< Levitico 14 >
1 Nakigsulti si Yahweh kang Moises, nga nag-ingon,
Ug misulti si Jehova kang Moises, nga nagaingon:
2 “Mao kini ang balaod alang sa tawo nga adunay sakit sa panit sa adlaw sa paghinlo kaniya. Kinahanglan nga dad-on siya ngadto sa pari.
Kini mao ang kasugoan sa sanlahon sa adlaw sa paghinlo kaniya: Pagadad-on siya ngadto sa sacerdote.
3 Mogawas sa kampo ang pari aron susihon ang tawo kung naayo na ang makatakod nga sakit niini sa panit.
Ug ang sacerdote mogula sa campo: ug ang sacerdote magahiling; ug, ania karon, kong ang sakit nga sanla mamaayo sa sanlahon,
4 Unya magmando ang pari nga kinahanglan magdala ang tawo nga pagahinloan ug duha ka buhi nga hinlo nga mga langgam, kahoy nga sidro, pula nga pisi, ug hisopo.
Nan, ang sacerdote magasugo niadtong pagahinloan sa pagkuha alang sa iyang kaugalingon ug duruha ka langgam nga buhi nga mahinlo, ug kahoy nga cedro, ug mapula ug hisopo;
5 Sugoon siya sa pari nga patyon ang usa sa mga langgam diha sa ibabaw sa hinlo nga tubig nga anaa sa banga.
Ug ang sacerdote magasugo sa pagpatay sa usa sa mga langgam diha sa usa ka sudlanan nga yuta sa ibabaw sa nagaagay nga tubig.
6 Ug dad-on sa pari ang buhi nga langgam ug ang kahoy nga sidro, ang pula nga pisi ug ang hisopo, ug ituslob niya kining tanan, lakip na ang buhi nga langgam, didto sa dugo sa gipatay nga langgam ibabaw sa hinlo nga tubig.
Mahitungod sa langgam nga buhi, kini kuhaon niya, ug ang kahoy nga cedro, ug ang mapula, ug ang hisopo, ug kini sila ituslob niya, ug ang langgam nga buhi, sa dugo sa langgam nga gipatay sa ibabaw sa nagaagay nga tubig.
7 Unya iwisikwisik sa pari kini nga tubig sa makapito ka higayon ngadto sa tawo nga pagahinloan gikan sa iyang sakit sa panit, ug unya ipahayag sa pari nga hinlo na kining tawhana. Unya buhian sa pari ang langgam ngadto sa kapatagan.
Ug siya magasablig sa makapito sa ibabaw sa sanlahon nga pagahinloan sa sanla, ug siya magapahibalo kaniya sa pagkahinlo na: ug pagabuhian ang langgam nga buhi ngadto sa kapatagan nga hawan.
8 Labhan sa nahinloan nga tawo ang iyang mga bisti, magkiskis sa tanan niya nga buhok, ug maligo, ug unya mahinlo siya. Human niana, kinahanglan nga moadto siya sa kampo, apan mopuyo siya sa gawas sa iyang tolda sulod sa pito ka adlaw.
Ug kadtong pagahinloan, magalaba sa iyang mga bisti, ug kiskison niya ang tanan niya nga buhok, ug maligo siya sa tubig, ug mamahinlo siya; ug sa human niana mosulod siya sa campo, ug mopuyo siya sa gawas sa iyang balong-balong sulod sa pito ka adlaw.
9 Sa ikapito nga adlaw kinahanglan nga kiskisan niya ang tanan niyang buhok sa ulo, ug kinahanglan usab niya nga kiskisan ang iyang bangas ug mga kilay. Kinahanglan nga kiskisan niya ang tanan niyang buhok, ug kinahanglan usab niyang labhan ang iyang mga bisti ug maligo; ug unya mahinlo siya.
Ug sa ikapito ka adlaw mao pa ang pagkiskis niya sa tanang buhok sa iyang ulo, ug ang iyang bungot ug ang mga kilay sa iyang mga mata; sa katapusan gayud, pagakiskison niya ang tanan niyang balhibo, ug pagalabhan niya ang iyang mga bisti, ug pagahugasan niya ang iyang unod sa tubig, ug mamahinlo siya.
10 Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan nga magdala siya ug duha ka laki nga mga nating karnero nga walay tatsa, ug usa ka tuig nga baye nga nating karnero nga walay tatsa, ug 3/10 nga epha sa labing maayo nga harina nga sinagolan ug lana ingon nga halad nga trigo ug usa ka log nga lana.
Ug sa ikawalo ka adlaw magakuha siya ug duruha ka nating carnero nga lake nga walay ikasaway, ug usa ka nating carnero nga baye nga usa ka tuig ang panuigon nga walay ikasaway: ug totolo sa napulo ka bahin sa usa ka epha sa harina nga fino alang sa halad-nga-kalan-on nga sinaktan sa lana, ug ikatolo ka bahin sa usa ka litro nga lana.
11 Dad-on sa pari ang tawo nga iyang gihinloan uban niadtong mga butanga, sa atubangan ni Yahweh diha sa pultahan sa tolda nga tigomanan.
Ug ang sacerdote nga nagaputli kaniya magapahamutang kaniya nga pagahinloan, ug niadtong mga butanga sa atubangan ni Jehova sa pultahan sa balong-balong nga pagatiguman.
12 Dad-on sa pari ang usa sa mga nating karnero nga laki ug ihalad ingon nga halad sa dili tinuyoan nga sala, uban ang usa ka log nga lana; ibayaw niya kini alang sa binayaw nga halad sa atubangan ni Yahweh.
Ug ang sacerdote magakuha sa usa sa mga nating carnero nga lake, ug kini igahalad niya tungod-sa-paglapas, uban sa ikatolo ka bahin sa usa ka litro nga lana, ug igatabyog kini ingon sa halad-nga-tinabyog sa atubangan ni Jehova.
13 Kinahanglan nga ihawon niya ang laki nga nating karnero sa dapit diin asa nila giihaw ang mga halad alang sa sala ug ang mga halad sinunog, sa dapit sa tabernakulo, alang sa halad sa sala nga panag-iyahan sa pari, ingon man ang halad sa dili tinuyoan nga sala, tungod kay labing balaan kini.
Ug pagapatyon niya ang nating carnero nga lake sa dapit diin ginapatay ang halad-tungod-sa-sala, ug ang halad-nga-sinunog, sa balaang puloy-anan: kay maingon nga iya man usab sa sacerdote ang halad-tungod-sa-sala, mao usab ang halad-tungod-sa-paglapas iya sa sacerdote: kini mao ang labing balaan.
14 Magkuha ang pari ug gamayng dugo alang sa halad sa dili tinuyoan nga sala ug ipahid niya kini sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa tuong tiil sa maong tawo.
Ug ang sacerdote magakuha sa dugo sa halad-tungod-sa-paglapas ug ang sacerdote magabutang sa ibabaw sa langod-ngod sa dalunggan nga too niadtong pagahinloan ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang kamot nga too, ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang tiil nga too.
15 Unya magkuha ang pari ug lana gikan sa log ug ibubo niya kini sa palad sa iyang wala nga kamot,
Ug ang sacerdote magakuha sa ikatolo ka bahin sa usa ka litro nga lana, ug igabubo niya sa palad sa iyang kaugalingong kamot nga wala;
16 ug ituslob niya ang iyang tuo nga tudlo sa lana nga anaa sa iyang wala nga kamot, ug iwisikwisik niya sa makapito ka higayon ang gamayng lana pinaagi sa iyang tudlo sa atubangan ni Yahweh.
Ug igatuslob sa sacerdote ang iyang tudlo nga too sa lana nga anaa sa iyang kamot nga wala, ug magasablig siya sa lana sa iyang tudlo sa makapito sa atubangan ni Jehova.
17 Ipahid sa pari ang nahibilin nga lana sa iyang kamot diha sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa tuong tiil niini. Kinahanglan nga ipahid niya ang lana ibabaw sa dugo gikan sa halad sa dili tinuyoan nga sala.
Ug ang mahabilin sa lana nga diha sa iyang kamot, igabutang sa sacerdote sa ibabaw sa langod-ngod sa dalunggan nga too niadtong pagahinloan, sa ibabaw sa kumalagko sa iyang kamot nga too, ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang tiil nga too, sa ibabaw sa dugo sa hald-tungod-sa-paglapas.
18 Alang sa nahibilin nga lana nga anaa sa kamot sa pari, ipahid niya kini sa ulo sa tawo nga pagahinloan, ug maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang niining tawhana sa atubangan ni Yahweh.
Ug ang mahabilin sa lana nga anaa sa iyang kamot, igabutang niya sa ibabaw sa ulo niadtong pagahinloan: ug ang sacerdote magabuhat ug pagtabon-sa-sala alang kaniya sa atubangan ni Jehova.
19 Unya ihalad sa pari ang halad alang sa sala ug maghimo ug pagpapas sa sala alang sa tawo nga pagahinloan tungod sa pagkahugaw niini, ug human niana ihawon niya ang halad sinunog.
Ug ang sacerdote magahalad sa halad-tungod-sa-sala, ug magabuhat siya ug pagtabon-sa-sala alang niadtong pagahinloan tungod sa iyang pagkahugaw, ug sa human niini pagapatyon niya ang halad-nga-sinunog;
20 Unya ihalad sa pari ang halad sinunog ug ang halad nga trigo didto sa halaran. Maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang niining tawhana, ug unya mahinlo ang maong tawo.
Ug igahalad sa sacerdote ang halad-nga-sinunog, ug ang halad-nga-kalan-on didto sa ibabaw sa halaran. Ug ang sacerdote magabuhat ug pagtabon-sa-sala alang kaniya, ug mamahinlo siya.
21 Apan, kung kabos ang tawo ug walay ikapalit niini nga mga halad, nan makahimo siya sa pagdala ug usa ka laki nga nating karnero ingon nga halad nga ibayaw alang sa dili tinuyoan nga sala, aron makahimo ug pagpapas sa sala alang sa iyahang kaugalingon, ug 1/10 sa epha sa labing maayo nga harina nga sinagolan ug lana ingon nga halad nga trigo, ug ang usa ka log sa lana,
Ug kong siya makalolooy, ug dili makaabut sa igo, unya magakuha siya ug usa ka nating carnero nga lake aron igahalad ingon nga halad-nga-tinabyog tungod-sa-paglapas, aron sa pagbuhat ug pagtabon-sa-sala alang kaniya, ug usa sa napulo ka bahin sa usa ka epha nga harina nga sinaktan sa lana, nga sa halad-nga-kalan-on, ug usa sa ikatolo ka bahin sa usa ka litro nga lana;
22 uban ang duha ka mga salampati ug duha ka mga pispis nga tukmo, sumala sa iyang makuha; mahimong halad alang sa sala ang usa ka langgam ug ang lain pa mahimong halad sinunog.
Ug duruha ka tukmo kun duruha ka kuyabog, nga arang niya maabut; ug ang usa alang sa halad-tungod-sa-sala, ug ang usa alang sa halad-nga-sinunog.
23 Sa ikawalo nga adlaw kinahanglan nga dad-on niya kini aron sa paghinlo kaniya sa pari, ngadto sa pultahan sa tolda nga tigomanan, sa atubangan ni Yahweh.
Ug sa ikawalo ka adlaw kini pagadad-on niya, ngadto sa sacerdote alang sa pagpaputi ngadto sa pultahan sa balong-balong nga pagatiguman sa atubangan ni Jehova.
24 Dad-on sa pari ang nating karnero aron ihalad, ug dad-on usab niya uban niini ang usa ka log nga lana sa olibo, ug ibayaw niya kining tanan ingon nga mga gasa sa atubangan ni Yahweh.
Ug ang sacerdote magakuha sa nating carnero sa halad-tungod-sa-pag-lapas, ug ang ikatolo ka bahin sa usa ka litro sa lana, ug ang sacerdote magatabyog niini ingon nga halad-nga-tinabyog sa atubangan ni Jehova.
25 Ihawon niya ang nating karnero alang sa halad sa dili tinuyoan nga sala, ug magkuha siya ug gamay nga dugo niini ug ipahid kini sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot ug sa kumagko sa tuong tiil sa maong tawo.
Ug pagapatyon niya ang nating carnero sa halad-tungod-sa-paglapas, ug ang sacerdote magakuha sa dugo sa halad-tungod-sa-paglapas, ug igabutang niya sa ibabaw sa langod-ngod sa dalunggan nga too niadtong pagahinloan, ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang kamot nga too, ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang tiil nga too.
26 Unya buboan sa pari ug gamayng lana ang palad sa iyang walang kamot,
Ug ang sacerdote magabubo sa lana sa ibabaw sa palad sa iyang kamot nga wala;
27 ug iwisikwisik niya sa makapito ka higayon pinaagi sa iyang tuo nga kamot ang lana nga anaa sa iyang wala nga kamot sa atubangan ni Yahweh.
Ug sa iyang tudlo nga too ang sacerdote magasablig sa lana nga anaa sa iyang kamot nga wala, sa makapito sa atubangan ni Jehova:
28 Unya ipahid sa pari ang gamay nga lana nga anaa sa iyang kamot diha sa tumoy sa tuong dalunggan sa tawo nga pagahinloan, sa kumagko sa tuong kamot, ug sa kumagko sa tuong tiil sa maong tawo, sa samang mga dapit diin gibutang niya ang dugo nga halad sa dili tinuyoan nga sala.
Ug ang sacerdote magabutang sa lana nga anaa sa iyang kamot sa ibabaw sa langod-ngod sa dalunggan nga too niadtong pagahinloan, ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang kamot nga too, ug sa ibabaw sa kumalagko sa iyang tiil nga too, sa dapit sa dugo sa halad-tungod-sa-paglapas:
29 Ipahid niya ang nahibilin nga lana nga anaa sa iyang kamot ngadto sa ulo sa tawo nga pagahinloan, aron makahimo ug pagpapas ang pari alang sa sala sa maong tawo diha sa atubangan ni Yahweh.
Ug ang nahasalin sa lana nga anaa sa kamot sa sacerdote, igabutang niya sa ibabaw sa ulo niadtong pagahinloan, aron sa pagbuhat ug pagtabon-sa-sala alang kaniya sa atubangan ni Jehova.
30 Kinahanglan nga ihalad niya ang usa sa mga salampati ug mga pispis nga tukmo, sumala sa nakuha sa tawo—
Ingon usab igahalad niya ang usa sa mga tukmo kun sa mga kuyabog sa salampati, nga arang niya maabut,
31 ang usa ingon nga halad alang sa sala ug ang lain pa ingon nga halad sinunog, uban sa halad nga trigo. Unya maghimo ug pagpapas sa sala ang pari alang sa tawo nga pagahinloan sa atubangan ni Yahweh.
Bisan ang arang niya maabut, ang usa alang sa halad-tungod-sa-sala, ug ang usa usab alang sa halad-nga-sinunog, uban sa halad-nga-kalan-on: ug ang sacerdote magabuhat ug pagtabon-sa-sala alang niadtong pagahinloan sa atubangan ni Jehova.
32 Mao kini ang balaod alang sa tawo nga adunay makatakod nga sakit sa panit, nga dili makapalit sa gikinahanglan nga halad aron sa paghinlo kaniya.
Kini mao ang kasugoan tungod niadtong adunay sakit sa sanla, nga dili makaabut sa pagdala sa ginatudlo alang sa iyang pagkahinlo,
33 Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron, nga nag-ingon,
Ug misulti si Jehova kang Moises ug kang Aaron, nga nagaingon:
34 “Sa dihang moabot kamo sa yuta sa Canaan nga gihatag ko kaninyo ingon nga panag-iyahan, ug kung magbutang ako ug agup-op nga mokatag sa balay diha sa yuta nga inyong gipanag-iyahan,
Sa inyong pagsulod sa yuta sa Canaan, nga akong gihatag kaninyo aron kamo makapanag-iya niini, ug gibutang ko ang sakit sa sanla sa usa ka balay sa yuta nga inyong napanag-iya;
35 nan kinahanglan nga adtoan ug sultihan sa tag-iya sa balay ang pari. Kinahanglan nga moingon siya, 'Daw may agup-op sa akong balay.'
Unya ang tag-iya sa balay, moadto, ug magapahibalo sa sacerdote nga magaingon: Alang kanako daw adunay usa ka hampak sa sakit nga mitungha sa akong panimalay.
36 Unya magmando ang pari nga kuhaon ang tanang butang sa balay sa dili pa siya mosulod aron makita ang agup-op, ug aron nga walay bisan unsa nga anaa sa balay ang mahimong hugaw. Human niana, kinahanglan nga mosulod ug tan-awon sa pari ang balay.
Ug magasugo ang sacerdote aron biyaan niya ang balay sa dili pa mosulod ang sacerdote sa pagtan-aw sa sakit, aron ang tanang atua sa balay dili isipon nga mahugaw, ug sa human niini, ang sacerdote mosulod sa paghiling sa balay:
37 Kinahanglan nga susihon niya ang agup-op aron makita kung naa ba kini sa mga bungbong, ug aron makita kung maypagkalunhaw o maypagkapula ba kini diha sa suoksuok sa mga bungbong.
Ug magahiling siya sa sakit: ug, ania karon, kong hikit-an ang mga lama sa sakit diha sa mga bungbong sa balay, uban ang mga boho-boho nga malunhaw-lunhaw, kun mapula-pula ug ang panagway labing ilalum kay sa bungbong;
38 Kung adunay agup-op ang balay, mogawas ang pari sa balay ug sirad-an ang pultahan niini sulod sa pito ka adlaw.
Nan, ang sacerdote mogula sa balay padulong sa pultahan sa balay, ug pagalukban niya ang balay sulod sa pito ka adlaw.
39 Unya mobalik pag-usab ang pari sa ikapito nga adlaw ug susihon kini aron tan-awon kung mikatag ba ang agup-op sa mga bungbong sa maong balay.
Ug sa ikapito ka adlaw mobalik ang sacerdote, ug magahiling: ug, ania karon, kong ang sakit nagatubo sa mga bungbong sa balay,
40 Ug kung mikatag kini, magsugo dayon ang pari nga tanggalon nila ang mga bato diin nakaplagan ang agup-op ug ilabay kini sa mahugaw nga dapit gawas sa siyudad.
Nan magasugo ang sacerdote aron paglangkaton nila ang mga bato diin anaa ang lama sa sakit ug igasalibay kini sa gawas sa lungsod, sa dapit nga mahugaw.
41 Magsugo siya nga pakiskisan ang tanang bungbong sulod sa balay, ug kinahanglan nga dad-on nila ang hugaw nga mga butang pagawas sa siyudad ug ilabay kini sa mahugaw nga dapit.
Ug siya magasugo nga libuton pagkiskis ang sulod sa balay, ug ang abug nga nangakuha sa ilang pagkiskis igasalibay sa gawas sa lungsod, didto sa dapit nga mahugaw.
42 Kinahanglan nga magkuha sila ug laing mga bato ug ipuli kini sa dapit diin nila gitanggal ang mga gipang-agup-op nga mga bato, ug kinahanglan nga mogamit sila ug bag-o nga yutang kolonon aron itaklap sa balay.
Ug sila magakuha ug laing mga bato, ug ilang igabutang kini sa dapit nga gikuhaan sa mga bato; ug magakuha sila ug lain nga tisa, ug hulipan nila ang balay.
43 Kung mobalik gihapon ang agup-op ug mokatag sa balay diin gipangkuha ang mga bato ug gipangkiskisan ug gipangtapakan ang mga bungbong,
Ug kong ang sakit magabalik ug moturok niadtong balaya, sa tapus kuhaa niya ang mga bato, ug sa tapus kiskisi niya ang balay, ug sa tapus mahulipi niya;
44 nan kinahanglan nga mosulod ang pari ug susihon ang balay aron nga makita kung mikatag ba ang agup-op sa balay. Kung mikatag kini, makadaot kini nga agup-op, ug hugaw kini nga balay.
Unya ang sacerdote mosulod ug magahiling; ug, ania karon, kong daw nagalakaw ang sakit didto sa balay, sanla nga magakukut niadtong balaya: kini mahugaw.
45 Kinahanglan nga gubaon ang balay. Kinahanglan nga dad-on ngadto sa gawas sa siyudad sa mahugaw nga dapit ang mga bato, ginabas nga kahoy, ug ang tanang tapak sa balay.
Ug pagagun-obon ang maong balay, ang mga bato niini, ug ang mga kahoy niini, ug ang tanang tisa sa balay; ug pagadad-on kini ngadto sa gawas sa lungsod sa dapit nga mahugaw.
46 Dugang pa niini, mahimong hugaw hangtod sa kagabhion ang si bisan kinsa nga mosulod sa balay sa panahon nga sirado kini.
Labut pa kadtong mosulod niadtong balaya sa tanan nga adlaw nga sa ginapalukban kini, mahugaw siya hangtud sa hapon.
47 Kinahanglan nga maglaba sa iyang mga bisti ang si bisan kinsa nga natulog ug nagkaon sulod sa maong balay.
Ug ang makahigda niadtong balaya, pagalabhan niya ang iyang mga bisti; ang mokaon usab sulod niadtong balaya, pagalabhan niya ang iyang bisti.
48 Kung mosulod ang pari sa balay aron susihon kini aron makita kung mikatag ba sa balay ang agup-op human natapakan, unya, kung nawagtang na ang agup-op, ipahayag niya nga hinlo na ang balay.
Ug kong mosulod ang sacerdote ug magahiling, ug, ania karon, makita ang sakit nga wala magalakaw sa balay sa tapus kini mahulipi; nan ang sacerdote magapahibalo nga ang balay mahinlo, kay ang sakit naayo na.
49 Unya kinahanglan nga dad-on sa pari ang duha ka mga langgam, ang kahoy nga sidro, ang pula nga pisi, ug ang hisopo aron sa paghinlo sa balay.
Ug aron sa paghinlo sa balay, magkuha siya ug duruha ka book nga langgam, ug kahoy nga cedro, ug mapula, ug hisopo,
50 Patyon niya ang usa sa mga langgam ibabaw sa hinlo nga tubig sa banga.
Ug pagapatyon niya ang usa sa mga langgam sa usa ka tadyaw nga yuta sa ibabaw sa nagaagay nga tubig.
51 Kuhaon niya ang kahoy nga sidro, ug ang hisopo, ang pula nga pisi ug ang buhi nga langgam, ug ituslob kini sa dugo sa patay nga langgam, ngadto sa hinlo nga tubig, ug iwisikwisik sa balay sa makapito ka higayon.
Ug pagakuptan niya ang kahoy nga cedro, ug ang hisopo, ug ang mapula, ug ang langgam nga buhi, ug ituslob sila sa dugo sa langgam nga gipatay, ug diha sa nagaagay nga tubig, ug pagasabligan ang balay sa makapito.
52 Hinloan niya ang balay pinaagi sa dugo sa langgam ug sa hinlo nga tubig, sa buhi nga langgam, sa kahoy nga sidro, sa hisopo, ug sa pula nga pisi.
Ug magaulay siya sa balay pinaagi sa dugo sa langgam, ug sa nagaagay nga tubig, ug sa langgam nga buhi, ug sa kahoy nga cedro, ug sa hisopo ug sa mapula:
53 Apan buhian niya ang buhi nga langgam sa gawas sa siyudad ngadto sa kapatagan. Sa ingon niini nga pamaagi makahimo siya sa pagpapas sa sala alang sa maong balay, ug mahinlo kini.
Apan pagabuhian niya ang langgam nga buhi sa gawas sa lungsod ngadto sa ibabaw sa kapatagan; mao kini ang pagbuhat sa pagtabon-sa-sala alang sa balay, ug kini mamahinlo.
54 Mao kini ang balaod alang sa tanang matang sa makatakod nga sakit sa panit ug ang mga butang nga maoy hinungdan sa mga balatian, sa katol,
Kini mao ang kasugoan mahatungod sa tanan nga sanla ug sa pono,
55 ug sa agup-op sa bisti ug sa balay,
Ug sa sanla sa bisti ug sa balay,
56 sa hubag, sa katolkatol, ug sa butoy,
Ug mahatungod sa hubag, ug sa kugan, ug sa kabang nga maputi;
57 aron mahibal-an kung hugaw o hinlo kining mga butanga. Mao kini ang balaod alang sa makatakod nga mga sakit sa panit ug sa agup-op.''
Aron sa pagtudlo sa diha nga kini mahugaw na, ug sa diha nga kini mahinlo na. Kini mao ang kasugoan mahatungod sa sanla.