Jeremias 51

1 “Miingon si Yahweh niini: Tan-awa, pahuroson ko ang hangin sa kalaglagan batok sa Babilonia ug batok niadtong namuyo sa Leb Kamai.

Thus says the Lord: “Behold, I will raise up, over Babylon and over its inhabitants, who have lifted up their heart against me, something like a pestilent wind.

2 Magpadala ako ug mga langyaw ngadto sa Babilonia. Patibulaagon nila siya ug gun-obon ang iyang yuta, kay moabot sila gikan sa tanang bahin batok kaniya sa adlaw sa katalagman.

And I will send winnowers into Babylon, and they will winnow her, and they will demolish her land. For they will overwhelm her from every side in the day of her affliction.

3 Ayaw tugoti nga makabinat pa ang mga tigpana sa ilang mga pana; ayaw sila tugoti nga makasul-ob pa ug panagang. Ayaw saylohi ang iyang mga batan-on nga kalalakin-an; igahin ang tibuok niya nga kasundalohan alang sa kalaglagan.

Let him who draws the bow, not draw his bow. And let him who wears armor, not rise up. Do not spare her young men. Destroy her entire military.

4 Kay mangahagba ang samaran nga mga tawo diha sa yuta sa mga Caldeanhon; kadtong mangamatay mangahagba sa iyang kadalanan.

And the slain will fall in the land of the Chaldeans, and the wounded in its regions.

5 Kay wala gisalikway ang Israel ug ang Juda sa ilang Dios, ni Yahweh nga labawng makagagahom, bisan tuod nga napuno ang ilang yuta sa nabuhat nga mga kasaypanan batok kaniya nga Balaan sa Israel.

Yet Israel and Judah have not been widowed by their God, the Lord of hosts, though their land has been filled with transgression against the Holy One of Israel.

6 Kalagiw gikan sa taliwala sa Babilonia; tugoti nga luwason sa matag tawo ang iyang kaugalingon. Ayaw ug kalaglag sa iyang kasal-anan. Tungod kay mao na kini ang takna sa pagpanimalos ni Yahweh. Panimaslan niya kining tanan diha kaniya.

Flee from the midst of Babylon! And let each one save his own life. Do not be silent about her iniquity. For it is the time of revenge from the Lord. He himself will repay her, in her turn.

7 Ang Babilonia usa ka kupa nga bulawan nga gigunitan ni Yahweh nga nakapahubog sa tibuok kalibotan; giinom sa mga nasod ang bino sa Babilonia ug nangabuang sila.

Babylon is a gold cup in the hand of the Lord, inebriating the entire earth. The nations have drunk from her wine, and therefore they have staggered.

8 Kalit lamang nga mahugno ug malaglag ang Babilonia. Pagdangoyngoy alang kaniya! Hatagi siya ug tambal alang sa iyang kasakit; tingali ug mamaayo siya.

Suddenly, Babylon has fallen and been crushed. Wail over her! Take a balm to her pain, if perhaps she may be healed.”

9 'Nangandoy kami nga maayo ang Babilonia, apan wala siya naayo. Mamiya kitang tanan ug mopahilayo kaniya, ngadto sa atong kaugalingon nga yuta. Kay misangko ngadto sa kalangitan ang iyang pagkasad-an; misangko na kini ngadto sa kapanganoran.

“We would have cured Babylon, but there is no cure. Let us abandon her, and let each one of us go to his own land. For her judgment has reached even to the heavens, and has been lifted up even to the clouds.

10 Gipahayag ni Yahweh ang atong pagka walay sala. Dali kamo, isugid nato sa Zion ang mga nabuhat ni Yahweh nga atong Dios.'

The Lord has brought forth our justices. Come and let us describe in Zion the work of the Lord our God.”

11 Baira ang mga udyong ug dad-a ang mga taming. Gidasig ni Yahweh ang kasingkasing sa hari sa Medes diha sa laraw nga laglagon ang Babilonia. Alang kini sa pagpanimalos ni Yahweh, pagpanimalos alang sa pagkagun-ob sa iyang templo.

Sharpen the arrows, fill the quivers. The Lord has raised up the spirit of the kings of the Medes. And his mind is against Babylon, so that he may destroy her. For this is the vengeance of the Lord, the vengeance of his temple.

12 Iisa ang bandera diha sa mga paril sa Babilonia; lig-ona ang pagbantay; ipahiluna ang mga tigbantay; andama ang mga pagbanhig; tungod kay pagabuhaton sa GINOO ang iyang giingon mahitungod sa mga lumolupyo sa Babilonia.

Upon the walls of Babylon, lift up a sign. Increase the watch! Rouse the watchmen! Prepare ambushes! For the Lord has planned and has accomplished all that he has spoken, against the inhabitants of Babylon.

13 Kamong katawhan nga namuyo daplin sa daghan nga mga sapa, kamong katawhan nga adunahan sa mga bahandi, moabot na ang inyong kataposan. Mubo na lamang karon ang hut-ong sa inyong kinabuhi.

You who live above many waters, rich in treasures: your end has arrived, your measure has been cut short.

14 Misaad si Yahweh nga labawng makagagahom pinaagi sa kaugalingon niyang kinabuhi, 'Pun-on ko ikaw sa imong mga kaaway, sama sa hampak sa panon sa mga dulon; magpatugbaw sila ug singgit sa pagpakiggubat batok kanimo.'

The Lord of hosts has sworn by himself, saying: “For I will fill you with men as with locusts, and they will sing a rhythmic chant against you.”

15 Gibuhat niya ang kalibotan pinaagi sa iyang gahom; gipahimutang niya ang kalibotan pinaagi sa iyang kaalam. Pinaagi sa iyang panabot gipahalapad niya ang kalangitan.

The One who made the earth by his strength, who prepared the world by his wisdom, and who stretched out the heavens by his prudence:

16 Sa dihang magpadalugdog siya, adunay pagdahunog sa katubigan diha sa kalangitan, kay gipasaka niya ang alisngaw gikan sa kinatumyan sa kalibotan. Nagpakilat siya alang sa ulan ug nagpadala ug hangin gikan sa iyang mga lawak nga tipiganan.

when he utters his voice, the waters will be multiplied in the heavens. The One who lifts up the clouds from the ends of the earth: he has turned lightning into rain, and he has brought forth wind from his storehouses.

17 Nahimong walay alamag ang matag tawo, mga walay kahibalo. Naulawan ang matag tigpanday sa puthaw pinaagi sa iyang mga diosdios. Tungod kay dili tinuod ug walay kinabuhi ang iyang hinimo nga mga larawan.

Each man has become foolish before his own knowledge. Each sculptor has been confounded by his own sculpture. For what he has formed of them is a lie, and there is no spirit in them.

18 Wala kini mga pulos, ang binuhat sa mga bugalbugalon; mangahanaw kini sa takna nga pagasilotan na kini.

They are empty works, deserving of ridicule. In the time of their visitation, they will perish.

19 Apan ang Dios, nga Dios ni Jacob, dili sama niini, tungod kay siya man ang naghulma sa tanang mga butang. Ang Israel mao ang tribo sa iyang panulondon; ang iyang ngalan mao si Yahweh nga labawng makagagahom.

The portion of Jacob is not like their portion. For the One who made all things is his portion, and Israel is the scepter of his inheritance. The Lord of hosts is his name:

20 Ikaw ang akong martilyo sa gubat, ang akong hinagiban alang sa gubat. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga kanasoran ug laglagon ang mga gingharian.

“For me, you strike together the instruments of war; and with you, I will strike together nations; and with you, I will scatter the kingdoms.

21 Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga kabayo ug ang mga nagsakay niini; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga karwahe ug ang mga nagpadagan niini.

And with you, I will strike together the horse and his rider; and with you, I will strike together the chariot and its rider.

22 Pinaagi kanimo pagadukmokon ko ang matag lalaki ug babaye; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga tigulang ug ang mga batan-on. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga batan-on nga mga kalalakin-an ug ang mga babayeng ulay.

And with you, I will strike together man and woman; and with you, I will strike together the old man and the boy; and with you, I will strike together the young man and the virgin.

23 Pinaagi kanimo pagadukmokon ko ang mga magbalantay sa mga karnero ug ang mga panon sa ilang mga karnero; pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga magdadaro nga mga kalalakin-an ug ang ilang mga pundok. Pinaagi kanimo pagadugmokon ko ang mga gobernador ug ang mga opisyal.

And with you, I will strike together the pastor and his flock; and with you, I will strike together the farmer and his yoke of oxen; and with you, I will strike together military leaders and civil leaders.

24 Panimaslan ko ang Babilonia ug ang tanan nga mga lumolupyo sa Caldea diha sa imong atubangan tungod sa tanang daotan nga mga butang nga ilang gibuhat sa Zion—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

And I will repay Babylon and all the inhabitants of Chaldea for all their evil that they have done in Zion, before your eyes, says the Lord.

25 Tan-awa, batok ako kanimo, bukid sa kalaglagan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—nga molaglag sa tibuok kalibotan. Iisa ko ang akong kamot batok kaninyo, ug ipaligid ko kamo paubos gikan sa mga pangpang, ug pagaugdawon ko ang kabukiran.

Behold, I am against you, you pestilent mountain, says the Lord, for you are corrupting the entire earth. And I will extend my hand over you, and I will roll you down from the rocks, and I will make you into a burning mountain.

26 Busa dili na sila mokuha ug bisan unsa nga bato diha kanimo aron sa pagtukod sa suok o sa patukoranan sa dako nga balay; tungod kay maguba ka hangtod sa kahangtoran—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

And they will not take from you a stone for the corner, nor a stone for the foundations. Instead, you will be destroyed unto eternity,” says the Lord.

27 Iisa ang usa ka bandera ibabaw sa kalibotan. Patingoga ang budyong ngadto sa mga nasod. Tawga ang mga nasod sa pagsulong kaniya: Ararat, Mini, ug Ashkenaz. Pagpili ug usa ka pangulo aron sa pagsulong kaniya; pagdala ug mga kabayo sama sa nagpanon nga mga dulon.

Lift up a sign in the land! Sound the trumpet among the nations! Sanctify the nations against her. Announce against her the kings of Ararat, Minni, and Ashkenaz. Number against her Taphsar. Lead in the horse, like the stinging locust.

28 Andama ang mga nasod aron sa pagsulong kaniya: Ang mga hari sa Medes ug ang mga gobernador niini, ang tanan nga mga opisyal niini ug ang tanan nga mga yuta nga ilalom sa iyang pagdumala.

Sanctify the nations against her: the kings of Media, their military leaders, and all their civil leaders, and the entire land under their authority.

29 Kay matay-og ug mag-agulo ang yuta, sanglit magapadayon man ang mga laraw ni Yahweh batok sa Babilonia, aron nga mahimong awaaw ang yuta sa Babilonia diin wala nay magpuyo.

And the earth will be shaken and will be disturbed. For the plan of the Lord against Babylon will awaken, so that he may make the land of Babylon desolate and uninhabitable.

30 Mihunong sa pagpakig-away ang mga kasundalohan sa Babilonia; nagpabilin lamang sila sa ilang mga kota. Nawad-an sila ug umoy; nahimo silang mga babaye—nangasunog ang iyang mga balay, nangaguba ang mga babag sa iyang mga ganghaan.

The strong ones of Babylon have ceased to do battle. They have lived in fortresses. Their health has been devoured, and they have become like women. Her tabernacles have been set ablaze; her bars have been broken.

31 Midagan ang mensahero aron sa pagbalita ngadto sa lain pa nga mensahero, ug gisultihan sa tighatod ug balita ang lain nga tighatod sa balita aron ibalita ngadto sa hari sa Babilonia nga nailog na ang tibuok niyang siyudad.

Runner will go forth to meet runner, and messenger will meet messenger, so as to tell the king of Babylon that his city has been captured, from one end to the other,

32 Busa nailog na ang mga tabokanan sa suba; gisunog sa kaaway ang kabugangan nga anaa sa huyonghuyong nga yuta ug naglibog na ang mga kalalakin-an nga manggugubat nga gikan sa Babilonia.

and that the fords were seized in advance, and that the marshes have been burned with fire, and that the men of war have been set in disarray.

33 Kay miingon si Yahweh nga labawng makakagahom, nga Dios sa Israel: Sama sa giokanan ang anak nga babaye sa Babilonia. Mao na kini ang takna nga tunob-tunoban siya. Sa dili madugay moabot na ang takna sa pag-ani kaniya.

For thus says the Lord of hosts, the God of Israel: “The daughter of Babylon is like a threshing floor. This is the time of her threshing. A little while longer, and the time of her harvest will arrive.”

34 Gilamoy ako ni Nebucadnezar nga hari sa Babilonia; gilibog niya ako. Ug gihimo akong tibod nga walay sulod; gilamoy niya ako sama sa mapintas nga mananap; gibusog niya ang iyang tiyan pinaagi sa lamian nako nga mga pagkaon; gihugasan niya ako.'

“Nebuchadnezzar, the king of Babylon, has consumed me, has devoured me. He has made me like an empty vessel. He has swallowed me like a dragon. He has filled his belly with my tender ones, and he has cast me out.

35 Siya nga nagpuyo sa Zion moingon, 'Hinaot nga maanaa sa Babilonia ang kadaot nga gibuhat kanako ug sa akong unod. 'Moingon ang Jerusalem, 'Hinaot nga maanaa sa mga lumolupyo sa Caldea ang akong dugo.'

This iniquity is against me, and so my flesh is upon Babylon,” says the habitation of Zion. “And my blood is upon the inhabitants of Chaldea,” says Jerusalem.

36 Busa miingon si Yahweh niini: Tan-awa, dapigan ko ang inyong mga kahimtang ug manimalos ako alang kaninyo. Kay pahubason ko ang katubigan sa Babilonia ug mohunong sa pagdagayday ang iyang mga tubod.

Because of this, thus says the Lord: “Behold, I will judge your case, and I will avenge your vengeance, and I will make her sea into a desert, and I will dry up her spring.

37 Mahimong tinapok sa ginuba ang Babilonia, puloy-anan sa ihalas nga mga iro, kahadlokan, talamayon, diin walay mga lumolupyo.

And Babylon will become a tumult, the habitation of dragons, an astonishment, and a hissing, because there is no inhabitant.

38 Magdungan ug ngulob ang mga taga Babilonia sama sa batan-on nga mga liyon. Magngulob sila sama sa batang laki nga liyon.

They will roar together, like lions, they will shake their manes, like young lions.

39 Sa dihang magmainiton sila uban sa pagkahakog, maghimo ako ug kumbira alang kanila; hubogon ko sila aron nga mangalipay sila pag-ayo, ug unya matulog sa walay kataposan nga pagkatulog ug dili na gayod makamata—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—

In their heat, I will give them a drink, and I will inebriate them, so that they become drowsy, and sleep an everlasting sleep, and do not rise up, says the Lord.

40 ipadala ko sila sama sa mga karnero ngadto sa ihawanan, sama sa toro nga mga karnero uban sa laki nga mga kanding.

I will lead them away, like lambs to the slaughter, and like rams with young goats.

41 Nailog na gayud ang Babilonia! Busa gisakmit ang tanang pagdayeg sa tibuok kalibotan. Tan-awa napukan na gayud ang dapit sa Babilonia taliwala sa mga kanasoran.

How was Sesac captured, and how was the renowned one of all the earth seized? How has Babylon become an astonishment among the nations?

42 Mitungha ang dagat ibabaw sa Babilonia! Natabonan siya sa hampak sa mga balod.

The sea has ascended over Babylon; she has been covered by the multitude of its waves.

43 Nahimong biniyaan ang iyang mga siyudad, usa ka mala nga yuta ug usa ka kamingawan, usa ka yuta nga wala gayoy nagpuyo, ug walay tawo nga moagi.

Her cities have become an astonishment, an uninhabited and desolate land, a land in which no one may live, nor may a son of man pass through it.

44 Busa silotan ko si Bel nga anaa sa Babilonia; ipasuka ko kaniya ang iyang nalamoy, ug dili na modagayday ang kanasoran diha kaniya uban sa ilang mga halad. Mangalumpag ang mga paril sa Babilonia.

And I will visit against Bel in Babylon, and I will cast from his mouth what he has swallowed. And the nations will no longer flow together before him. For even the wall of Babylon will also fall.

45 Gawas sa iyang taliwala, akong katawhan. Tugoti nga luwason sa matag usa kaninyo ang iyang kaugalingon nga kinabuhi gikan sa akong nagdilaab nga kapungot.

Go forth from her midst, my people, so that each one may save his life from the wrath of the fury of the Lord.

46 Ayaw tugoti nga maluya o mahadlok ang inyong mga kasingkasing sa balita nga nadungog diha sa yuta, kay moabot ang balita sulod sa usa ka tuig. Human niini sa sunod nga tuig aduna pay moabot nga balita, ug maanaa ang kasamok sa yuta. Makigbatok ang magmamando sa ubang magmamando.

For otherwise, your heart may faint, and you may be afraid at the news that is heard in the land. And the news will arrive within a year, and after that year more news will arrive. And iniquity will be in the land, and one ruler will be over another ruler.

47 Busa, tan-awa, moabot ang mga adlaw nga pagasilotan ko na ang mga kinulit nga mga diosdios sa Babilonia. Maulawan ang tibuok niyang yuta, ug mangahagba sa iyang taliwala ang tanan niyang katawhan nga gipamatay.

Because of this, behold, the days are approaching, when I will visit against the graven images of Babylon. And her entire land will be confounded, and all her slain will fall in her midst.

48 Unya magmaya ang kalangitan ug ang kalibotan, ug ang tanan nga anaa niini atubangan sa Babilonia. Kay moabot alang kaniya ang tiglaglag gikan sa habagatan—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

And the heavens and the earth, and all the things that are in them, will give praise over Babylon. For despoilers will approach her from the north, says the Lord.

49 “Ingon nga gipahagba sa Babilonia ang tanan niyang mga gipatay sa Israel, busa mangahagba ang tanang mga gipamatay sa iyang yuta diha sa Babilonia.

And in the manner that Babylon has caused the slain to fall in Israel, so the slain of Babylon will fall over the entire earth.

50 Pahilayo! kamong mga nakalingkawas sa espada, Ayaw pagpabilin dinhi. Hinumdomi si Yahweh sa halayo nga dapit; tugoti nga mahinumdoman ang Jerusalem.

You who have fled from the sword, approach, do not stand still. Remember from afar the Lord, and let Jerusalem rise up in your heart.

51 Naulawan kami, tungod kay nakadungog kami ug mga pagbiaybiay; mitabon sa among mga panagway ang mga pagbugalbugal, tungod kay nakasulod man ang mga langyaw sa balaan nga mga dapit sa balay ni Yahweh.

We have been confounded, for we heard reproach. Shame has covered our faces, for strangers have overwhelmed the holiness of the house of the Lord.

52 Busa, tan-awa, moabot na ang mga adlaw—mao kini ang gipahayag ni Yahweh—sa dihang silotan ko na ang iyang kinulit nga mga diosdios, ug mag-agulo ang mga tawong samaran sa tibuok niyang yuta.

Because of this, behold, the days are approaching, says the Lord, when I will visit against her graven images, and within all her land the wounded will groan.

53 Kay bisan pa ug moadto sa kalangitan ang Babilonia o lig-onon ang mga tag-as niya nga mga kota, moabot ang tiglaglag nga gikan kanako ngadto kaniya—mao kini ang gipahayag ni Yahweh.

If Babylon were to ascend to heaven, and establish her strength on high, her despoilers would go forth from me, says the Lord.”

54 Miabot ang usa ka singgit sa kasakit gikan sa Babilonia, usa ka hilabihan nga pagkahugno gikan sa yuta sa mga Caldeanhon.

A voice of outcry from Babylon, and great destruction from the land of the Chaldeans!

55 Tungod kay laglagon ni Yahweh ang Babilonia. Gipahanaw niya ang kusog nga tingog sa Babilonia. Naninggit sama sa mga balod sa daghang katubigan ang ilang mga kaaway; mikusog ug maayo ang ilang tingog.

For the Lord has despoiled Babylon, and he has perished the great voice from her. And their wave will make a sound like many waters. Their voice has uttered a noise.

56 Kay miabot na ang mga tiglaglag batok kaniya—batok sa Babilonia! —ug nabihag ang iyang mga manggugubat. Nangabali ang ilang mga udyong, tungod kay si Yahweh mao ang Dios sa pagpanimalos; sigurado gayod nga ipahamtang niya kini nga pagpanimalos.

For the despoiler has overwhelmed her, that is, Babylon, and her strong ones have been apprehended, and their bow has been weakened. For the Lord, the powerful revenger, will certainly repay.

57 Kay pagahubogon ko ang iyang mga prinsipe, ang iyang mga magtatambag, ang iyang mga opisyal, ug ang iyang mga kasundalohan, ug mangatulog sila sa walay kataposan nga pagkatulog ug dili na gayod makamata—mao kini ang gipahayag sa Hari: si Yahweh nga labawng makagagahom ang iyang ngalan.

“And I will inebriate her leaders, and her wise ones, and her military rulers, and her civil rulers, and her strong ones. And they will sleep an everlasting sleep, and they will not awaken,” says the King: the Lord of hosts is his name.

58 Miingon si Yahweh nga labawng makagagahom niini: Lumpagon gayod sa hingpit ang mga lig-ong paril sa Babilonia, ug pagasunogon ang iyang tag-as nga mga ganghaan. Unya mahimong walay pulos ang pagtabang sa mga tawo nga moduol kaniya; mangasunog ang tanang butang nga gisulayan sa pagbuhat sa mga nasod alang kaniya.”

Thus says the Lord of hosts: “That very wide wall of Babylon will be utterly overturned, and her exalted gates will be burned with fire, and the labors of the people will be as nothing, and the labors of the nations will be sent into the fire and will perish.”

59 Mao kini ang pulong ni Jeremias nga propeta nga gimando ngadto kang Seraya nga anak nga lalaki ni Neria nga anak nga lalaki ni Masea sa dihang miadto siya sa Babilonia uban ni Zedekia nga hari sa Juda sa ikaupat nga tuig sa iyang paghari. Karon si Seraya usa ka pangulong opisyal.

The word that Jeremiah, the prophet, instructed to Seraiah, the son of Neriah, the son of Mahseiah, when he traveled with king Zedekiah into Babylon, in the fourth year of his reign. Now Seraiah was the leader of the prophets.

60 Kay gisulat ni Jeremias diha sa linukot nga basahon ang mahitungod sa tanang katalagman nga moabot sa Babilonia—Kining tanan nga mga pulong nga nahisulat mahitungod kini sa Babilonia.

And Jeremiah wrote in one book all the evil that was to overwhelm Babylon; all these words were written against Babylon.

61 Miingon si Jeremias kang Seraya, “Inig adto nimo sa Babilonia, nan makita ug basahon nimo sa makusog kining mga pulonga.

And Jeremiah said to Seraiah: “When you will enter into Babylon, and you will see and read all these words,

62 Unya moingon ka, 'Yahweh, ikaw mismo ang nagpahayag nga laglagon mo kining dapita, ug nga wala nay tawo o mananap ang mopuyo niini, ug mabiniyaan kini hangtod sa kahangtoran.'

you will say: ‘O Lord, you have spoken against this place so that you may destroy it, so that there would not be anyone, from man even to beast, who may live in it, and so that it may be desolate forever.’

63 Unya sa dihang matapos mo na pagbasa kining linukot nga basahon, hikti kini uban ang bato ug ilabay kini ngadto sa tungatunga sa Eufrates.

And when you will have completed reading this book, you will tie a stone to it, and you will cast it into the midst of the Euphrates.

64 Pag-ingon, 'Maunlod ang Babilonia sama niini. Dili kini makabangon tungod sa katalagman nga akong ipadala batok niini, ug mangahagba sila.”' Dinhi natapos ang mga pulong ni Jeremias.

And you will say: ‘So shall Babylon be submerged! And she will not rise up before the face of the affliction that I will lead over her. And she will be broken.’” The words of Jeremiah thus far.