Mga Maghuhukom 6

1 Gihimo sa katawhan sa Israel ang daotan diha sa atubangan ni Yahweh, ug gihatag niya sila ngadto sa kamot sa Midian sulod sa pito ka mga tuig.

And the children of Israel did evil in the eyes of the Lord; and the Lord gave them up into the hand of Midian for seven years.

2 Ang gahom sa Midian nagdaogdaog sa Israel. Tungod sa Midian, naghimo ug mga silonganan ang katawhan sa Israel alang sa ilang kaugalingon didto sa mga lungib sa kabungtoran, mga langob, ug sa mga lig-ong patukoranan.

And Midian was stronger than Israel; and because of the Midianites, the children of Israel made holes for themselves in the mountains, and hollows in the rocks, and strong places.

3 Nahitabo kini sa bisan unsang taknaa nga magtanom ang mga Israelita, ang mga Midianhon, mga Amalekanhon ug ang katawhan gikan sa sidlakan mosulong sa mga Israelita.

And whenever Israel's grain was planted, the Midianites and the Amalekites and the people of the east came up against them;

4 Magkampo ang ilang kasundalohan didto sa yuta ug daoton ang mga tanom, hangtod sa Gaza. Wala silay ibilin nga pagkaon sa Israel, ug walay mga karnero, ni mga baka o mga asno.

And put their army in position against them; and they took all the produce of the earth as far as Gaza, till there was no food in Israel, or any sheep or oxen or asses.

5 Sa dihang moabot sila ug ang ilang mga binuhi ug mga tolda, sama sila sa nagpanon nga mga dulon, ug dili gayod maihap ang katawhan niini o bisan pa ang ilang mga kamelyo. Gisulong nila ang yuta aron sa paglaglag niini.

For they came up regularly with their oxen and their tents; they came like the locusts in number; they and their camels were without number; and they came into the land for its destruction.

6 Gihasol pag-ayo sa Midian ang mga Israelita hangtod nga ang katawhan sa Israel nagpakitabang na kang Yahweh.

And Israel was in great need because of Midian; and the cry of the children of Israel went up to the Lord.

7 Sa dihang nanawag kang Yahweh ang katawhan sa Israel tungod sa Midian,

And when the cry of the children of Israel, because of Midian, came before the Lord,

8 nagpadala si Yahweh ug propeta ngadto sa katawhan sa Israel. Miingon ang propeta kanila, “Mao kini ang giingon ni Yahweh, ang Dios sa Israel: 'Gidala ko kamo gikan sa Ehipto; gipagawas ko kamo gikan sa balay sa pagkaulipon.

The Lord sent a prophet to the children of Israel, who said to them, The Lord the God of Israel, has said, I took you up from Egypt, out of the prison-house;

9 Giluwas ko kamo gikan sa kamot sa mga Ehiptohanon, ug sa kamot sa tanang nagdaogdaog kaninyo. Gipalayo ko sila gikan kaninyo, ug gihatag ko kaninyo ang ilang yuta.

And I took you out of the hands of the Egyptians and out of the hands of all who were cruel to you, and I sent them out by force from before you and gave you their land;

10 Miingon ako kaninyo, “Ako si Yahweh nga inyong Dios; gimandoan ko kamo nga dili mosimba sa mga dios sa Amorihanon, sa yuta nga inyong gipuy-an.” Apan wala kamo mituman sa akong tingog.'”

And I said to you, I am the Lord your God; you are not to give worship to the gods of the Amorites in whose land you are living, but you did not give ear to my voice.

11 Karon miabot ang manulonda ni Yahweh ug milingkod ilalom sa tugas nga kahoy sa Ofra, nga gipanag-iyahan ni Joas (ang Abiezeranhon), samtang si Gideon, anak nga lalaki ni Joas, naglain sa trigo pinaagi sa paghapak niini ngadto sa salog, diha sa pug-anan sa ubas—aron sa pagtago niini gikan sa mga Midianhon.

Now the angel of the Lord came and took his seat under the oak-tree in Ophrah, in the field of Joash the Abiezrite; and his son Gideon was crushing grain in the place where the grapes were crushed, so that the Midianites might not see it.

12 Mitungha ang manulonda ni Yahweh ug miingon kaniya, “Nag-uban si Yahweh kanimo, kusgan ka nga manggugubat!”

And the angel of the Lord came before his eyes, and said to him, The Lord is with you, O man of war.

13 Miingon si Gideon kaniya, “O, akong agalon, kung si Yahweh uban kanamo, nganong nahitabo man kining tanan kanamo? Asa naman kadtong tanan nga kahibulongang mga buhat nga giingon kanamo sa among mga amahan, sa dihang miingon sila, 'Wala ba kita gidala ni Yahweh gikan sa Ehipto?' Apan karon gisalikway kami ni Yahweh ug gihatag kami sa kamot sa Midian.”

Then Gideon said to him, O my lord, if the Lord is with us why has all this come on us? And where are all his works of power, of which our fathers have given us word, saying, Did not the Lord take us out of Egypt? But now he has given us up, handing us over to the power of Midian.

14 Mitan-aw si Yahweh kaniya ug miingon, “Gamita ang kusog nga anaa nang daan diha kanimo. Luwasa ang Israel gikan sa kamot sa Midian. Wala ko ba ikaw gipadala?”

And the Lord, turning to him, said, Go in the strength you have and be Israel's saviour from Midian: have I not sent you?

15 Miingon si Gideon kaniya, “Palihog, Ginoo, unsaon ko man pagluwas ang Israel? Tan-awa, ang akong pamilya maoy labing huyang sa Manases, ug ako ang labing ubos sa panimalay sa akong amahan.”

And he said to him, O Lord, how may I be the saviour of Israel? See, my family is the poorest in Manasseh, and I am the least in my father's house.

16 Miingon si Yahweh kaniya, “Mag-uban ako kanimo, ug pildihon mo ang tibuok kasundalohang Midianhon isip usa ka tawo.”

Then the Lord said to him, Truly, I will be with you, and you will overcome the Midianites as if they were one man.

17 Miingon si Gideon kaniya, “Kung nahimuot ka kanako, hatagi ako ug timailhan nga ikaw mao ang nakig-istorya kanako.

So he said to him, If now I have grace in your eyes, then give me a sign that it is you who are talking to me.

18 Palihog, ayaw paghawa dinhi, hangtod nga moabot ako kanimo ug magdala sa akong gasa ug andamon kini sa imong atubangan.” Miingon si Yahweh, “Hulaton ko ikaw hangtod nga mobalik ka.”

Do not go away till I come with my offering and put it before you. And he said, I will not go away before you come back.

19 Milakaw si Gideon ug nag-andam ug nating kanding ug gikan sa usa ka efa sa harina nagbuhat siya ug tinapay nga walay patubo. Gibutang niya ang karne sa sudlanan, ug gibutang niya ang sabaw sa kolon ug gidala kini kaniya ilalom sa tugas nga kahoy, ug gihalad kini.

Then Gideon went in and made ready a young goat, and with an ephah of meal he made unleavened cakes: he put the meat in a basket and the soup in which it had been cooked he put in a pot, and he took it out to him under the oak-tree and gave it to him there.

20 Miingon ang manulonda sa Dios kaniya, “Kuhaa ang karne ug ang tinapay nga walay patubo ug ibutang kini niining bato, ug ibubo ang sabaw ibabaw niini.” Ug gibuhat kini ni Gideon.

And the angel of God said to him, Take the meat and the unleavened cakes and put them down on the rock over there, draining out the soup over them. And he did so.

21 Unya ang manulonda ni Yahweh mikab-ot sa tumoy sa iyang sungkod nga anaa sa iyang kamot. Pinaagi niini gihikap niya ang unod ug ang tinapay nga walay patubo; mitungha ang kalayo diha sa bato ug misunog sa karne ug sa tinapay nga walay patubo. Unya nawala ang manulonda ni Yahweh ug wala na kini nakita ni Gideon.

Then the angel of the Lord put out the stick which was in his hand, touching the meat and the cakes with the end of it; and a flame came up out of the rock, burning up the meat and the cakes: and the angel of the Lord was seen no longer.

22 Nasabtan ni Gideon nga kini mao ang manulonda ni Yahweh. Miingon si Gideon, “A, Ginoong Yahweh! Nakita ko nawong sa nawong ang manulonda ni Yahweh!”

Then Gideon was certain that he was the angel of the Lord; and Gideon said, I am in fear, O Lord God! for I have seen the angel of the Lord face to face.

23 Miingon si Yahweh kaniya, “Ang kalinaw diha kanimo! Ayaw kahadlok, dili ka mamatay.”

But the Lord said to him, Peace be with you; have no fear: you are in no danger of death.

24 Busa nagtukod si Gideon ug halaran ngadto kang Yahweh. Ginganlan niya kini, “Si Yahweh ang Kalinaw.” Hangtod karon nga adlaw nagbarog gihapon kini sa Ofra sa banay ni Abiezer.

Then Gideon made an altar there to the Lord, and gave it the name Yahweh-shalom; to this day it is in Ophrah of the Abiezrites.

25 Niadtong gabhiona miingon si Yahweh kaniya, “Dad-a ang torong baka sa imong amahan, ug ang ikaduhang torong baka nga pito ka tuig ang pangidaron, ug gub-a ang halaran ni Baal nga gipanag-iyahan sa imong amahan, ug putla ang Ashera nga anaa sa tapad niini.

The same night the Lord said to him, Take ten men of your servants and an ox seven years old, and after pulling down the altar of Baal which is your father's, and cutting down the holy tree by its side,

26 Pagtukod ug halaran kang Yahweh nga imong Dios sa kinatumyan niining dapit nga dalangpanan, ug tukora kini sa husto nga paagi. Ihalad ang ikaduhang torong baka ingon nga halad sinunog, gamit ang kahoy nga gikan sa Ashera nga imong giputol.

Make an altar to the Lord your God on the top of this rock, in the ordered way and take the ox and make a burned offering with the wood of the holy tree which has been cut down.

27 Busa nagkuha si Gideon ug napulo niya ka mga sulugoon ug gibuhat ang gisugo ni Yahweh kaniya. Apan tungod kay nahadlok siya pag-ayo sa panimalay sa iyang amahan ug sa katawhan sa lungsod nga magbuhat niini panahon sa adlaw, gibuhat niya kini sa kagabhion.

Then Gideon took ten of his servants and did as the Lord had said to him; but fearing to do it by day, because of his father's people and the men of the town, he did it by night.

28 Pagkabuntag sa dihang namangon ang katawhan sa lungsod, nabungkag na ang halaran ni Baal, ug naputol na ang Ashera nga tapad niini, ug ang ikaduhang torong baka gihalad sa halaran nga gitukod.

And the men of the town got up early in the morning, and they saw the altar of Baal broken down, and the holy tree which was by it cut down, and the ox offered on the altar which had been put up there.

29 Miingon sa usag usa ang katawhan sa siyudad, “Kinsa may nagbuhat niini?” Sa dihang nakigsulti sila sa uban ug nangita sa mga tubag, miingon sila, “Si Gideon nga anak nga lalaki ni Joas ang nagbuhat niining butanga.”

And they said to one another, Who has done this thing? And after searching with care, they said, Gideon, the son of Joash, has done this thing.

30 Unya miingon kang Joas ang katawhan sa lungsod, “Ipagawas ang imong anak nga lalaki aron mahukman ug kamatayon, tungod kay iyang gibungkag ang halaran ni Baal, ug tungod kay giputol niya ang Ashera tapad niini.”

Then the men of the town said to Joash, Make your son come out to be put to death, for pulling down the altar of Baal and cutting down the holy tree which was by it.

31 Miingon si Joas sa tanan nga nakigbatok kaniya, “Makig-away ba kamo alang kang Baal? Luwason ba ninyo siya? Kung kinsa man ang makig-away alang kaniya, patya siya samtang buntag pa. Kung dios si Baal, pasagdi siya nga manalipod sa iyang kaugalingon kung adunay usa ka tawo nga mobungkag sa iyang halaran.”

But Joash said to all those who were attacking him, Will you take up the cause of Baal? will you be his saviour? Let anyone who will take up his cause be put to death while it is still morning: if he is a god, let him take up his cause himself because of the pulling down of his altar.

32 Busa niadtong adlawa gitawag nila si Gideon nga “Jerub Baal,” tungod kay miingon siya, “Pasagdi si Baal nga manalipod sa iyang kaugalingon batok kaniya,” tungod kay gibuak ni Gideon ang halaran ni Baal.

So that day he gave him the name of Jerubbaal, saying, Let Baal take up his cause against him because his altar has been broken down.

33 Karon nagtigom ang tanang Midianhon, mga Amalekanhon, ug ang katawhan sa sidlakan. Mitabok sila sa Jordan ug nagtolda sa walog sa Jezreel.

Then all the Midianites and the Amalekites and the people of the east, banding themselves together, went over and put up their tents in the valley of Jezreel.

34 Apan mikunsad ang Espiritu ni Yahweh kang Gideon, gipatingog ni Gideon ang trumpeta, sa pagtawag sa banay ni Abiezer, aron mosunod sila kaniya.

But the spirit of the Lord came on Gideon; and at the sound of his horn all Abiezer came together after him.

35 Nagpadala siya ug mga mensahero sa tibuok Manases, ug sila usab, gitawag usab aron pagsunod kaniya. Nagpadala usab siya ug mga mensahero sa Asher, Zebulun, ug Neftali, ug mitungas sila aron sa pagtagbo kaniya.

And he sent through all Manasseh, and they came after him; and he sent to Asher and Zebulun and Naphtali, and they came up and were joined to the others.

36 Miingon si Gideon sa Dios, “Kung gamiton mo ako aron pagluwas sa Israel, sama sa imong giingon—

Then Gideon said to God, If you are going to give Israel salvation by my hand, as you have said,

37 Tan-awa, ibutang ko ang balahibo sa karnero sa salog sa giokanan. Kung ang balahibo lamang ang adunay yamog, ug uga ang yuta, masayran ko unya nga gamiton mo ako aron sa pagluwas sa Israel, sumala sa imong giingon.”

See, I will put the wool of a sheep on the grain-floor; if there is dew on the wool only, while all the earth is dry, then I will be certain that it is your purpose to give Israel salvation by my hand as you have said.

38 Mao kini ang nahitabo—mibangon ug sayo si Gideon pagkaugma, gipug-an niya ang balahibo sa karnero, ug napuga ang yamog gikan sa balahibo sa karnero, igo aron makapuno ug usa ka yahong nga tubig.

And it was so: for he got up early on the morning after, and twisting the wool in his hands, he got a basin full of water from the dew on the wool.

39 Unya miingon si Gideon ngadto sa Dios, “Ayaw kasuko kanako, mosulti ako sa makausa pa. Palihog tugoti ako sa pagsulay pag-usab gamit ang balahibo sa karnero. Niining higayona paugaha ang balahibo sa karnero, ug himoa nga basa sa yamog ang tanang yuta palibot niini.

Then Gideon said to God, Do not be moved to wrath against me if I say only this: let me make one more test with the wool; let the wool now be dry, while the earth is covered with dew.

40 Gibuhat sa Dios ang gipangayo niya niadtong gabhiona. Uga ang balahibo sa karnero, ug adunay yamog ang tanang yuta sa palibot niini.

And that night God did so; for the wool was dry, and there was dew on all the earth round it.