Mga Maghuhukom 5
1 Niadtong adlawa si Debora ug si Barak nga anak nga lalaki ni Abinoam miawit niini nga awit:
On that day, Deborah sang this song, along with Barak:
2 “Sa dihang ang mga pangulo nag-una sa Israel, sa dihang ang mga tawo kinabubot-ong naghalad sa ilang kaugalingon alang sa gubat—gidayeg namo si Yahweh!
“When the leaders of the Israeli people really lead them, and the people follow them, [it is time to] praise Yahweh!
3 Paminaw, kamong mga hari! Pagmatngon, kamong mga pangulo! Ako, moawit ako ngadto kang Yahweh; moawit ako ug mga pagdayeg ngadto kang Yahweh, ang Dios sa Israel.
Listen, you kings! Pay attention, you leaders! I will sing to Yahweh. With this song I will praise Yahweh, the God we Israelis worship.
4 Yahweh, sa dihang migawas ka gikan sa Seir, sa dihang nagalakaw ka gikan sa Edom, nauyog ang yuta, ug ang kalangitan mikurog usab; ug ang kapanganoran usab mibubo ug tubig.
O Yahweh, when you came from Seir, when you marched from that land [better known as] Edom, the earth shook, and rain poured down from the skies.
5 Milinog ang kabukiran sa atubangan ni Yahweh; bisan ang Bukid sa Sinai milinog sa atubangan ni Yahweh, ang Dios sa Israel.
The mountains shook when you came, just like Sinai Mountain shook when you appeared there, because you are Yahweh, the God whom we Israelis worship.
6 Sa mga adlaw ni Shamgar (anak nga lalaki ni Anat), sa mga adlaw ni Jael, wala na gigamit ang mga dagkong dalan, ug kadtong mga naglakaw gigamit lamang ang mga gagmay nga mga agianan.
“When Shamgar was our leader and when Jael ruled us, [we were afraid to walk on] the main roads; instead, caravans of travelers walked on winding [less traveled] roads [to avoid being molested].
7 Adunay pipila ka mga manggugubat sa Israel, hangtod nga ako, si Debora, nangulo sa pagmando— usa ka inahan ang nangulo sa pagmando sa Israel!
People left their small villages, [and moved into the walled cities] until I, Deborah, became their leader. [I became like] a mother to the Israeli people.
8 Sa dihang nagpili sila ug bag-ong mga dios, adunay panag-away sa mga ganghaan sa siyudad ug walay mga taming o mga bangkaw nga nakita taliwala sa 40, 000 sa Israel.
When the Israeli people [abandoned Yahweh and] chose new gods, enemies attacked the gates of the cities, and then [they took away] the shields and spears from 40,000 Israeli soldiers. Not one shield or spear was left.
9 Ang akong kasingkasing atua sa mga pangulo sa Israel, uban sa mga tawo nga malipayon ug kinabubot-on nga naghalad sa ilang mga kaugalingon— nagadayeg kami kang Yahweh alang kanila!
I am thankful for the leaders and soldiers who volunteered [to fight]. Praise Yahweh [for them!]
10 Hunahunaa kini—kamo nga nagsakay sa puti nga mga asno nga naglingkod sa panapton nga gihimong hampilo, ug kamo nga nagalakaw sa dalan.
“You wealthy people who ride on donkeys, sitting on nice padded saddles, and you people who just walk on the road, you all listen!
11 Paminawa ang mga tingog niadtong nag-awit diha sa katubigan nga mga dapit. Didto magasugid sila pag-usab sa mga matarong nga mga buhat ni Yahweh, ug sa mga matarong nga buhat sa iyang mga manggugubat sa Israel. Unya ang katawhan ni Yahweh milugsong didto sa mga ganghaan sa siyudad.
Listen to the voices of the singers who gather at the places where [the animals drink] water. They tell about how Yahweh acted righteously when he enabled the Israeli warriors to conquer [their enemies]. “Yahweh’s people marched down to the gates of our city.
12 Pagmata, pagmata, Debora! Pagmata, pagmata, pag-awit ug usa ka awit! Bangon, Barak, ug dakpa ang imong mga binilanggo, ikaw nga anak nga lalaki ni Abinoam.
The people came to my house and shouted, ‘Deborah, wake up! Wake up and start singing!’ They also shouted, ‘Barak, son of Abinoam, get up, and capture our enemies!’
13 Unya mikanaog ang mga nahibilin ngadto sa mga dungganon; mikanaog ang katawhan ni Yahweh paingon kanako uban sa mga manggugubat.
Later, some of the Israeli people came down [from Tabor Mountain] with us, their leaders. These men who belonged to Yahweh came with me to fight their strong enemies.
14 Gikan sila sa Efraim, nga ang gamot gikan kang Amalek; misunod kaninyo ang katawhan ni Benjamin. Nanaog ang mga pangulo sa kasundalohan gikan sa Makir, ug kadtong nagdala ug sungkod sa opisyales nga gikan sa Zebulun.
Some came from the tribe descended from Ephraim. They came from land that once belonged to the descendants of Amalek. And men from the tribe descended from Benjamin followed them. Troops from the group descended from Makir also came down, and officers from the tribe descended from Zebulun came down, carrying staffs.
15 Ug ang akong mga prinsipe sa Isacar uban kang Debora; ug si Isacar uban ni Barak nga nagdali sa pagsunod kaniya ngadto sa walog ilalom sa iyang pagmando. Adunay dakong pagpangita sa kasingkasing taliwala sa mga banay ni Reuben.
Leaders from the tribes descended from Issachar joined Barak and me. They followed Barak, rushing down into the valley. But men from the tribe descended from Reuben could not decide whether or not to join us.
16 Nganong naglingkod man kamo taliwala sa mga dapit daobanan, nga naminaw sa mga magbalantay nga nagtugtog sa ilang mga plawta alang sa ilang mga panon? Adunay dakong pagpangita sa kasingkasing alang sa mga banay ni Reuben.
Why did you men stay at your sheep pens, waiting to hear the shepherds whistle for their flocks of sheep to come to the pens? Men in the tribe descended from Reuben could not decide whether they would join us to fight our enemies, or not.
17 Nagpabilin si Gilead sa pikas bahin sa Jordan; ug si Dan, nganong naglatagaw man siya sakay sa mga barko? Nagpabilin si Asher sa baybayon ug nagpuyo duol sa iyang mga dunggoanan.
Similarly, the men living in the Gilead area stayed at home, east of the Jordan River. And the men from the tribe descended from Dan, why did they stay home? The tribe descended from Asher sat by the seashore. They stayed in their coves.
18 Ang Zebulun mao ang tribo nga magtahan sa ilang mga kinabuhi hangtod sa kamatayon, ug ang Neftali, usab, didto sa dapit sa gubat.
But men from the tribe descended from Zebulun risked (their lives/were ready to die fighting) on the battlefield, and men descended from Naphtali were ready to do that, also.
19 Miabot ang mga hari, nakig-away sila; nakig-away ang mga hari sa Canaan didto sa Taanak sa katubigan sa Megido. Apan wala silay gikuha nga plata ingon nga inilog.
“The kings of Canaan fought us at Taanach, near the springs in Megiddo [Valley]. [But since they did not defeat us], they did not carry away any silver or other treasures from the battle.
20 Nakig-away ang mga bituon gikan sa langit, nakig-away sila batok kang Sisera gikan sa ilang mga agianan latas sa kalangitan.
[It was as though] the stars in the sky fought for us [and as though] those stars in their paths fought against Sisera.
21 Gibanlas sila sa suba sa Kishon, kadtong karaan nga suba, ang suba sa Kishon. Lakaw akong kalag, pagmalig-on!
The Kishon River swept them away— that river that has been there for ages. I will tell myself to be brave and continue marching on.
22 Unya ang tingog sa tunob sa mga kabayo nga naglagapak—nagdagan, ang pagdagan sa iyang mga kinakusgan nga mga kabayo.
The hooves of the horses of Sisera’s [army] pounded the ground. Those powerful horses kept galloping along.
23 'Tungloha ang Meroz!' miingon ang manulonda ni Yahweh. 'Tungloha gayod ang mga lumolupyo niini! — tungod kay wala sila miabot aron sa pagtabang kang Yahweh— aron sa pagtabang kang Yahweh sa pagpakiggubat batok sa mga kusgan nga mga manggugubat.'
The angel sent by Yahweh said, ‘Curse the people of Meroz [town], because they did not come to help Yahweh to defeat the mighty warriors [of Canaan].’
24 Bulahan si Jael labaw pa kaysa tanang kababayen-an, si Jael (ang asawa ni Heber nga Kenhanon), mas bulahan siya kaysa tanang kababayen-an nga nagpuyo sa mga tolda.
“But God is very pleased with Jael, the wife of Heber from the Ken people-group. He is more pleased with her than with all the other women who live in tents.
25 Nangayo ang tawo ug tubig, ug gihatagan niya kini ug gatas; gidad-an niya kini ug mantikilya nga anaa sa plato nga haom alang sa mga prinsipe.
Sisera asked for some water, but Jael gave him some milk. She brought him some yogurt/curds in a bowl that was suitable for kings.
26 Gibutang niya ang iyang kamot sa ugsok sa tolda, ug ang iyang tuo nga kamot ngadto sa martilyo sa magbubuhat; gamit ang martilyo iyang gipatay si Sisera, iyang gidugmok ang ulo niini. Iyang gidugmok ang bagulbagol niini sa dihang iya kining gitusok sa kilid sa iyang ulo.
Then, [when he was asleep], she reached for a tent peg with her left hand, and she reached for a hammer with her right hand. She hit Sisera hard with it and crushed his head. She pounded the tent peg right through his head.
27 Nakuyapan siya taliwala sa iyang mga tiil, natumba siya ug nagbuy-od siya didto. Nawad-an siyag umoy taliwala sa iyang mga tiil. Ang dapit diin siya natumba mao ang dapit diin siya gipatay nga walay kaluoy.
He collapsed and fell dead at her feet.
28 Gikan sa bintana naglantaw siya— naglantaw ang inahan ni Sisera sa renehasan nga bintana ug mitawag siya nga naguol, 'Nganong dugay man nag-abot ang iyang karwahe? Nganong nalangan man ang mga tunob sa mga kabayo nga maoy nagbira sa iyang mga karwahe?'
“Sisera’s mother looked out from her window. She waited for him to return. She said, ‘Why is he taking so long to come home in his chariot? Why don’t I hear the sound of the wheels of his chariot?’
29 Mitubag ang iyang maalamon nga mga prinsesa, ug mihatag siya sa samang tubag sa iyang kaugalingon:
One wise woman replied to her, and she [kept consoling herself by] repeating those words:
30 'Wala ba nila makaplagi ug mabahinbahin ang inilog? — Usa ka tagoangkan, duha ka tagoangkan alang sa matag tawo; ang inilog nga tinina nga bisti alang kang Sisera, ang inilog nga tininaan nga bisti nga binordahan, duha kabuok nga tininaan nga bisti nga binordahan alang sa mga liog niadtong nangilog?'
‘Perhaps they are dividing up the things and the people they captured after the battle. Each soldier will get one or two women. Sisera will get some beautiful robes, and some beautiful embroidered robes for me.’
31 Hinaot nga pagalaglagon ang tanan nimong mga kaaway, Yahweh! Apan ang imong mga higala sama sa adlaw sa dihang mosubang kini sa iyang kusog.” Ug ang yuta nakabaton ug kalinaw sulod sa 40 ka tuig.
But [that is not what happened]! Yahweh, I hope that all your enemies will die as Sisera did! And I desire that all those who love you will be as strong as the sun when it rises!
