belongs.
17 Sultihan ko kamo sa tinuod, si bisan kinsa nga dili modawat sa gingharian sa Dios sama sa bata dili gayod makasulod niini.”
I tell you in solemn truth that, whoever does not receive the Kingdom of God like a little child will certainly not enter it."
18 Usa ka tigmando ang nangutana kaniya nga nagkanayon, “Maayong magtutudlo, unsa ang akong buhaton aron maangkon ang kinabuhing walay kataposan?” (aiōnios g166)
The question was put to Him by a Ruler: "Good Rabbi, what shall I do to inherit the Life of the Ages?" (aiōnios g166)
19 Miingon si Jesus kaniya, “Nganong gitawag mo ako nga maayo? Walay usa nga maayo, gawas sa Dios lamang.
"Why do you call me good?" replied Jesus; "there is no one good but One, namely God.
20 Nakahibalo ka sa mga kasugoan-ayaw panapaw, ayaw pagpatay, ayaw pangawat, ayaw pagsaksi ug bakak, tahora ang imong amahan ug inahan.”
You know the Commandments: 'Do not commit adultery;' 'Do not murder;' 'Do not steal;' 'Do not lie in giving evidence;' 'Honour thy father and thy mother.'"
21 Ang tigmando miingon, “Gituman ko kining tanang butang gikan pa sa akong pagkabatan-on.”
"All of those," he replied, "I have kept from my youth."
22 Pagkadungog ni Jesus niini, miingon siya kaniya, “Usa ka butang ang wala nimo mabuhat. Kinahanglan nga ibaligya nimo ang anaa kanimo ug iapud-apod ang halin sa mga kabos, ug aduna kay bahandi sa langit-ug balik ug sunod kanako.”
On receiving this answer Jesus said to him, "There is still one thing wanting in you. Sell everything you possess and give the money to the poor, and you shall have wealth in Heaven; and then come, follow me."
23 Apan pagkadungog sa dato nga tawo niining mga butanga, nasubo siya pag-ayo tungod kay dato kaayo siya.
But on hearing these words he was deeply sorrowful, for he was exceedingly rich.
24 Unya mitan-aw si Jesus kaniya ug nasubo siya kaayo ug miingon, “Milisod gayod sa mga dato ang pagsulod sa gingharian sa Dios!
Jesus saw his sorrow, and said, "With how hard a struggle do the possessors of riches ever enter the Kingdom of God!
25 Tungod kay mas sayon pa sa kamelyo sa pagsulod sa bangag sa dagom, kay sa tawo nga dato sa pagsulod sa gingharian sa Dios.”
Why, it is easier for a camel to go through a needle's eye than for a rich man to enter the Kingdom of God."
26 Kadtong nakadungog miingon, “Kinsa na lang ang maluwas?”
"Who then can be saved?" exclaimed the hearers.
27 Mitubag si Jesus, “Ang mga butang nga dili mahimo sa mga tawo mahimo sa Dios.”
"Things impossible with man," He replied, "are possible with God."
28 Miingon si Pedro, “Maayo, gibiyaan namo ang tanan nga among gipanag-iyahan ug misunod kanimo.”
Then Peter said, "See, we have given up our homes and have followed you."
29 Unya miingon si Jesus kanila, “Sultihan ko kamo sa tinuod nga walay tawo nga mibiya sa iyang balay, o asawa, o mga igsoon, o mga ginikanan, o mga anak tungod ug alang sa gingharian sa Dios,
"I solemnly tell you," replied Jesus, "that there is no one who has left house or wife, or brothers or parents or children, for the sake of God's Kingdom,
31 Human niya matigom ngadto kaniya ang napulo ug duha, miingon siya kanila, “Tan-awa, moadto kita sa Jerusalem, ug ang tanang mga butang nga gisulat sa mga propeta mahitungod sa Anak sa Tawo mamatuman.
Then He drew the Twelve to Him and said, "See, we are going up to Jerusalem, and everything written in the Prophets which refers to the Son of Man will be fulfilled.
32 Kay itugyan siya ngadto sa mga Hentil, ug biay-biayon siya, ug pakaulawan siya, ug lud-an siya.
For He will be given up to the Gentiles, and be mocked, outraged and spit upon.
33 Human siya latuson, patyon nila siya ug sa ikatulo nga adlaw mabanhaw siya pag-usab.”
They will scourge Him and put Him to death, and on the third day He will rise to life again."
34 Wala silay nasabtan sa kini na nga mga butang, ug gitipigan nila kini nga pulong, kay wala sila nakasabot sa mga butang nga gisulti kanila.
Nothing of this did they understand. The words were a mystery to them, nor could they see what He meant.
35 Ug nahitabo nga sa nagkaduol na si Jesus sa Jerico, adunay tawo nga buta nga naglingkod sa daplin sa dalan ug nagpakilimos,
As Jesus came near to Jericho, there was a blind man sitting by the way-side begging.
36 ug nadunggan niya ang panon sa mga tawo nga milabay, ug nangutana siya kon unsa ang nagakahitabo.
He heard a crowd of people going past, and inquired what it all meant.
37 Gisultihan nila siya nga milabay si Jesus nga Nazaretnon.
"Jesus the Nazarene is passing by," they told him.
38 Mao nga ang tawo nga buta misinggit, nga nag-ingon, “Jesus, anak ni David, kaluy-iintawn ako.”
Then, at the top of his voice, he cried out, "Jesus, son of David, take pity on me."
39 Ang naglakaw ug nag-una gibadlong ang tawo nga buta, gisultihan siya nga maghilom. Apan misinggit pa hinuon siya sa makadaghan, “Anak ni David, kaluy-i intawn ako.”
Those in front reproved him and tried to silence him; but he continued shouting, louder than ever, "Son of David, take pity on me."
40 Mihunong si Jesus ug mitindog ug nagmando siya nga dad-on ang tawo ngadto kaniya. Unya sa dihang duol na ang buta nga tawo, gipangutana siya ni Jesus,
At length Jesus stopped and desired them to bring the man to Him; and when he had come close to Him He asked him,
41 “Unsa ang buot nimo nga buhaton ko kanimo?” Miingon siya, “Ginoo, buot ko nga madawat ang akong panan-aw.”
"What shall I do for you?" "Sir," he replied, "let me recover my sight."
42 Miingon si Jesus kaniya, “Dawata ang imong panan-aw. Ang imong pagtuo ang nakaayo kanimo.”
"Recover your sight," said Jesus: "your faith has cured you."
43 Diha-diha nadawat niya ang iyang panan-aw, ug misunod kaniya ug naghimaya sa Dios. Sa pagkakita niini sa tanang tawo mihatag sila ug pagdayeg sa Dios.
No sooner were the words spoken than the man regained his sight and followed Jesus, giving glory to God; and all the people, seeing it, gave praise to God.
