Mga Maghuhukom 14
1 Milugsong si Samson sa Timna, ug didto may nakita siya nga babaye, usa ka babayeng anak sa mga Filistihanon.
One day when Samson was in Timnah [town], he saw a young Philistine woman there.
2 Sa dihang mibalik siya, giingnan niya ang iyang amahan ug inahan, “Nakakita ako ug babaye nga taga-Timna, usa sa mga babayeng anak sa mga Filistihanon. Karon kuhaa ninyo siya aron akong maasawa.”
When he returned home, he told his mother and father, “I saw a young Philistine woman in Timnah, and I want you to get her for me so I can marry her.”
3 Giingnan siya sa iyang amahan ug inahan, 'Wala ka bay nakitang babaye taliwala sa mga anak nga babaye sa imong mga kaparyentihan, o taliwala sa atong mga katawhan? Magkuha ka ba ug asawa gikan sa dili tinuli nga mga Filistihanon?” Miingon si Samson sa iyang amahan, “Kuhaa siya alang kanako, kay sa dihang motan-aw ako kaniya, makapahimuot siya kanako.”
His mother and father objected very strongly. They said, “Is there no woman from our tribe, or from the other Israeli tribes, that you could marry? Why must you go to the heathen Philistines to get a wife?” But Samson told his father, “Get her for me! She is the one I want!”
4 Apan wala makabalo ang iyang amahan ug inahan nga kining butanga gikan kang Yahweh, kay nagtinguha man siya nga magbuhat ug panagbingkil sa mga Filistihanon (kay nianang panahona ang mga Filistihanon maoy nagdumala sa Israel).
His mother and father did not realize that Yahweh was arranging this. He was preparing a way for [Samson to defeat] the Philistines, who were ruling over Israel at that time.
5 Unya milugsong si Samson sa Timna kauban ang iyang amahan ug inahan, ug nakaabot sila sa kaparasan sa Timna. Ug, tan-awa, adunay miabot nga usa sa mga batan-ong liyon ug mingulob kini ngadto kaniya.
So, as Samson was going down to Timnah, followed by his mother and father, a young lion attacked Samson near the vineyards close to Timnah.
6 Sa kalit lang mikunsad kaniya ang Espiritu ni Yahweh, ug dali dayon niyang gikuniskunis ang liyon sama sa pagkuniskunis niya sa nating kanding, ug wala nay nahibilin pa sa iyang kamot. Apan wala niya giingnan ang iyang amahan ug inahan mahitungod sa iyang nabuhat.
Then Yahweh’s Spirit came upon Samson powerfully, with the result that he tore the lion apart with his hands. He did it [as easily] as if it were a young goat. But he did not tell his mother and father about it.
7 Miadto siya ug nakigsulti sa babaye, ug sa dihang mitan-aw si Samson kaniya, nahimuot si Samson.
When they arrived in Timnah, Samson talked with the young woman, and he liked her very much. [And his father made arrangements for the wedding].
8 Milabay ang pipila ka mga adlaw sa dihang mibalik siya aron sa pagpangasawa kaniya, miliko siya aron pagtan-aw sa patayng lawas sa liyon. Ug, tan-awa, adunay nagdugok nga mga putyokan ug dugos nga maoy nahibilin sa lawas sa liyon.
Later, when Samson returned to Timnah for the wedding, he turned off the path to see the carcass of the lion. He discovered that [after other creatures had eaten all the flesh], a swarm of bees [had made a hive in the skeleton and] had made some honey.
9 Gikagis niya ang dugos sa iyang mga kamot ug milakaw, nagkaon siya samtang nagpadulong. Sa dihang nakaabot na siya sa iyang amahan ug inahan, gihatagan niya sila, ug nangaon sila. Apan wala siya mitug-an kanila nga gikuha niya ang dugos gikan sa nahibilin sa lawas sa liyon.
So he scooped some of the honey into his hands and ate some of it as he was walking along. He also gave some of it to his mother and father, but he did not tell them that he had taken the honey from the skeleton of the lion, [because anyone dedicated to God was not to touch any corpse].
10 Milugsong ang amahan ni Samson sa gipuy-an sa babaye, ug didto nagpakumbira si Samson, kay mao man kini ang naandan nga buhaton sa mga batan-ong lalaki.
As his father was making the final arrangements for the marriage, Samson gave a party [for the young men in that area]. That was the custom for men to do when they were about to be married.
11 Sa pagkakita sa kaparyentihan sa babaye kaniya, gidad-an nila siyag 30 sa ilang mga higala aron sa pag-uban kaniya.
Thirty young man were invited to the party.
12 Miingon si Samson kanila, “Tugoti ako karon sa pagsulti kaninyo ug usa ka tigmo. Kung adunay usa kaninyo nga makahibalo niini ug makasulti kanako sa tubag sulod sa pito ka adlaw sa kumbira, hatagan ko kamo ug 30 ka lino nga mga kupo ug 30 ka parisan sa mga bisti.
Samson said to them, “Allow me to tell you a riddle. If you tel me the meaning of my riddle during these seven days of the celebration, I will give each of you a linen robe and an extra set of clothes.
13 Apan kung dili kamo makasulti kanako sa tubag, mohatag kamo kanako ug 30 ka lino nga mga kupo ug 30 ka parisan sa mga bisti” Miingon sila kaniya, “Isulti kanamo ang imong tigmo, aron madunggan namo kini.”
But if you cannot tell me the meaning, you must each give me a linen robe and an extra set of clothes.” They replied, “All right. Tell us your riddle.”
14 Miingon siya ngadto kanila, “Gikan sa mangangaon adunay siyay makaon; gikan sa kusgan adunay tam-is”. Apan ang iyang mga bisita wala masayod sa tubag sulod sa tulo ka adlaw.
So he said, “From the thing that eats came something to eat; out of something strong came something sweet.” But for three days they could not tell him the meaning of the riddle.
15 Sa ikaupat nga adlaw gisultihan nila ang asawa ni Samson, “Limbongi ang imong bana aron iyang masulti kanamo ang tubag sa tigmo, kondili sunogon ka namo uban ang panimalay sa imong amahan. Giimbita mo lang ba kami dinhi aron nga mahimo kaming kabos?”
On the fourth day, they said to Samson’s bride, “Ask your husband to tell you the meaning of the riddle. If you do not do that, we will burn down your father’s house, with you inside it! Did you invite us here only to make us poor [by forcing us to buy a lot of clothes for your husband]?”
16 Nagsugod na sa paghilak ang asawa ni Samson sa iyang atubangan, ug miingon, “Gikasilagan mo gayod ako! Wala mo ako higugmaa. Nagsulti ka ug tigmo sa pipila sa akong mga katawhan, apan wala mo ako gisultihan sa tubag niini. “Miingon si Samson kaniya, “Tan-aw diri, kung wala nako gisultihan ang akong amahan ug inahan, kinahanlan ba nga sultihan ko ikaw?”
So Samson’s wife came to him, crying, and said to him, “You do not really love me. You hate me! You have told a riddle to my friends, but you have not told me the meaning of the riddle!” He replied, “I have not told the meaning of the riddle even to my mother and father, so why should I tell it to you?”
17 Mihilak siya sulod sa pito ka adlaw hangtod nga nahuman ang adlaw sa kumbira. Sa ikapito nga adlaw gisultihan na niya siya sa tubag kay gihasol gayod siya pag-ayo niini. Gisulti sa babaye ang tubag ngadto sa katawhan sa iyang kaparyentihan.
She continued to cry every time she was with him, all during the rest of the celebration. Finally, on the seventh day, because she continued to nag him, he told her the meaning of the riddle. Then she told it to the young men.
18 Sa ikapito nga adlaw sa wala pa misalop ang kahayag, miingon kaniya ang mga lalaki sa siyudad, “Unsa may mas tam-is kaysa dugos? Kinsa may kusgan kaysa liyon?” Miingon si Samson kanila, “Kung wala pa kamo nagdaro pinaagi sa akong nating baka, dili ninyo mahibaloan ang tubag sa akong tigmo”.
So, before sunset on the seventh day, the young men came to Samson and said to him, “What/Nothing is sweeter than honey [RHQ]. What/Nothing is stronger than a lion [RHQ]!” Samson replied, “[You should not force a heifer to] plow a field [MET]. Similarly, if you had not forced my bride to ask me about the riddle [MET], you would not have known the answer to my riddle!”
19 Unya kalit nga mikunsad ang Espiritu ni Yahweh kang Samson uban ang gahom. Milugsong si Samson sa Ashkelon ug iyang gipamatay ang 30 ka mga lalaki sa taliwala niadtong mga katawhan. Gikuha niya ang ilang kinawat, ug iyang gihatag ang paris sa mga bisti sa kadtong nakatubag sa iyang tigmo. Nasuko siya pag-ayo ug mitungas siya sa balay sa iyang amahan.
Then Yahweh’s Spirit powerfully took control of Samson. He went down to [the coast at] Ashkelon [town], and killed 30 men. He took their clothes [and went back to Timnah] and gave them to the men who had told him the meaning of the riddle. But he was very angry about what had happened, so he went back home to live with his mother and father.
20 Ug ang iyang asawa gihatag ngadto sa suod niya nga higala.
So (Samson’s wife was given/the bride’s father gave Samson’s wife) to the man who who had been Samson’s best man at the wedding, [but Samson did not know that].
