Isaias 7
1 Panahon sa mga adlaw ni Ahaz nga anak nga lalaki ni Jotam nga anak nga lalaki ni Uzia, ang hari sa Juda, mitungas ngadto sa Jerusalem si Rezin ang hari sa Aram, ug si Peka nga anak nga lalaki ni Remalia, ang hari sa Israel aron sa pagpakiggubat batok niini, apan dili sila makadaog batok niini.
Ahaz was the son of Jotham and grandson of Uzziah. During the time that Ahaz was the king of Judah, King Rezin of Syria and King Pekah of Israel marched [with their armies] to attack Jerusalem. But they could not conquer it.
2 Gisugilon kini sa panimalay ni David nga ang Aram nakig-abin sa Efraim. Nagkurog ang iyang kasingkasing, ug ang kasingkasing sa iyang katawhan, sama sa mga kahoy sa kalasangan nga giuyog sa hangin.
[But before they attacked], everyone in the palace heard a report that the armies of Syria and Israel were [now] (allies/joined [to attack Jerusalem)]. So Ahaz and the people over whom he ruled were extremely afraid; they were shaking from fear like trees shake in a windstorm.
3 Unya miingon si Yahweh ngadto kang Isaias, “Lakaw uban sa imong anak nga lalaki nga si Shear Jashub aron tagboon si Ahaz sa tumoy sa agianan sa tubig sa ibabaw nga dapit sa linaw, sa dalan paingon sa Dapit nga Labhanan.
Then Yahweh said to me, “Take your son Shear-Jashub, and go to talk with [King] Ahaz. He is at the end of the (aqueduct/water channel) that brings water into the upper reservoir, near the road to the place where women wash clothes.
4 Sultihi siya, 'Pag-amping, pagpabilin nga malinawon, ayaw kahadlok o kakulba niining duha ka sanga nga nagaaso apan walay kalayo, pinaagi sa hilabihan nga kasuko ni Rezin ug sa Aram, ug ni Peka nga anak nga lalaki ni Remalia.
Tell Ahaz to stop worrying [DOU]. Tell him that he does not need to be afraid of those two kings, Rezin and Pekah. They are very angry [with Judah], but they are [unable to harm his country any more than] completely burned-out coals [can harm him].
5 Naglaraw ang Aram, ang Efraim, ug ang anak nga lalaki ni Remalia ug daotan batok kanimo; miingon sila,
Yes, they are planning to attack this land and saying,
6 “Sulongon nato ang Juda ug lisangon siya, ug bungkagon nato siya ug ipahimutang ang atong hari didto, ang anak nga lalaki ni Tabeel.”
‘We will attack Judah and conquer it. Then we will appoint Tabeel’s son to be the king of Judah.’
7 Miingon si Yahweh nga Ginoo, “Dili kini mahimo; dili kini mahitabo,
But this is what Yahweh, the Lord, says: ‘It will not happen; they will not [conquer Jerusalem]!
8 tungod kay ang pangulo sa Aram mao ang Damascus, ug ang pangulo sa Damascus mao si Rezin. Sulod sa 65 ka mga tuig, malaglag ang Efraim ug dili na kini matawag nga katawhan.
The capital of Syria is Damascus, but Damascus is ruled [only] by its [unimportant/insignificant] king king Rezin. And as for Israel, within 65 years it will be conquered and completely destroyed.
9 Ang pangulo sa Efraim mao ang Samaria, ug ang pangulo sa Samaria mao ang anak nga lalaki ni Remalia. Kung dili kamo magpabiling lig-on sa inyong pagtuo, dili gayod kamo magpabilin nga luwas.”'”
Israel’s capital is Samaria, and Samaria is ruled only by its [insignificant/unimportant] king king Pekah. [So you do not need to be afraid of those two countries]! [But you must trust me, because] if you do not trust me fully, you will be defeated.’”
10 Nakigsulti pagbalik ang Ginoo kang Ahaz,
[Later], Yahweh gave [me another message to tell to] King Ahaz.
11 “Pangayo ug timailhan kang Yahweh nga imong Dios; pangayo niini diha sa kinahiladman o diha sa ibabaw sa kahitas-an.” (Sheol h7585)
[He said to tell him], “Request me, Yahweh your God, to do something that will enable you to be sure [that I will help/protect you]. What you request can be [from a place that is] as high as the sky or as low as the place where the dead people are.” (Sheol h7585)
12 Apan miingon si Ahaz, “Dili ako mangayo, ni sulayan si Yahweh.”
But [when I told that to the king, he refused]. He said, “[No], I will not request Yahweh to do something to prove [that he will help/protect us]!”
13 Busa mitubag si Isaias, “Paminaw, panimalay ni David. Dili pa ba igo kaninyo nga katawhan ang pagsulay sa pailob sa katawhan? Sulayan ba usab ninyo ang pailob sa akong Dios?
Then I said [to him], “You people who are descendants of King David, listen! You are causing me to be tired of being patient. Are you also going to cause my God to stop being patient with you [RHQ]?
14 Busa ang Ginoo mohatag kaninyo nga katawhan sa timailhan; tan-awa, magmabdos ang batan-ong babaye, manganak ug usa ka lalaki, ug pagatawgon ang iyang ngalan nga Immanuel.
Yahweh himself will do something for you [to prove that he will help/protect you]. Listen to this: A young woman will become pregnant and give birth to a son. She will name him Immanuel, [which means ‘God is with us’].
15 Magakaon siya ug keso ug dugos sa dihang makabalo na siya sa pagdumili sa daotan ug pagpili sa maayo.
And by the time that child is old enough to eat curds/yogurt and honey, he will be able to reject what is evil and choose what is good.
16 Kay sa dili pa mahibalo ang bata sa pagdumili sa daotan ug sa pagpili sa maayo, mamingaw ug mabiyaan na ang yuta sa duha ka mga hari nga imong gikahadlokan.
And before that child is old enough to do that, the lands of the two kings that you(sg) are very (afraid of/worried about) will be deserted.
17 Pagadad-on ni Yahweh kanimo, sa imong katawhan, ug sa balay sa imong amahan ang mga adlaw nga walay sama kaniadto sanglit mibulag ang Efraim gikan sa Juda— pagadad-on niya kanimo ang hari sa Asiria.”
[But then] Yahweh will cause you and your family and your entire nation to experience [terrible disasters]. Those disasters will be worse than any disasters that have occurred since the country of Israel separated from Judah. Yahweh will cause [the army of] the king of Assyria to attack you!”
18 Nianang panahona, motaghoy si Yahweh sa langaw nga gikan sa layong mga sapa sa Ehipto, ug alang sa putyokan nga gikan sa yuta sa Asiria.
At that time, [it will be as though] Yahweh will whistle to summon the army from the south of Egypt as well as the army of Assyria. They will [come and surround your country like] [MET] flies and bees.
19 Manganhi silang tanan ug mamuyo sa mga lalom nga lugot, ngadto sa mga bangag sa dagkong mga bato, sa tanang sampinitan, ug sa tanang sibsibanan.
They will all come and settle/live [everywhere]—in the narrow valleys and caves in the rock cliffs, on land where there are thornbushes as well as on the fertile land.
20 Nianang panahona kiskisan sa Ginoo pinaagi sa labaha ang mga buhok sa ulo ug sa paa nga giabangan unahan sa Suba sa Eufrates—ang hari sa Asiria; pagakiskisan usab niini ang bangas.
At that time Yahweh will hire the king of Assyria to come [with his army] from east of the [Euphrates] River. [They will get rid of everything in your land—the crops and the people. They will destroy everything thoroughly]; it will be like [MET] a barber shaving not only a man’s hair but his beard and the hair on his legs.
21 Nianang adlawa, magbuhi ang usa ka tawo ug nating baka ug duha ka mga karnero,
When that happens, a farmer will be able to have only one cow and two goats/sheep.
22 ug tungod sa kadaghan sa gatas nga ilang mahatag, mokaon siya ug keso, kay ang ang tanang nahibilin sa yuta makakaon sa keso ug dugos.
[However], those animals will give plenty of milk, with the result that the farmer will have curds/yogurt to eat. And [because there will not be many people left] in the land, all the people who remain there will have plenty of milk and honey.
23 Nianang taknaa, ang dapit nga adunay 1, 000 ka parasan nga nagkantidad ug 1, 000 ka mga shekels, walay bisan unsang butang nga maanaa gawas sa mga sampinit ug mga tunok.
Now there are many areas where there are vineyards that are worth 1,000 pieces of silver, but at that time there will be only briers and thorns [DOU] in those fields.
24 Moadto ang kalalakin-an didto aron mangayam gamit ang ilang mga pana, tungod kay ang tanang yuta mahimong sampinitan ug katunokan.
There will be only briers and thorns in the entire land, [and wild animals], with the result that men will take their bows and arrows and go there [to hunt and kill animals].
25 Magpalayo sila gikan sa tanang kabungtoran nga kanhing tanaman gamit ang bara, gumikan sa kahadlok sa mga sampinit ug tunok; apan mahimo kining sibsibanan sa mga baka ug mga karnero.
No one will go to where there previously were gardens on fertile hillsides, because briers and thorns will cover those hillsides. They will be areas where [only a few] cattle and sheep and goats wander around [searching for something to eat].
