Job 9
1 Unya mitubag si Job ug miingon,
Then Job replied,
2 “Sa pagkatinuod nasayod ako nga mao gayod kini. Apan unsaon man sa usa ka tawo mamatarong atubangan sa Dios?
“Yes, I certainly know that [much of] what you said is true. But (how can anyone say to God, ‘I (am innocent/have not done what is wrong) and prove it?’/no one can say to God ‘I (am innocent/have not done what is wrong) and prove it.’) [RHQ]
3 Kung buot niyang mangatarongan sa Dios, dili siya makatubag kaniya bisan sa usa ka libo pa nga higayon.
If someone wanted to argue with God [about that], God could ask him 1,000 questions, and that person would not be able to answer any of them!
4 Ang Dios manggialamon sa kasingkasing ug makagagahom sa kusog; kinsa man ang nagpagahi sa iyang kaugalingon batok kaniya ug nagmalampuson? —
God is very wise [IDM] and very powerful; no one who has tried to challenge God has been able to win.
5 siya nga nagbalhin sa kabukiran nga wala nagpahibalo kang bisan kinsa sa dihang ang iyang kapungot naglukat niini. —
He even moves mountains, without them (OR, anyone) knowing about it. When he is angry, he turns them upside down.
6 siya nga nag-uyog sa kalibotan sa nahimutangan niini ug nagpakurog sa patukoranan niini.
He sends earthquakes that shake the ground; he causes the pillars that support the earth to tremble.
7 Mao ra usab kini nga Dios ang magasugo sa adlaw nga dili mosubang, ug dili gayod kini mosubang, ug magatabon sa kabituonan,
[Some days] he speaks to the sun, and it does not rise, and [some nights] he prevents the stars from shining.
8 nga mao lamang ang magabuklad sa kalangitan, ug magatamak sa kabaloran sa dagat,
He alone (stretched out/put in place) the sky; he alone puts his feet on the waves (OR, on the huge sea monster).
9 nga mao ang nagbuhat sa Oso, sa Orion, ug sa mga Pleyadas, ug sa mga laray sa kabituonan sa habagatan.
He put in their places [the clusters/groups of stars that are called] The Dipper/Bear, Orion, the Pleiades, and the stars in the southern sky.
10 Mao ra usab kini nga Dios ang nagabuhat sa dagkong mga butang, ang dili matukib nga mga butang—oo tinuod gayod, ang kahibulongang mga butang nga dili maihap.
Only he does great things that we cannot understand; he does more marvelous things than we are able to count.
11 Tan-awa, mipadayon siya kanako, ug wala ko siya makita; milabay usab siya, apan wala ko siya nahimatngoni.
He passes by where I am, but I do not see him; he moves further on, but I do not see him go.
12 Kung iyang sakmiton ang usa ka tukbonon, kinsa man ang makapakgang kaniya? Kinsa man ang makasulti kaniya, 'Unsa man ang imong gibuhat?'
If he [wants to] snatch something away, no one [RHQ] can hinder him; no one dares to ask him, ‘Why are you doing that?’ [RHQ]
13 Dili gayod bawion sa Dios ang iyang kasuko; ang magatabang kang Rahab nagyukbo sa ilalom niya.
God will not very easily stop being angry; he defeated [MTY] those who [tried to] help Rahab, [the great sea monster].
14 Unsa ka mubo ang akong igatubag kaniya, makapili ba ako ug mga pulong aron ipangatarungan kaniya?
“So, [if God took me to court], what could I say [MTY] to answer him?
15 Bisan kung ako matarong pa, dili gayod ako motubag kaniya; makahangyo lamang nga kaloy-an uban sa akong maghuhukom.
Even though I (would be innocent/would not have done what is wrong), I would not be able to answer him. All I could do would be to request God, my judge/accuser, to act mercifully toward me.
16 Bisan kung ako nagtawag ug siya mitubag kanako, dili pa gayod ako motuo nga nagpatalinghog siya sa akong tingog.
If I summoned him to [come to the courtroom] and he said that he would come, I would not believe that he would pay attention to what I would say.
17 Kay gipukan niya ako sa usa ka dakong unos ug gipadaghan ang akong samad sa walay hinungdan.
He sends storms to batter me, and he bruises me many times (without any reason to do that/even though I am innocent).
18 Dili niya ako tugotan sa pagginhawa; hinuon, gipuno niya sa kapaitan.
[It is as though] he will not let me get/catch my breath, because he causes me to suffer all the time.
19 Kung mosulti kita bahin sa kusog, nganong kusgan man siya! Ug kung mosulti kita sa hustisya? Nag-ingon siya, kinsa man ang magapatawag kanako?'
If I would try to (wrestle with/fight against) him, [there is no way that I could defeat him, ] [because] he is stronger than I am. If I would request him to appear in court, there is no one who could [RHQ] force him to go there.
20 Bisan kung ako matarong pa, ang akong kaugalingong baba ang magahukom kanako; bisan kung ako hingpit pa, magpamatuod gihapon kini nga sad-an ako.
Even though I was innocent, what I would say would cause him to say that I must be punished [MTY]; even though I had not done anything wrong, he would prove that I am guilty.
21 Ako hingpit, apan wala na gayod ako magpakabana mahitungod sa akong kaugalingon; gitamay ko ang akong kinabuhi.
“I have not done what is wrong, but that is not important. I despise continuing to remain alive.
22 Wala kini kalahian, mao nga misulti ako nga dunganon niya paglaglag ang mga tawong hingpit ug mga tawong daotan.
But it doesn’t matter, because God will get rid of [all of us, ] both those who are innocent and those who are wicked.
23 Kon ang hampak magapatay sa kalit, mokatawa siya sa mga kasakitan sa mga tawong walay sala.
When people experience disaster and it causes them to suddenly die, God laughs at it, even if they are innocent.
24 Ang kalibotan gitugyan ngadto sa kamot sa mga tawong daotan; ang Dios nagtabon sa panagway sa mga maghuhukom niini. Kung ugaling dili siya ang nagbuhat niini, nan kinsa man diay kana?
God has allowed wicked people to control [what happens in] the world. [It is as though] he has caused judges to be blindfolded, [with the result that they cannot judge fairly]. If it is not God who has put wicked people in control, who has done it?
25 Ang akong mga adlaw mas paspas pa kay sa nagdagan nga sinugo; nanglabay na ang akong mga adlaw; wala silay makita nga kaayohan bisan asa.
“My days go by very quickly, like a fast runner; [it is as though] they run away, and nothing good happens to me on those days.
26 Sama sila katulin sa mga sakayang hinimo sa mga bugang sa papyrus nga tanom, ug sama ka paspas sa agila nga modagit sa tukbonon niini.
My life goes by very rapidly, like a boat made from reeds sailing swiftly, or like an eagle that swoops down to seize a small animal.
27 Kung moingon ako nga kalimtan ko na lamang ang mahitungod sa akong mga sumbong, nga akong isalikway ang masulob-on kong panagway ug magmaya,
If I smile and say [to God], ‘I will forget what I am complaining about; I will stop looking sad and try to be cheerful/happy,’
28 nahadlok ako sa tanan kong kasub-anan tungod kay nasayod ako nga dili mo ako pagailhon nga walay sala.
then I become afraid because of all that I am suffering, because I know that God does not consider that I am innocent.
29 Pagahukman ako; nan nganong kinahanglan man nga maningkamot pa ako sa walay kapuslanan?
He will (condemn me/declare that I should be punished), so why should I keep trying in vain [to defend myself]?
30 Kung ang akong kaugalingon magahugas sa niyebe sa tubig ug mahinloan ang akong mga kamot,
If I washed myself with snow or cleansed my hands with lye/soap [to get rid of my guilt],
31 ang Dios magaunlod gihapon kanako sa kalapukan, ug ang akong kaugalingong mga bisti makapaluod kanako.
he would still throw me into a filthy pit; as a result [it would be as though] even my clothes would detest me.
32 Kay ang Dios dili tawo nga sama kanako nga motubag ako kaniya, nga mokuyog kita didto sa hukmanan.
“God is not a human, as I am, so there is no way that I could answer him [to prove that I am innocent] if we went together to have a trial [in a courtroom].
33 Walay maghuhukom sa atong taliwala nga makabakyaw usab sa iyang kamot kanato.
There is no one to (mediate/hear us and decide who is right), no one who has authority over both of us [IDM].
34 Walay laing maghuhukom nga makakuha sa sungkod sa Dios kanako, nga makapalikay sa iyang kapungot nga nakapahadlok kanako.
I wish/desire that he would stop punishing [MTY] me, and that he would not continue to terrify me.
35 Unya mosulti na ako ug dili mahadlok kaniya. Apan sama sa mga butang karon, dili ako makabuhat niana.
If he did that, I would declare [that I am innocent] without being afraid of him, because I know that I really have not [done what is wrong like God thinks that I have].”
