Mga Maghuhukom 1
1 Human sa kamatayon ni Josue, nangutana kang Yahweh ang katawhan sa Israel, nga nag-ingon, “Kinsa man ang unang mosulong sa mga Canaanhon alang kanato, aron makiggbat batok kanila?”
After Joshua died, the Israelites asked the Lord, “Which tribe from among us should go first and attack the Canaanites?”
2 Miingon si Yahweh, “Mosulong ang taga-Juda. Tan-awa, hatagan nako sila ug katungod niining yutaa.”
“Judah is to go first,” the Lord replied. “I have handed the land over to them.”
3 Miingon ang katawhan sa Juda ngadto sa katawhan ni Simeon, nga ilang mga igsoon nga lalaki, “Uban kanamo ngadto sa ginsakopan nga gigahin alang kanamo aron mag-uban kita sa pagpakiggubat batok sa mga Canaanhon. Ug mokuyog usab kami kaninyo ngadto sa ginsakopan nga gigahin alang kaninyo.” Busa mikuyog kanila ang tribo ni Simeon.
The men of Judah said to their relatives of the tribe of Simeon, “Come with us to the land that has been allotted to us, and fight together with us against the Canaanites. Then we'll do the same for you and your allotted land.” So the tribe of Simeon joined with them.
4 Misulong ang katawhan ni Juda, ug gipadaog sila ni Yahweh batok sa mga Canaanhon ug sa mga Perizihanon. Gipatay nila ang 10, 000 kanila didto sa Bezek.
The men of Judah attacked the Canaanites and Perizzites, and the Lord handed them over in defeat. They killed ten thousand of the enemy at the town of Bezek.
5 Nakit-an nila si Adoni Bezek didto sa Bezek, ug nakiggubat sila batok kaniya ug gipildi ang mga Canaanhon ug ang mga Perizihanon.
There they confronted Adoni-bezek and fought with him, defeating the Canaanites and Perizzites.
6 Apan nakaikyas si Bezek, ug gigukod nila siya ug nadakpan, ug giputol nila ang iyang mga kumagko sa kamot ug tiil.
Adoni-bezek ran away, but they chased after him and captured him, and then cut off his thumbs and big toes.
7 Miingon si Adoni Bezek, “Adunay 70 ka mga hari, nga gipamutlan sa ilang mga kumagko sa kamot ug tiil, ang nagtigom sa ilang pagkaon ilalom sa akong lamesa. Sama sa akong gibuhat, gibuhat usab sa Dios kanako.” Gidala nila siya didto sa Jerusalem, ug didto namatay siya.
Adoni-bezek said, “I had seventy kings with their thumbs and big toes cut off picking up left-overs from under my table. Now God has paid me back in the same way what I did to them.” They took him to Jerusalem where he died.
8 Nakiggubat ang katawhan ni Juda batok sa siyudad sa Jerusalem ug nakuha kini. Gisulong nila kini gamit ang tumoy sa espada ug gisunog nila ang siyudad.
The men of Judah attacked Jerusalem and conquered it. They killed the inhabitants with the sword and burned the town down.
9 Human niana, milugsong ang katawhan ni Juda aron sa pagpakig-away batok sa mga Canaanhon nga nagpuyo sa kabungtoran, didto sa Negev, ug sa tiilan sa mga bungtod sa kasadpan.
After this the men of Judah went to fight against the Canaanites living in the hill country, in the Negev, and in the foothills of the lowlands.
10 Gisulong ni Juda ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa Hebron (ang ngalan sa Hebron kaniadto mao ang Kiriat Arba), ug napildi nila ang Shesai, Ahiman, ug Talmai.
They attacked the Canaanites who lived Hebron (previously known as Kiriath Arba) and defeated Sheshai, Ahiman, and Talmai.
11 Gikan didto gisulong sa katawhan sa Juda ang mga lumolupyo sa Debir (ang ngalan sa Debir kaniadto mao ang Kiriat Sefer).
From there they went on to attack the people living in Debir (previously known as Kiriath Sepher).
12 Miingon si Caleb, “Ang si bisan kinsa nga mosulong sa Kiriat Sefer ug mokuha niini, ihatag ko kaniya si Acsa, ang akong anak nga babaye, nga mahimong iyang asawa.”
Caleb announced, “I will give my daughter Acsah in marriage to whoever attacks and captures Kiriath Sepher.”
13 Si Otniel, ang anak nga lalaki ni Kenaz (manghod nga lalaki ni Caleb) nadakpan sa Debir, busa gihatag ni Caleb si Acsa kaniya, ang iyang anak nga babaye, aron mahimo niyang asawa.
Othniel, son of Kenaz, Caleb's younger brother, was the one captured it, so he gave him his daughter Acsah in marriage.
14 Sa wala madugay miabot si Acsa ngadto kang Otniel, ug giaghat niya siya nga hangyoon ang iyang amahan nga hatagan siya ug uma. Sa pagkanaog niya gikan sa iyang asno, gipangutana siya ni Caleb, “Unsa man ang akong mahimo alang kanimo?”
When Acsah came to Othniel, she encouraged him to ask her father for a field. As she got off her donkey, Caleb asked her, “What do you want?”
15 Miingon siya kaniya, “Hatagi ako ug panalangin. Sanglit gihatag mo man kanako ang yuta sa Negev, ihatag usab kanako ang mga tuboran sa tubig.” Busa gihatag ni Caleb kaniya ang taas nga bahin sa mga tuboran ug ang ubos nga bahin sa mga tuboran.
“Please give me a blessing,” she replied. “You gave me land that's like the desert, so please give me springs of water as well.” So Caleb gave her the upper and lower springs.
16 Ang mga kaliwat sa ugangan ni Moises nga mga Kenhanon mitungas gikan sa Siyudad sa Palmera uban ang katawhan sa Juda, ngadto sa kamingawan sa Juda, nga atua sa Negev, aron magpuyo uban ang katawhan sa Juda duol sa Arad.
The descendants of Moses' father-in-law, the Kenite, went with the people of Judah from the city of palms to the wilderness of Judah in the Negev near Arad where they settled among the people.
17 Ug miuban ang katawhan ni Juda sa katawhan ni Simeon nga ilang kaigsoonan ug gisulong ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa Zefat ug giguba gayod kini. Ginganlan ang siyudad ug Horma.
Then Judah joined Simeon and defeated the Canaanites living in Zephath. They completely destroyed the town, so they named it Hormah.
18 Gisakop usab sa katawhan ni Juda ang Gaza ug ang yuta nga nagpalibot niini, ang Askelon ug ang yuta nga nagpalibot niini, ang Ekron ug ang yuta nga nagpalibot niini.
Judah also captured the towns of Gaza, Ashkelon, and Ekron, each with its surrounding territory.
19 Giubanan ni Yahweh ang katawhan ni Juda ug gipanag-iyahan nila ang kabungtoran, apan dili nila mapapahawa ang mga lumolupyo sa mga patag tungod kay aduna silay puthaw nga mga karwahe.
The Lord was with Judah, and they took over the hill country, but they could not drive out the people living on the plain because they had iron chariots.
20 Gihatag ang Hebron ngadto kang Caleb (sama sa giingon ni Moises), ug gipapahawa niya gikan didto ang tulo ka mga anak nga lalaki ni Anak.
As Moses had stipulated, Hebron was given to Caleb, who drove out from it the descendants of three sons of Anak.
21 Apan wala papahawaa sa katawhan ni Benjamin ang mga Jebusihanon nga nagpuyo sa Jerusalem. Busa nagpuyo ang mga Jebusihanon sa Jerusalem uban ang katawhan ni Benjamin hangtod karong adlawa.
However, Benjamin could not drive out the Jebusites, the inhabitants of Jerusalem, so the Jebusites live among the people of Benjamin in Jerusalem to this very day.
22 Nangandam ang balay ni Jose sa pagsulong sa Betel, ug nag-uban kanila si Yahweh.
The descendants of Joseph went and attacked the town of Bethel, and the Lord was with them.
23 Nagpadala sila ug kalalakin-an aron sa pagpaniid sa Betel (ang siyudad nga ginganlan kaniadto ug Luz).
They sent spies to investigate Bethel, which was previously known as Luz.
24 Nakita sa mga tigpaniid ang usa ka tawo nga migawas gikan sa siyudad, ug miingon sila kaniya, “Ipakita kanamo, palihog, unsaon pagsulod ngadto sa siyudad, ug magbinuotan kami kanimo.”
The spies saw a man leaving the town and told him, “Please show us how to get into town, and we will treat you well.”
25 Gipakita niya kanila ang dalan paingon sa siyudad. Ug gisulong nila ang siyudad gamit ang tumoy sa espada, apan gitugotan nila nga makaikyas ang tawo ug ang tanan niyang pamilya.
The man showed them the way into the town, and they killed all the inhabitants except the man and his family, whom they let go.
26 Ug miadto ang tawo sa yuta sa mga Hitihanon ug nagtukod ug siyudad ug ginganlan kini ug Luz, nga maoy ngalan niini hangtod karon.
The man moved to the country of the Hittites, and built a town there and called it Luz, which is its name to this day.
27 Wala gipapahawa sa katawhan ni Manases ang katawhan nga nagpuyo sa mga siyudad sa Bet Shan ug sa mga baryo niini, o ang Taanac ug ang mga baryo niini, o kadtong nagpuyo sa Dor ug sa mga baryo niini, o kadtong nagpuyo sa Ibleam ug sa mga baryo niini, o kadtong nagpuyo sa Megido ug sa mga baryo niini, tungod kay ang mga Canaanhon buot gayod nga mopuyo niana nga yuta.
However, Manasseh didn't drive out the people living in the towns of Beth Shan, Taanach, Dor, Ibleam, Megiddo and their surrounding villages because the Canaanites insisted on living in the land.
28 Sa dihang lig-on na ang Israel, gipugos nila ang mga Canaanhon nga mag-alagad kanila inubanan sa hilabihan nga paghago, apan wala nila sila papahawaa sa hingpit.
When the Israelites grew stronger, they made the Canaanites do forced labor, but they never completely drove them out.
29 Wala gipapahawa ni Efraim ang mga Canaanhon nga nagpuyo sa Gezer, busa nagpadayon ang mga Canaanhon sa pagpuyo sa Gezer uban kanila.
Ephraim didn't drive out the Canaanites living in the town of Gezer, so the Canaanites went on living there among them.
30 Wala papahawaa ni Zebulun ang katawhan nga nagpuyo sa Kitron, o ang katawhan nga nagpuyo sa Nahalol, busa nagpadayon ang mga Canaanhon sa pagpuyo uban kanila, apan gipugos ni Zebulun ang mga Canaanhon sa pag-alagad kanila inubanan sa hilabihan nga paghago.
Zebulun didn't drive out the people living in the towns of Kitron and Nahalol, so the Canaanites went on living there among them. However, the Canaanites were made to do forced labor for the people of Zebulun.
31 Wala papahawaa ni Asher ang katawhan nga nagpuyo sa Aco, o ang katawhan nga nagpuyo sa Sidon, o kadtong nagpuyo sa Alab, Aczib, Helba, Afek, o Rehob.
Asher didn't drive out the people living in the towns of Acco, Sidon, Ahlab, Achzib, Helbah, Aphik, and Rehob,
32 Busa nagpuyo ang tribo ni Asher uban sa mga Canaanhon (kadtong nagpuyo sa yuta), tungod kay wala nila sila gipapahawa.
so the people of Asher went on living there among the Canaanite inhabitants of the land because they hadn't driven them out.
33 Wala gipapahawa sa tribo ni Neftali kadtong nagpuyo sa Bet Shemes, o kadtong nagpuyo sa Bet Anat. Busa nagpuyo ang tribo ni Neftali uban sa mga Canaanhon (ang katawhan nga nagpuyo niana nga yuta). Bisan pa niana, ang mga lumolupyo sa Bet Shemes ug Bet Anat gipugos sa hilabihan nga paghago alang kang Neftali.
Naphtali didn't drive out the people living in the towns of Beth-shemesh and Beth-anath. So the people of Asher went on living there among the Canaanite inhabitants of the land because they hadn't driven them out. However, the people of Beth-shemesh and Beth-anath were made to do forced labor for the people of Naphtali.
34 Gipugos sa mga Amorihanon ang tribo ni Dan sa pagpuyo sa Kabungtoran, ug wala sila gitugotan sa paglugsong ngadto sa patag.
The Amorites pushed the people of Dan back into the hill country—they did not let them come down into the lowlands.
35 Busa nagpuyo ang mga Amorihanon didto sa Bukid sa Heres, sa Ayalon, ug sa Shaalbim, apan ang kakusgan sa kasundalohan sa balay ni Jose ang nagbuntog kanila, ug gipugos sila sa pag-alagad kanila inubanan sa hilabihan nga paghago.
The Amorites insisted on remaining in Mount Heres, Aijalon, and Shaalbim, but when the tribes of Joseph grew stronger, the Amorites were made to do forced labor.
36 Ang utlanan sa Amorihanon miabot gikan sa bungtod sa Akrabim didto sa Sela hangtod didto sa kabungtoran.
The border with the Amorites ran from Scorpion Pass through Sela and on up from there.
