< Levitico 19 >
1 Nagkigsulti si Yahweh kang Moises, nga miingon,
And the Lord spoke unto Moses, saying,
2 “Pakigsulti sa tanang pundok sa katawhan sa Israel ug sultihi sila, 'Pagpakabalaan kamo, kay ako si Yahweh nga inyong Dios balaan man.
Speak unto all the congregation of the children of Israel, and say unto them, Ye shall be holy; for I the Eternal your God am holy.
3 Kinahanglan nga motahod ang matag usa sa iyang inahan ug sa iyang amahan, ug kinahanglan tipigan ninyo ang akong Adlaw nga Igpapahulay. Ako si Yahweh ang inyong Dios.
Ye shall fear, every man, his mother and his father, and my sabbaths shall ye keep: I am the Lord your God.
4 Ayaw kamo pag-adto sa walay pulos nga mga diosdios, ni sa paghimo ug mga dios nga hinimo sa puthaw. Ako si Yahweh ang inyong Dios.
Ye shall not turn unto the idols, and molten gods shall ye not make to yourselves: I am the Lord your God.
5 Sa dihang maghalad kamo ngadto kang Yahweh ug halad sa pakigdait, kinahanglan maghalad kamo niini aron nga madawat kamo.
And if ye offer a sacrifice of peace-offering unto the Lord, ye shall offer it so that it may be favorably received from you.
6 Kinahanglan nga kaonon kini sa samang adlaw nga gihalad kini, o sa pagkasunod adlaw. Kung adunay mahibilin niini hangtod sa ikatulo ka adlaw, kinahanglan nga sunogon kini.
On the same day ye offer it shall it be eaten, and on the morrow: and whatever is left until the third day, shall be burnt with fire.
7 Kung gikaon kining tanan sa ikatulo nga adlaw, hugaw na kini. Kinahanglan dili na kini dawaton,
And if the intention was that it should be eaten on the third day, it is an abomination, it shall not be favorably received.
8 apan ang tanan nga mikaon niini kinahanglan manubag sa iyang kaugalingong sala tungod kay wala niya tahora kung unsa ang balaan alang kang Yahweh. Kinahanglan papahawaon kanang tawhana gikan sa iyang katawhan.
And whoever eateth it shall bear his iniquity; because he hath profaned the hallowed thing of the Lord: and that soul shall be cut off from among his people.
9 Sa dihang mag-ani kamo sa abot sa inyong yuta, ayaw ninyo hutda pag-ani ang anaa sa mga kilid sa uma, ni tigomon ang tanang abot sa inyong naani.
And when ye reap the harvest of your land, thou shalt not wholly reap the corners of thy field, neither shalt thou gather up the gleanings of thy harvest.
10 Kinahanglan nga dili ninyo hutdon pagtigom ang ubas gikan sa inyong parasan, ni ang pagpamunit sa mga ubas nga nangahulog sa yuta sa inyong parasan. Kinahanglan ibilin ninyo kini alang sa mga kabos ug alang sa mga langyaw. Ako si Yahweh ang inyong Dios.
And thou shalt not glean thy vineyard, and the single grapes that drop in thy vineyard shalt thou not gather up; for the poor and the stranger shalt thou leave them: I am the Lord your God.
11 Ayaw pangawat. Ayaw pamakak. Ayaw panglimbong sa usag-usa.
Ye shall not steal; neither shall ye deny [another's property in your hands], nor lie one to another.
12 Ayaw panaad ug dili tinuod pinaagi sa akong ngalan ug pasipalaan ang ngalan sa inyong Dios. Ako si Yahweh.
And ye shall not swear by my name falsely, and thou shalt not thus profane the name of thy God: I am the Lord.
13 Ayaw daogdaoga ang inyong silingan o ayaw pangawat kaniya. Kinahanglan nga dili magpabilin diha kaninyo ang bayad sa inyong mga sinuholan sa tibuok gabii hangtod sa pagkabuntag.
Thou shalt not withhold any thing from thy neighbor, nor rob him: there shall not abide with thee the wages of him that is hired, through the night until morning.
14 Ayaw tungloha ang bungol o pagbutang ug mapandolan sa buta. Hinuon, kinahanglan nga kahadlokan ninyo ang inyong Dios. Ako si Yahweh.
Thou shalt not curse the deaf, nor put a stumbling-block before the blind; but thou shalt be afraid of thy God: I am the Lord.
15 Ayaw paghimo ug sayop nga paghukom. Kinahanglan nga dili kamo magpakita nga pinalabi ang usa ka tawo tungod kay siya kabos, ug kinahanglan nga dili kamo magpakita nga pinalabi ang usa ka tawo tungod kay mahinungdanon siya. Hinunoa, hukmi ang inyong silingan nga makatarunganon.
Ye shall do no unrighteousness in judgment; thou shalt not respect the person of the poor, nor honor the person of the great; in righteousness shalt thou judge thy neighbor.
16 Ayaw paglakawlakaw ug ipanabi ang dili tinuod diha sa inyong katawhan, apan tinguha ang pagpanalipod sa kinabuhi sa inyong silingan. Ako si Yahweh.
Thou shalt not go up and down as a talebearer among thy people; thou shalt not stand [idly] by the blood of thy neighbor: I am the Lord.
17 Ayaw dumti ang inyong igsoon diha sa inyong kasingkasing. Kinahanglan badlongon ninyo nga matinud-anon ang inyong silingan aron dili ka makaambit sa iyang sala.
Thou shalt not hate thy brother in thy heart: thou shalt indeed rebuke thy neighbor, and not bear sin on account of him.
18 Ayaw panimalos o pagkupot ug bisan unsang kaligutgot batok kang bisan kinsa sa inyong katawhan, apan higugmaa hinuon ang inyong silingan sama sa inyong kaugalingon. Ako si Yahweh.
Thou shalt not avenge, nor bear any grudge against the children of thy people; but thou shalt love thy neighbor as thyself: I am the Lord.
19 Kinahanglan tipigan mo ang akong mga mando. Ayaw sulayi sa pagpahabal ang inyong mga hayop sa laing matang sa mga hayop. Ayaw sagola ang duha ka managlahi nga mga binhi sa dihang itanom kini sa inyong uma. Ayaw pagsul-ob ug bisti nga giusa sa paghimo gamit ang duha ka matang sa kasangkapan.
My statutes shall ye keep; thy cattle shalt thou not let gender with a diverse kind; thy field shalt thou not sow with mingled seeds; and a garment of mingled kinds, of linen and woollen, shall not come upon thee.
20 Si bisan kinsa ang nakighilawas sa ulipong babaye nga gisaad ngadto sa usa ka pamanhunon, apan wala siya gilukat o gihatagan ug kagawasan, kinahanglan nga silotan sila. Kinahanglan nga dili sila patyon tungod kay dili man gawasnon ang babaye.
And if a man lie carnally with a woman, that is a bond-maid, betrothed to a man, but who hath neither been redeemed, nor hath her freedom been given her: there shall a scourging be decreed; they shall not be put to death, because she was not free.
21 Kinahanglan dad-on sa lalaki ang iyang halad sa pagkasad-an ngadto kang Yahweh didto sa ganghaan sa toldang tagboanan- usa ka nating karnero ingon nga halad sa pagkasad-an.
And he shall bring his trespass-offering unto the Lord, unto the door of the tabernacle of the congregation: a ram for a trespass-offering.
22 Unya himoon sa pari ang kapasayloan alang kaniya pinaagi sa nating karnero alang sa halad sa pagkasad-an sa atubangan ni Yahweh, alang sa sala nga iyang nabuhat. Unya mapasaylo ang sala nga iyang gibuhat.
And the priest shall make an atonement for him with the ram of the trespass-offering before the Lord for his sin which he hath done; and he shall be forgiven for his sin which he hath committed.
23 Sa dihang makaabot na kamo ngadto sa yuta ug magtanom sa tanang matang sa mga kahoy nga mamunga, kinahanglan nga pasagdan ninyo ang bunga niini ingon nga ginadili nga kan-on. Kinahanglan nga idili kaninyo ang bunga niini sulod sa tulo ka tuig. Kinahanglan nga dili kini kaonon.
And when ye come into the land, and plant any kind of tree bearing edible fruit, then shall ye count the fruit thereof as uncircumcised: three years shall it be as uncircumcised unto you, it shall not be eaten.
24 Apan balaanon ang tanang bunga sa ikaupat nga tuig, usa kini ka halad sa pagdayeg kang Yahweh.
But in the fourth year shall all its fruit be holy for praise-giving unto the Lord.
25 Makahimo na kamo sa pagkaon sa bunga sa ikalima nga tuig, sa paghulat niini aron mamunga ug daghan ang mga kahoy. Ako si Yahweh ang inyong Dios.
And in the fifth year shall ye eat of its fruit, in order that it may increase unto you its productiveness: I am the Lord your God.
26 Ayaw pagkaon ug bisan unsa nga karne nga aduna pay dugo niini. Ayaw pagpakisayod sa mga espiritu mahitungod sa umaabot, ug ayaw pagbaton ug gahom-gahom aron sa pagdumala sa uban.
Ye shall not eat upon the blood; nor shall ye use enchantment, nor observe times.
27 Ayaw pagsunod sa mga gibuhat sa mga pagano sama sa pagkiskis sa buhok sa kilid sa inyong ulo o paggupit sa tumoy sa inyong bungot.
Ye shall not cut round the corners [of the hair] of your head, neither shalt thou destroy the corners of thy beard.
28 Ayaw pagsamad-samad sa inyong lawas alang sa mga patay o pagpatato sa inyong lawas. Ako si Yahweh.
And for the dead shall ye not make any incision in your flesh; and any etched-in writing shall you not fix on yourselves: I am the Lord.
29 Ayaw pakaulawi ang inyong anak nga babaye pinaagi sa paghimo kaniya nga tigbaligya ug dungog, o mahimong tigbaligya ug dungog ang tibuok nasod ug mapuno sa pagkadaotan ang yuta.
Do not profane thy daughter, to cause her to be a prostitute; lest the land fall to prostitution, and the land become full of incest.
30 Kinahanglan nga tipigan ninyo ang akong Adlaw nga Igpapahulay ug tahoron ang akong tabernakulo. Ako si Yahweh.
My sabbaths shall ye keep, and my sanctuary shall ye reverence: I am the Lord.
31 Ayaw pag-adto niadtong makihsulti sa mga patay o sa mga espiritu. Ayaw sila pangitaa, o mahugawan nila kamo. Ako si Yahweh ang inyong Dios.
Turn not unto them that have familiar spirits, and unto wizards; seek [them] not, to be defiled by them: I am the Lord your God.
32 Kinahanglan nga mobarog kamo atubangan sa mga tawong ubanon na ug tahora ang mga tigulang nga tawo. Kinahanglan mahadlok kamo sa inyong Dios. Ako si Yahweh.
Before the hoary head shalt thou rise up, and honor the face of the old man; and thou shalt be afraid of thy God: I am the Lord.
33 Kung nagpuyo uban kaninyo ang usa ka langyaw diha sa inyong yuta, kinahanglan nga dili ninyo siya pasakitan.
And if a stranger sojourn with thee, in your land, ye shall not vex him.
34 Ang langyaw nga nagpuyo uban kaninyo kinahanglan nga parihason ninyo sa tawong Israelita nga nagpuyo uban kaninyo, ug kinahanglan nga higugmaon ninyo siya sama sa inyong kaugalingon, tungod kay nahimo kamong mga langyaw sa yuta sa Ehipto. Ako si Yahweh nga inyong Dios.
As one born in the land among you, shall be unto you the stranger that sojourneth with you, and thou shalt love him as thyself; for ye were strangers in the land of Egypt: I am the Lord your God.
35 Ayaw paggamit ug sayop nga sukdanan sa dihang magsukod kamo sa gitas-on, sa gibug-aton, o sa gidaghanon.
Ye shall do no unrighteousness in judgment, in meteyard, in weight, or in measure.
36 Kinahanglan maggamit kamo ug hustong pangsukod, hustong timbangan, ug hustong Epha ug hustong hin. Ako si Yahweh ang inyong Dios, ang nagpagawas kaninyo sa yuta sa Ehipto.
Just balances, just weights, a just ephah, and a just hin, shall ye have: I am the Lord your God, who have brought you forth out of the land of Egypt.
37 Kinahanglan nga tumanon ninyo ang tanan kong kasugoan ug ang tanan kong mga balaod, ug buhata kini. Ako si Yahweh.”'
Ye shall therefore observe all my statutes, and all my ordinances, and do them: I am the Lord.