< Juan 6 >
1 Human niining mga butanga, miadto si Jesus sa pikas bahin sa Dagat sa Galilea, gitawag usab nga Dagat sa Tiberias.
After these things Yahushua went over the sea of Galilee, which is the sea of Tiberias.
2 Ang dako nga panon nagsunod kaniya tungod kay nakita nila ang mga timaan nga iyang gihimo ngadto sa mga nagsakit.
And a great multitude followed him, because they saw his miracles which he did on them that were diseased.
3 Mitungas si Jesus sa bukid ug nilingkod siya didto kauban ang iyang mga disipulo.
And Yahushua went up into a mountain, and there he sat with his disciples.
4 (Karon ang Pagsaylo, ang kapistahan sa mga Judio, haduol na.)
And the passover, a feast of the Jews, was nigh.
5 Sa dihang mihangad si Jesus ug nakita ang dakong panon nga nagpadulong kaniya, miingon siya kang Felipe, “Asa man kita mopalit ug tinapay aron makakaon sila?”
When Yahushua then lifted up his eyes, and saw a great company come unto him, he saith unto Philip, Whence shall we buy bread, that these may eat?
6 (Apan gisulti kini ni Jesus aron sulayan si Felipe, kay siya mismo nakahibalo kung unsa ang iyang buhaton.)
And this he said to prove him: for he himself knew what he would do.
7 Mitubag si Felipe kaniya, “Ang 200 nga denario nga kantidad sa tinapay dili paigo alang sa matag-usa bisan gamay.”
Philip answered him, Two hundred pennyworth of bread is not sufficient for them, that every one of them may take a little.
8 Ang usa sa mga disipulo, si Andres, ang igsoon ni Simon Pedro, miingon kang Jesus,
One of his disciples, Andrew, Simon Kepha's brother, saith unto him,
9 “Adunay batang lalaki dinhi nga anaay lima ka tinapay nga sebada ug duha ka isda, apan unsa lamang kini taliwala sa kadaghanan?”
There is a lad here, which hath five barley loaves, and two small fishes: but what are they among so many?
10 Miingon si Jesus, “Palingkora ang mga tawo.” (Karon adunay daghan nga sagbot didtong dapita.) Busa nanglingkod ang katawhan, mga 5, 000 ang gidaghanon.
And Yahushua said, Make the men sit down. Now there was much grass in the place. So the men sat down, in number about five thousand.
11 Unya gikuha ni Jesus ang mga tinapay ug ang mga isda ug human nagpasalamat, iya kining gihatag ngadto sa nanglingkod, kutob sa ilang gusto.
And Yahushua took the loaves; and when he had given thanks, he distributed to the disciples, and the disciples to them that were set down; and likewise of the fishes as much as they would.
12 Sa dihang nabusog na ang mga tawo, miingon siya sa iyang mga disipulo, “Tapoka ang mga tinipik nga nahibilin, aron nga walay masayang.”
When they were filled, he said unto his disciples, Gather up the fragments that remain, that nothing be lost.
13 Busa gitapok nila kini ug napuno ang napulo ug duha ka bukag uban sa mga tinipik gikan sa lima ka tinapay nga sebada; ang mga tinipik nga salin gikan adtong nangaon.
Therefore they gathered them together, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley loaves, which remained over and above unto them that had eaten.
14 Unya, sa dihang ang mga tawo nakakita niini nga timaan nga iyang gibuhat, miingon sila, “Mao gayod kini ang propeta nga moabot sa kalibotan.”
Then those men, when they had seen the miracle that Yahushua did, said, This is of a truth that prophet that should come into the world.
15 Sa dihang naamgohan ni Jesus nga moduol na sila ug mogunit kaniya pinaagi sa pinugos nga paagi aron himoon siyang hari, mihawa na usab siya ug mitungas sa bukid nga nag-inusara.
When Yahushua therefore perceived that they would come and take him by force, to make him a king, he departed again into a mountain himself alone.
16 Sa dihang gabii na, ang iyang mga disipulo nilugsong ngadto sa dagat.
And when even was now come, his disciples went down unto the sea,
17 Nisakay sila sa bangka, ug miadto sa dagat sa Capernaum. Niining higayona ngitngit na, ug si Jesus wala pa miadto kanila.
And entered into a ship, and went over the sea toward Capernaum. And it was now dark, and Yahushua was not come to them.
18 Ug ang kusog nga hangin mihaguros, ug mikusog na ang balod sa dagat.
And the sea arose by reason of a great wind that blew.
19 Sa dihang nakabugsay na sila ug mga 25 o 30 ka stadia, nakita nila si Jesus nga naglakaw sa dagat ug nagapaduol sa bangka, ug nangahadlok sila.
So when they had rowed about five and twenty or thirty furlongs, they see Yahushua walking on the sea, and drawing nigh unto the ship: and they were afraid.
20 Apan miingon siya kanila, “Ako kini! Ayaw kahadlok.”
But he saith unto them, It is I; be not afraid.
21 Unya andam sila sa pagdawat kaniya ngadto sa bangka, ug dihadiha ang bangka nakaabot na sa yuta nga diin mao ang ilang adtoan.
Then they willingly received him into the ship: and immediately the ship was at the land whither they went.
22 Pagkasunod adlaw, ang panon nga nagtindog sa pikas bahin sa dagat nakakita nga walay laing bangka didto gawas sa usa, ug si Jesus wala misakay niini uban sa iyang mga disipulo apan ang iyang mga disipulo milakaw nga sila lamang.
The day following, when the people which stood on the other side of the sea saw that there was none other boat there, save that one whereinto his disciples were entered, and that Yahushua went not with his disciples into the boat, but that his disciples were gone away alone;
23 Bisan paman niini, adunay pipila ka mga bangka nga miabot gikan sa Tiberias duol sa dapit diin sila nangaon sa tinapay human makahatag ug pasalamat ang Ginoo.
Howbeit there came other boats from Tiberias nigh unto the place where they did eat bread, after that Yahushua had given thanks:
24 Sa dihang nahibaloan sa panon nga wala si Jesus ni ang iyang mga disipulo didto, sila mismo nanakay sa mga bangka ug miadto sa Capernaum sa pagpangita kang Jesus.
When the people therefore saw that Yahushua was not there, neither his disciples, they also took shipping, and came to Capernaum, seeking for Yahushua.
25 Human nila siya nakaplagan sa pikas bahin sa dagat, miingon sila kaniya, “Rabbi, kanus-a lang ka nakaabot dinhi?”
And when they had found him on the other side of the sea, they said unto him, Rabbi, when camest thou hither?
26 Si Jesus mitubag kanila, nga nag-ingon, “Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, nangita kamo kanako, dili tungod kay nakakita kamo ug mga timaan, apan tungod kay nakakaon kamo ug pipila sa mga tinapay ug nangabusog.
Yahushua answered them and said, Verily, verily, I say unto you, Ye seek me, not because ye saw the miracles, but because ye did eat of the loaves, and were filled.
27 Ayaw pagbuhat alang sa pagkaon nga mahanaw, apan pagbuhat alang sa pagkaon nga molahutay ngadto sa kinabuhing walay kataposan diin ihatag kaninyo sa Anak sa Tawo, kay ang Dios nga Amahan nagbutang sa iyang selyo ngadto kaniya.” (aiōnios )
Labour not for the meat which perisheth, but for that meat which endureth unto everlasting life, which the Son of man shall give unto you: for him hath the Father sealed. (aiōnios )
28 Unya miingon sila kaniya, “Unsa man ang kinahanglan namong buhaton, aron nga among mahimo ang mga buhat sa Dios?”
Then said they unto him, What shall we do, that we might work the works of Elohim?
29 Mitubag si Jesus ug miingon kanila, “Mao kini ang buhat sa Dios: aron nga kamo motuo sa usa nga iyang gipadala.”
Yahushua answered and said unto them, This is the work of Elohim, that ye believe on him whom he hath sent.
30 Busa miingon sila kaniya, “Unya unsa man nga timaan ang imong buhaton, aron nga kami makakita ug motuo kanimo? Unsa man ang imong buhaton?
They said therefore unto him, What sign shewest thou then, that we may see, and believe thee? what dost thou work?
31 Ang among mga amahan mikaon ug manna didto sa kamingawan, sama sa nahisulat, 'Gihatagan niya sila ug tinapay gikan sa langit aron kan-on.'”
Our fathers did eat manna in the desert; as it is written, He gave them bread from heaven to eat.
32 Unya mitubag si Jesus kanila, “Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, dili si Moises ang naghatag kaninyo ug tinapay gikan sa langit, apan ang akong Amahan mao ang naghatag kaninyo sa tinuod nga tinapay gikan sa langit.
Then Yahushua said unto them, Verily, verily, I say unto you, Moses gave you not that bread from heaven; but my Father giveth you the true bread from heaven.
33 Kay ang tinapay sa Dios mao ang mikanaog gikan sa langit ug naghatag ug kinabuhi ngadto sa kalibotan.”
For the bread of Elohim is he which cometh down from heaven, and giveth life unto the world.
34 Busa miingon sila kaniya, “Sir, hatagi kami kanunay niining maong tinapay.”
Then said they unto him, Rabbi, evermore give us this bread.
35 Miingon si Jesus kanila, “Ako ang tinapay sa kinabuhi; siya nga moduol kanako dili na gayod gutomon, ug siya nga motuo kanako dili na gayod uhawon.
And Yahushua said unto them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger; and he that believeth on me shall never thirst.
36 Apan sa pagkatinuod gisultihan ko kamo nga nakakita na kamo kanako, ug wala kamo mituo.
But I said unto you, That ye also have seen me, and believe not.
37 Ang tanan nga ihatag sa Amahan kanako moduol kanako, ug siya nga moduol kanako dili gayod nako isalikway.
All that the Father giveth me shall come to me; and him that cometh to me I will in no wise cast out.
38 Kay mikanaog ako gikan sa langit, dili sa pagbuhat sa akong kaugalingon nga kabubut-on, apan sa iyang kabubut-on nga nagpadala kanako.
For I came down from heaven, not to do mine own will, but the will of him that sent me.
39 Ug mao kini ang iyang kabubut-on nga nagpadala kanako, nga wala akoy usa nga mawala sa tanan niadtong iyang gihatag kanako, apan banhawon sila sa ulahi nga adlaw.
And this is the Father's will which hath sent me, that of all which he hath given me I should lose nothing, but should raise it up again at the last day.
40 Kay mao kini ang kabubut-on sa akong Amahan, nga ang matag-usa nga makakita sa Anak ug motuo kaniya makabaton ug kinabuhing walay kataposan ug ako siyang banhawon sa ulahi nga adlaw. (aiōnios )
And this is the will of him that sent me, that every one which seeth the Son, and believeth on him, may have everlasting life: and I will raise him up at the last day. (aiōnios )
41 Unya nagbagulbol ang mga Judio mahitungod kaniya tungod kay miingon siya, “Ako ang tinapay nga mikanaog gikan sa langit.”
The Jews then murmured at him, because he said, I am the bread which came down from heaven.
42 Miingon sila, “Dili ba kini nga Jesus ang anak ni Jose, nga ang amahan ug inahan nga nailhan nato? Unya giunsa niya pag-ingon karon nga, 'Mikanaog ako gikan sa langit'?”
And they said, Is not this Yahushua, the son of Joseph, whose father and mother we know? how is it then that he saith, I came down from heaven?
43 Mitubag si Jesus ug miingon kanila, “Hunonga ang pagbagulbol sa inyong mga kaugalingon.
Yahushua therefore answered and said unto them, Murmur not among yourselves.
44 Walay bisan usa nga makaduol kanako gawas kung ipaduol siya sa Amahan nga nagpadala kanako, ug ako siyang banhawon sa ulahi nga adlaw.
No man can come to me, except the Father which hath sent me draw him: and I will raise him up at the last day.
45 Nahisulat kini diha sa mga propeta, “Ang tanan tudloan sa Dios.” Ang tanan nga nakadungog ug nakakat-on gikan sa Amahan moduol kanako.
It is written in the prophets, And they shall be all taught of YHWH. Every man therefore that hath heard, and hath learned of the Father, cometh unto me.
46 Dili nga aduna nay nakakita sa Amahan, gawas kaniya nga gikan sa Dios—siya nakakita sa Amahan.
Not that any man hath seen the Father, save he which is of YHWH, he hath seen the Father.
47 Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, siya nga motuo adunay kinabuhing walay kataposan. (aiōnios )
Verily, verily, I say unto you, He that believeth on me hath everlasting life. (aiōnios )
48 Ako ang tinapay sa kinabuhi.
I am that bread of life.
49 Ang inyong mga amahan nikaon sa manna didto sa kamingawan, ug sila namatay.
Your fathers did eat manna in the wilderness, and are dead.
50 Kini mao ang tinapay nga mikanaog gikan sa langit, aron nga ang usa ka tawo makakaon sa pipila niini ug dili mamatay.
This is the bread which cometh down from heaven, that a man may eat thereof, and not die.
51 Ako ang buhing tinapay nga mikanaog gikan sa langit. Kung si bisan kinsa nga mokaon sa pipila niini nga tinapay, mabuhi siya sa kahangtoran. Ang tinapay nga akong ihatag mao ang akong unod alang sa kinabuhi sa kalibotan.” (aiōn )
I am the living bread which came down from heaven: if any man eat of this bread, he shall live for ever: and the bread that I will give is my flesh, which I will give for the life of the world. (aiōn )
52 Ang mga Judio nangasuko ug nagsugod na ug lalis, nga nag-ingon, “Unsaon daw paghatag niining tawhana sa iyang unod nganhi kanato aron kan-on?”
The Jews therefore strove among themselves, saying, How can this man give us his flesh to eat?
53 Unya miingon si Jesus kanila, “Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, gawas kung mokaon kamo sa unod sa Anak sa Tawo ug moinom sa iyang dugo, makabaton kamo ug kinabuhi sa inyong mga kaugalingon.
Then Yahushua said unto them, Verily, verily, I say unto you, Except ye eat the flesh of the Son of man, and drink his blood, ye have no life in you.
54 Si bisan kinsa nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo makabaton ug kinabuhing walay kataposan, ug banhawon nako siya sa ulahi nga adlaw. (aiōnios )
Whoso eateth my flesh, and drinketh my blood, hath eternal life; and I will raise him up at the last day. (aiōnios )
55 Kay ang akong unod mao ang tinuod nga pagkaon, ug ang akong dugo mao ang tinuod nga ilimnon.
For my flesh is meat indeed, and my blood is drink indeed.
56 Siya nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo magpabilin kanako, ug ako diha kaniya.
He that eateth my flesh, and drinketh my blood, dwelleth in me, and I in him.
57 Sama nga ang buhi nga Amahan nagpadala kanako, ug ingon nga ako nabuhi tungod sa Amahan, busa siya nga mokaon kanako, siya usab mabuhi tungod kanako.
As the living Father hath sent me, and I live by the Father: so he that eateth me, even he shall live by me.
58 Mao kini ang tinapay nga mikanaog gikan sa langit, dili sama sa gikaon sa mga amahan ug namatay. Siya nga mokaon niini nga tinapay mabuhi sa kahangtoran.” (aiōn )
This is that bread which came down from heaven: not as your fathers did eat manna, and are dead: he that eateth of this bread shall live for ever. (aiōn )
59 Apan si Jesus miingon niining mga butanga didto sa sinagoga samtang nagtudlo siya didto sa Capernaum.
These things said he in the synagogue, as he taught in Capernaum.
60 Unya daghan sa iyang mga disipulo nga nakadungog niini miingon, “Kini usa ka lisod nga pagtulon-an; kinsa man ang makadawat niini?”
Many therefore of his disciples, when they had heard this, said, This is an hard saying; who can hear it?
61 Si Jesus, tungod kay nakahibalo siya sa iyang kaugalingon nga ang iyang mga disipulo nagbagulbol niini, miingon kanila, “Nalain ba kamo niini?
When Yahushua knew in himself that his disciples murmured at it, he said unto them, Doth this offend you?
62 Unya unsa kaha kung makita ninyo ang Anak sa Tawo nga mokayab padulong kung asa siya kaniadto?
What and if ye shall see the Son of man ascend up where he was before?
63 Ang Espiritu mao ang naghatag ug kinabuhi; ang unod dili makapulos. Ang mga pulong nga akong gisulti kaninyo espiritu, ug sila kinabuhi.
It is the spirit that quickeneth; the flesh profiteth nothing: the words that I speak unto you, they are spirit, and they are life.
64 Apan adunay pipila kaninyo nga wala mituo.” Kay nakahibalo si Jesus gikan pa sa sinugdan kung kinsa ang dili motuo ug kinsa ang magbudhi kaniya.
But there are some of you that believe not. For Yahushua knew from the beginning who they were that believed not, and who should betray him.
65 Miingon siya, “Kini tungod niini nga ako nagsulti kaninyo nga walay makaduol kanako gawas kung gitugot kini kaniya pinaagi sa Amahan.”
And he said, Therefore said I unto you, that no man can come unto me, except it were given unto him of my Father.
66 Tungod niini, daghan sa iyang mga disipulo ang namiya ug wala na mikuyog uban niya.
From that time many of his disciples went back, and walked no more with him.
67 Unya miingon si Jesus sa napulo ug duha, “Dili ninyo buot nga mopahawa usab, buot ba ninyo?”
Then said Yahushua unto the twelve, Will ye also go away?
68 Si Simon Pedro mitubag kaniya, “Ginoo, kang kinsa man kami moadto? Anaa kanimo ang mga pulong sa kinabuhing walay kataposan, (aiōnios )
Then Simon Kepha answered him, Rabbi, to whom shall we go? thou hast the words of eternal life. (aiōnios )
69 ug nagtuo kami ug nahibalo nga ikaw ang Usa ka Balaan sa Dios.”
And we believe and are sure that thou art the Messiah, the Son of the living Elohim.
70 Miingon si Jesus kanila, “Dili ba gipili ko kamo, ang napulo ug duha, ug ang usa kaninyo yawa?”
Yahushua answered them, Have not I chosen you twelve, and one of you is a devil?
71 Karon nagsulti siya mahitungod kang Judas nga anak ni Simon Iscariote, kay siya man gayod, ang usa sa napulo ug duha, nga magbudhi kang Jesus.
He spake of Judas Iscariot the son of Simon: for he it was that should betray him, being one of the twelve.