Job 28
1 Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan.
La plata tiene sus yacimientos, y el oro un lugar donde refinarlo.
2 Ginakuha ang puthaw gikan sa yuta; Pulpogon nila ang bato ug tunawon aron mogawas ang tumbaga gikan sa bato.
Se saca el hierro de la tierra, y se funde el cobre de la piedra.
3 Ang tawo modala ug suga sa ngitngit nga dapit ug magapangita, sa kinalayoan nga kinutoban, ang mga bato sa hilit ug baga nga kangitngit.
El hombre da fin a la oscuridad y examina la piedra oscura y opaca hasta el último rincón.
4 Giablihan niya ang sigpit nga lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, dapit nga wala matultoli ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.
Lejos de donde vive la gente, en lugares donde el pie no pasa, abren minas. Son suspendidos y balanceados lejos de los demás hombres.
5 Alang sa yuta, gikan niini ang tinapay, apan ingon nga gibaliktad kini pinaagi sa kalayo.
La tierra de la cual sale el pan, y por debajo, es trastornada como por fuego;
6 Sa mga bato niini ang dapit kung asa makita ang safiro, ug ang abog niini adunay bulawan.
es lugar donde hay piedras de zafiro y polvo de oro.
7 Walay dumadagit nga langgam ang nasayod niini nga dalan, ni wala kini nakita sa mata sa banog.
Es una senda que el ave de rapiña no conoce. Jamás la vio el ojo del halcón.
8 Ang magarbohon nga mga mananap wala nilakaw niini nga dalan, ni ang bangis nga liyon wala nakaagi didto.
Nunca fue pisoteada por fieras arrogantes, ni pasó por allí el león.
9 Gigunitan sa tawo ang gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid hangtod sa mga gamot.
El hombre alarga su mano sobre el pedernal y trastorna la raíz de las montañas.
10 Nagkalot siyag kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa mga bililhong mga butang didto.
Abre canales en la roca, y sus ojos ven todo lo precioso.
11 Sampongan niya ang mga tubod aron nga dili kini makaagas; kung unsa ang nakatago didto dalahon niya sa kahayag.
Detiene los ríos en su nacimiento y hace que salga a la luz lo escondido.
12 Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
Pero ¿dónde se halla el entendimiento? ¿Dónde está el lugar de la sabiduría?
13 Wala nasayod ang tawo sa kantidad niini; ni makita kini sa yuta sa mga buhi.
El hombre no conoce el valor de ella. No se halla en la tierra de los vivientes.
14 Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'
El océano dice: No está en mí. El mar dice: No está conmigo.
15 Dili kini makuha pinaagi sa bulawan; ni ang plata timbangon aron mahimong makatupong sa kantidad niini.
No se puede obtener con oro fino, ni por su precio se pesa la plata.
16 Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro.
No se puede evaluar con oro de Ofir, ni con ónice precioso o con zafiro.
17 Ang bulawan ug kristal dili makatupong sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga hinimo sa lunsay nga bulawan.
El oro y los diamantes no se le igualan, ni se puede pagar con objetos de oro fino.
18 Wala pa naingon ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi.
El coral y el cristal de roca ni se mencionen, porque el valor de la sabiduría supera al de las perlas.
19 Ang topaz sa Ethiopia wala nakatandi niini; ni kini mahimong sama ka bililhon sa lunsay nga bulawan.
El topacio de Etiopía no la iguala, ni podrá ser evaluada en oro puro.
20 Asa man gikan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
¿De dónde viene la sabiduría? ¿Dónde está el lugar del entendimiento?
21 Ang kaalam dili makita sa mga mata sa tanang buhing butang ug dili makita sa mga langgam sa kalangitan.
Está encubierta a los ojos de todo viviente, y oculta a todas las aves del cielo.
22 Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'
El Abadón y la Muerte dicen: ¡Su fama escuchamos con nuestros oídos!
23 Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nakakita siya niini nga dapit.
ʼElohim entiende el camino de ella y conoce su lugar,
24 Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita ang tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan.
porque contempla los confines de la tierra y ve cuanto hay debajo del cielo
25 Kaniadto, gihimo niya ang hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.
cuando da su peso al viento y determina la medida de las aguas,
26 Naghimo siya ug balaod sa mga ulan ug agianan sa kilat ug dalugdog.
cuando dicta una ley para la lluvia, y un camino para truenos y relámpagos.
27 Unya nakita niya ang kaalam ug nagpasayod niini; gipahiluna niya kini, tinuod, ug gisuta niya kini.
Entonces Él la vio, la declaró, la estableció y también la escudriñó,
28 Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot.”
y dice al hombre: Ciertamente el temor a ʼAdonay es la sabiduría, y el apartarse del mal, el entendimiento.
