Job 28
1 Sigurado gayod nga adunay minahan sa plata, ang dapit diin nila ginalunsay ang bulawan.
Silver hath beginnings of its veins, and gold hath a place wherein it is melted.
2 Ginakuha ang puthaw gikan sa yuta; Pulpogon nila ang bato ug tunawon aron mogawas ang tumbaga gikan sa bato.
Iron is taken out of the earth, and stone melted with heat is turned into brass.
3 Ang tawo modala ug suga sa ngitngit nga dapit ug magapangita, sa kinalayoan nga kinutoban, ang mga bato sa hilit ug baga nga kangitngit.
He hath set a time for darkness, and the end of all things he considereth, the stone also that is in the dark and the shadow of death.
4 Giablihan niya ang sigpit nga lungag layo sa puy-anan sa mga tawo, dapit nga wala matultoli ni bisan kinsang tiil. Magkumbitay siya layo gikan sa mga tawo; nagalabyog siya padulong ug pabalik.
The flood divideth from the people that are on their journey, those whom the food of the needy man hath forgotten, and who cannot be come at.
5 Alang sa yuta, gikan niini ang tinapay, apan ingon nga gibaliktad kini pinaagi sa kalayo.
The land, out of which bread grew in its place, hath been overturned with fire.
6 Sa mga bato niini ang dapit kung asa makita ang safiro, ug ang abog niini adunay bulawan.
The stones of it are the place of sapphires, and the clods of it are gold.
7 Walay dumadagit nga langgam ang nasayod niini nga dalan, ni wala kini nakita sa mata sa banog.
The bird hath not known the path, neither hath the eye of the vulture beheld it.
8 Ang magarbohon nga mga mananap wala nilakaw niini nga dalan, ni ang bangis nga liyon wala nakaagi didto.
The children of the merchants have not trodden it, neither hath the lioness passed by it.
9 Gigunitan sa tawo ang gahi nga bato; gilintuwad niya ang mga bukid hangtod sa mga gamot.
He hath stretched forth his hand to the flint, he hath overturned mountains from the roots.
10 Nagkalot siyag kanal taliwala sa mga bato; ang iyang mga mata nakakita sa mga bililhong mga butang didto.
In the rocks he hath cut out rivers, and his eye hath seen every precious thing.
11 Sampongan niya ang mga tubod aron nga dili kini makaagas; kung unsa ang nakatago didto dalahon niya sa kahayag.
The depths also of rivers he hath searched, and hidden things he hath brought forth to light.
12 Asa man makaplagan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
But where is wisdom to be found, and where is the place of understanding?
13 Wala nasayod ang tawo sa kantidad niini; ni makita kini sa yuta sa mga buhi.
Man knoweth not the price thereof, neither is it found in the land of them that live in delights.
14 Ang lawom nga mga tubig ilalom sa yuta moingon, 'Wala kini kanako'; ang dagat moingon, 'Wala kini uban kanako.'
The depth saith: It is not in me: and the sea saith: It is not with me.
15 Dili kini makuha pinaagi sa bulawan; ni ang plata timbangon aron mahimong makatupong sa kantidad niini.
The finest gold shall not purchase it, neither shall silver be weighed in exchange for it.
16 Dili kini bililhon uban ang bulawan sa Ophir, uban ang bililhon nga onyx o safiro.
It shall not be compared with the dyed colours of India, or with the most precious stone sardonyx, or the sapphire.
17 Ang bulawan ug kristal dili makatupong sa bili niini; ni ibaylo kini alang sa mga alahas nga hinimo sa lunsay nga bulawan.
Gold or crystal cannot equal it, neither shall any vessels of gold be changed for it.
18 Wala pa naingon ang kabililhon sa mga coral o haspe; sa pagkatinuod, ang kantidad sa kaalam labaw pa kay sa mga rubi.
High and eminent things shall not be mentioned in comparison of it: but wisdom is drawn out of secret places.
19 Ang topaz sa Ethiopia wala nakatandi niini; ni kini mahimong sama ka bililhon sa lunsay nga bulawan.
The topaz of Ethiopia shall not be equal to it, neither shall it be compared to the cleanest dyeing.
20 Asa man gikan ang kaalam? Asa man ang dapit sa panabot?
Whence then cometh wisdom? and where is the place of understanding?
21 Ang kaalam dili makita sa mga mata sa tanang buhing butang ug dili makita sa mga langgam sa kalangitan.
It is hid from the eyes of all living. and the fowls of the air know it not.
22 Ang Pagkaguba ug Kamatayon moingon, 'Nadungog namo ang hungihong mahitungod niini sa among mga dalunggan.'
Destruction and death have said: With our ears we have heard the fame thereof.
23 Nakasabot ang Dios niini nga paagi; nakakita siya niini nga dapit.
God understandeth the way of it, and he knoweth the place thereof.
24 Kay siya nagtan-aw sa kinatumyan sa yuta ug nakakita ang tanan nga anaa sa ilalom sa kalangitan.
For he beholdeth the ends of the world: and looketh on all things that are under heaven.
25 Kaniadto, gihimo niya ang hangin ug gibahinbahin ang katubigan pinaagi sa taksanan.
Who made a weight for the winds and weighed the waters by measure.
26 Naghimo siya ug balaod sa mga ulan ug agianan sa kilat ug dalugdog.
When he gave a law for the rain, and a way for the sounding storms.
27 Unya nakita niya ang kaalam ug nagpasayod niini; gipahiluna niya kini, tinuod, ug gisuta niya kini.
Then he saw it, and declared, and prepared, and searched it.
28 Miingon siya ngadto sa mga tawo, 'Tan-awa, ang kahadlok sa Ginoo—mao ang kaalam; ang pagpahilayo sa daotan mao ang panabot.”
And he said to man: Behold the fear of the Lord, that is wisdom: and to depart from evil, is understanding.
