Mga Maghuhukom 9
1 Miadto si Abimelec nga anak ni Jerub Baal sa mga paryenti sa iyang inahan didto sa Siquem ug miingon siya kanila ug sa tibuok banay sa pamilya sa iyang inahan,
Ora Abimèlech, figlio di Ierub-Baal, andò a Sichem dai fratelli di sua madre e disse loro e a tutta la parentela di sua madre:
2 “Palihog isulti kini, aron makadungog ang tanang mga pangulo sa Siquem, 'Asa man ang maayo alang kaninyo: dumalahan kamo sa 70 ka mga anak nga lalaki ni Jerub Baal, o usa lamang ang magdumala kaninyo?' Hinumdomi nga ako ang inyong bukog ug unod.”
«Dite agli orecchi di tutti i signori di Sichem: E' meglio per voi che vi governino settanta uomini, tutti i figli di Ierub-Baal, o che vi governi un solo uomo? Ricordatevi che io sono del vostro sangue».
3 Misulti ang paryenti sa iyang inahan ngadto sa mga pangulo sa Siquem alang kaniya, ug nagkasinabot sila nga mosunod kang Abimelec, kay miingon sila, “Igsoon nato siya.”
I fratelli di sua madre parlarono di lui, ripetendo a tutti i signori di Sichem quelle parole e il cuor loro si piegò a favore di Abimèlech, perché dicevano: «E' nostro fratello».
4 Gihatagan nila siya ug 70 kabuok nga plata gikan sa balay ni Baal Berit, ug gigamit kini ni Abimelec aron sa pagkuha ug mga tawo nga mga mangtas ug walay batasan, nga misunod kaniya.
Gli diedero settanta sicli d'argento che tolsero dal tempio di Baal-Berit; con essi Abimèlech assoldò uomini sfaccendati e audaci che lo seguirono.
5 Miadto si Abimelec sa balay sa iyang amahan didto sa Ofra, ug gipamatay niya ang iyang 70 ka igsoon sa ibabaw sa usa ka bato, ang mga anak nga lalaki ni Jerub Baal. Si Jotam na lamang ang nabilin, ang kamanghoran sa mga anak nga lalaki ni Jerub Baal, kay mitago man siya.
Venne alla casa di suo padre, a Ofra, e uccise sopra una stessa pietra i suoi fratelli, figli di Ierub-Baal, settanta uomini. Ma Iotam, figlio minore di Ierub-Baal, scampò, perché si era nascosto.
6 Nagtigom ang tanang pangulo sa Siquem ug Bet Milo ug milakaw sila ug gihimo nga hari si Abimelec, tapad sa tugas duol sa haligi nga anaa sa Siquem.
Tutti i signori di Sichem e tutta Bet-Millo si radunarono e andarono a proclamare re Abimèlech presso la Quercia della Stele che si trova a Sichem.
7 Sa dihang gisultihan si Jotam mahitungod niini, milakaw siya ug mitindog sa tumoy sa Bukid sa Gerizim. Misinggit siya ug miingon kanila, “Paminaw kanako, kamong mga pangulo sa Siquem, aron paminawon kamo sa Dios.
Ma Iotam, informato della cosa, andò a porsi sulla sommità del monte Garizim e, alzando la voce, gridò: «Ascoltatemi, signori di Sichem, e Dio ascolterà voi!
8 Adunay higayon nga milakaw ang mga kahoy aron sa pagdihog ug hari alang kanila. Ug miingon sila sa kahoy nga olibo, 'Dumalahi kami.'
Si misero in cammino gli alberi per ungere un re su di essi. Dissero all'ulivo: Regna su di noi.
9 Apan miingon ang kahoy nga olibo ngadto kanila, 'Kinahanglan ba nako biyaan ang akong lana, nga gigamit aron sa pagpasidungog sa mga dios ug sa katawhan, aron molakaw ako ug mobalik, aron lamang motabyog ngadto sa ubang mga kahoy?'
Rispose loro l'ulivo: Rinuncerò al mio olio, grazie al quale si onorano dei e uomini, e andrò ad agitarmi sugli alberi?
10 Miingon ang mga kahoy ngadto sa kahoy nga igera, 'Dali ug dumalahi kami.'
Dissero gli alberi al fico: Vieni tu, regna su di noi.
11 Apan miingon ang kahoy nga igera kanila, 'Kinahanglan ba nako biyaan ang akong katam-is ug ang akong maayo nga prutas, aron lamang mobalik ako ug motabyog ngadto sa ubang mga kahoy?'
Rispose loro il fico: Rinuncerò alla mia dolcezza e al mio frutto squisito, e andrò ad agitarmi sugli alberi?
12 Miingon ang mga kahoy sa paras, 'Dali ug dumalahi kami.'
Dissero gli alberi alla vite: Vieni tu, regna su di noi.
13 Miingon ang paras kanila, 'Kinahanglan ba nako biyaan ang akong bag-o nga bino, nga nagalipay sa mga dios ug sa mga tawo, ug mobalik ug motabyog ngadto sa ubang mga kahoy?'
Rispose loro la vite: Rinuncerò al mio mosto che allieta dei e uomini, e andrò ad agitarmi sugli alberi?
14 Unya miingon ang tanang kahoy ngadto sa sampinit, 'Dali ug dumalahi kami.'
Dissero tutti gli alberi al rovo: Vieni tu, regna su di noi.
15 Miingon ang sampinit ngadto sa mga kahoy, “Kung tinuod gayod nga buot ninyo akong dihogan isip inyong hari, dali ug pasilong nga luwas sa akong landong. Kung dili, tugoti nga mogawas ang kalayo sa sampinit ug mosunog sa mga sedro sa Lebanon.'
Rispose il rovo agli alberi: Se in verità ungete me re su di voi, venite, rifugiatevi alla mia ombra; se no, esca un fuoco dal rovo e divori i cedri del Libano.
16 Busa karon, kung namuhat kamo diha sa kamatuoran ug pagkamatinud-anon, sa dihang gihimo ninyong hari si Abimelec, ug kung maayo ang inyong gibuhat bahin kang Jerub Baal ug sa iyang balay, ug kung gisilotan ninyo siya sumala sa angay kaniya—
Ora voi non avete agito con lealtà e onestà proclamando re Abimèlech, non avete operato bene verso Ierub-Baal e la sua casa, non lo avete trattato secondo il merito delle sue azioni...
17 —ug hunahunaa nga ang akong amahan nakiggubat alang kaninyo, gitugyan ang iyang kinabuhi, ug miluwas kaninyo gikan sa kamot sa Midian—
Perché mio padre ha combattuto per voi, ha esposto al pericolo la vita e vi ha liberati dalle mani di Madian.
18 apan karong adlawa mibarog kamo batok sa balay sa akong amahan ug gipamatay ang iyang mga anak nga lalaki, 70 ka mga tawo, ibabaw sa usa ka bato. Ug gihimo ninyo nga hari si Abimelec ngadto sa mga pangulo sa Siquem, ang anak sa iyang sulugoon nga babaye, tungod kay paryenti ninyo siya.
Voi invece oggi siete insorti contro la casa di mio padre, avete ucciso i suoi figli, settanta uomini, sopra una stessa pietra e avete proclamato re dei signori di Sichem Abimèlech, figlio della sua schiava, perché è vostro fratello.
19 Kung namuhat kamo uban sa pagkamatinud-anon ug pagkamatarong uban kang Jerub Baal ug sa iyang balay, kinahanglan magmaya kamo kang Abimelec, ug magmaya usab siya kaninyo.
Se dunque avete operato oggi con sincerità e con integrità verso Ierub-Baal e la sua casa, godetevi Abimèlech ed egli si goda voi!
20 Apan kung wala, ipagawas ang kalayo gikan kang Abimelec ug sunoga ang mga tawo sa Siquem ug sa Bet Milo. Tugoti nga mogawas ang kalayo gikan sa mga tawo sa Siquem ug Bet Milo, aron sunogon si Abimelec.”
Ma se non è così, esca da Abimèlech un fuoco che divori i signori di Sichem e Bet-Millo; esca dai signori di Sichem e da Bet-Millo un fuoco che divori Abimèlech!».
21 Mipahawa si Jotam ug midagan palayo, ug miadto siya sa Beer. Nagpuyo siya didto tungod kay layo man kini kang Abimelec, nga iyang igsoon.
Iotam corse via, si mise in salvo e andò a stabilirsi a Beer, lontano da Abimèlech suo fratello.
22 Nagdumala si Abimelec sa Israel sulod sa tulo ka tuig.
Abimèlech dominò su Israele tre anni.
23 Nagpadala ang Dios ug daotan nga espiritu ngadto kang Abimelec ug sa mga pangulo sa Siquem. Nagluib ang mga pangulo sa Siquem sa pagsalig nila kang Abimelec.
Poi Dio mandò un cattivo spirito fra Abimèlech e i signori di Sichem e i signori di Sichem si ribellarono ad Abimèlech.
24 Gibuhat kini sa Dios aron mapanimaslan ang kadaot nga nahiagoman sa mga anak ni Jerub Baal, ug aron manubag si Abimelec nga ilang igsoon sa pagpatay kanila, ug aron manubag ang mga tawo sa Siquem tungod kay gitabangan nila siya sa pagpatay sa iyang mga igsoon.
Questo avvenne perché la violenza fatta ai settanta figli di Ierub-Baal ricevesse il castigo e il loro sangue ricadesse su Abimèlech loro fratello, che li aveva uccisi, e sui signori di Sichem, che gli avevano dato mano per uccidere i suoi fratelli.
25 Busa nagbutang ug mga tawo ang mga pangulo sa Siquem didto sa tumoy sa mga bungtod sa paghulat aron mapatay nila siya, ug gitulis nila ang tanan nga miagi kanila niana nga dalan. Gibalita kini ngadto kang Abimelec.
I signori di Sichem posero agguati contro di lui sulla cima dei monti, rapinando chiunque passasse vicino alla strada. Abimèlech fu informato della cosa.
26 Miabot si Gaal nga anak ni Ebed uban sa iyang mga paryenti ug miadto sila sa Siquem. Adunay pagsalig kaniya ang mga pangulo sa Siquem.
Poi Gaal, figlio di Ebed, e i suoi fratelli vennero e si stabilirono a Sichem e i signori di Sichem riposero la fiducia in lui.
27 Miadto sila sa uma ug nanguha ug mga ubas gikan sa kaparasan, ug gitamak-tamakan nila kini. Nagpahigayon sila ug kasaulogan didto sa balay sa ilang dios, diin nangaon sila ug nangahubog, ug gitunglo nila si Abimelec.
Usciti nella campagna, vendemmiarono le loro vigne, pigiarono l'uva e fecero festa. Poi entrarono nella casa del loro Dio, mangiarono, bevvero e maledissero Abimèlech.
28 Miingon si Gaal nga anak ni Ebed, “Kinsa mana si Abimelec, ug kinsa man si Siquem, nga angay kitang moalagad kaniya? Dili ba siya man ang anak ni Jerub Baal? Ug dili ba si Zebul ang iyang opisyales? Alagari ang katawhan sa Hamor, ang amahan sa Siquem! Nganong angay man kitang moalagad kaniya?
Gaal, figlio di Ebed, disse: «Chi è Abimèlech e che è Sichem, perché dobbiamo servirlo? Non dovrebbero piuttosto il figlio di Ierub-Baal e Zebul, suo luogotenente, servire gli uomini di Camor, capostipite di Sichem? Perché dovremmo servirlo noi?
29 Hinaot nga kining mga tawhana mailalom sa akong pagmando! Unya papahawaon ko si Abimelec. Moingon ako kang Abimelec, 'Tawga ang tanan nimong kasundalohan.'”
Se avessi in mano questo popolo, io scaccerei Abimèlech e direi: Accresci pure il tuo esercito ed esci in campo».
30 Sa dihang nadungog ni Zebul, nga opisyales sa siyudad, ang mga gipamulong ni Gaal nga anak nga lalaki ni Ebed misilaob ang iyang kasuko.
Ora Zebul, governatore della città, udite le parole di Gaal, figlio di Ebed, si accese d'ira
31 Nagpadala siya ug mga mensahero ngadto kang Abimelec aron sa pag-ilad, nga nag-ingon, “Tan-awa, si Gaal nga anak nga lalaki ni Ebed ug ang iyang mga paryenti moanhi sa Siquem, ug gisulsolan nila ang siyudad batok kanimo.
e mandò messaggeri ad Abimèlech in Aruma per dirgli: «Ecco Gaal, figlio di Ebed, e i suoi fratelli sono venuti a Sichem e sollevano la città contro di te.
32 Karon, bangon panahon sa kagabhion, ikaw ug ang kasundalohan uban kanimo, ug pag-andam ug usa ka pag-atang didto sa kaumahan.
Alzati dunque di notte con la gente che hai con te e tendi un agguato nella campagna.
33 Unya pagkabuntag, pagsubang gayod sa adlaw, bangon ug sayo ug sulonga ang siyudad. Ug sa dihang mosukol siya ug ang katawhan nga kauban kaniya, buhata ang bisan unsa nga buhaton mo kanila.”
Domattina, non appena spunterà il sole, ti alzerai e piomberai sulla città mentre lui con la sua gente ti uscirà contro: tu gli farai quel che troverai opportuno».
34 Busa mibangon si Abimelec panahon sa kagabhion, siya ug ang tanang kalalakin-an nga kauban niya, ug nag-atang sila batok sa Siquem—nagbahin sila sa upat ka mga pundok.
Abimèlech e tutta la gente che era con lui si alzarono di notte e tesero un agguato contro Sichem, divisi in quattro schiere.
35 Migawas si Gaal nga anak nga lalaki ni Ebed ug mitindog sa ganghaan sa siyudad. Migawas si Abimelec ug ang kalalakin-an nga kauban niya sa ilang gitagoan.
Gaal, figlio di Ebed, uscì e si fermò all'ingresso della porta della città; allora Abimèlech uscì dall'agguato con la gente che aveva.
36 Sa dihang nakita ni Gaal ang katawhan, miingon siya ngadto kang Zebul, “Tan-awa, may mga tawo nga nanglugsong gikan sa tumoy sa mga bungtod!” Miingon si Zebul kaniya, “Mga anino lamang ang imong nakita diha sa kabungtoran nga daw mga tawo sila.”
Gaal, vista quella gente, disse a Zebul: «Ecco gente che scende dalle cime dei monti». Zebul gli rispose: «Tu vedi l'ombra dei monti e la prendi per uomini».
37 Misulti pag-usab si Gaal ug miingon, “Tan-awa, milugsong ang katawhan paingon sa tungatunga sa yuta, ug usa ka pundok ang nag-agi sa dalan dapit sa sagrado nga tugas.”
Gaal riprese a parlare e disse: «Ecco gente che scende dall'Ombelico della terra e una schiera che giunge per la via della Quercia dei Maghi».
38 Unya miingon si Zebul kaniya, “Asa naman ang imong magarbohon nga mga pulong, kadtong imong giingon, 'Kinsa mana si Abimelec nga kinahanglan alagaran nato siya?' Dili ba mao man kini ang mga tawo nga imong gitamay? Gawas karon ug pagkiggubat kanila.”
Allora Zebul gli disse: «Dov'è ora la spavalderia di quando dicevi: Chi è Abimèlech, perché dobbiamo servirlo? Non è questo il popolo che disprezzavi? Ora esci in campo e combatti contro di lui!».
39 Migawas si Gaal ug gipangulohan niya ang mga kalalakin-an sa Siquem, ug nakiggubat siya kang Abimelec.
Allora Gaal uscì alla testa dei signori di Sichem e diede battaglia ad Abimèlech.
40 Gigukod siya ni Abimelec, ug miikyas si Gaal gikan kaniya. Ug daghan ang natumba tungod sa makamatay nga mga samad didto sa atubangan sa ganghaan sa siyudad.
Ma Abimèlech lo inseguì ed egli fuggì dinanzi a lui e molti uomini caddero morti fino all'ingresso della porta.
41 Nagpabilin si Abimelec didto sa Aruma. Gipugos ug pahawa ni Zebul si Gaal ug ang iyang mga paryenti pagawas sa Siquem.
Abimèlech ritornò ad Aruma e Zebul cacciò Gaal e i suoi fratelli, che non poterono più rimanere a Sichem.
42 Pagkasunod adlaw miadto ang katawhan sa Siquem sa uma, ug gibalita kini ngadto kang Abimelec.
Il giorno dopo il popolo di Sichem uscì alla campagna e Abimèlech ne fu informato.
43 Gikuha niya ang iyang katawhan, gibahin kini sa tulo ka pundok, ug nag-atang sila didto sa kaumahan. Nakita niya ang katawhan nga migawas gikan sa siyudad. Gisulong niya sila ug gipamatay.
Egli prese la sua gente, la divise in tre schiere e tese un agguato nella campagna: quando vide che il popolo usciva dalla città, si mosse contro di essi e li battè.
44 Gisulong ug giatangan ni Abimelec ug sa mga pundok nga uban kaniya ang ganghaan sa siyudad. Ang laing duha ka panon maoy misulong sa tanan nga anaa sa uma ug gipamatay sila.
Abimèlech e la sua gente fecero irruzione e si fermarono all'ingresso della porta della città, mentre le altre due schiere si gettarono su quelli che erano nella campagna e li colpirono.
45 Nakiggubat si Abimelec batok sa siyudad sa tibuok adlaw. Nabihag niya ang siyudad, ug gipamatay ang mga tawo nga anaa niini. Giguba niya ang mga paril sa siyudad ug gisabwagan kinig asin.
Abimèlech combattè contro la città tutto quel giorno, la prese e uccise il popolo che vi si trovava; poi distrusse la città e la cosparse di sale.
46 Sa dihang nakadungog niini ang mga pangulo sa tore sa Siquem, misulod sila sa lig-ong dalangpanan sa balay ni El Berit.
Tutti i signori della torre di Sichem, all'udir questo, entrarono nel sotterraneo del tempio di El-Berit.
47 Gisultihan si Abimelec nga nagtigom ang mga pangulo didto sa tore sa Siquem.
Fu riferito ad Abimèlech che tutti i signori della torre di Sichem si erano adunati.
48 Mitungas si Abimelec didto sa Bukid sa Zalmon, siya ug ang tanan nga uban kaniya. Mikuha si Abimelec ug atsa ug namutol ug mga sanga. Gipas-an niya kini ug gimandoan ang mga lalaki nga uban kaniya, “Kung unsa ang nakita ninyo nga akong gibuhat, pagdali ug buhata ang sama sa akong gibuhat.”
Allora Abimèlech salì sul monte Zalmon con tutta la gente che aveva con sé; prese in mano la scure, tagliò un ramo d'albero, lo sollevò e se lo mise in spalla; poi disse alla sua gente: «Quello che mi avete visto fare, fatelo presto anche voi!».
49 Busa ang matag usa namutol ug mga sanga ug misunod kang Abimelec. Gipatongpatong nila kini ngadto sa paril sa tore, gisunog nila kini, busa nangamatay usab ang mga tawo sa tore sa Siquem, mga liboan ka mga lalaki ug mga babaye.
Tutti tagliarono ciascuno un ramo e seguirono Abimèlech; posero i rami contro il sotterraneo e bruciarono tra le fiamme la sala con quelli che vi erano dentro. Così perì tutta la gente della torre di Sichem, circa mille persone, fra uomini e donne.
50 Unya miadto si Abimelec sa Tebez, ug nagkampo siya batok sa Tebez ug nabihag kini.
Poi Abimèlech andò a Tebes, la cinse d'assedio e la prese.
51 Apan adunay lig-on nga tore didto sa siyudad, ug ang tanang mga lalaki ug mga babaye ug ang tanang mga pangulo sa siyudad mikalagiw didto ug gisirad-an nila kini. Unya misaka sila sa atop sa tore.
In mezzo alla città c'era una torre fortificata, dove si rifugiarono tutti i signori della città, uomini e donne; vi si rinchiusero dentro e salirono sul terrazzo della torre.
52 Miadto si Abimelec sa tore ug nakigbatok niini, ug miadto siya sa duol sa pultahan sa tore aron sunogon kini.
Abimèlech, giunto alla torre, l'attaccò e si accostò alla porta della torre per appiccarvi il fuoco.
53 Apan gihulog sa babaye ang ibabaw nga bahin sa galingang bato paingon sa ulo ni Abimelec ug miliki ang iyang bagulbagol.
Ma una donna gettò giù il pezzo superiore di una macina sulla testa di Abimèlech e gli spaccò il cranio.
54 Unya gitawag dayon niya ang batan-ong lalaki nga tigdala sa iyang hinagiban, ug miingon kaniya, “Hulbota ang imong espada ug patya ako, aron walay moingon bahin kanako nga, 'Babaye lamang ang nakapatay kaniya.'” Busa giduslak siya sa iyang batan-ong lalaki, ug namatay siya.
Egli chiamò in fretta il giovane che gli portava le armi e gli disse: «Tira fuori la spada e uccidimi, perché non si dica di me: L'ha ucciso una donna!». Il giovane lo trafisse ed egli morì.
55 Sa dihang nakita sa katawhan sa Israel nga namatay na si Abimelec, mipauli sila.
Quando gli Israeliti videro che Abimèlech era morto, se ne andarono ciascuno a casa sua.
56 Busa gipanimaslan sa Dios ang daotang nabuhat ni Abimelec sa iyang amahan nga mao ang pagpatay sa iyang 70 ka igsoong mga lalaki.
Così Dio fece ricadere sopra Abimèlech il male che egli aveva fatto contro suo padre, uccidendo settanta suoi fratelli.
57 Gibalik sa Dios ang tanang daotang nabuhat sa mga tawo sa Siquem ngadto sa ilang kaugalingong ulo ug miabot kanila ang tunglo ni Jotam nga anak ni Jerub Baal.
Dio fece anche ricadere sul capo della gente di Sichem tutto il male che essa aveva fatto; così si avverò su di loro la maledizione di Iotam, figlio di Ierub-Baal.
