Job 28
1 Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan.
Surely there is for silver a source, And a place for the gold they refine;
2 Ginakuha ang puthaw gikan sa yuta; Pulpogon nila ang bato ug tunawon aron mogawas ang tumbaga gikan sa bato.
Iron from the dust is taken, And [from] the firm stone brass.
3 Ang tawo modala ug suga sa ngitngit nga dapit ug magapangita, sa kinalayoan nga kinutoban, ang mga bato sa hilit ug baga nga kangitngit.
An end hath he set to darkness, And to all perfection he is searching, A stone of darkness and death-shade.
4 Giablihan niya ang sigpit nga lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, dapit nga wala matultoli ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.
A stream hath broken out from a sojourner, Those forgotten of the foot, They were low, from man they wandered.
5 Alang sa yuta, gikan niini ang tinapay, apan ingon nga gibaliktad kini pinaagi sa kalayo.
The earth! from it cometh forth bread, And its under-part is turned like fire.
6 Sa mga bato niini ang dapit kung asa makita ang safiro, ug ang abog niini adunay bulawan.
A place of the sapphire [are] its stones, And it hath dust of gold.
7 Walay dumadagit nga langgam ang nasayod niini nga dalan, ni wala kini nakita sa mata sa banog.
A path — not known it hath a ravenous fowl, Nor scorched it hath an eye of the kite,
8 Ang magarbohon nga mga mananap wala nilakaw niini nga dalan, ni ang bangis nga liyon wala nakaagi didto.
Nor trodden it have the sons of pride, Not passed over it hath the fierce lion.
9 Gigunitan sa tawo ang gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid hangtod sa mga gamot.
Against the flint he sent forth his hand, He overturned from the root mountains.
10 Nagkalot siyag kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa mga bililhong mga butang didto.
Among rocks, brooks he hath cleaved, And every precious thing hath his eye seen.
11 Sampongan niya ang mga tubod aron nga dili kini makaagas; kung unsa ang nakatago didto dalahon niya sa kahayag.
From overflowing floods he hath bound, And the hidden thing bringeth out [to] light.
12 Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
And the wisdom — whence is it found? And where [is] this, the place of understanding?
13 Wala nasayod ang tawo sa kantidad niini; ni makita kini sa yuta sa mga buhi.
Man hath not known its arrangement, Nor is it found in the land of the living.
14 Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'
The deep hath said, 'It [is] not in me,' And the sea hath said, 'It is not with me.'
15 Dili kini makuha pinaagi sa bulawan; ni ang plata timbangon aron mahimong makatupong sa kantidad niini.
Gold is not given for it, Nor is silver weighed — its price.
16 Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro.
It is not valued with pure gold of Ophir, With precious onyx and sapphire,
17 Ang bulawan ug kristal dili makatupong sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga hinimo sa lunsay nga bulawan.
Not equal it do gold and crystal, Nor [is] its exchange a vessel of fine gold.
18 Wala pa naingon ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi.
Corals and pearl are not remembered, The acquisition of wisdom [is] above rubies.
19 Ang topaz sa Ethiopia wala nakatandi niini; ni kini mahimong sama ka bililhon sa lunsay nga bulawan.
Not equal it doth the topaz of Cush, With pure gold it is not valued.
20 Asa man gikan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
And the wisdom — whence doth it come? And where [is] this, the place of understanding?
21 Ang kaalam dili makita sa mga mata sa tanang buhing butang ug dili makita sa mga langgam sa kalangitan.
It hath been hid from the eyes of all living. And from the fowl of the heavens It hath been hidden.
22 Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'
Destruction and death have said: 'With our ears we have heard its fame.'
23 Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nakakita siya niini nga dapit.
God hath understood its way, And He hath known its place.
24 Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita ang tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan.
For He to the ends of the earth doth look, Under the whole heavens He doth see,
25 Kaniadto, gihimo niya ang hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.
To make for the wind a weight, And the waters He meted out in measure.
26 Naghimo siya ug balaod sa mga ulan ug agianan sa kilat ug dalugdog.
In His making for the rain a limit, And a way for the brightness of the voices,
27 Unya nakita niya ang kaalam ug nagpasayod niini; gipahiluna niya kini, tinuod, ug gisuta niya kini.
Then He hath seen and declareth it, He hath prepared it, and also searched it out,
28 Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot.”
And He saith to man: — 'Lo, fear of the Lord, that [is] wisdom, And to turn from evil [is] understanding.'
