Job 38
1 Unya gitawag ni Yahweh si Job gikan sa mabangis nga unos ug miingon,
And after Elius had ceased from speaking, the Lord spoke to Job through the whirlwind and clouds, [saying],
2 “Kinsa kining nagdala ug kangitngit sa mga plano pinaagi lamang sa mga pulong nga walay kahibalo?
Who is this that hides counsel from me, and confines words in [his] heart, and thinks to conceal [them] from me?
3 Karon, itaod imong bakos ug tindog sama sa usa ka lalaki kay daghan ako ug pangutana kanimo, ug kinahanglan nga imo akong tubagon.
Gird your loins like a man; and I will ask you, and do you answer me.
4 Asa ka man sa dihang gibutang ko ang mga patukoranan sa kalibotan? Sultihi ako, kung nakasabot ka man ugaling.
Where was you when I founded the earth? tell me now, if you have knowledge,
5 Kinsa man ang nagbuot sa iyang kadak-on? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling. Kinsa man ang nag-inat sa linya nga sukdanan niini?
who set the measures of it, if you know? or who stretched a line upon it?
6 Unsa man ang gibutangan sa patukoranan niini? Kinsa man ang nagbutang sa batong patukoranan
On what are its rings fastened? and who is he that laid the corner-stone upon it?
7 sa dihang nanag-awit ang mga bituon sa kabuntagon ug ang tanang anak sa Dios nanaghugyaw sa kalipay?
When the stars were made, all my angels praised me with a loud voice.
8 Kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa pultahan sa dihang mibuhagay kini, nga daw gikan kini sa tagoangkan—
And I shut up the sea with gates, when it rushed out, coming forth out its mother's womb.
9 sa dihang gihimo ko ang panganod nga iyang bisti, ug ang bagang kangitngit nga iyang lampin?
And I made a cloud its clothing, and swathed it in mist.
10 Mao kadto ang higayon nga akong gimarkahan ang dagat sa akong utlanan, ug sa dihang gibutang ko ang mga babag ug pultahan niini,
And I set bounds to it, surrounding it with bars and gates.
11 ug sa dihang gisultihan ko kini, 'Moabot ka niini nga kalay-on, apan dinhi lamang; dinhi ang dapit diin butangan ko ug utlanan ang garbo sa imong mga balod.'
And I said to it, Hitherto shall you come, but you shall not go beyond, but your waves shall be confined within you.
12 Nasulayan na ba nimo, sukad nga nagsugod ang imong mga adlaw, nga mihatag ka ug mando sa kabuntagon nga magsugod, ug nahimong hinungdan sa banagbanag nga mahibalo sa iyang dapit diha sa kahan-ayan sa mga butang,
Or did I order the morning light in your time; and [did] the morning star [then first] see his appointed place;
13 aron mahuptan niini ang kinatumyan sa kalibotan ug aron ang daotang mga tawo mangurog tungod niini?
to lay hold of the extremities of the earth, to cast out the ungodly out of it?
14 Nabag-o ang panagway sa kalibotan sama nga mabag-o ang lapok ilalom sa silyo; ang tanang butang niini maklaro pag-ayo sama sa pinilo nga panapton.
Or did you take clay of the ground, and form a living creature, and set it with the power of speech upon the earth?
15 Gikan sa daotang mga tawo gikuha ang ilang 'kahayag'; ang ilang gibayaw nga kamot nabali.
And have you removed light from the ungodly, and crushed the arm of the proud?
16 Nakaabot ka na ba sa mga tinubdan sa tubig sa dagat? Nakalakaw ka na ba sa kinahiladman nga bahin sa dagat?
Or have you gone to the source of the sea, and walked in the tracks of the deep?
17 Gipadayag na ba kanimo ang ganghaan sa kamatayon? Nakita na ba nimo ang ganghaan sa anino sa kamatayon?
And do the gates of death open to you for fear; and did the porters of hell quake when they saw you? (questioned)
18 Nasabtan ba nimo ang kadak-on sa kalibotan? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling niining tanan.
And have you been instructed in the breadth of the [whole earth] under heaven? tell me now, what is the extent of it?
19 Asa man ang dalan sa pahulayanang dapit sa kahayag— ug sa kangitngit, asa man ang dapit niini?
And in what kind of a land does the light dwell? and of what kind is the place of darkness?
20 Magiyahan mo ba ang kahayag ug ang kangitngit sa mga dapit sa ilang trabahoan? Makaplagan mo ba ang dalan balik sa ilang mga panimalay alang kanila?
If you could bring me to their [utmost] boundaries, and if also you know their paths;
21 Nasayod ka gayod sa walay pagduhaduha, tungod natawo ka na kaniadto; ang gidaghanon sa imong mga adlaw dako kaayo!
I know then that you were born at that time, and the number of your years is great.
22 Nakasulod ka na ba sa pundohanan sa niyebe, o nakita ba nimo ang pundohanan sa ice,
But have you gone to the treasures of snow? and have you seen the treasures of hail?
23 kining mga butang nga gigahin ko sa panahon sa kagubot, alang sa mga adlaw sa pakig-away ug pakiggubat?
And is there a store [of them], for you against the time of [your] enemies, for the day of wars and battle?
24 Unsa man ang dalan diin ang mga kidlap sa kilat gibahinbahin, o diin man nagkatibulaag ang hangin gikan sa sidlakan ibabaw sa kalibotan?
And whence proceeds the frost? or [whence] is the south wind dispersed over the [whole world] under heaven?
25 Kinsa man ang nagbuhat sa agianan alang sa mga baha sa ulan, o kinsa man ang naghimo ug mga agianan alang sa kusog nga dalugdog,
And who prepared a course for the violent rain, and a way for the thunders;
26 aron moulan sa dapit nga walay tawo nga nagpuyo, ug sa kamingawan, diin walay usa ka tawo,
to rain upon the land where [there is] no man, the wilderness, where there is not a man in it; so as to feed the untrodden and uninhabited [land],
27 aron tagboon ang panginahanglan sa mga walay tanom ug mingaw nga mga rehiyon, ug aron maghimo sa mga gagmay nga sagbot nga moturok?
and cause it to send forth a crop of green herbs?
28 Aduna bay amahan ang ulan? Kinsa man ang nagmugna sa tulo sa yamog?
Who is the rain's father? and who has generated the drops of dew?
29 Kang kinsa mang tagoangkan naggikan ang ice? Kinsa man ang nagpakatawo sa puti nga tun-og sa kalangitan?
And out of whose womb comes the ice? and who has produced the frost in the sky,
30 Gitagoan sa mga tubig ang ilang kaugalingon ug nahimong daw sama sa bato; ug migahi ang ibabaw sa kinahiladman.
which descends like flowing water? who has terrified the face of the ungodly?
31 Mahugtan ba nimo ang kadena sa Pleiades o usabon ang hikot sa Orion?
And do you understand the band of Pleias, and have you opened the barrier of Orion?
32 Magiyahan ba nimo ang mga bituon nga magpakita sa ilang hustong panahon? Magiyahan ba nimo ang Oso uban sa mga anak niini?
Or will you reveal Mazuroth in his season, and the evening star with his rays? Will you guide them?
33 Nasayod ka ba sa mga patakaran sa kalangitan? Mabutang ba nimo ang pagdumala sa kalangitan ibabaw sa kalibotan?
And know you the changes of heaven, or the events which take place together under heaven?
34 Mapadungog ba nimo ang imong tingog ibabaw sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa ulan motabon kanimo?
And will you call a cloud with your voice, and will it obey you with a violent shower of much rain?
35 Makapadala ka ba ug kidlap sa kilat aron manggawas sila, nga miingon sila kanimo, 'Ania na kami'?
And will you send lightnings, and they shall go? and shall they say to you, What is [your pleasure]?
36 Kinsa bay nagbutang ug kaalam sa panganod o naghatag ug kahibalo sa yamog?
And who has given to women skill in weaving, or knowledge of embroidery?
37 Kinsa man ang makaihap sa panganod pinaagi sa iyang kahanas? Kinsa man ang makayabo sa panit nga sudlanan ug tubig sa kalangitan
And who is he that numbers the clouds in wisdom, and has bowed the heaven [down] to the earth?
38 sa dihang ang abog matapok ug ang tibugol nga yuta mogahi?
For it is spread out as dusty earth, and I have cemented it as one hewn stone to another.
39 Makapangayam ka ba ug pagkaon alang sa babayeng liyon o matagbaw ang iyang mga batan-ong anak nga liyon
And will you hunt a prey for the lions? and satisfy the desires of the serpents?
40 sa dihang naghupo sila sa ilang lungib ug nagtago aron sa pag-atang sa ilang kan-onon?
For they fear in their lairs, and lying in wait couch in the woods.
41 Kinsa man ang naghatag ug bihagonon sa mga uwak sa dihang ang iyang mga anak misinggit ngadto sa Dios ug ningbarag tungod sa kakulang sa pagkaon?
And who has prepared food for the raven? for its young ones wander and cry to the Lord, in search of food.
