Juan 12
1 Unom ka adlaw sa wala pa ang Pagsaylo, si Jesus miabot sa Betania, diin si Lazaro, nga gibanhaw ni Jesus gikan sa mga patay, atoa didto.
Jesus, however, six days before the Passover, came to Bethany, where Lazarus was whom He had raised from the dead.
2 Busa nag-andam sila ug panihapon alang kaniya didto, ug si Marta ang nagsilbi, apan si Lazaro mao ang usa nga kauban niadtong naglingkod sa lamisa uban kang Jesus.
So they gave a dinner there in honour of Jesus, at which Martha waited at table, but Lazarus was one of the guests who were with Him.
3 Unya si Maria mikuha ug litra sa pahumot nga hinimo gikan sa bililhon ug lunsay nga nardo, ug gidihogan ang tiil ni Jesus niini, ug gitrapohan ang iyang tiil sa iyang buhok. Ang panimalay nalukop sa kahumot sa pahumot.
Availing herself of the opportunity, Mary took a pound weight of pure spikenard, very costly, and poured it over His feet, and wiped His feet with her hair, so that the house was filled with the fragrance of the perfume.
4 Si Judas Iscariote, nga usa sa iyang mga disipulo, ang usa nga magbudhi kaniya, miingon,
Then said Judas (the Iscariot, one of the Twelve--the one who afterwards betrayed Jesus),
5 “Nganong kini nga pahumot wala gibaligya ug tulo ka gatos nga denario ug ihatag sa mga kabos?”
"Why was not that perfume sold for 300 shillings and the money given to the poor?"
6 Karon miingon siya niini, dili tungod kay naluoy siya sa mga kabos, apan tungod kay siya usa ka kawatan: anaa kaniya ang puntil sa kwarta ug kawaton kung unsa ang nasulod niini.
The reason he said this was not that he cared for the poor, but that he was a thief, and that being in charge of the money-box, he used to steal what was put into it.
7 Si Jesus miingon, “Tugoti siya sa pagtipig kung unsay anaa kaniya alang sa adlaw sa paglubong kanako.
But Jesus interposed. "Do not blame her," He said, "allow her to have kept it for the time of my preparation for burial.
8 Anaa kanunay ang mga kabos diha kaninyo; apan dili ninyo ako makauban sa kanunay.”
For the poor you always have with you, but you have not me always."
9 Karon usa ka dakong panon sa mga Judio nasayod nga si Jesus atoa didto, ug sila miadto, dili lamang alang kang Jesus, apan alang usab sa pagtan-aw kang Lazaro, nga gibanhaw ni Jesus gikan sa mga patay.
Now it became widely known among the Jews that Jesus was there; but they came not only on His account, but also in order to see Lazarus whom He had brought back to life.
10 Ang mga pangulong pari nagsabotsabot aron nga patyon usab nila si Lazaro;
The High Priests, however, consulted together to put Lazarus also to death,
11 kay tungod kaniya daghan sa mga Judio ang mipalayo ug mituo kang Jesus.
for because of him many of the Jews left them and became believers in Jesus.
12 Sa pagkasunod nga adlaw ang usa ka panon miabot sa kapistahan. Sa dihang nadunggan nila nga moadto si Jesus sa Jerusalem,
The next day a great crowd of those who had come to the Festival, hearing that Jesus was coming to Jerusalem,
13 mikuha sila sa mga sanga sa kahoy nga palmira ug migawas aron mosugat kaniya ug misinggit, “Hosanna! Bulahan siya nga moabot sa ngalan sa Ginoo, ang Hari sa Israel.”
took branches of the palm trees and went out to meet Him, shouting as they went, "God save him! Blessings on him who comes in the name of the Lord--even on the King of Israel!"
14 Nakakita si Jesus sa nating asno ug nagsakay niini; ingon sa nahisulat,
And Jesus, having procured a young ass, sat upon it, just as the Scripture says,
15 “Ayaw kahadlok, anak nga babaye sa Zion; tan-awa, ang imong Hari moabot, nga mosakay sa nating asno.”
"Fear not, Daughter of Zion! See, thy King is coming riding on an ass's colt."
16 Ang iyang mga disipulo wala makasabot niining mga butanga sa una nga higayon; apan sa dihang si Jesus gihimaya, sila nahinumdom nga kining mga butanga nahisulat mahitungod kaniya ug nabuhat nila kini nga mga butang ngadto kaniya.
The meaning of this His disciples did not understand at the time; but after Jesus was glorified they recollected that this was written about Him, and that they had done this to Him.
17 Karon nagpamatuod ang panon nga uban kaniya sa dihang gitawag niya si Lazaro pagawas sa lubnganan ug gibanhaw siya gikan sa mga patay.
The large number of people, however, who had been present when He called Lazarus out of the tomb and brought him back to life, related what they had witnessed.
18 Kini usab ang hinungdan nga ang panon miadto aron nga maghimamat kaniya tungod kay sila nakadungog nga siya nakabuhat niini nga timaan.
This was also why the crowd came to meet Him, because they had heard of His having performed that miracle.
19 Busa ang mga Pariseo miingon sa ilang mga kaugalingon. “Tan-awa, wala na kitay mahimo; tan-awa, ang kalibotan nagsunod na kaniya.”
The result was that the Pharisees said among themselves, "Observe how idle all your efforts are! The world is gone after him!"
20 Karon adunay mga Griyego nga nagkuyog niadtong motungas aron sa pagsimba didto sa kapistahan.
Now some of those who used to come up to worship at the Festival were Greeks.
21 Kini sila miadto kang Felipe, nga gikan sa Betsaida sa Galilea, ug nangutana kaniya, nga miingon, “Sir, buot kaming makakita kang Jesus.”
They came to Philip, of Bethsaida in Galilee, with the request, "Sir, we wish to see Jesus."
22 Si Felipe milakaw ug gisultihan si Andres; milakaw si Andres uban kang Felipe, ug ilang gisultihan si Jesus.
Philip came and told Andrew: Andrew and Philip told Jesus.
23 Si Jesus mitubag kanila ug miingon, “Ang takna miabot na alang sa Anak sa Tawo nga himayaon.
His answer was, "The time has come for the Son of Man to be glorified.
24 Sa pagkatinuod, sa pagkatinuod, ako magasulti kaninyo, gawas nga ang usa ka lugas sa trigo matagak sa yuta ug mamatay, kini magapabilin sa iyang kaugalingon lamang; apan kung kini mamatay, kini magdala ug daghang bunga.
In most solemn truth I tell you that unless the grain of wheat falls into the ground and dies, it remains what it was--a single grain; but that if it dies, it yields a rich harvest.
25 Siya nga magahigugma sa iyang kinabuhi mawad-an niini; apan siya nga magadumot sa iyang kinabuhi niining kalibotana makaangkon niini alang sa kinabuhing walay kataposan. (aiōnios g166)
He who holds his life dear, is destroying it; and he who makes his life of no account in this world shall keep it to the Life of the Ages. (aiōnios g166)
26 Ang si bisan kinsa nga mag-alagad kanako, pasagdi siya nga mosunod kanako; ug kung asa ako, atoa usab ang akong mga sulugoon. Ang si bisan kinsa nga moalagad kanako, ang Amahan magapasidungog kaniya.
If a man wishes to be my servant, let him follow me; and where I am, there too shall my servant be. If a man wishes to be my servant, the Father will honour him.
27 Karon ang akong kalag nabalaka: unsa ang angay nakong isulti? 'Amahan, luwasa ako gikan niining taknaa'? Apan tungod niini ako miabot niining taknaa.
Now is my soul full of trouble; and what shall I say? Father, save me from this hour. But for this purpose I have come to this hour.
28 Amahan, himayaon ang imong ngalan.” Unya ang usa ka tingog gikan sa langit miingon, “Ako na kining gihimaya ug ako kining pagahimayaon pag-usab.”
Father, glorify Thy name." Thereupon there came a voice from the sky, "I have glorified it and will also glorify it again."
29 Unya ang panon nga mitindog ug nakadungog niini miingon nga nidalugdog. Ang uban miingon, “Dihay anghel nga misulti kaniya.”
The crowd that stood by and heard it, said that there had been thunder. Others said, "An angel spoke to him."
30 Si Jesus mitubag ug miingon, “Kini nga tingog wala miabot alang kanako, apan alang kaninyo.
"It is not for my sake," said Jesus, "that that voice came, but for your sakes.
31 Karon ang paghukom niining kalibotana: Karon ang magmamando niining kalibotana igalabay pagawas.
Now is a judgement of this world: now will the Prince of this world be driven out.
32 Ug ako, sa dihang ako igabayaw gikan sa yuta, magaduol ang matag-usa kanako.”
And I-- if I am lifted up from the earth--will draw all men to me."
33 Siya miingon niini aron sa pag-ila kung unsa nga matang sa kamatayon ang iyang kamatyan.
He said this to indicate the kind of death He would die.
34 Ang panon mitubag kaniya, “Kami nakadungog gikan sa balaod nga si Cristo magpabilin hangtod sa kahangtoran. Unsaon nimo pagkasulti, 'Ang Anak sa Tawo kinahanglan nga ipataas'? Kinsa kini nga Anak sa Tawo?” (aiōn g165)
The crowd answered Him, "We have heard out of the Law that the Christ remains for ever. In what sense do you say that the Son of Man must be lifted up? Who is that Son of Man?" (aiōn g165)
35 Unya si Jesus miingon kanila, “Ang kahayag magpabilin uban kaninyo sa hamubo nga panahon. Lakaw samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, aron nga ang kangitngit dili mag-una kaninyo. Siya nga magalakaw sa kangitngit wala masayod kung asa siya padulong.
"Yet a little while," He replied, "the light is among you. Be faithful to the light that you have, for fear darkness should overtake you; for a man who walks in the dark does not know where he is going.
36 Samtang anaa pa kaninyo ang kahayag, pagtuo sa kahayag aron nga mamahimo kamong mga anak sa kahayag.” Si Jesus miingon niining mga butanga ug unya mipahawa ug mitago kanila.
In the degree that you have light, believe in the Light, so that you may become sons of Light." Jesus said this, and went away and hid Himself from them.
37 Bisan tuod si Jesus nakabuhat sa daghang mga timaan sa ilang atubangan, apan wala gihapon sila motuo kaniya
But though He had performed such great miracles in their presence, they did not believe in Him--
38 aron nga ang pulong ni Isaias nga propeta matuman, diin siya nag-ingon: “Ginoo, kinsa ba ang mituo sa among pagpahayag? Ug kang kinsa ba gipadayag ang bukton sa Ginoo?”
in order that the words of Isaiah the Prophet might be fulfilled, "Lord, who has believed our preaching? And the arm of the Lord--to whom has it been unveiled?"
39 Kay alang niini nga hinungdan sila dili motuo, kay si Isaias usab miingon,
For this reason they were unable to believe--because Isaiah said again,
40 “Iyang butahon ang ilang mga mata, ug iyang pagahion ang ilang mga kasingkasing; kondili, sila makakita uban sa ilang mga mata ug makasabot uban sa ilang mga kasingkasing, ug mobalik, ug ako silang ayohon.”
"He has blinded their eyes and made their minds callous, lest they should see with their eyes and perceive with their minds, and should turn, and I should heal them."
41 Si Isaias miingon niining mga butanga tungod kay iyang nakita ang himaya ni Jesus ug misulti kaniya.
Isaiah uttered these words because he saw His glory; and he spoke of Him.
42 Apan bisan pa niana, daghan sa mga magmamando ang mituo kang Jesus; apan tungod sa mga Pariseo, sila wala mag-angkon niini aron nga dili sila ipapahawa gikan sa sinagoga.
Nevertheless even from among the Rulers many believed in Him. But because of the Pharisees they did not avow their belief, for fear they should be shut out from the synagogue.
43 Sila mas labaw pa nga nahigugma sa mga pagdayeg nga gikan sa mga tawo kay sa pagdayeg nga gikan sa Dios.
For they loved the glory that comes from men rather than the glory that comes from God.
44 Si Jesus misinggit ug miingon, “Siya nga nagtuo kanako, magatuo dili lamang kanako apan kaniya usab nga mipadala kanako,
But Jesus cried aloud, "He who believes in me, believes not so much in me, as in Him who sent me;
45 ug siya nga nakakita kanako nakakita kaniya nga mipadala kanako.
and he who sees me sees Him who sent me.
46 Ako mianhi ingon nga kahayag sa kalibotan aron nga si bisan kinsa nga magatuo kanako dili magpabilin sa kangitngit.
I have come like light into the world, in order that no one who believes in me may remain in the dark.
47 Si bisan kinsa nga nakadungog sa akong mga pulong apan wala magtipig niini, dili ako mohukom kaniya; kay wala ako mianhi aron sa paghukom sa kalibotan, apan sa pagluwas sa kalibotan.
And if any one hears my teachings and regards them not, I do not judge him; for I did not come to judge the world, but to save the world.
48 Siya nga magasalikway kanako ug wala modawat sa akong mga pulong adunay usa nga mohukom kaniya: kini mao ang pulong nga akong gisulti nga maghukom kaniya sa kataposan nga adlaw.
He who sets me at naught and does not receive my teachings is not left without a judge: the Message which I have spoken will judge him on the last day.
49 Kay wala ako mosulti alang sa akong kaugalingon, apan ang Amahan nga nagpadala kanako, nga naghatag kanako ug mando kung unsa ang isulti.
Because I have not spoken on my own authority; but the Father who sent me, Himself gave me a command what to say and in what words to speak.
50 Nasayod ako nga ang iyang mando mao ang kinabuhing walay kataposan, busa mao kana ang akong gisulti—sama sa gisulti sa akong Amahan kanako, igasulti ko usab.” (aiōnios g166)
And I know that His command is the Life of the Ages. What therefore I speak, I speak just as the Father has bidden me." (aiōnios g166)
