Job 38
1 Unya gitawag ni Yahweh si Job gikan sa mabangis nga unos ug miingon,
Then the Lord answered Job out of the whirlwind,
2 “Kinsa kining nagdala ug kangitngit sa mga plano pinaagi lamang sa mga pulong nga walay kahibalo?
“Who is this who questions my wisdom by talking so ignorantly?
3 Karon, itaod imong bakos ug tindog sama sa usa ka lalaki kay daghan ako ug pangutana kanimo, ug kinahanglan nga imo akong tubagon.
Prepare yourself, be strong, for I am going to question you, and you must answer me.
4 Asa ka man sa dihang gibutang ko ang mga patukoranan sa kalibotan? Sultihi ako, kung nakasabot ka man ugaling.
Where were you when I laid the foundation of the earth? Tell me, if you have such knowledge!
5 Kinsa man ang nagbuot sa iyang kadak-on? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling. Kinsa man ang nag-inat sa linya nga sukdanan niini?
Who decided its dimensions? Don't you know? Who stretched out a measuring line?
6 Unsa man ang gibutangan sa patukoranan niini? Kinsa man ang nagbutang sa batong patukoranan
What do its foundations rest upon? Who laid its cornerstone,
7 sa dihang nanag-awit ang mga bituon sa kabuntagon ug ang tanang anak sa Dios nanaghugyaw sa kalipay?
when the stars of the morning sang together and all the angels shouted for joy.
8 Kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa pultahan sa dihang mibuhagay kini, nga daw gikan kini sa tagoangkan—
Who laid down the boundaries of the sea when it was born?
9 sa dihang gihimo ko ang panganod nga iyang bisti, ug ang bagang kangitngit nga iyang lampin?
Who clothed it with clouds, and wrapped it in a blanket of deep darkness?
10 Mao kadto ang higayon nga akong gimarkahan ang dagat sa akong utlanan, ug sa dihang gibutang ko ang mga babag ug pultahan niini,
I set its limits, marking its borders.
11 ug sa dihang gisultihan ko kini, 'Moabot ka niini nga kalay-on, apan dinhi lamang; dinhi ang dapit diin butangan ko ug utlanan ang garbo sa imong mga balod.'
I said, ‘You may come here, but no farther. Here is where your proud waves stop.’
12 Nasulayan na ba nimo, sukad nga nagsugod ang imong mga adlaw, nga mihatag ka ug mando sa kabuntagon nga magsugod, ug nahimong hinungdan sa banagbanag nga mahibalo sa iyang dapit diha sa kahan-ayan sa mga butang,
During your lifetime, have you ever ordered the morning to begin?
13 aron mahuptan niini ang kinatumyan sa kalibotan ug aron ang daotang mga tawo mangurog tungod niini?
Have you ever told the dawn where to appear that it might take hold of the corners of the earth and shake the wicked out?
14 Nabag-o ang panagway sa kalibotan sama nga mabag-o ang lapok ilalom sa silyo; ang tanang butang niini maklaro pag-ayo sama sa pinilo nga panapton.
The earth is changed like clay under a seal; its features stand out like a crumpled garment.
15 Gikan sa daotang mga tawo gikuha ang ilang 'kahayag'; ang ilang gibayaw nga kamot nabali.
The ‘light’ of the wicked is taken away from them; their acts of violence are stopped.
16 Nakaabot ka na ba sa mga tinubdan sa tubig sa dagat? Nakalakaw ka na ba sa kinahiladman nga bahin sa dagat?
Have you entered the sources of the sea? Have you explored their hidden depths?
17 Gipadayag na ba kanimo ang ganghaan sa kamatayon? Nakita na ba nimo ang ganghaan sa anino sa kamatayon?
Have you been shown where the gates of death are? Have you seen the gates of utter darkness?
18 Nasabtan ba nimo ang kadak-on sa kalibotan? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling niining tanan.
Do you know how far the earth extends? Tell me if you know all this!
19 Asa man ang dalan sa pahulayanang dapit sa kahayag— ug sa kangitngit, asa man ang dapit niini?
In which direction does light live? Where does darkness dwell?
20 Magiyahan mo ba ang kahayag ug ang kangitngit sa mga dapit sa ilang trabahoan? Makaplagan mo ba ang dalan balik sa ilang mga panimalay alang kanila?
Can you take them home? Do you know the way to where they live?
21 Nasayod ka gayod sa walay pagduhaduha, tungod natawo ka na kaniadto; ang gidaghanon sa imong mga adlaw dako kaayo!
Of course you know, because you were already born then! You've lived so long!
22 Nakasulod ka na ba sa pundohanan sa niyebe, o nakita ba nimo ang pundohanan sa ice,
Have you been to where the snow is kept? Have you seen where the hail is held?
23 kining mga butang nga gigahin ko sa panahon sa kagubot, alang sa mga adlaw sa pakig-away ug pakiggubat?
I have stored them up for the time of trouble, for the day of war and battle.
24 Unsa man ang dalan diin ang mga kidlap sa kilat gibahinbahin, o diin man nagkatibulaag ang hangin gikan sa sidlakan ibabaw sa kalibotan?
Do you know the way to where light comes from, or to where the east wind blows over the earth?
25 Kinsa man ang nagbuhat sa agianan alang sa mga baha sa ulan, o kinsa man ang naghimo ug mga agianan alang sa kusog nga dalugdog,
Who cuts a channel for the rain to flow? Who creates a path for the thunderbolt?
26 aron moulan sa dapit nga walay tawo nga nagpuyo, ug sa kamingawan, diin walay usa ka tawo,
Who brings rain to an uninhabited land, to a desert where nobody lives,
27 aron tagboon ang panginahanglan sa mga walay tanom ug mingaw nga mga rehiyon, ug aron maghimo sa mga gagmay nga sagbot nga moturok?
to water a parched wasteland to make the green grass grow?
28 Aduna bay amahan ang ulan? Kinsa man ang nagmugna sa tulo sa yamog?
Does the rain have a father? Who was the father of the dewdrops?
29 Kang kinsa mang tagoangkan naggikan ang ice? Kinsa man ang nagpakatawo sa puti nga tun-og sa kalangitan?
Who was the mother of ice? Does the frost of the air have a mother?
30 Gitagoan sa mga tubig ang ilang kaugalingon ug nahimong daw sama sa bato; ug migahi ang ibabaw sa kinahiladman.
Water turns into rock-hard ice; its surface freezes solid.
31 Mahugtan ba nimo ang kadena sa Pleiades o usabon ang hikot sa Orion?
Can you tie together the stars of the Pleiades? Can you loosen the belt of the Orion constellation?
32 Magiyahan ba nimo ang mga bituon nga magpakita sa ilang hustong panahon? Magiyahan ba nimo ang Oso uban sa mga anak niini?
Can you guide the stars of Mazzaroth at the right time? Can you direct the Great Bear constellation and its other stars?
33 Nasayod ka ba sa mga patakaran sa kalangitan? Mabutang ba nimo ang pagdumala sa kalangitan ibabaw sa kalibotan?
Do you know the laws of the heavens? Can you apply them to the earth?
34 Mapadungog ba nimo ang imong tingog ibabaw sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa ulan motabon kanimo?
Can you shout to the clouds and command them to pour rain down on you?
35 Makapadala ka ba ug kidlap sa kilat aron manggawas sila, nga miingon sila kanimo, 'Ania na kami'?
Can you send out bolts of lightning and direct them, so that they can answer you saying, ‘Here we are’?
36 Kinsa bay nagbutang ug kaalam sa panganod o naghatag ug kahibalo sa yamog?
Who has placed wisdom inside people? Who has given understanding to the mind?
37 Kinsa man ang makaihap sa panganod pinaagi sa iyang kahanas? Kinsa man ang makayabo sa panit nga sudlanan ug tubig sa kalangitan
Who is clever enough to count the clouds? Who can turn heaven's water jars on their sides
38 sa dihang ang abog matapok ug ang tibugol nga yuta mogahi?
when the dust has baked into a solid mass?
39 Makapangayam ka ba ug pagkaon alang sa babayeng liyon o matagbaw ang iyang mga batan-ong anak nga liyon
Can you hunt prey for the lion? Can you feed the lion cubs
40 sa dihang naghupo sila sa ilang lungib ug nagtago aron sa pag-atang sa ilang kan-onon?
as they crouch down in their dens and lie in wait in the bushes?
41 Kinsa man ang naghatag ug bihagonon sa mga uwak sa dihang ang iyang mga anak misinggit ngadto sa Dios ug ningbarag tungod sa kakulang sa pagkaon?
Who provides food for the raven when its young cry out to God, weak from starvation?
