Jeremias 36
1 Sa pag-abot sa ikaupat nga tuig sa paghari ni Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josia nga hari sa Juda, miabot kini nga pulong kang Jeremias gikan kang Yahweh, ug miingon siya,
And it happened in the fourth year of Jehoiakim, the son of Josiah, the king of Judah: it happened that this word came to Jeremiah from the Lord, saying:
2 “Pagkuha ug linukot nga sulatanan ug isulat niini ang tanang mga pulong nga akong isulti kanimo bahin sa Israel ug sa Juda, ug sa matag nasod. Buhata kini alang sa tanan nga akong isulti sukad sa mga adlaw ni Josia hangtod niining adlawa.
“Take the volume of a book, and you shall write in it all the words that I have spoken to you against Israel and Judah, and against all the nations, from the day when I first spoke to you, from the days of Josiah, even to this day.
3 Kay basin pa ug mamati ang katawhan sa Juda sa tanang katalagman nga akong ipahamtang kanila. Kay basin pa ug mobiya ang matag-usa gikan sa daotan niyang binuhatan, aron nga pasayloon ko ang ilang kalapasan ug ang ilang mga sala.”
Perhaps it may be that the house of Judah, upon hearing all the evils that I have decided to do to them, may return, each one from his wicked way, and then I will forgive their iniquity and their sin.”
4 Unya gitawag ni Jeremias si Baruk ang anak nga lalaki ni Neria, ug gisulat ni Baruk sa linukot nga sulatanan ang gidikta ni Jeremias, ang tanang mga pulong ni Yahweh nga gisulti kaniya.
Therefore, Jeremiah called Baruch, the son of Neriah, and Baruch wrote, from the mouth of Jeremiah, all the words of the Lord, which he had spoken to him, in the volume of a book.
5 Unya gimandoan ni Jeremias si Baruk. Miingon siya, “Ania ako sa bilanggoan ug dili makaadto sa puloy-anan ni Yahweh.
And Jeremiah instructed Baruch, saying: “I am confined, and so I am unable to enter into the house of the Lord.
6 Busa kinahanglan nga moadto ka ug basaha gikan sa linukot nga sulatanan ang imong gisulat nga akong gidikta. Sa adlaw sa pagpuasa, kinahanglan nga imong basahon ang mga pulong ni Yahweh nga makadungog ang katawhan sulod sa iyang puloy-anan, ug makadungog usab ang katawhan sa Juda nga miabot gikan sa ilang mga siyudad. Imantala kining mga pulonga ngadto kanila.
Therefore, you shall enter and read from the volume, in which you have written from my mouth the words of the Lord, in the hearing of the people in the house of the Lord on the day of the fast. Moreover, you shall also read them in the hearing of all those of Judah who are arriving from their cities.
7 Kay basin pa ug mahiabot ngadto kang Yahweh ang ilang mga pagpakiluoy. Kay basin pa ug mobiya ang matag tawo gikan sa daotan niyang binuhatan, sanglit hilabihan na man ang kapungot ug kaligutgot nga gisulti ni Yahweh batok niining katawhan.”
Perhaps it may happen that they pray in the sight of the Lord, and each one may return from his wicked way. For great is the fury and indignation that the Lord has declared against this people.”
8 Busa gibuhat ni Baruk ang anak nga lalaki ni Neria ang tanan nga gimando ni Jeremias nga usa ka propeta nga iyang pagabuhaton. Gibasa niya sa makusog ang mga pulong ni Yahweh diha sa iyang templo.
And Baruch, the son of Neriah, acted in accord with all that Jeremiah, the prophet, had instructed him, reading from the volume the words of the Lord, in the house of the Lord.
9 Sa pag-abot sa ikalima nga tuig ug sa ikasiyam nga bulan sa paghari ni Jehoyakim ang anak nga lalaki ni Josia, ang hari sa Juda, nga ang tanang katawhan sa Jerusalem ug ang katawhan nga miabot sa Jerusalem gikan sa mga siyudad sa Juda nagmantala ug pagpuasa alang sa pagpasidungog kang Yahweh.
And it happened that, in the fifth year of Jehoiakim, the son of Josiah, the king of Judah, in the ninth month, they proclaimed a fast, in the sight of the Lord, to all the people in Jerusalem, and to the entire multitude which had flowed together, from the cities of Judah, into Jerusalem.
10 Kusog nga gibasa ni Baruk ang mga pulong ni Jeremias sa puloy-anan ni Yahweh, gikan sa lawak ni Gemaria ang anak nga lalaki ni Shafan ang eskriba, sa ibabaw nga hawanan, nga kilid sa ganghaan pasulod sa puloy-anan ni Yahweh. Gibasa niya kini nga makadungog ang tanang katawhan.
And Baruch read from the volume the words of Jeremiah in the house of the Lord, at the treasury of Gemariah, the son of Shaphan, the scribe, in the upper vestibule, at the entrance to the new gate of the house of the Lord, in the hearing of all the people.
11 Karon nadungog ni Micaya ang anak nga lalaki ni Gemaria ang anak nga lalaki ni Shafan ang tanang mga pulong ni Yahweh sa linukot nga basahon
And when Micaiah, the son of Gemariah, the son of Shaphan, had heard all the words of the Lord from the book,
12 Miadto siya sa puloy-anan sa hari, ngadto sa lawak sa sekretaryo. Nakita niya ang tanang opisyal nga naglingkod didto: si Elishama ang sekretaryo, si Delaya ang anak nga lalaki ni Shemaya, si Elnatan ang anak nga lalaki ni Acbor, si Gemaria ang anak nga lalaki ni Shafan, ug si Zedekia ang anak nga lalaki ni Hanania, ug ang tanang mga opisyal.
he descended to the house of the king, to the treasury of the scribe. And behold, all the leaders were sitting there: Elishama, the scribe, and Delaiah, the son of Shemaiah, and Elnathan, the son of Achbor, and Gemariah, the son of Shaphan, and Zedekiah, the son of Hananiah, and all the leaders.
13 Unya gibalita ni Micaya ngadto kanila ang tanang mga pulong nga iyang nadungog nga kusog nga gibasa ni Baruk ngadto sa katawhan.
And Micaiah announced to them all the words that he had heard when Baruch read from the volume to the ears of the people.
14 Busa ang tanang mga opisyal nagpadala kang Jehudi ang anak nga lalaki ni Netania ang anak nga lalaki ni Shelemia ang anak nga lalaki ni Cushi, ngadto kang Baruk. Miingon si Jehudi kang Baruk, “Dad-a ang linukot nga basahon nga imong gibasa ngadto sa katawhan, ug anhi dinhi.” Busa gidala ni Baruk ang anak nga lalaki ni Neria ang linukot nga basahon ug miadto sa mga opisyal.
And so, all the leaders sent Jehudi, the son of Nethaniah, the son of Shelemiah, the son of Cushi, to Baruch, saying, “Take in your hand the volume, from which you have read in the hearing of the people, and come.” Therefore, Baruch, the son of Neriah, took the volume in his hand, and he went to them.
15 Unya miingon sila kaniya, “Lingkod ug basaha kini aron madunggan namo kini.” Busa gibasa ni Baruk ang linukot nga basahon.
And they said to him, “Sit and read these things in our hearing.” And Baruch read in their hearing.
16 Nahitabo kini sa dihang nadungog nila kining tanang mga pulonga, nagtinan-away ang matag-usa nga adunay kalisang ug miingon kang Baruk, “Kinahanglan ibalita nato kining tanang mga pulong ngadto sa hari.”
Therefore, when they had heard all the words, each one looked at his neighbor in astonishment, and they said to Baruch: “We ought to report all these words to the king.”
17 Unya nangutana sila kang Baruk, “Sultihi kami, giunsa nimo pagsulat kining tanang mga pulong nga gidikta ni Jeremias?”
And they questioned him, saying, “Describe to us how you wrote all these words from his mouth.”
18 Miingon si Baruk kanila, “Gidikta niya nganhi kanako kining tanang mga pulong, ug gisulat ko kini pinaagi sa tinta niining linukot nga basahon.”
Then Baruch said to them: “He was speaking with his mouth, as if reading to me. And I wrote in a volume with ink.”
19 Unya miingon ang mga opisyal ngadto kang Baruk, “Lakaw, pagtago, ug si Jeremias man usab. Ayaw tugoti ang si bisan kinsa nga masayod kung hain kamo.”
And the leaders said to Baruch: “Go away and hide, you and Jeremiah, and let no one know where you are.”
20 Busa gibutang nila ang linukot nga basahon sa lawak ni Elishama ang sekretaryo, ug miadto sila sa hari diha sa hawanan ug gibalita nila ang tanan diha sa panagtigom sa hari.
And they entered to the king, in the court. Furthermore, they stored the volume in the treasury of Elishama, the scribe. And they announced all the words in the hearing of the king.
21 Unya gipalakaw sa hari si Jehudi aron kuhaon ang linukot nga basahon. Gikuha kini ni Jehudi gikan sa lawak ni Elishama nga sekretaryo. Unya gibasa niya kini nga makadungog ang hari ug ang tanang mga opisyal nga nagtindog tupad niya.
And the king sent Jehudi to take the volume. And bringing it from the treasury of Elishama, the scribe, he read it in the hearing of the king and of all the leaders who were standing around the king.
22 Karon nagpuyo ang hari sa dapit kung diin siya nagapuyo panahon sa tingtugnaw sa ikasiyam nga bulan, ug nagkalayo ang pugon nga anaa sa iyang atubangan.
Now the king was sitting in the winter house, in the ninth month. And there was a hearth placed before him, filled with burning coals.
23 Sa matag higayon nga basahon ni Jehudi ang tulo o upat ka mga linya, tabason kini sa hari pinaagi sa kutsilyo ug itambog niya kini ngadto sa kalayo sa pugon hangtod nga nahurot ang maong linukot nga basahon.
And when Jehudi had read three or four pages, he cut it with a small knife, and he threw it into the fire which was upon the hearth, until the entire volume was consumed by the fire which was upon the hearth.
24 Apan ang hari bisan ang iyang mga sulugoon nga nakadungog sa tanang mga pulong niini, wala nalisang, ni migisi sa ilang mga bisti.
And the king and all his servants, who had heard all these words, were not afraid, and they did not rend their garments.
25 Si Elnatan, si Delaya, ug si Gemaria naghangyo sa hari nga dili sunogon ang linukot nga basahon, apan wala siya namati kanila.
Yet truly, Elnathan, and Delaiah, and Gemariah contradicted the king, so that he might not burn the book. But he did not listen to them.
26 Unya nagmando ang hari kang Jerameel, ang paryente ni Seraya ang anak nga lalaki ni Azriel, ug si Shelemia ang anak nga lalaki ni Abdeel aron dakpon si Baruk nga eskriba ug si Jeremias nga propeta, apan gitagoan sila ni Yahweh.
And the king instructed Jerahmeel, the son of Amelech, and Seraiah, the son of Azriel, and Shelemiah, the son of Abdeel, so that they would apprehend Baruch, the scribe, and Jeremiah, the prophet. But the Lord concealed them.
27 Unya miabot ang pulong ni Yahweh ngadto kang Jeremias human nga gisunog sa hari ang linukot nga basahon ug ang mga pulong nga gisulat ni Baruk nga gidikta ni Jeremias, nga nag-ingon,
And after the king had burned the volume and the words that Baruch had written from the mouth of Jeremiah, the word of the Lord came to Jeremiah, the prophet, saying:
28 “Balik, pagkuha ug laing linukot nga sulatanan, ug isulat niini ang tanang mga pulong nga anaa sa orihinal nga linukot nga basahon, kadtong gisunog ni Jehoyakim nga hari sa Juda.
“Again, take another volume and write in it all the former words, which were in the first volume that Jehoiakim, the king of Judah, has burned.
29 Unya kinahanglan nimo kining isulti kang Jehoyakim nga hari sa Juda: 'Gisunog nimo kadtong linukot nga basahon, nga nag-ingon, “Nganong gisulat mo man kini, 'Ang hari sa Babilonia moabot gayod ug gun-obon kining yutaa, kay laglagon gayod niya ang mga tawo ug ang mga mananap niini?'”
And you shall say to Jehoiakim, the king of Judah: Thus says the Lord: You have burned that volume, saying: ‘Why have you written in it, announcing that the king of Babylon will advance quickly, and will devastate this land, and will cause both man and beast to cease from it?’
30 Busa gisulti kini ni Yahweh bahin kanimo, Jehoyakim nga hari sa Juda: “Walay kaliwat nimo ang molingkod sa trono ni David. Alang kanimo, ang imong patay nga lawas ilabay ngadto sa gawas nga mainitan sa adlaw ug matun-ogan sa gabii.
Because of this, thus says the Lord against Jehoiakim, the king of Judah: There will be, from him, no one who may sit upon the throne of David. And his dead body shall be cast out: to the heat by day, and to the frost by night.
31 Kay pagasilotan ko ikaw, ang imong mga kaliwat, ug ang imong mga sulugoon tungod sa kalapasan ninyong tanan. Ipahamtang ko kanimo, sa tanang mga lumulopyo sa Jerusalem, ug sa matag tawo sa Juda ang tanang katalagman nga akong gisulti diha kaninyo, apan wala kamo nagpanumbaling.”
And I will visit against him, and against his offspring, and against his servants for their iniquities. And I will lead over them, and over the inhabitants of Jerusalem, and over the men of Judah, all the evil that I have declared against them, for they have not listened.”
32 Busa nagkuha si Jeremias ug laing linukot nga sulatanan ug gihatag kini kang Baruk ang anak nga lalaki ni Neria ang eskriba. Gisulat ni Baruk ang tanang mga pulong nga gidikta ni Jeremias nga gisulat sa linukot nga sulatanan nga gisunog ni Jehoyakim nga hari sa Juda. Labot pa niana, daghan pa ug samang mga pulong ang nadugang niining linukot nga basahon.
Then Jeremiah took up another volume, and he gave it to Baruch, the son of Neriah, the scribe, who wrote in it, from the mouth of Jeremiah, all the words of the book that Jehoiakim, the king of Judah, had burned with fire. And moreover, there were many more words added than there had been before.
