Job 34
1 Dugang pa, nagpadayon sa pagsulti si Elihu:
After proclaiming these things, Eliu now had this to say:
2 “Paminaw sa akong mga pulong, kamong mga maalamon; paminaw kanako, kamong adunay kahibalo.
May the wise hear my words, and may the educated listen to me.
3 Kay ang dalunggan mosulay sa mga pulong sama sa dila nga motilaw sa pagkaon.
For the ear examines words, and the mouth discerns foods by the taste.
4 Pilion nato alang sa atong kaugalingon kung unsa ang husto: hibaloan nato sa atong kaugalingon kung unsa ang makaayo.
Let us choose judgment for ourselves, and let us consider among ourselves what is best.
5 Kay miingon si Job, 'Matarong ako, apan gikuha sa Dios ang akong katungod.
For Job has said: “I am just, yet God has subverted my judgment.
6 Bisan paman sa akong katungod, giisip ako nga usa ka bakakon. Ang akong samad walay kaayohan, bisan tuod ug wala akoy sala'.
For, within my judgment, there is a lie: my vehement barbs are without any sin.”
7 Unsa man nga tawo ang sama kang Job, nga nag-inom ug pagbiaybiay sama sa tubig,
What man is there that is like Job, who drinks up derision as if it were water,
8 nga nakig-uban sa katawhan nga nagabuhat ug daotan, ug naglakaw uban sa mga tawong daotan?
who accompanies those who work iniquity, and who walks with impious men?
9 Kay miingon man siya, 'Walay pulos sa usa ka tawo ang pagbati ug kalipay sa pagbuhat sa mga gikahimut-an sa Dios.'
For he has said, “Man will not please God, even if he should travel with him.”
10 Busa paminaw kanako, kamong mga tawo nga adunay panabot: dili gayod makabuhat ang Dios ug daotan; dili gayod magpakasala ang Makagagahom.
Therefore, prudent men, hear me: impiety is far from God, and iniquity is far from the Almighty.
11 Kay bayaran niya ang gibuhat sa tawo; himuon niya nga makadawat ang matag tawo sa ganti sa iyang mga binuhatan.
For he will restore to man his works, and according to the ways of each, he will repay them.
12 Sa pagkatinuod, ang Dios wala magbuhat ug daotan, ni ang Makagagahom motuis sa katarong.
For truly, God will not condemn in vain, nor will the Almighty repudiate judgment.
13 Kinsa man ang nagbutang kaniya aron sa pagdumala sa kalibotan? Ug kinsa man ang nagbutang sa tibuok kalibotan ubos kaniya?
What other is established over the earth? Or whom has he placed over the world, which he made?
14 Kung naghunahuna lamang siya sa iyang kaugalingon, ug kung tigumon lamang niya pabalik sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug iyang gininhawa,
But, if he directs his heart towards him, he will draw his spirit and breath to himself.
15 ang tanang unod mahanaw; ug ang katawhan mobalik sa abog pag-usab.
All flesh will fail together, and man will return to ashes.
16 Kung karon aduna kanay panabot, paminawa kini; paminawa ang tingog sa akong mga pulong.
Therefore, if you have understanding, hear what is said, and heed the sound of my eloquence.
17 Makahimo ba sa pagdumala kadtong adunay kasilag sa katarong? Imo bang pagahukman ang Dios, nga maoy Matarong ug Gamhanan?
Is he that does not love judgment able to be corrected? And how can you so greatly condemn him who is just?
18 Ang Dios, nga nagsulti sa hari, 'Mahugaw ka,' o nagsulti sa mga halangdon, 'Daotan kamo'?
He says to the king, “You are an apostate.” He calls commanders impious.
19 Ang Dios, wala nagpakita ug pagdapig sa mga pangulo, ug wala nag-ila sa mga adunahan ingon nga labaw sa mga kabos, kay binuhat lamang silang tanan sa iyang mga kamot.
He does not accept the reputation of leaders; nor does he recognize the tyrant as he contends against the poor. For all are the work of his hands.
20 Unya moabot ang takna nga sila mamatay; sa tungang gabii ang tanang mga tawo mangurog ug mamatay; ang gamhanang mga tawo pagakuhaon, apan dili pinaagi sa kamot sa mga tawo.
They will die suddenly, and the people will be troubled in the middle of the night, but they will pass through it, and the violent will be taken away without a hand.
21 Kay ang mga mata sa Dios anaa sa mga binuhatan sa tawo, ug nakita niya ang tanan nilang mga lakang.
For his eyes are upon the ways of men, and he examines all of their steps.
22 Wala nay kangitngit, ug wala nay baga nga dulom diin ang nagabuhat sa daotan matago.
There is no darkness and no shadow of death, where those who work iniquity may be hidden.
23 Kay dili na kinahanglan susihon pa sa Dios ang tawo, dili na kinahanglan nga moadto pa ang tawo kaniya aron hukman.
For it is no longer within the power of man to enter into judgment with God.
24 Gidugmok niya ang mga kusgan nga mga tawo tungod sa ilang binuhatan nga dili na kinahanglan pa sukitsukiton; ug iyang gibutang ang uban sa ilang mga dapit.
He will break into many innumerable pieces, and he will cause others to stand up in their place.
25 Niini nga paagi nakabalo siya mahitungod sa ilang mga binuhatan; gipanglabay niya kining mga tawhana sa kagabhion; ug nangalaglag gayod sila.
For he knows their works, and, as a result, he will bring the night, and they will be crushed.
26 Sa dayag nga pagtan-aw sa uban, gipamatay niya sila tungod sa ilang daotang binuhatan sama sa mga mamumuno
Just as the impious do, he has struck them in a place where they can be seen.
27 tungod kay mibiya sila gikan sa pagsunod kaniya ug nagdumili sila sa pag-ila sa bisan unsa niyang mga pamaagi.
They, as if with great diligence, have withdrawn from him, and they refused to understand all his ways,
28 Niini nga paagi, gipaduol nila kaniya ang paghilak sa mga katawhan ngadto, ug nadungog niya ang mga paghilak sa mga dinaogdaog nga katawhan.
so that they caused the outcry of the needy to reach him, and he heard the voice of the poor.
29 Kung magpakahilom siya, kinsa man ang maghukom kaniya? Kung iyang tabonan ang iyang dagway, kinsa man ang makaila kaniya? Nagdumala siya sa tibuok nasod ug sa matag tawo,
For, when he grants peace, who is there that can condemn? When he hides his face, who is there that can contemplate him, either among the nations, or among all men?
30 aron nga dili makadumala ang mga tawo nga walay dios, ug aron wala nay si bisan kinsa nga manlimbong sa mga tawo.
He causes a hypocritical man to reign because of the sins of the people.
31 Pananglitan adunay mosulti sa Dios, 'Sad-an gayod ako, apan dili na ako magpakasala pa;
Therefore, since I have been speaking about God, I will not prevent you from doing the same.
32 tudloi ako kung unsa ang wala ko makita; nakabuhat ako ug sala, apan dili ko na gayod kini pagabuhaton.'
If I have erred, you may teach me; if I have spoken unfairly, I will add no more.
33 Pagasilotan ba gayod sa Dios ang sala niadtong tawhana, kay dili ka man ganahan sa mga binuhatan sa Dios? Kinahanglan nga mopili ka, ug dili ako. Busa isulti kung unsa ang imong nahibaloan.
Does God require this of you because it is displeasing to you? For you were the first to speak, and not I. But if you know something better, speak.
34 Ang mga lalaki nga adunay panabot magasulti kanako— sa pagkatinuod, ang matag maalamon nga tawo nga makadungog kanako mosulti gayod,
Let men of understanding speak to me, and let a wise man listen to me.
35 'Misulti si Job nga walay kahibalo, ang iyang mga pulong walay kaalam.'
But Job has been speaking foolishly, and his words contain unsound teaching.
36 Kung mahimo lang nga dad-on si Job didto sa hukmanan bisan sa pinakagamay nga kasayoran sa iyang sumbong tungod sa iyang sinultian nga sama sa daotang tawo.
My father, let Job be tested even to the end; may you not retreat from a man of iniquity.
37 Kay gidungagan niya ug pagsupak ang iyang sala; gipalakpak niya ang iyang kamot taliwala kanamo sa pagbiaybiay; ug nagpundo siya ug daotang mga pulong batok sa Dios.”
For he adds blasphemy on top of his sins; nevertheless, let him be constrained to be among us, and then let him provoke God to judgment with his speeches.
